DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Veertien doodstraffen geëist
in Praags proces
Stad en
platteland
Bouw verkeersvliegtuigen
bij Fokker gaat door
Parijs doet concessies aan
de Saarlanders
Gratie voor de kamparts
van „Amersfoort"?
in
Indonesisch parlement
korte zitting bijeen
Nieuwe uitbarsting van
antisemitisme
Autobotsing op
gladde weg
Maatregelen tegen
Indonesisch leger?
Tito ontslaat vice-
premier Nesjkovitsj
Seoel veranderd in
gewapend kamp
Piet Roozenburg
prolongeert
wereldtitel
Dronken chauffeur
zwaar gestraft
Brand in Amerikaans
ziekenhuis:
veertien doden
12e Jaargang, no. 280
Donderdag 27 November 1952
Opgericht door de Stichting ,.Hct Parool" - Giro 510330
Bank: Rotterdamsche Bank - Postbus 9 Abonnements
prijs 47 cent p. w. of 6.05 p. kw. Losse nummers 10 cent
Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie Suouckaertlaan 7, Amersfoort
Telefoon redactie 4291 Telefoon administratie 6235
HOOFDREDACTEUR: TJ. DE BOORDER
WENEN. De openbare aanklager in het proces te Praag heeft zich
Woensdag in zfjn requisitoir tegen de veertien verdachten met felheid
gekeerd tegen het Zionisme en tegen Israël en daarbfj de woorden van
Hitier tot de zfjne gemaakt, dat de Amerikaanse regering beheerst wordt
door de Joden. En als in de tfjd van Duitse nazi's stelde hfj de Joden ver- j niè'i genoemd maar wel werd mee-
antwoordelijk voor de ontberingen, waaronder het Tsjecho-Slowaakse
volk gebukt gaat. Prompt is de reactie op het proces gekomen in de vorm
van agressieve uitingen tegen de Joden. Dat tegen de beklaagden de dood
straf geëist is en die zal vandaag ongetwijfeld worden uitgesproken
kan geen verandering brengen in de moedwillig gesuggereerde opvatting,
dat de Joden van alles de schuld zjjn.
Cl
Twee doden en één zwaar
gewonde
DOETINCHEM. Een perso
nenauto, komend uit de richting
Doesburg slipte bij Hoogkeppel
ten gevolge van de gladheid van
de weg, juist op het ogenblik, dat
een vrachtauto naderde, die gela
den was met ijzeren buizen. De
personenauto werd totaal vernield
naar de kant van de weg geslin
gerd. De bestuurder van de per
sonenauto, de 40-jarige J. D., di
recteur van een observatiehuis in
Den Haag, werd zwaar gewond.
Zijn toestand is zeer ernstig. De
36-jarige A. K. uit Den Haag, die
naast hem in de auto zat, werd
vrijwel op slag gedood Achter in
de wagen zat de 13-jarige jongen
A. de B., uit Den Haag, die ook
vrijwel onmiddellijk werd gedood
De slachtoffers zijn naar het alge
meen ziekenhuis in Doetinchem
overgebracht. J. D. en K. waren
beiden gehuwd. De vrachtauto
werd aan de voorzijde licht be
schadigd en kon op eigen kracht
zijn weg vervolgen.
DJAKARTA Na een kabinets
vergadering van vier uur heeft de
Indonesische minister van voor
lichting. Mononoetoe. Woensdag
avond aan de pers medegedeeld,
dat de regering besloten heeft, be
paalde maatregelen te treffen te
gen een aantal functionarissen van
het leger. De minister wilde aan
deze verklaring niets toevoegen.
In Zuid-Sumatra heeft de 28-
jangc eerste luitenant Simandjo^-
tak zelfmoord gepleegd. In een ach
tergelaten brief spreekt hij zijn be
zorgdheid uit voor een broeder
oorlog. Overste Kietarto, die h?t
territoriaal commando in Zuid-Su
matra eigenmachtig overgenomen
had. doch plaats heeft moeten ma
ken voor overste Octojo. heeft me
degedeeld. dat hij uit het leger is
getreden.
Het anti-semitisme, dat sinds het
Hitler-tijdperk in Oost-Europa slui
merde, is in de nacht van 22 op
23 November voor de eerste maal
sinds de nazi-bezetting weer opge
laaid in de Slowaakse hoofdstad
Bratislava. Het is aangewakkerd
door de vele. tijdens het proces
geuite beschuldigingen, dat de Jo
den verantwoordelijk zijn voor
Tsjecho-Slowakije's huidige tekor
ten aan levensmiddelen en steen
kolen en dat de staat Israel voor
deel getrokken heeft uit de ver
keerde daden van de groep-Slansky.
Op de woningen van Joodse ar
beiders werd „Joden" of „hier wo
nen Joden" gekalkt. Op de straten
rondom een Joodse synagoge stond:
„Weg met de Joodse kapitalisten!"
De politie heeft de opschriften niet
willen verwijderen. Zij betoogde,
dat zb gericht waren tegen Joodse
kapitalisten en niet tegen de Joodse
arbeiders, die het communisme aan
hangen.
„Het is gc-en toeval", zei de open
bare aanklager, „dat elf van de
veertien beklaagden producten van
Zionistische organisaties zijn. Dit
proces heeft voor de communisti
sche partijen van alle landen het
gevaar aangetoond van het Zionis
me. dat een agentschap van het
Amerikaanse imperialisme is. „Het
gevaar van het Zionisme is met de
stichting van de staat Israel door
de Amerikanen toegenomen. Ben
Goerion heeft van Israel een basis
voor de Amerikaanse agressie ge
maakt".
De Praagse radio gaf alleen de
volgende vermelding van de verde
diging voor de beklaagden: „De
beschuldigden erkenden allen hun
schuld Via de verdedigers brach
ten zij tc berde, dat er verzachten
de omstandigheden waren. Alle be
klaagden verzochten om een milde
straf".
Het Israëlische blad „Maariv"
heeft Woensdag meegedeeld, dat de
Tsjechische huisbewaarster van de
Israëlische, legatie in Praag zelf
moord gepleegd heeft na door de
Tsjechische politie ondervraagd te
zijn De naam van de vrouw werd
gedeeld dat zij geen Jodin was.
In Jeruzalem hebben de studen
ten van de Hebreeuwse universiteit
de straten beplakt met de eis, dat
Israel de diplomatieke betrekkingen
met Tsjecho-Slowakije zal verbre
ken.
Koffiesm okke laars
gebruikten
rookgranaten
BRUSSEL. Hot gilde der kof-
fiesmokkelaars langs de Belgisch
Duitse grens bedient zich van een
nieuw wapen in zijn strijd tegen de
douanebeambten. Indien zij achter
volgd worden, onttrekken zij zich
aan het zicht door het uitwerpen
van nevelgranaten, die een dichte
rook verspreiden, doch overigens
ongevaarlijk zijn Enige dagen ge
leden bemerkten Duitse tolbeamb
ten bij de Belgische grens nabij
Raeren een verdacht uitziende zwa
re vrachtauto. Hoewel zij onmid
dellijk de achtervolging inzetten,
slaagden zij er niet in de snelle
auto tot staan te brengen Toen dë
douanebeambten het vuur op de
banden van de auto openden, wier
pen de smokkelaars plotseling een
aantal rookgranaten uit van een
type dat in de laatste oorlog werd
gebruikt en slaagden er zo in aan
hun achtervolgers te ontkomen.
Later werd de auto echter terug
gevonden. want zij was door de
«rote snelheid in een bocht geslipt
en in een gracht terecht gekomen.
Het voertuig bevatte 40 kg uit Bel-
gie afkomstige koffie.
In afwachting van Ike
SEOEL. De Zuid-Koreaanse
politic heeft twee gevangenissen
en 20 politieposten ..volgepakt''
met personen, die er van verdacht
worden communisten te zijn.
Hoewel de datum van het be
zoek van generaal Eisenhower tot
nu toe niet bekend is. ziet Seoel er
thans uil als een gewapend kamp.
De politie zet de wegen af bij
wijze van oefening en drie batal
jons van de nationale politie en
een bataljon van de militaire po
litie stonden langs de weg met het
gezicht naar het publiek, ieder op
nemend, die op het trottoir liep.
Ook de oude stadswallen zijn door
de politie bezet, teneinde infiltra-
tie van buiten af te voorkomen. 1
Ondanks strenge controle komen
vele vluchtelingen Seoel echter
binnen. Zij kunnen namelijk ver
valste passen kopen tegen
Amerikaanse dollars.
tien
Regeringswijziging in
Finland
HELSINKI President Paasikivi
van Finland heeft Woensdag pre-
mier Kekkonen belast met de por
tefeuille van Buitenlandse Zaken
als opvolger van Toeömioja, die af
trad om 'zijn vroegere functie van
president van de Finse bank weer
op zich te nemen. Kekkonen blijft
hoofd van de regering.
Regering verklaart zich bereid tot,een
investering van vijftien millioen
DEN HAAG. De regering is bereid de plannen der Fokker-fabrieken
tot het ontwikkelen van een verkeersvliegtuig te steunen, deelt minister
Algera aan de Tweede Kamer mede. Met de ontwikkeling van het toestel,
de F 27. is anderhalf jaar gemoeid. Pas nadat twee prototypen zijn ge
maakt, kan met de serieproductie een aanvang worden gemaakt. De rege
ring is bereid in de fabricage van de F 27. een toestel met twee schroef-
turbines voor het vervoer van ongeveer 28 personen, vijftien millioen
gulden te investeren. Voor een eerste uitvoering van vijf millioen vraagt
zü thans de goedkeuring der Tweede Kamer. De gelden worden eerst ter
beschikking gesteld als de reorganisatie van Fokker voltooid is.
De F-27 zal kunnen dienen als
Drie vrolijke Nederlandse ver
pleegsters kwamen met de Wa
terman in Australië aan. Hei
zijn Elly Knip uit Wassenaar
(links). Nel Hagedoorn uit Over-
veen (midden) en Lien Thics-
sen uit Den Haag. Behalve ver
plegen organiseerden zij aan
boord bals dekspclen en zorg
den zij voor uitstapjes in de
tussenhavens.
Belangrijke verlaging van
ijzer- en staalprijzen
DEN HAAG. Wegens de zeer
belangrijke prijsverlagingen, waar
toe de Belgische en Luxemburgse
walswerken van ijzer en staal on
langs zijn overgegaan, heeft de Ne
derlandse ijzerhandel eveneens lot
prijsverlaging besloten. Met ingang
van heden zijn de prijzen voor leve
ring uit hier te lande aanwezige
voorraden aan de nieuwe Belgisch-
Luxemburgse prijzen aangepast.
vervanger van de Douglas DC-3,
welke thans nog in de gehele we-,
reld in zeer grote hoeveelheden in
gebruik is.
Een deel van de ca. 800 DC-3-
vliegtuigen. welke op het ogenblik
in gebruik zijn, zal ongetwijfeld
worden vervangen door vliegtuigen
van grotere omvang. Niettemin is
het onmiskenbaar, aldus de minis
ter, dat er een blijvende behoefte
aan vliegtuigen van het type DC-3
bestaat. Het resultaat van een en
quête bij een aantal buitenlandse
luchtvaartmaatschappijen wijst daar
op.
Ook is van de zijde van enige
Amerikaanse vliegtuigfabrieken be
langstelling voor het F-27 project
getoond. De grote Amerikaanse en
Engelse vliegtuigfabrieken zijn ech
ter nagenoeg geheel bezet met mi
litaire orders en met de ontwikke
ling van vliegtuigen, groter dan de
F-27 Onder deze omstandigheden
worden de afzetmogelijkheden van
de F-27 gunstig geoordeeld, mits op
korte termijn met de ontwikkeling
een aanvang kan worden gemaakt
Nadut Piet Roozenburg opnieuw
wereldkampioen was geworden,
speelde hij met zijn grootste
rivaal, de Canadees Dagenais,
een partijtje domino.
BELGRADO. In een door het
presidium van de Joego-Slavischc
nationale vergadering uitgegeven be
sluit wordt medegedeeld dat de
Joego-SIavische vice-premier Nesj
kovitsj van zijn functie is ontheven.
Het officiële Joego-Slavische pers
bureau „Tanjoegmeldt dat de ont
heffing is geschied, omdat Nesjko
vitsj het niet eens was met het
standpunt van het politieke bureau
van de centrale commissie der Joe
go-Slavische communistische partij
in de worsteling tegen de Komin-
kovitsj de Joego-Slavische houding j wereldtitel dammen gepiolon- se demonstratie en verklaard, dat
n deze ..te scherp". De Joego-Sia- geerd. In de laatste ronde ver- deze verkiezingen interne aangele-
j zijn concurrent de Cana- genheden van de Saai zijn Da'
Frankrijk politieke partijen m he'
dees Dagenais op verrassende Saargebied verboden heeft en zeer
wijze van de Zwitser Forclaz, rigoureus de economische betrek-
zodat Roozenburg, ongeacht de
Uitslag van zijn laatste partij te- echter hoort in welke opzichten de
«en de Bele Verpoest zich we-F,ansen waarschijnlijk bereid zui-
i ......in..iI len zijn cie economische banden te
verzachten, komt dit naar voren
HAARLEM. Onze landge
noot Piet Roozenburg heeft zijn
OP VALREEP DER VERKIEZINGEN
Lijfarts van Himmler werpt nieuw licht op
gedragingen van dr N. van Nieuwenhuysen
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG. In departementale en justitiële kringen houdt men zich
de laatste weken opnieuw bezig met het vonnis, dat kort na de bevrijding
werd geveild over de Amersfoortse Kamparts, de chirurg dr N. van Nieu
wenhuysen. die door de Bijzondere Rechtspleging tot een vrijheidsstraf van
twintig jaar werd veroordeeld. AanleidTsg hiertoe vormt mede een brief,
die de bekende dr Felix Kersten, de voormalige lijfarts van* Himmler, die
wegens zijn bijzondere verdiensten voor de Nederlandse zaak tol Groot-
officier in de orde van Oranje Nassau werd benoemd, gericht heeft tot de
minister van Justitie. In deze brief wordt op de houding, die dr Van Nieu
wenhuysen tijdens de bezetting heeft aangenomen, een nieuw licht ge
worpen.
vische communistische partij stelt
thans een onderzoek in. dat zich
ook uitstrekt tot ..het verbergen
door Nesjkovitsj van vroeger bedre
ven handelwijzen".
Twee en een half jaar
voor dood door schuld
DEN BOSCH Voor hot errst
sinds de nieuwe Verkecrsu et in wer
king trad is in he.t arrondissement
Den Bosch een dronken chauffeur
wegens dood door schuld tot de I
zware straf van twee en een half
jaar veroordeeld.
Eet-tijds zou de maximum straf
negen maanden zijn geweest Dc
chauffeur van Belgische nationali
teit heeft in Juli van dit jaar in
Budel (N-Br.een jongetje van zes 1
jaar doodgereden Het slachtoffer
zat op de fiets bij ziin broertje van
twaalf jaar. Deze laatste werd zeer
ernstig gewond. De veroordeelde
heeft van appèl afgezien.
Het zijn hoger lonen voor de mijn
werkers en grotere zeggenschap j
van de Saarlandse autoriteiten over j
de mijnen, die Frankrijk zegt na te
derom wereldkampioen kon
noemen Hij speelde gelijk, zo
dat hij met 29 punten uit 18
partijen als eerste eindigde.
Voorzitter Sartono: Politieke toestand
is nog gespannen
DJAKARTA. Na een reces van 40 dagen is vandaag het Indonesische
parlement weer bijeengekomen. Bij de opening van de zitting vanmorgen,
welke twintig minuten duurde, waarschuwde voorzitter Sartono. dat de
politieke toestand „nog gespannen" was, maar dat het parlement, „zelfs
ofschoon dc atmosfeer ernstig is", bijeen moest komen.
Zonder het leger met name te j tic van afkeuring van het beleid
PARIJS. De Franse ministerraad heeft gisteren bekend laten maken,
dat spoedige herzieningen in de economische overeenkomsten met het
Saargehicd zullen worden aangebracht. Dc bereidheid tot onderhandelen
was van Franse kant reeds eerder bekend gemaakt, doch het is duidelijk,
dat het pas onder druk van dc verkiezingen van Zondag en van de Duitse
invloed op die verkiezingen is, dat Frankrijk zo'n haast er mee maakt.
Minister Schuman heeft zijn af- i streven Het schijnt dat men een
keuring uitgesproken over de Duit- gemengd Frans-Saarlandse maat-
.schappij nastreeft, die in de plaats
zou komen van de huidige vol
strekt Franse controle op de mij
nen. Het vetorecht van de Franse
diplomatieke vertegenwoordiger op
cie Saarlandse wetgeving zou komen
te vervallen, er zou een orgaan in
het leven worden geroepen, dat
tussen Parijs en Saarbrucken zou
kunnen bemiddelen. Ook aan de
alleenheerschappij op financieel ge
bied van de Banque de France in
de Saar zou een einde worden ge
maakt.
Kennelijk is de angst van dc
Fransen groot dat de Duitse bein-
vioeding van de bevolking van het
Saargebied effectiever is dan mer
tot nu toe aannam en maakt men
daarom op de valreep van de vei
kiezingen deze concessies bekend,
waarover overigens de onderhande
lingen nog gevoerd zullen moeten
worden. Sommige schattingen hier
nemen aan. dat onder Duitse in
vloed misschien wel veertig pro
cent van de bewoners van het
Saargebied zich van stemming za.
onthouden. Dat de Fransen een
dergelijke demonstratie vrezen
staat wel vast na de bc" 'iidmak
van het bovenstaande. Anders dan
onder zware druk schijnt Frankr» k
niet makkeluk tot onderhandelin
gen over te gaan.
Prins Bernhard in
Washington
WASHINGTON. Prins Bern
hard is Wocnsdagavo-d om zeven
uur plaatselijke tijd tc Washington
aangekomen De Prins maakte de
vlucht van Mexico naar Washington
aan boord van een gewoon lijn-
vliegtuig van do „American Air-
Na 'een bezoek aan de Fairchild zoek", dat het leger 17 October per-
fabrieken zou de Prins zich in de soonlijk tot president Soekarno ge-
namiddag met een toestel van de- richt heeft, om het parlement te
ze fabriek naar New York begeven, ontbinden, in verband met de mo-
noemen keerde Sartono zich tegen
de „affaire van de 17e October. di~
o.a overtredingen van de wet ver
oorzaakt heeft, welke, doordat zij
de verkeerde weg opging, de orde
in gevaar bracht, onze vergader
plaats bezoedeld heeft en de veilig
heid van sommige eerbare leden
van het huis verstoord heeft".
Hij doelde hiermee op het ver
van het ministerie van Defensie
De weigering van Soekarno leidde
tot demonstraties in Djakarta
waarin het leger de hand had en
waarbij de ontbinding van het
parlement werd geëist.
Soekarno redde de toestand door
het parlement op reces te sturen,
maar de politieke situatie is weer
critiek geworden, doordat drie van
dc zeven divisies in Indonesië m
de afgelopen weken op eigenmach
tige wijze een verandering in de
bevelvoering hebben gebracht.
In de brief van dr Felix Kersten,
die op 12 September j.l. werd ge
schreven vestigt de Finse medicus
er de aandacht op. dat datgene wat
hij voor ons land heeft gedaan
slechts gedaan kón worden op erond
van rapporten, die hem uit Neder
land bereikten. Di N. van Nieuwen
huysen behoorde, zo zegt hij. tot
diegenen, die hem de belangrijkste
inlichtingen verschafte In een ge
sprek. dat hij (dr. Kersten) in 1942
in Berlijn met dr. van Nieuwen
huysen had. kwam aan het licht,
dat laatstgenoemde een weg zocht
om zijn verkeerde houding jegens
het Nederlandse volk. o.a. tot uiting
gekomen door zijn optreden in het
kamp Amersfoort, weer goed te ma
ken. Een voorstel om als verbin
dingsman van dr Kersten op te
treden, werd met beide handen aan
gegrepen
Het is. zo schrijft dr Kersten,
door mededelingen van dr Van
Nieuwenhuysen. dat ik bij Himmler
heb kunnen voorkomen, dat Neder
landse kunstschatten hieronder
alle schilderijen uit hot Rijksmu
seum en andere musa, alsook de
meubelen uit de koninklijke palei
zen en ander bezit der koningin.
derlandse ziekenhuizen niet in be
slag werden genomen geen kost
bare medische installaties werden
weggesleept, het plan om duizend
Nederlandse artsen naar Polen te
verslepen geen doorgang heeft ge
vonden en van zes Joodse Neder
landers het leven is gered
Dr Kersten dringt er dan in zijn
schrijven op aan. dat dr Van Nieu
wenhuysen voor gratie bij H.M. de
Koningin wordt voorgedragen.
Een verzoek om gratie werd
door dr Van Nieuwenhuysen zelfs
reeds een jaar geleden ingediend.
Naar wij van de zijde van het
departement van Justitie vernemen
is dit verzoek thans in behandeling
bij de Gratie-Adviescommissie. In
dc afgelopen weken zijn zowel dr
Felix Kersten, die in ons land ver
toefde als dr Van Nieuwenhuysen
in Vught door de justitie gehoord.
b.v. het zilverwerk naar Duits- I HUNTINGTON i West-Virpina i
land werden overgebracht. Voorts I "■-•WU1UW west-vugina)
is het aan mededelingen van dr
Van Nieuwenhuysen te danken al
dus nog steeds dr Kersten, dat Ne-
Veertien vrouwen en kinderen zijn
om het leven gekomen bij een
zware brand welke gisteren ge
woed heeft in het drie etages hoge
ziekenhuis hier, waar geesteszieken
erplecgd worden Vijf van de
\vT TA *i 11 i verpleegd worden Vijf van de
West—Uuitscrs helpen slachtoffers waren jonge meisjes
f van 15 jaar of jonger De overigen
twee voortvluchtige
oorlogsmisdadigers
Arbeider gedood door
giftige stoffen
(Van onze correspondent)
HEERLEN In de spijker- en
draadnagelfabriek te Maastricht is
Woensdagmiddag de 21-jarige ar
beider W. plotseling neergevallen
en. na overbrenging naar het zie
kenhuis, overleden. Hij was bezig
met het zuiveren van een tank en
heeft daarbij even aan een slang
gezogen, door welke kort te voren
giftige stoffen waren gestroomd.
BONN. De West-Duitse minis
ter van Binnenlandse Zaken, dr
Lehr. heeft Woensdag aan het par
lement meegedeeld dat hij opdracht
heeft gege^ en *'e jarht door de po
iitie op twee ontsnapten uit 'lr
Britse gevangenis in Werl stop tc
zetten, toen hij vernam dat de
voortvluchtlgen Duitse oorlogsmis
dadigers waren.
Lehr zei dat de Britten hem nu
verzocht hebben de jacht op le
twee mannen te hervatten. Zij zijn
sedert September voortvluchtig Hij
verklaarde de wettigheid" van dit
nieuwe verzoek tc onderzoek.
H^t gaat hier om Kuehn cn Kapjoe
Kuehn die sergeant was bij de
Luftwaffe was ervan beschuldigd
deelgenomen te hebben aan hel
vermoorden van drje Canadese
krijgsgevangenen en werd door een
Brits hof tot 21 jaar veroordeeld
Kappe. een voormalig soldaat, kreeg
levenslang wegens het vermoorden
van een Russische krijgsgevangene.
Sedert hun ontsnapping hebben
verschillrr.de Duitsers openlijk toe
gegeven hen onderdak verleend te
hebben.
jaar of jonger De overige
waren vrouwen, van wie de oudste
89 jaar was
Het vei plegend personeel heêft
prachtig werk gedaan om de onge
veer 170 overige patiënten in vei
ligheid te brengen Over de brand
trap droeg het personeel de gillen
de patiënten, gewikkeld in lakens,
naar beneden.
DE verhouding stad platteland
is een zaak, die grote aandacht
verdient en al sedert een reeks
van jaren veelvuldig onderwerp van
beraadslaging uitmaakt op dc Volks
hogescholen. Het platteland is niet
meer, wat het was. Het begint ener
zijds door de nivellerende factoren
van deze tijd mee te varen in de
stroom, maar het poogt anderzijds,
blijkens de krachtige ontwikkeling al
om van allerlei regionale gedachten
en strevingen, zijn karakter te bewa?
ren en zijn geest tc hoeden. In zoverre
is er ook sprake van een gezond
emancipatie-proces.
Dat bij het voortschrijden van dit
proces de gemeente-classificatie
steeds meer een steen des aanstoots
wordt, hoeft geen verwondering te
wekken. Het is een bekend feit, dat
op het platteland niet alleen de sala
rissen van het overheidspersoneel
maar ook de contractlonen van dc ar
beiders vrij beduidend beneden die in
de steden liggen. Op het platteland
vraagt men: Waarom?
HET lijdt naar onze mening geen
twijfel, dat deze toestand histo
risch mede is ontstaan uit de
opvatting, dat het platteland in rang
orde onder de stad staat. Later, toen
dit niet goed meer was vol te houden
is het motief gebezigd van dc lagere
levenskosten ten plattelandc. Dc hu
ren zijn er niet zo hoog en in het alge
meen geeft men er het geld minder
gemakkelijk uit dan in dc stad. Op
het platteland intussen legt men zich
al sedert lang niet meer bij deze argu
mentatie neer. Men betoogt, dal in
verschillende opzichten het leven daar
ook weer duurder is dan in de stad;
en men slaat vooral alarm wegens de
culturele en geestelijke verarming, die
het platteland voortdurend ondergaat
door het wegtrekken van de bote
krachten naar de grote centra, waar
zc beter worden betaald.
Het is duidelijk, dat voor het geven
van een juist oordeel cijfers nodig
zijn. Deze cijfers zijn nu beschikbaar.
Men kan ze vinden in twee rapporten,
te weten dat van de comiuissie-Kruyt
en dat van een subcommissie van do
Sociaal-Economische Raad.
DE commissie-Kruyt heeft in 1D31
gerapporteerd aan de Minister
van Sociale Zaken en vastge-
steld, dat de huren feitelijk de enige
factor zijn, flic het wonen op het plat»
teland goedkoper maken dan in do
stad. Dc verdere kosten lopen niet
ver uiteen: en wat betreft de reiskos
ten ten behoeve van studie, ontwik*
keling, ziekenhuis- en specialistenbe-
zoek, enz. verkeert het platteland
zelfs in het nadeel. Dat het rapport
toch tot behoud van een zekere vod»
zachte vorm van classificatie conclo-
j deert, vindt zijn grond in dc door do
I commissie geconstateerde aanwezig
heid in de steden van zogenaamde
verbruiksbevorderende factoren, die
j op het platteland ontbreken. Men
koopt cr gauwer en grager.
Dc sub-commissie uit dc S.E.f),
echter, welker rapport kort geleden fa
verschenen, erkent deze laatste fact»»
ren niet. Zc zijn volgens haar on
meetbaar en onweegbaar en mogen
niet in aanmerking worden genomen,
Naar het inzicht van deze commissie
1 mag alleen rekening worden gehou
den met aantoonbare verschillen in
levenskosten. Deze heelt de commis-
sic-Kruyt destijds berekend op onge
veer 4 cent per uur, goeddeels terug
te voeren tot dc (nog) lagere huren
ten plattclande.
HAAR conclusie is. dat er con
aanpassing zal moeten geschie
den van de lonen en salarissen
ten plattelandc, en wel zeer spoedig
voor zover betreft niet gerechtvaardig
de verschillen en geleidelijk, voor zo
ver de aantoonbare verschillen door
I dc nivellering van de huren en op an-
i dere wijze verdwijnen.
Het feit, dat de huidige minister
van Economische Zaken, prof. Zijl-
stra, voorzitter was van de sub-com
missie van dc S.E.R., die dit rapport
heeft samengesteld, rechtvaardigt de
verwachting, dat deze aanpassing in
derdaad binnen niet te lange tijd ter
hand zal worden genomen. Voor het
platteland is dit goed nieuws; en
voor dc stad zeker geen slecht nieuws,
omdat nuk zij niet anders dan voor
dcel kan hebben bij een welvarender
achterland.
Weersverwachting
geldig van Donder
dagavond tot Vrijdag
avond.
Zwaar bewolkt met
hier en daar tijdelijk
mist en plaatselijk
enige regen of sneeuw
Zwakke tot matige
wind uit Oostelijke
richtingen. In 't Zuid
oosten van het land
.emperatuur tijdelijk
iplopend tot enkele
*raden boven het
vriespunt elders lich
te vorst tot tempera
tuur om het vries-
ount.
23 No\ 1 p II 21
i onder i'! n '<5 mir
Maan oi> '4 u 21 m on
der 4 u l
Plaatselijk regen of sneeuw
HET W EF.R VAN VANMORGEN 7 UUR
Station
Weer
Wind m/s
Max.tcmp
Gisteren
Ncersl.
in 24 u.
Licht bew N 2
- 5 C
0 mm
Stockholm
Sneeuw
N. 2
- 1
3
Kopenhagen Gch. bew
W ZAV. 2
1
1
Londen
Regen
O 4
3
11
Amsterdam
Sneeuw
O NO 6
- 1
0.1
Rrusscl
Regen
ZO. 2
2
4
Parijs
Regen
Z ZO 5
7
2
Bordeaux
Rocen
Z AV 6
12
1
Nice
Licht bew
N. 4
10
0
Warschau
Nevel
W 4
-3
0
Berlijn
Nevel
Windstil
- 3
0
Frankfort
Mist
Z 7. O. 2
- 0
3
Münchcn
Regen
ZAV. 4
4
25
Zürich
Z\v. bew
W. 2
6
Wenen
Mist
O. 1
1
1
