u I GRATIS de Radiogids! Randenbroek was eens woonplaats van Jacob van Campen EEN HALKNECHT f 1.- BON üssd huil sin %siqsin.... In 1818 werd de heerlijkheid een deftige sociëteit En nu? Voorgoed woonhuis-af W. P. Cnossen over New-\ ork voor de C.B.T.B. J. L. DE BREE GEEN PRAKTIJK TE KOOP Car Berber WAARDEBON APFA 4 Woensdag 17 December 1952 De buitenplaats „Randenbroek" aan de Bisschopsweg gaat een nieuwe bestemming krijgen, waarbij zü. als de tekenen niet bedriegen, wel voor goed „woonhuis-af" zal zijn. Nadat enige tijd geleden de laatste particuliere eigenaar en bewoner, generaal-majoor b.d. \V. H. E. Vrijdag, overleden is, en kort daarna zijn echtgenote, is deze Heerlijkheid thans verkocht aan de R.K. Ziekenverpleging. Hierdoor zal aan de geschiedenis van „Randen broek" een nieuw hoofdstuk worden toegevoegd. Het huis Randenbroek in 1729. De poort en de gebouwen links bestaan niet meer. Tekening van L. P. Serrurier in het Rijks- Archief. Voor het begin van deze geschie denis moeten wij teruggaan tot het jaar 1393. toen voor het eerst mel ding gemaakt werd van een zekere Heynric van Randenbroek, waarvan algemeen aangenomen wordt, dat hij de stamvader van het geslacht is. „Randenbroek" of „Rambroick" was oorspronkelijk een leengoed van de Bisschop: later van de Staten van Utrecht en tenslotte van Prins Wil lem IV zelf. In 1800 werd het leen goed afgekocht en ging het buiten in vol bezit aan de bewoners over. De Heerlijkheidsrechten bleven nog lang bestaan, zelfs tot in onze eeuw. zodat in 1932 nog melding gemaakt werd van een duivenrecht", dat de Heer van Randenbroek toen ook generaal Vrijdag bezat voor 150 paar duiven, te houden in een spe ciale „duiventoren". Hoeveel de huur voor het buiten goed thans zou moeten bedragen, weten wij uiteraard niet. maar wel kunnen wij U vertellen, dat de jaar- huur tijdens de periode van 1535 tot 3538 tachtig Philipsguldens, vijf paar kapoenen en één mud boekweit be droeg. De Philipsguldens maakten de feitelijke huuisom uit, terwijl de kapoenen en het mud boekweit er meer symbolisch aan waren toege voegd, teneinde te laten zien. dat de leenheer recht had op een deel van de jacht en de opbrengst der landerijen. De leenmannen van Randenbroek Zijn in het algemeen met sterk op de voorgrond getreden, maar één enkele uitzondering is er voor de persoon, die van 1627 tot 1657 leen man was. Niemand minder dan Ja cob van Campen. onze grote schilder en bouwmeester, had deze Heerlijk heid toen in leen. hoewel hij er slechts van 1654 tot 1657 daadwer kelijk gewoond heeft. Diep tragisch waren de omstandigheden waaron der Van Campen naar Amersfoort kwam. De Haarlemmer was jaren lang in Amsterdam de grote, gevier de man geweest en het hoogtepunt in zijn leven was de opdracht tot de bouw van het machtige Amster damse Stadhuis, terecht het achtste wereldwonder genoemd. Hij mocht zich in de bijzondere gunst verheugen van Cornelis Bikker, één van Am sterdam's grootste burgemeesters, zo dat het hem mogelijk was een bouw werk te scheppen, waaraan kosten noch moeite gespaard werden en dat, ook nu nog, tot één van de beroemdste ter wereld gerekend mag worden. Wie evenwel grote roem oogst heeft ook vele vijanden en zo geschiedde het ook in dit ge val. want toen in 1654 Burgemeester Bikker overleed kregen de vijanden van Van Campen vrij spel Het was vooral de stadsbouwmeester, Daniël Stalpaert. die hem met zijn kuipe rijen het leven dusdanig verzuurde, dat Van Campen reeds na enige maanden besloot de hoofdstad te verlaten en zich op zijn Heerlijkheid terug te trekken. Het grootse bouw. werk was nog niet voltooid en toen enige jaren later het Stadhuis met alle praal en pracht, die de Repu bliek eigen was, ingewijd werd, schitterde de bouwmeester door af wezigheid. Op 13 September 1657 ontsliep onze grootste bouwmeester vol komen gedesillusioneerd op Ran denbroek. Hij was toen 62 jaar oud en de begrafenis vond met praal in de St Joriskerk plaats. Niemand minder dan Joost van den Vondel maakte het grafschrift, dat heden ten dage de grafsteen nog siert. Luister Onder Jacob van Campen kreeg Randenbroek meer luister dan ooit, mede doordat hij tevens bezitter was van het „Hoogerhuis", zodat de gronden vanaf de St Andriespoort tot de beek als het ware één geheel met de Heerlijkheid vormden. Aan hem ook danken wij de Heiligenber- gerweg tussen Randenbroek en de Heiligenberg. Hierdoor won het zandpad, dat van de Driesjespoort naar de Bisschopsweg voerde <die toen ook al zo heette), aan beteke nis. In 1739 werd de Heerlijkheid voor f 12.500 verkocht aan ds Cornells de Bruin en in het jaar 1814 volgde een nieuwe verkoop voor f 25 800 aan een viertal heren, t w. Hendrik van Lunteren, bloemist te Utrecht en de Amersfoorters Dirk de Kruijff, fa- brikeur en grossier, Willem van Eeden, tabaksplanter en Isaak Hart- hoorn, eveneens een tabaksplanter Dirk de Kruijff was de grote gane- maker van dit vreemdsoortige stel heren. Hij was de man. „die er iets in zag". Het huis werd n.l. verhuurd aan een combinatie, die een socië teit exploiteerde, voor f 400 per jaar. Voorwaar geen grote som' Maar het „fijne" van de zaak was, dat De Kruijff voortaan enig leverancier aan de sociëteit werd! Op 1 Mei 1818 begon het feest. Onze stad was een luxe-sociëteit rijk geworden De ochtenden waren uitsluitend gere serveerd voor de heren die dan in 1 het park en het bos naar hartelust fffM ..op jacht" mochten gaan. Vanwege het gevaar van de rondvliegende hagelkorrels mocht, buiten hen, nie mand het terrein betreden, doch op de middagen was dat anders. Dan mochten echtelieden en kinderen meegenomen worden en was vooral de koepel, die vroeger bij de inrij poort stond en die oudere Amers foorters nog wel gekend hebben, zeer in trek. Op de avonden waren de heren weer meester in het do mein, dan werd er gekaart en ge borreld pardon' „gewijnd", want alle gebruikelijke termen wa ren in deze soos wat deftiger dan normaal Zo had men geen „ver gunning", doch „permissie". Halve fles Hoewel in het reglement stond, dat het bedienend personeel niet mocht aandringen op een groter ver bruik dan een halve fles wijn per bezoek, was alles toch wel op „geld verdienen" ingesteld, want wanneer men niets dronk was men verplicht voor een stuiver een lange Goudse pijp te kopen. Tekende men niet eens per week de presentielijst af. dan volgde een „lichte boete" van vijf stuivers en ging men niet ac- coord met zijn verkiezing tot één of andere soos-functionaris. dan volg de een „zware boete" van f 3. Wanneer men 's avonds laat naar huis ging kon men het donker ver drijven met een lantaarn, die men a raison van één stuiver per dag kon huren Bulten de sociëteitsondernemers was er nog één man. die bij deze affaire wèl voer en dat was de wach ter van de Driesjespoort. welke stadstoegang herdoopt werd in ..He renpoort". Hij mocht na negenen het dubbele poortgeld berekenen, terwijl openen en sluiten van de poort na middernacht eigenlijk ge heel verboden was. doch op vertoon van nog meer extra-geld wel moge lijk v/as. Voorts kreeg de poort wachter door de lantaarn-affaire nog een aardige bijverdienste, want in de stad waren die attributen niet direct nodig. Daarom gaven de meeste heren hun lantaarn maar aan de poortwachter, die voor enige vergoeding bereid was deze nuttige voorwerpen de volgende dag naar Randenbroek terug te brengen Toen de sociëteit tot het verleden ging behoren keerde ook de rust op Randenbroek weer terug. De laatste particuliere bewoner huurde de Heerlijkheid omstreeks 1918 en kocht haar in het jaar 1921. J. H. E. REESKAMP. Oranjeboom wint van Ruimzicht II Toen wij Dinsdagavond in café restaurant „d'Oranjeboom" de be kende biljarter Schouten aan het werk zagen, dachten wij onwille keurig terug aan ongeveer vier ja ren geleden, toen hij. als cadre- speler. vele tegenstanders doods angsten bezorgde. Schouten was in die jaren een gevreesde tegenstan der, die met zijn grote spel ver bluffend goede moyennes van acht, en soms nog meer. kon laten no teren Nu speelt deze „gewelde naar" in de tweede klasse, en wij zagen hem met grote moeite een partij van 135 caramboles winnen in niet minder dan 46 beurten. Sic transit gloria Och. voor het eerste team van „d'Oranjeboom" werden door hem tenslotte de twee begeerde winst punten in de wacht gesleept en toen daarna ook twee teamgenoten nog winst boekten, vergat iedereen de prestatie van Schouten. Oranjeboom I werd winnaar over Ruimzicht II uit Spakenburg en verbeterde daar door zijn positie. Dat was voor het moment het belangrijkste, echter niet voor ons. die in voorbije jaren hebben gezien, hoe deze promotor van de biljartsport voor grote span ning. en daardoor voor aantrekke lijkheid van een biljartontmoeting kon zorgen. Ruimzicht I wint van Leusderkwartier II Het eerste team van het Spaken- burgse Ruimzicht was Dinsdagavond te gast bij het Leusderkwartier II in café „Neuf" aan de Leusderweg te Amersfoort. De Spakenburgers waren uitstekend op dreef en boek. ten een florisante zes nul overwin ning. Vooral de team-aanvoerder Van der Groep speelde een uitstekende partij en in slechts 32 beurten boekte hij winst tegen Mehrengs met het goede moyenne van 4 83. Mehréngs trof geen verwijt, want de Leusderkwartierspeler deed goed werk, doch hij kon de productieve Spakenburger niet bij houden. Korpadie had het meer aan het slechte spel van zijn tegenstander Scheerder, dan aan zijn eigen spel te danken, dat ook deze partij een overwinning voor Ruimzicht werd. Het werd een partij van niet min der dan vijftig beurten. De Graaf II completeerde de zes nul zege door Bouman geen schijn van kans te geven. Deze ontmoe ting eindigde in 42 beurten, waar van de slotserie van 23 caramboles van De Graaf II het meest vermel denswaard is. De persoonlijke re sultaten waren Mehrengs (150) 130 31 26 4 19 Van der Groep 150 31 17 4.38 Scheerder (150) 103 50 8 2 06 Korpadie 125 50 11 2.50 Bouwman (125) 69 42 11 164 De Graaf II 125 42 23 2.97 resultaten weer te geven: Schouten 135 46 21 2.93 Heinen (100) 70 46 13 1.52 W Gerritsen 110 35 15 3 14 W. de Graaf (100) 77 35 11 220 Los 100 33 14 3 08 Ruizendaal (100) 00 33 5 1.71 Blaauw (100) 83 35 15 2 37 De Graaf II 90 35 17 2 57 WOUDENBERG Interessant betoog over de veeteelt in Amerika Voor de bijeenkomst van de af deling Woudenberg van de CETB waren ook uitgenodigd de afdeling Scherpenzeel van de CBTB cn de leden van de CJBTB De voorzitter, de heer Rijlaarsdam, opende en heette alle aanwezigen hartelijk wel kom, speciaal de heer W. P. Cnos sen die een lezing hield over zijn studiereis naar Amerika. Aan deze studictocht namen ongeveer 35 per sonen deel. Engelsen. Denen. Fran sen Duitsers. 7 Nederlanders. 1 Joe goslaaf enz. Na een korte beschrijving van de reis met „De Veendam" van Rot terdam naar New York, vertelde de. inleider een en ander van het gro te New York. Hij wees op het grote verschil tussen het oude en het nieuwe gedeelte van deze stad Het oude gedeelte gebouwd door de Nederlanders, bevat nauwe straten. In het midden is nog een kerkhof, waar Nederlanders begraven liggen. Het gezelschap, waartoe de heer Cnossen behoorde, moest verschil lende cursussen volgen waarin be sprekingen werden gehouden over het Dep. van Landbouw, over Coö peratie. over boerenorganisaties, over fabrieken, enz enz. Verder stippen we uit deze lezing nog het volgende aan: De staat be moeit zich. evenals hier. met de af zet der producten Daarvoor zijn ver schillende regelingen Bij het ont staan van die regelingen hebben de belanghebbenden veel invloed De consumptiemelk moet aan hoge eisen voldoen. Het winnen en verwerken van de melk geschiedt met de groot ste nauwkeurigheid. De koeien moe ten t.b.c -vrij zijn en ook vrij van abortus. De stallen zijn zeer hygië nisch ingericht De melk wordt di rect afgekoeld tot een temperatuur van 10 a 12 gr Ze wordt in een fa briek gepasteuriseerd Ook heeft men gehomogeniseerde gepasteuri seerde melk In gewone melk is het vet in vetbolletjes aanwezig Dit is bij gehomogeniseerde gepasteuri seerde melk niet het geval. Daar zit het vet regelmatig verdeeld door de melk heen De kostprijsberekening geschiedt daar anders dan hier. Men maakt daarbij gebruik van indexcij fers. Men vindt in Amerika veel Jersey. De gouverneur van Nieuw Gui nea, de heer S. C. J. van Waar denburg kwam gistermiddag op Schiphol aan. Amerikaanse protestnota aan tie Sowjet-Unie WASHINGTON. De VS. heb- ben Dinsdag een tweede protestnota aan de Sowjet-Unie gezonden met betrekking tot het neerschieten van een onbewapend vliegtuig van de Amerikaanse luchtmacht door Rus sische jagers bij de Japanse kust op 7 October. In de nota wordt gezegd, dat od een radarscherm gezien werd. dat Russische jagers het vliegtuig slechts 6 mijl uit de kust hadden neergeschoten. Aangenomen wordt, dat de bemanning van acht koppen omgekomen is. koeien. Deze hebben een hoog vet gehalte. maar geven minder melk. De gemiddelde jaaropbrengst per koe is 90 kg botervet. in Nederland 127 kg. In sommige delen van Ame rika worden de Jerseykoeien ver vangen door zwartbonten. Er wordt zeer veel gekruist. Er zijn in Ame rika 24 000.000 koeien. In de laatste jaren legt men zich ook meer toe op vet weider ij. Amerika telt 5 000.000 boerderijen, waarvan 3 000000 eigendom. 1 000000 gedeeltelijk eigendom en 1.000000 pachtboerdenjen De cursisten bezochten ook eni ge proefbedrijven. Sommige daar van hadden een oppervlakte van 5000 ha. Daar worden ook allerlei kruisingen bij rundvee en varkens toegepast. SOEST Bijeenkomst van A.R. Kiesvereniging De A R. Kiesvereniging kwam in het lokaal achter de Wilhelmina- kerk bijeen, onder voorzitterschap van de heer A Brouwer, die aller eerst een overzicht gaf van de re sultaten van de verkiezings-actie Breedvoerig werd ingegaan op de kabinets-formatie en dé daarop vol gende reactie in binnen- en buiten land De voorzitter wees er verder op. dat een ieder persoonlijk ver antwoordelijk is voor de door hem te voeren politieke strijd Ook over dit punt werd uitvoerig gediscussieerd. Daarna werd mede deling gedaan, dat het bestuur heeft besloten zo mogelijk iedere maand te vergaderen en dan actuele on derwerpen in behandeling te ne men. Voor de eerstvolgende vergade ring zal een tweetal leden een on derwerp inleiden. Volgend jaar weer amateurs-parade De directie van café-restaurant Eemland. heeft besloten, gezien het vorige succes, om in begin 1953, te beginnen met een Amateurs-parade, welke door meerdere zal worden gevolgd Opgave voor deelname bij „Eemland". Burgerlijke stand Geboren: Catharina C. A. Md. v. J. E Esveld en C. A. Kortekaas, Johannes W. C, M., z. v. C. H, v. d. Grift en W. A J. M. van Steen; Cor nelia C. M.. d. v. J. M Kaats en C. M. Blommestein. Hans K. z. v. J. K. Kerkdijk en Chr. Peters; Louise L., d. v. E. van Ouwerkerk en W. Iseger Ondertrouwd: Wilhelmus Rietveld en Geertruida G. Reulen Getrouwd- Cornelis H. Geurt- sen en Louise F. Vos; Antonius W. v d IJssel en Alida C S de Wildt; Marinus J Klompenhouwer en Ali da E J. Epskamp. Johannes van Kasteel en Pietje K. Oosten. Overleden: Maria H Dirkzwager, 69 jaar. ongehuwd; Hendrika M. v d Broek, 39 jaar. geh. met H. Visch; Marcus Barbier, 80 jaar, geh. met M Wanders. Met blijdschap geven wij U hierbij kennis van de ge boorte van onze Zoon LEENDERT WILLEM (Leo) L. C. PRINS C. M. H. PRINS- THOMSON Amersfoort. 15 Dec. 1952 van Perseynstraat 27. TANDARTS r tot 2 JANUARI wegens verhuizing naar BERGSTRAAT 43. Telefoonnummer bl(jft 6840. Tot onze diepe droefheid ging heden van ons heen onze lieve Vrouw. Moeder. Behuwd, en Grootmoeder TEUNTJE BAKKENES, geboren VAN LAAR in de ouderdom van 62 jr. Amersfoort: W. BAKKENES W. BAKKENES Jr. C. S. BAKKENES— GOUW H. BAKKENES C. BAKKENES— SMEENK en kleinkinderen Amersfoort. 16 Dec 1952. G v. Stellingwerfstraat 22. De begrafenis zal plaats hebben Zaterdag 20 Decem ber te 13 uur op Rusthof te Amersfoort Geen bezoek ook per stuk, van inrichting 9 MOOIE INBRAAKVRIJE MERKBRANDKASTEN maten variërend van 62 c.M, tot 190 c.M. hoog. Brieven onder No. UZ 2515 bureau van dit blad. in grote sortering Met 1 jaar schi'iftelijke garantie UURWERKEN (SOUDavZILVER Langestraat 101 - Tel. 5779 Dit is Uw allerlaatste kans.' Kerstnummer GRATIS! Juist met Kerstmis komen er allerlei interessante en mooie programma'sJuist nil mist U de Radiogids het ergsteEn nu kunt U die Radiogids helemaal GRATIS krjjgen tot 1953. Vul daarom de bon in! Oudejaarsprogramma's GRATIS I Straks zit U bij de Radio. Al8 U niet de bon invult, weet U niet wé&rop U moet af stemmen, hoe laat Ude radio moet aanzetten, wèt er komt... Dan mist U nèt het mooiste. Dan hoort U niet wat er wèl was! Voorkom dat! Vul nü de bon in. Dit jaar niets te be talen! Alle Radlogldsen, die nog verschijnen in 1952, GRATIS! Knip nü de waardebon ultl Hieronder staat een bon. Zet daar Uw naam en adres op. Knip uit! En stuur op. Gooi geen geld weg. Als U nü lid/abonné van de VARA wordt, betaalt U voor het eerst in Januari! Het hele gezin heelt plezier van de Radiogids I 't Kost U straks maar 21 cent per week om meer van Uw radio te ge nieten Dan mist U niets meerDan wordt Uw leven rijker, dan geniet U helemaal van Uw radio! Dit ls het laatste aanbod! HBi:iiiiiiHitaiiiiiiiriiriiMiin;(Kn:ii,!i;ii.ii'-|':rrnt!ii'-i'Tnirr;:.i r mi ni.niiiiiio mmüiPiiiinniniiiiiimiiïïiiimi: i;mi n .i iiuiimifiiriiiMiiiiiii MMMMM Deze bon is nu 42 cent waard. Knip uiil Geeft zonder betaling recht op de Radiogids tot en met 't laatste nummer van 1952. Noteer mi) met ingang van 1 Januari 1953 als lid/abonné van de VARA. ADRES PLAATS Ik wil per week (21 cent), per 3 maanden (f2.65) betalen. Doorhalen wat U niet wenst. Zend doze bon in open enve- en andere goede wensen zullen bij de Jaarwisseling opklinken. Het is ondoenlijk om persoonlijk alle familieleden, vrienden en relaties een gelukkig Nieuwjaar te wensen. De meest eenvoudige en goedkope wijze om dit in uitgebreide kring te doen is het plaatsen van een Nleuwjaavsadvertentie in het ..Dagblad voor Amersfoort" en „De Veluwc". Hieronder drukken wij een aantal voorbeelden af van nieuwjaarsgroeten waarbij tevens het tarief staat vermeld. U behoeft niet anders te doen dan onderstaande bon uit te knippen en met een duidelijke blok- letter de tekst in te vullen. Reeds voor stellen wij U in staat zo n nieuwjaarsadvertentie in het „Dagblad voor Amersfoort" en „De Veluwe" te plaatsen. Enwij maken het U gemakkelijk"! Alle bezorgers en agenten zullen Uw nieuwjaarsadvertentie gaarne aannemen. A. 1.— (10 m m.) 1.50 (15 i C. f2.— (20 i R. SNELLING L. SNELLING-PIETERS Vlllastraat 12 pJ. A. L— (10 m.m.) Aan familie, vrienden en bekenden een gelukkig 1953 A. DE WIT W. DE WIT-BIK Groenslngel 120 B(j de aanvang van het nieuwe jaar onze hartelijke geluk wensen aan onze familie, vrienden en bekenden B. 1.50 (15 m.m.) C. 2.(20 m.m.) A. DE BONS Drogisterij Driehoekstraat 12 p.f. Aan familie, vrienden en cliënten een voorspoedig 1953 A TERPEN Comestibles - Kruldeniersw. Damstraat 37 Onze beste wensen aan familie, cliënten en vrienden voor 1953 K. DE BLOEM Groenten - Fruit Staalweg 78 D. 2.— (20 m-m.) Familie, vrienden en kennissen een gelukkig nieuwjaar. C. BERG K. Hoogstraat 12 E. 2.(20 m.m.) WIJ wensen familie, cliënten en bekenden een gelukkig nieuwjaar. ANTON DUIZING Parkerweg 96 Juwelier Zakenadvertentles. die van bovenstaande voorbeelden af wijken, worden tegen het gewone advertentietarief berekend. U gelieve de volgende Nieuwjaarswens te plaatsen als voorbeeld: VAK A-B-C-D-Ead/ (Doorhalen wat niet verlangd wordt) Naam en adres met blokletters invullen. Bij het OPENBAAR SLACHTHUIS te Amersfoort kan worden geplaatst weekloon: minimum 50.06, maximum 54,51, inclusief toelagen. Zij die met slagerswerkzaamheden bekend zijn genieten voorkeur. Leeftijd niet jonger dan 21 jaar en niet ouder dan 40 jaar. Schriftelijke sollicitatie binnen een weck na het verschij nen van dit blad te richten tot de directeur van het open baar slachthuis en te zenden aan de personeelschef, ge meentehuis. Westsingel 43 te Amersfoort. ZARTArV VAX DE (Ketelbinkie beleeft weer de vreemdste avonturen) Verder deze week: HET SPOOKSCHIP DE KROKODIL DE WANTEN VAN DE WITTE MAN EEN KIJKJE IN HET HEELAL SPORT OOM BOBS BRIEVENBUS (Voor de correspondentie-liefheb bers. De gezelligste briefschrijver wordt beloond met een boek) KALEIDOSCOOP (Puzzles en raadsels) ONZE STRIPVERHALEN (Kapitein Rob, Monus de man van de maan, Belinda, Kick Wilstra). Neem een abonnement. Prijs slechts 12 cent per week. leder in Uw gezin kan van dit jeugdblad genieten. Abonnementen worden aangenomen door agenten, bezorgers «n de administratie van dit blad. Ook verkrijgbaar bij kioskon. W:m. IfSI

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1952 | | pagina 4