DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Beperking van vervoer op
Zondag te wachten
Gladheid veroorzaakt
veel verkeersongerief
'53
Geen rijkseigendommen voor
Zondagse vliegfeesten
President Heuss' besluit
wekt grote bezorgdheid
Nachtarbeid
van Tweede
Kamer
G. G. en G.D. had de handen vol;
vijf ongevallen in één uur
Gedeeltelijke verhoging
posttarieven 1 Juli
Weer ongeregeldheden in
Ambonezenkamp Vught
Televisiekijkgeld zal dertig
gulden per jaar bedragen
STRIJD OM HET
BESTAANSPEIL
12e Jaargang no. 292
Donderdag 11 December 1952
Opgericht door de Stichting „Het Parool" - Giro 510330
Bank: Rotterdamsche Bank - Postbus 9 Abonnements
prijs 47 cent p. w. of 6.05 p. kw. Losse nummers 10 cent
Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckaerüaan 7, Amersfoort
Telefoon redactie 4291 Telefoon administratie 6235
HOOFDREDACTEUR: T\. DE BOORDER
DEN HAAG. Het ligt in het voornemen van de huidige
regering te streven naar een beperking van het vervoer op
Zondagen. Dit is aan de Tweede Kamer medegedeeld door de
nieuwe bewindsman van Verkeer en Waterstaat, de anti-revo-
lutionnaire minister A 1 g e r a, die dit als een van de hoofd
punten van zijn beleid naar voren bracht. Hij wil onderzoeken,
welke concrete mogelijkheden voor beperking van het Zondags-
vervoer het openbare aanwezig zijn en nagaan of beper
king daarvan ook op sociale gronden gewenst kan blijken. In
ieder geval is de minister voornemens het gebruiken van rijks
eigendommen voor particuliere vliegfeesten op Zondag te wei
geren.
Minister Algera erkende, dat Ne
derland een gemengde bevolking
bezit. H(j gaf toe. dat een norm. die
bij een groot deel der bevolking
geen weerklank vindt, moeilük is
toe te passen. Ook erkende hij. dat
hij als dienaar van de overheid niet
louter zfjn persoonlek standpunt
kon volgen.
Zijn handen zijn gebonden door
wettelijke voorschriften en hij moet
ook rekening houden met het stand
punt, dat jonge mensen uil de kroeg
gehouden kunnen worden door
sportbeoefening, hetgeen reizen op
Zondag met zich mee kan brengen
Met dit standpunt verwierf hij
overigens nog niet de instemming
van de heer Van Dis (SGP), die
het afkeurde, dat de minister on
derscheid maakte lussen zijn per
soonlijk standpunt en dat der Over
heid en die voorts de inderdaad on
miskenbare vaagheid van het minis
teriële antwoord critiseerde.
Nu bracht de heer Gortzak
(CPN) de beperking van werktijden
inderdaad ter sprake, doch meer in
verband met de lange werktijden
van treinbestuurders, waarin hij
mede een verklaring van de recente
treinongevallen meende te kunnen
vinden. Doch de minister onder
schreef in dit opzicht het standpunt
der directie, dat fouten van het per
soneel de werkelijke oorzaak vorm
den. onder aantekening dat hierin
geen anti-arbeidersgezindheid mocht
worden gezocht.
Minister Algera bleek zijn zaak
jes al goed te beheersen en diende
heel degelijk van repliek met be
trekking tot de vervoerscoördinatie,
de Europese verkeersintegratie. de
Duitse inbreuken op de Acte van
Mannheim enz. enz.
DE BIESBOS
Er was slechts één kwestie, waar
op dit in mindere mate het geval
was en dat betrof ook een heel ge
wichtig punt. nl. de indijking van
de Biesbos. Men weet., dat mr Bur
ger (PvdA) hiervan gevaren ducht
voor Dordrecht zijn woonplaats
bij eventuele stormvloeden.
Het pikante van de zaak was nu.
dat de heer Algera als Kamerlid
van zijn voorganger Wemmers de
toezegging had gekregen, dat er een
nota over de bescherming van Dor
drecht zou worden overhandigd bij
de eerstvolgende begroting. Die nota
nu was niet gekomen, maar wel was
in de onderhavige begroting een
Oorlogsveteraan Harold Russell
woonde als perschef de wereld
conferentie van oorlogsoudge
dienden in Londen bij. Russell
die in de wereldoorlog beide
handen verloor, kan zo goed wet
zijn protheses omgaan dat hij
golf kan spelen, een vliegtuig be
sturen, vissen, typen en zwem
men. Russell speelde de rol van
Amerikaanse oorlogsgewonde in
„De beste jaren van ons leven"
versnelde uitvoering van het Bies
bos-plan aangekondigd.
Daarover nu sprak mr Burger
luide en terecht zijn verontwaardi
ging uit. De bewindsman gaf toe,
dat de toezegging niet was nageko
men. Maar hij meende, dat dit te
recht was geschied. Aangezien hij
vrij geheimzinnig sprak over een
.voorwaarde" die vervuld had moe
ten zijn. en over staatsrechtelijke
bezwaren tegen overhandiging van
zulk een nota, werd dit punt niet
duidelijk, al dacht waarschijnlijk
iédere toehoorder, dat er wellicht
verband was met de kwestie van
het Moerdijkkanaal.
Nochtans meende de minister, dat
hij het met de heer Burger wel eens
kon worden. Hij meende nl. dat
door aanleg van een dijk langs de
rechteroever van de Nieuwe Mer-
wede en de afdamming van het
Spui. Dordrecht afdoende kon wor
den beveiligd. Hij beloofde, dat de
beveiliging gelijktijdig met de an
dere werken zou worden tot stand
gebracht en daarmee was naar zijn
oordeel de zaak rond. Maar mr Bur
ger dacht er anders over.
In de memorie van antwoord had
de minister vorige week nog ver
schillende plannen tot beveiliging
van Dordrecht opgesomd, en mr Bur
ger vond het geen solide indruk ma
ken. dat er nu in allerijl een was uit
gekozen. Hij betoogde, dat het zeer
onbehoorlijk was z.ulk een gewich
tige zaak op stel en sprong bij een
begrotingsbehandeling te bespreken
en in een motie drong hij er bij de
regering op aan, dat deze alsnog in
een nota het zojuist ontwikkelde
plan zou toelichten en niet tot beste
ding van de aangevraagde gelden
zou overgaan, alvorens de Kamer
over die nota te hebben gehoord. Na
veel heen en weer gepraat deed de
bewindsman tenslotte die toezegging
waarop de motie weer uit de circu
latie verdween.
Doch onopgehelderd bleef, of de
Kamer bij de behandeling van de
nota ook nog kan beslissen over de
betrokken begrotingspost. Want de
begroting waarin deze voorkwam,
werd en daartegen had mr. Bur
ger ook geen bezwaar inmiddels
wel aanvaard. Erg duidelijk ging de
bewindsman nl niet in op een des
betreffende vraag van de fractielei
der der P.v.d.A. In ieder geval bleek
wel duidelijk, dat de minister, even
als de heer Engelbertink (K V.P
zeer veel voelt voor het Biesbosplan
en de heer Burger zeer weinig. Maar
laatstgenoemde wïl zich laten over
tuigen. De behandeling van de nota
zal de bewindsman de kans bieden
dit te beproeven. Dat zal hem wel
iets waard zijn. Want hij acht het
Biesbosplan van nationale betekenis
en zou het betreuren als een belang
rijke minderheid ln de Kamer de
motie-Burger was behalve door de
P v.d A. ook door de V.V.D. onder
tekend zich daarachter niet zou
kunnen scharen.
Mist in Londen eiste
160 mensenlevens
LONDEN. Honderdzestig per
sonen zijn om het leven gekomen
tengevolge van de dichte mist die
van vorige week Vrijdag tot Dins
dagochtend boven Engeland heeft
gehangen. Vooral bejaarde lieden
zijn het slachtoffer geworden. In het
Londensc stadsdeel Croydon was het
aantal doden het hoogst. Hier stier
ven Zondag en Maandag 53 personen.
Gestrande schip in
Westerschelde vlot
VLISSINGEN. Zes Belgische
sleepboten hebben Woensdag
avond om negen uur het 7066 brt
metende Zweedse motorschip
„Nuolja" vlotgetrokken, nadat het
12 uur eerder op de z.g. Ballast-
plaat in de Westerschelde bij
Bath aan de grond was gelopen.
Het schip dat met erts onder
weg was naar Antwerpen, is naar
deze haven gesleept. Ogenschijn
lijk heeft het geen schade opge
lopen.
Vertrouwen van Duitsers in democratie
en regering geschokt
BONN. „Ik heb een adviserende uitspraak van het Staatsgerechtsbof
gevraagd, doch dit lichaam besloot om aan z(jn advies een verdere strek
king te verbinden dan een zuiver raadgevende." Dat is het motief, dat de
West-Duitse bondspresident Heuss Woensdagavond voor de radio noemde
voor zfjn Woensdagmorgen genomen besluit om zijn verzoek om advies
aan het Staatsgerechtshof in te trekken. Heuss poogde in zjjn toespraak
bij het volk de indruk weg te nemen als zou zijn handelwijze bedoeld zyn
als een hulpactie voor een in nood verkerende regering.
Na het ingrijpen van president
Heuss in de strijd tussen regering
en staatsgerecht is het wachten in
Bonn thans op de tegenzet van
de sociaal-democratische oppositie.
Partijleider Ollenhauer zal van
avond in een radiotoespraak pre
sident Heuss van antwoord dienen.
Het Hof van Karlsruhe heeft
Woensdagavond de ongewone stap
ondernomen de geheimen van zijn
raadkamer te onthullen teneinde
daardoor dc in politieke kringen ge
wekte indruk weg te nemen als zou
zijn door de regering aangevochten
beslissing met uiterst kleine meer
derheid genomen zijn. De beslissing
was volgens de president van het ge
recht met 22 tegen 2 stemmen geval
len hetgeen als bewijs kon worden
gezien, dat van een bestaan van een
regerings- en een oppositiefront in
het gerecht geen sprake was.
In diplomatieke kringen in Bonn
volgt men de ontwikkeling van de
strijd tussen de hoogste organen van
de West-Duitse democratie met de
grootste bezorgdheid. Bij alle respect
voor de hardnekkigheid, waarmee
Bonuskanselier Adenauer vecht te
gen de gevaren, die de Europese ver
dragen nu in de Bondsrepubliek be
dreigen, ziet men daar toch niet
voorbij aan de andere dreiging, dat
het democratische leven in het land
reeds verstikt zou worden nog voor-
Roge inijnbouwbeambten
in O.-Duitsland
gearresteerd
BERLIJN ..Neues Deutschland"
het officiële dagblad van de (com
munistische) „socialistische een
heidspartij". meldt dat een Oost-
Duitse regeringscommissie de arres
tatie heeft gelast van ..een aantal"
hoge Oost-Duitse mijnbouwbeamb-
ten
Dooi
Van Donderdagavond
tot Vrijdagavond:
Wisselende bewolking
met voornamelijk in
de kustgebieden enke
le buien. Matige tot
vrij krachtige wind
tussen Zuid-West en
West. Vannacht in het
binnenland plaatselijk
temperatuur om het
vriespunt. overigens
flinke dooi.
12 Dec. Zon op 8 u. 39
m. onder 16 u 29 min.
Maan op 3 u 19 min. on
der 13 u 23 m
HEI WEEK VAN VANMORGEN 7 UUR
Max temp
Neersi
Station
Weer
Wind m/s
Gisteren
in 24 u
Oslo
Motregen
Z. 4
2 C
1 mm
Stockholm
Geh. bew
W Z W. 4
2
0
Knpenhager
Onbew.
Z. 8
1
0
Londen
Zw. bew.
W Z W 2
6
0.5
Amsterdam
Geh. bew.
Z Z W. 7
0
1
Brussel
Goh. bew.
Z.Z.W 9
0
0
Parijs
Motregen
Z Z W 5
1
12
Rot de.iux
Regen
W. 5
7
2
Nice
Geen
opgave ontvangen
Warschau
Onbew
ZZO.l
.6
-
Berlijn
Nevel
Z.Z.W. 4
7
0
Frankfort
Nevel
Z.W. 2
-4
0.2
MUnchen
Nevel
Z. 1
- 9
0
Zilrich
Nevel
Z 2
-3
0
Wenen
Geh bew.
Z O. 9
-3
-
dat het werkelijk tot ontplooiing is
gekomen.
Tenslotte wordt in diplomatieke
kring ook de verwachting uitgespro
ken. dat de regering gevaar loopt
door haar verrassende en elkaar
weersprekende manoeuvres aan res
pect bij de bevolking in te boeten.
Men hoort de vrees, dat in deze da
gen in de Bondsrepubliek een poli
tiek van „het doel heiligt de midde
len" baan breekt en met grote be
zorgdheid vraagt men zich af waar
deze politiek zal eindigen.
DEN HAAG Men sprak in de
Tweede Kamer gisteravond over de
beperking van het vervoer op Zon.
dag, maar eigenlijk zou het meer
toepasselijk zijn geweest als men
over beperking van nachtarbeid had
gesproken. Want de minister werd
tot half vier in de vroege ochtend
aan de regeringstafel gekluisterd en
zij noopte hem tot zulk een uit
voerige beantwoording, dat hij er
een schorre keel van overhield.
Het feit. dat de vergadering zo
lang duurde, mag worden toege
schreven aan het verlangen om met
de behandeling van de rijksbegro
ting zo vlug mogelijk op te schieten.
Kerstmis komt immers in zicht.
Maar de voorzitter vond nog een an
der argument. Hij wees er op. dat
het buiten zo glad was. dat de Ka
merleden z.i. beter deden zich niet
te vlug op straat te wagen. Deskun
digen hadden hem verzekerd, dat
het betrekkelijk spoedig weer mo
gelijk zou worden, zich zonder ge
vaar op het Binnenhof te begeven.
En met dit argument dreef hij
de leden er toe. om na het ministe
riële antwoord, dat tot diep in de
nacht duurde, nog te gaan repli
ceren, waarvoor stof genoeg aan
wezig was.
(Van een onzer verslaggevers)
De weerberichten van het KNMI in De Bilt meldden gisteren reeds re
gen. Dat betekende voor de weggebruikers een vrijwel niet te berijden
wegdek. Inderdaad werd het gisteravond en vannacht spiegelglad. De
wegen (en trottoirs) waren bedekt met een miniem, maar dikwijls fataal
laagje ijs. Om ongeveer drie uur vannacht waarschuwde de politie dc Ge-
meenterciniging om met zandstrooien te beginnen. Doordat op verschillen
de uitvalswegen als Utrechtscweg vanmorgen echter nog geen zand was
gestrooid konden ongelukken niet uitblijven. Van vijf voor zeven tot kwart
voor acht moest de G.G. en G.D. zelfs vijfmaal uitrijden.
Om vijf minuten voor zeven meisje K.. in Amersfoort verbhj-
- vende, liep op het trottoir van het
Zie verder pag. 7
stonden zowel rechts als links van
de Utrechtseweg talrijke auto's, die
wegens het gladde wegdek niet
meer voor- óf achteruit konden.
Een vierwielige personenauto, oe-
stuurd door de commissaris van po
litic uit Den Haag, die met een
drietal heren vandaag uit jagen
wilde gaan. moest tussen de ge
parkeerde wagens worden gema
noeuvreerd. Om op de motor af
te remmen werd deze wagen in de
tweede versnelling geschakeld. De
auto ging glijden en kwam op het
trottoir tegen een boom tot stil
stand De inzittenden liepen slechts
schaafwonden op. de auto daaren
tegen werd zwaar beschadigd
Vanmorgen om kwart voor negen
reed op de B W-Laan een militairs
auto in de richting Vlasakkers Uit
de tegenovergestelde richting na
derde een truck met oplegger. De
militaire chauffeur wilde iets bij-
remmen. wat tot gevolg had, dat
zijn wagen naar links slipte en
dwars voor de truck kwam te staan.
Beide wagens werden zwaar be
schadigd.
Een auto van de Gemeentereini-
ging(!) slipte door de gladheid van
de weg op het kruispunt Bloemen-
daalsestraatKruiskamp De wa
gen kwam tegen een aldaar staand
ijzeren hek terecht en werd licht
beschadigd
Gisteravond omstreeks half acht
had een ernstige aanrijding plaats
bij de Vlasakkers. Het 17-jarige
Ambonezen willen
Unci inschakelen
DEN HAAG. Namens de
„Republiek Zuid-Molukken" heeft
dr J. P Nikijoeloew aan de mi-
DEN HAAG. Voor wat de posttarieven betreft zal de reeds eerder nisters van Buitenlandse Zaken
aangekondigde verhoging zich voor het binnenland beperken tot één cent verzocht om een autoriteit aan te
op locale brieven en briefkaarten en op interlocale briefkaarten. Op een ,^U,1C*
stadsbrief moet dus zeven cent worden geplakt in plaats van zes, op een
stadsbriefkaart zes in plaats van vijf cent en op een interlocale briefkaart
zeven in plaats van zes. Het ligt in het voornemen, deze verhoging op
1 Juli 1953 te doen ingaan.
Op locale brieven en briefkaarten en op
interlocale briefkaarten een cent meer
NEW DELHI. Een regerings
zegsman heeft Woensdag verklaaid
dat in het Tanjore-district in de
staat Madras alleen al 349 mensen
werden gedood door de cycloon en
vloedgolf die op 30 November de
Zuid-Oostkust van Azië teisterden.
Een oude spoorweglocomotief ge
bruiken dc Oost-Berlijners als
centrale verwarmingsketel voor
de nieuwe en in aanbouw zi.m-
de huizen aan de Stalin Allee.
Het bouwproject wordt genoemd
nationaal herbouwprogramma",
maar soms ligt het werk een hele
tijd stil omdat het nodige mate
riaal ontbreekt.
Telefoon plaatselijk
duurder, interlocaal
echter goedkoper
DEN HAAG. Het tarief voor
plaatselijke telefoon-gesprokken zal
worden verhoogd van drie op vier
cent. deelt de minister van Verkeer
en Waterstaat mee. Dat voor inter-
loealc gesprekken wordt gelijktij
dig verlaagd.
De oorzaak van deze tariefsver
anderingen schuilt m de kostenbe
sparende technische wijzigingen, die
in het bedrijf zijn aangebracht en
die voor het interlocale telefoon
verkeer van grote betekenis bleken,
maar minder .besparing gaven op
het plaatselijke verkeer.
De vergoeding voor een telefoon
aansluiting wordt verhoogd van
f 25 op f 40 Het huidige bedrag
staal, volgens de minister, in een
zeer ongunstige verhouding met de
werkelijke kosten.
DEN BOSCH. In het Ambonese woonoord „Lunetten" te Vught vonden
Woensdagmiddag opnieuw ongeregeldheden plaats, waardoor het nood
zakelijk werd geacht om extra politicversterking naar het kamp te zenden.
De gemoederen der Ambonezen waren de laatste dagen nogal gespannen
wegens de politieke tegenstellingen tussen de CRAMS (Commissie Repa
triëring Ambonese Militairen en Schepelingen) en de BPRMS (Badan Per-
wakilan Rajat Maluku Selatan of Vereniging tot Behartiging der Belangen
van het Zuid-Molukse Volk in de Kampen).
Hardhandige politieke
argumentatie
De aanhang van de CRAMS in
het Vughtse woonoord, waarin 4000
Ambonezen zijn ondergebracht, be
draagt ongeveer een derde van het
aantal bewpners. De indirecte aan
leiding tot deze ongeregeldheden
moet mogelijk worden gezocht in
een recente publicatie over de In
donesische kwestie en de positie dei-
Ambonezen.
Het tarief van brieven naar het
buitenland wordt gebracht van 15
op 20 cent en voor briefkaarten
van 12 op 15 cent. Voor gedrukte
stukken enz naar het buitenland
wordt he{ tarief 5 in plaats van
4 cent per 50 gram.
Verder zullen een groot aantal
„rechten" worden verhoogd, zo
als het luchtrecht in het verkeer
met Indonesië, dat zal worden
aangepast aan de aan de K.L.M,
te betalen hogere vergoeding. Het
kwitantierecht (post- en giro-
kwitanties) wordt van 15 op 25
cent gebracht. Postwissels in het
binnenlands verkeer worden
duurder voor bedragen van
12.50 tot en met 25.(van
15 op 20 cent) en voor bedragen
van 25.tot en met 50.
(van 20 op 25 cent).
Een der aanhangers van de BPR
MS, die zijn politiek inzicht tegen
over een lid van de CRAMS ken
baar maakte, werd op hardhandige
wijze aangepakt cn aan het gezicht
gewond. De CRAMS-man werd
Woensdagmorgen door de politie ge
arresteerd, waarop zijn aanhangers
zich tegen de politie keerden
De burgemeester van Vught jhr
mr. F. van Rijckevorsel heeft daar
op de rijkspolitie om versterking
verzocht Ongeveer 150 man. met
handvuurwapens uitgerust, hebben
thans het kamp bezet. De procu
reur-generaal mr. Baron Speyart van
Woerden en de gewestelijke com
mandant der rijkspolitie kolonel van
den Vliervoet bevinden zich even
eens ter plaatse Woensdagavond
was het vrij rustig in het woon
oord. De politie was doende ver
schillende barakken aan een onder
zoek te onderwerpen.
Zandzuiger „Ahoy"
staakt werk bij
de „Faustus"
kleilaag rond Panamees
dikker dan vermoed
ROTTERDAM. De ruwe zee
heeft dc zandzuiger „Ahoy" genood-
Hongersnood dreigt
in Oost-Duitsland
BERLIJN In Oost-Duitsland
zal een hongersnood ontstaan, tenzij
buitenlandse voorraden naar de
volksrepubliek worden gezonden, zo
menen geallieerde deskundigen.
Molukkers in Nederland zal be
hartigen. op de wijze als dat in
1923 in Egypte geschiedde voor
de daar gestrande Russen.
Voorts vraagt hij om de zorg
en de verantwoording voor de
Ambonese oud-militairen over te
dragen aan de Unci (United Na
tions Commission for Indonesia),
destijds ingesteld met betrekking
tot het Indonesische geschil. In
het bui- een latere fase zou de Verenigde zaakt de werkzaamheden bij de
i „Faustus" te staken en lerug te ke
ren naar de fruilsteiger in Ilock van
Holland.
Het werk om het graf van de ge
zonken Panamees te delven gaat niet
zoals men had verwacht. De zuigbuis
I van de „Ahoy" had zich tot een diep
te van 31 meter in de bodem van de
I Nieuwe Waterweg gedrongen, doch
in plaats van het verwachte zand
kwamen nog steeds dikke brokken
harde klei naar boven De uitvoeren
de firma Oosterwijk heeft nu over-
log gepleegd met Rijkswaterstaat.
I van wie -men aanvankelijk een op-
1 gav<- nad ontvangen, dat de kleilaag
rond de .Faustus" een halve tot twee
i meter dik zou zijn.
Rijkswaterstaat zal nu nieuwe bo-
I ringen laten verrichten om een beter
i inzicht omtrent de bodemgesteldheid
aan de monding van dc rivier te krij-
Voor postpakketten met aan
gegeven waarde in binnenlands
verkeer wordt het aantekenrccht
en het vastrecht van 15 op 20 ct
verhoogd en het aantekenrecht
resp. inklaringsrecht in het bui
tenlandse verkeer van 15 op 20 Naties dit moeten overnemen,
cent resp. van 35 op 50 cent „overeenkomstig de beginselen,
(briefpost) en van 40 cent op 1ontwikkeld in het vraagstuk der
pakketpost)Korea-kriigsgevangenen".
DEN HAAG. Het televisie-kijkgeld zal dertig gulden per jaar bedra
gen als 't parlement het wetsontwerp goedkeurt, dat de ministers van O., K.
en W. en Verkeer en Waterstaat hebben ingediend. Het moet jaarlijks
vooruit worden betaald.
Naar schatting zijn er op het ogenblik 3000 tot 6000 TV-toestellen in ge
bruik De opbrengst van de kijkgelden raamt men op 75 000 tot f 165.U00
Van een toekomstige grotere opbrengst krijgt de Ned Televisie-Stichting gen.^esiTundi'genTermoedcn. dat de
maximaal 1 200.000. Over het eventueel resterende bedrag beschikt de I „Faustus" juist boven een dikke klei
minister van O, K en W. ten bate van de TV-uitzendingen. rug ligt Voor /.over men uit peilin
De Televisie-raad zal zijn rapport over het toekomstig TV-bestel nog £en heeft kunnen opmaken is hel
vóór de Kerstdaeen aan minister Cais uitbrengen Men hoopt in omroep- ^.„"'Todra "de "wecr-^tSdheid
kringen, dat de regering op korte termijn een beslissing kan nemen. De hel toelaat gaat de „Ahoy" verder
experimentele periode eindigt October 1953. j met zuigen.
NEDERLAND heeft zijn Gouden
Eeuw gehad en Groot-Brittan-
nië zijn Victoriaans tijdperk.
Men treft trouwens perioden van wel
stand en bloei op schier alle gebieden
ook aan in de geschiedenis van tal van
andere landen. Gaat men na. waarop
deze bloei heeft berust, dan blijkt er
veelal sprake tc zijn van een uitbar
sting van energie, nadat een complex
van moeilijkheden is uil de weg ge
ruimd. Maar de volledige verklaring
is dit toch niet. Er zit aan de zaak nog
een ander aspect. Het komt hierop
neer, dat de bewoners van het welva
rende land ook ergens buiten het
grondgebied daarvan bronnen hebben
aangeboord, die worden bediend en
in stand gehouden door minder wel
varende en minder veeleisende men
sen. Om het duidelijk te zeggen: een
der voorwaarden voor een hoge levens
standaard in enig land is tot nu toe
vrijwel steeds geweest een lage levens
standaard elders.
Dit is geen nieuws; en het is even
min een verwijt. Het is alleen een
sleutel tot begrip van wat er nu al gc-
ruinte tijd gaande is in de wereld.
Laat ons bedenken dat dat deel van dc
aarde, waar de bewoners in staat wa
ren, zich ietwat behoorlijk tc voeden,
tc kleden en te ontwikkelen, eeuwen
en eeuwen lang betrekkelijk klein is
geweest. Ook op dit ogenblik is het
aantal mensen, dat aan de grens van de
honger leeft, nog altijd aanmerkelijk
groter dan dat, hetwelk voldoende
krijgt te eten. Leerzaam is hetgeen in
dertijd in een deskundige publicatie
over dc beruchte hongerwinter is ver
klaard: soortgelijke en ergere toestan
den, die toen gedurende enige maan
den in de Nederlandse grote steden
heersten, treft men bij voortduring aan
in grote delen van Perzic, India en
China.
Het zou onjuist zijn tc beweren, dat
in Nederland of Engeland of Frankrijk
thans minder hard wordt gewerkt dan
vóór de oorlog. In ieder geval is de
productie per hoofd er aanmerkelijk
hoger dan vóór 1940. Toch hebben deze
landen het economisch veel moeilijker
dan toen. Dat is een gevolg van dc
hogere schuldenlast; maar een be
langrijke oorzaak is ook, dat de men
sen in dc koloniale en voormalige ko
loniale gebieden van dc wereld met
hun ondergeschiktheid cn hun onder
betaling geen genoegen meer wensen
te nemen. Voor Europa betekent dat,
dat dc grote tijden (oude stijl) cn hun
nadagen voorbij of nagenoeg voorhij
zijn. Wanneer de volken, die een halve
eeuw geleden zich nog tevreden stelden
met de kruimels van dc Europese dis,
nu hun redelijk aandeel eisen, dan
komt dat voorlopig hierop neer, dat er
voor Europa minder overschiet.
HIER ontwaart men iets van de
achtergrond van de strijd om
de levensstandaard in Europa.
Onze landen zijn meer dan voorheen
op eigen arbeid aangewezen. De bron
nen in de verre gebieden raken ver
stopt. Dit veroorzaakt geweldige ver
anderingen cn ernstige moeilijkheden.
Vooral in Engeland zijn deze moeilijk
heden groot als gevolg van zijn een
zijdige economische structuur die
maakt, dat het geheel afhankelijk is
van dure voedingsmiddelen en grond
stoffen van elders. Vandaar de sober-
heidspolitick van de regering, die in
menig opzicht strenger is dan in oor
logstijd.
De vraag of het mogelijk is, in de
Europese landen te komen tot een eco
nomie, die zonder te steunen op kolo
niale bijdragen, toch een redelijk
levenspeil waarborgt, zou op grond
van het Amerikaanse voorbeeld beves
tigend kunnen worden beantwoord. Nu
heeft dit voorbeeld wel enige zwakke
kanten. F.r mag nimmer over het hoofd
worden gezien, dat in de V.S. eigenlijk
al jarenlang op grote schaal roofbouw
is gepleegd op de natuurlijke rijkdom
men. Daarnaast is echter ook sprake
van een arbeidsproductiviteit, die verre
list boven die in Europa. En de vraag,
die 2ich voordoet is nu. of de Euro
peanen in staat zijn, dezelfde geschikt
heid voor rationele en efficiënte pro
ductiemethoden tc ontwikkelen als
men aantreft in dc Nieuwe Wereld.
Rationalisatie, efficiency, het zijn
eerlijk gezegd niet zo heel populaire
begrippen in West-Europa. Niet hij de
arbeiders, die al gauw denken aan op
jagen en, wie weet, ontslag: maar ook
niet hij tal van ondernemers, die moei
lijk van oude methoden en oude
zekerheden afstand doen Dit schijnt
vooral het geval te zijn in Groot-Brit-
tannic met zijn tradities van soliditeit
in handel en bedrijf. Velen voelen
daar het nieuwe als het opofferen van
oude renommee, van een reputatie van
eerlijkheid en onkreukbaarheid. Het
komt er kort en goed op neer, dat men
van het dure kwaliteitsproduct geen
afstand wil doen ten behoeve van het
hazarartike). Over de juistheid van
deze opvatting, welke ook elders niet
geheel ontbreekt, valt meer te zeggen
dan mogelijk is in het kader van dit
artikel. Hoofdzaak is, dat hier weer
standen zijn. die in liet jonge en niet
door tradities gehinderde Amerika
•nthreken.
N \'VR onze mening ontkomt men
er in Europa niet aan. bewust en
volhardend te streven naar
doelmatiger productiemethoden. Daar-
(Zjie verder pag. 3)
