DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Premier en Bey houden
eikaars lot in handen
Wie wind
zaait...
7^ Vorstin onthult monument
Ultimatum zou heclen om
vier uur aflopen
Februaristaking 1941
ie s leidende figuren
Belg
voor verenigd Europa
Schuur, die hofstee werd,
wellicht niet gesloopt
Vergane treiler „Alkmaar
volkomen zeewaardig
Scheidsrechter
Van Vught
geroyeerd
Controle in Y.S.
van zeelieden
uitgesteld?
12e Jaargang, no. 300
Zaterdag 20 December 1952
Opgericht door de Stichting „Het Parool" - Giro 510330
B$nk: Rotterdamsche Bank - Postbus 9 Abonnements
prijs 47 cent p. w. of 6.05 p. kw. Losse nummers 10 cent
Uitgave:
N.V. De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7, Amersfoort
Telefoon redactie 4291 Telefoon administratie 6235
HOOFDREDACTEUR: TJ. DE BOORDER
„De Dokwerker
door Koningin
onthuld
(Van onze correspondent)
PARIJS. Over de inhoud van de nota, door de Franse re
gering aan de bey gezonden, wordt grote zwijgzaamheid be
tracht. Sléchts over één ding zijn de informaties exact: de door
het ministerie van Buitenlandse Zaken opgestelde nota is gis
teren verzonden, na in de eerste plaats door de heer Schuman
en daarna door de heer Pinay in een kleine ministerraad (waar
onder andere de heren Queuille, Pleven en Martinaud—Deplat
aanwezig waren) te zijn goedgekeurd.
Een blad vanochtend, namelijk
Combat, zegt echter de inhoud van
de nota te kunnen meedelen. Vol
gens Combat stelde do Franse re
gering een ultimatum aan de bey.
dat vanmiddag om vier uur zal
aflopen. (Dit wordt door alle ande
bladen vanochtend ontkend, hoe>
vol in een officieel regeringscom
muniqué er allereerst melding van
is gemaakt, dat de nota een onmid
dellijk antwoord van de bey eiste
Voor die tijd zou de bey de twee
decreten betreffende de hervormin
gen. die hij Vrijdag geweigerd
heeft, moeten hebben getekend. In
de tweede plaats zou er een regent-
schapsraad gevormd worden, wan
neer dit ultimatum wordt afgewe
zen Deze raad zou zich in de plaats
stellen van de bey en de decreten
tekenen. In de derde plaats weet
Combat mee te delen dat in geval
van moeilijkheden vanavond een
ministerraad onder voorzitterschap
van president Vmcent Auriol ge
houden zou worden, die zou beslis
sen over de verdere te nemen maat
regelen ten aanzien van de be>.
zijn familie cn zijn omgeving. Dit
zijn de drie punten.
Indien de inlichtingen van Com
bat de waarheid zouden bevatten,
v/at niet onwaarschijnlijk is. bete
kent dit dat men hel er hi de mi
nisterraad niet goed over eens ts.
wal er diént te gebeuren. Voor- en
tegenstanders van een politiek van
de harde hand zijn niet tot overeen
stemming kunnen komen en de op
stelling van de nota aan de bey
heeft reeds drie uitvoerige vergade
ringen van dc ministerraad gekost.
Het ziet er naar uit dal de be
slissingen. voor zover zij genomen
zijn en voorzover ze genomen zul
len worden niet eens in de eerste
plaats op de situatie in Tunis be
trekking hebben, maar vooral op
de binnenlandse politiek en dus een
direct verband houden met cie stem
mingen over de twee vertrouwens
votums.. die Maandag aanstaande
in de Nationale Vergadering wor
den gehouden, 't Is nl. duidelijk.dat
de katholieke MRP. die zich tegen
over de heer Pinay heeft gesteld
inzake de kindertoeslag, eventueel
wel bereid zal zijn dc minister-pre
sident op dit punt niet te laten val
len, doch da^. zij er weinig voor
voelt deze r»gering te redden om
haar een dag later te laten vallen
op de politiek van dc MRP-mi-
nister Robert Schuman Aanstaan
de Dinsdag zal namelijk een debat
over Tunis en Marokko in de Na
tionale Vergadering plaatsvinden.
Paradoxaal genoeg is de situatie
dus zo. dat niet alleen de heer Pi
nay het lot van de bey van Tunis
in handen houdt, maar de bey even
zeer het lot van de heer Pinav. Het
is namelijk zo, dat als de bey zou
weigeren aan dit ultimatum gevolg
te geven, de Gaullistische RPF op j
de mislukking van de Tunesische i
politiek der regering wel eens zou
kunnen besluiten Maandagochtend
tegen te stemmen in de Nationale
Vergadering bij de vertrouwensvo
tums. Dit staat thans nog geenszins
vast, omdat de RPF onderling op
nieuw verdeeld schijnt te zijn en
dus wordt aangenomen, dat onthou
ding bij deze stemmingen van de
RPF niet uitgesloten is. In dat ge
val zou een overwinning van de
heer Pinay vrijwel vast staan. Be
sluit de RPF echter legen te stem
men dan wordt het wederom
een dubbeltje op zijn kant. Van de
houding van de 'oey is dus bijzon
der veel afhankelijk.
De voetbalscheidsrechter A. van
Vught zal niet meer als zodanig mo
gen optreden. Enige maanden geleden
wenste de heer Van Vught zün 25-
jarig jubileum te vieren, niettegen
staande hem dat door de K.N.V.B.
was verboden, daar hij nog maar 23
jaar op <le scheidsrechterslfjst zou
voorkomen.
De heer Van Vught zette de recep
tie toch door. om welke reden hij
op de dag van de receptie door de
K.N.V B. werd geschorst. De scheids-
rechterscommissie van de K.N.V.B.,
die het geval onderzocht heeft, laakte
ten 2eerste de houding van de heer
Van Vught daar hij geen gevolg had
gegeven aan een opdracht, hem door
de K.N.V.B gegeven. Op grond hier
van heeft de scheidsrechterscommis-
sie de heer .Van Vught van de scheids
rechlerslijst afgevoerd, onder dank
zegging voor de goede diensten aan
de K.N.V.B bewezen.
(Men kan een dergelijke kwestie
als buitenstaander moeilijk beoor
delen Wii vinden echter een maat
regel als deze. tegenover iemand die
23 jaar lang de toch al zo ondank
bare functie van voetbalscheids
rechter heeft bekleed en die
daarvoor bedankt wordt' veel tc
ver gaan. Sportredactie).
De Dokwerker sym bool van verzetshouding
(Van onze correspondent
AMSTERDAM. „Dc Dokwerker", het meer dan vier meter hoge mo
nument, ter herinnering aan de Februaristaking, waarin de verzetswil en
de verzetshouding van de Amsterdamse bevolking in 1941 roemvol cul
mineerden, prijkt thans aan de Noordzijde van het Jonas Daniël Meijer-
plein. De "stoere mannenfiguur kükt in dc richting van de Zuiderkerk, als
ware hij de voorpost vol vertrouwen op zijn volgers wachtend der
Jordaners en Eilanders, die twaalf jaar geleden, in de dagen die aan de
staking voorafgingen, hun Joodse medeburgers te hulp zijn gesneld, in hun
strüd tegen de losgelaten WA.
Koningin Juliana heeft het beeld vervolgde de heer d'Ailly: „Dit
Donderdagmiddag onthuld en ver- beeld. Majesteit, is niet het beeld
volgens na een stralend Wilhel- van een man. doch symboliseert de
mus van de Politiekape] mei ziel van een volk. het Nederlandse
prins Bernhard. aan de voet van j volk. dat dc eeuwen van be-
„DE DOKWERKERhet ver-
zetsmonument, vervaardigd door
de beeldhouwer Mari Andriesscn
ter herinnering aan de Februari
staking van 1941, is gistermiddag
op het Jonas Daniël Meyerplein
door koningin Juliana onthuld.
Bij deze plechtigheid waren prins
Bernhard, burgemeester d'Ailly
en vele andere autoriteiten aan
wezig.
dc sokkel een krans gelegd Velen
als eerste de burgemeester na
mens het stadsbestuur volgden
dit voorbeeld
Tastbare stilte op het plein was
de passende omlijsting van deze
ogenblikken, waarin de gedachten
der talrijke aanwezigen, onder de
sombere, egaai-grijze home), waar
uit, troosteloos de natte sneeuw
viel, verwijlden bij het sombere lot
der slachtoffers van deze unieke
verzetsdaad, maar stellig niet min
der bij de tragiek var. wat de bur
gemeester in zijn toespraak noemde,
de verdrukte mede-burger. De weer
loze en ongewilde aanleiding tot
dit onvergetelijke verz.etsgebaar
Mr d'Ailly gewaagde van de trots
en de dankbaarheid over deze sta
king. die in dit beeld zijn uitge
drukt. In de schepping van d*
beeldhouwer Mari Andriessen zag
hij belichaamd de ontwakende
kracht van de mens. die zich lot
dusverre nog niet van z.ijn houding
bewust was.
De Koningin en de Prins dank
zeggend voor hun aanwezigheid.
wind van ons Oranjehuis, deze be
ginselen door zijn vorsten heeft
zien uitdragen"
Behalve nabestaanden van de in
liet monument geëerde verzetshel
den waren bij de onthulling tal
rijke autoriteiten uit alle sectoren
van het openbare leven aanwezig.
Om drie uur vertrok de Konin
gin met' haar gevolg naar de ambts
woning van de burgemeester, waar
in gezelschap van het college en
een groot aantal raadsleden, bene
vens de beeldhouwer Mari Andries
sen de thee is gebruikt Honder
den Amsterdammers defileerden tot
slot langs het beeld, waar sinds één
uur de wacht was betrokken door
leden van de Bond van oud-BS-ers
aticaan teleurgesteld
over breuk met Tito
VATIKAANSTAD. Dc Osscrva-
lore Romano heeft de breuk van Joe
goslavië met het Vatikaan betreu
renswaardig genoemd.
„Vertegenwoordigers van het di
plomatieke corps geaccrediteerd bij
hei Vatikaan hebben de Paus reeds
hun spijt en bezorgdheid betuigd
over de Joegoslavische stap".
„Deze zelfde gevoelens, vervolgt
het blad. uit de gehele katholieke
wereld en dc katholieke getrouwen
in Joegoslavië zijn een teken van de
broederlijke liefde die de eenheid
van hen in de kerk sterker maakt."
Intellectuelen en landbouwers niet zo
geestdriftig als bedrijfsleven
(Van onze correspondent)
BRUSSEL. Vakbondsleiders, oud-strijders en fabrikanten zijn in België
hel sterkst voorstander van 'n verenigd Europa; advocaten, landbouwers cn
professoren voelen er 't minst voor. Dit heeft'n enquête uitgemaakt, die door
de Europese Beweging is gehouden om evenals in de andere Soliuman-
landcn dc publieke opinie tc peilen met betrekking tot een onmiddellijke
unificatie van Europa. Globaal genomeu heeft ongeveer dë helft der onder
vraagden geantwoord.
Ambonees krijgt zes
jaar voor moord
ASSEN Wegens moord op zijn
achttienjarige landgenoot J. Matu-
lessy werd de 36-jarige Ambonees
L. S. Vrijdag door de Asser arron
dissementsrechtbank veroordeeld tot
zes jaar met aftrek. Veertien dagen
geleden was acht jaar tegen hem
geëist. Aanleiding tot deze moord
vormde de verhouding, die een
veertienjarige dochter van de dader
had met het slachtoffer en waardoor
hij volgens S. gezondigd zou heb
ben tegen de Adat. Dit zat ver
dachte zo hoog. dat hij besloot M
te straffen en hem 26 Juli j 1 dood
schoot.
MILDE EIS TEGEN VOORSTER BOER
„Zaak is echt op z n plattelands behandeld
voerde mr Bon ter verdediging aan
Men heeft voor België de metho
de om een stemming in bepaalde
gemeenten te Houden minder ge
schikt geacht en er zich toe bepaald
ae opinie te leren kennen van re
presentatieve categorieën van het
maatschappelijk leven. Ruim 6600
brieven werden aan leidende figu
ren uit die categorieën verzonden
Daarin werd gevraagd het verzoek
te steunen om onmiddellijk een
grondwetgevende Europese verga
dering bijeen te roepen
PRINS BERNHARD heeft Vrij
dagavond iv het Metropole Thea
ter iu Den Haag de gala-premiè
re bijgewoond van ,.De Geluids
barrière". Deze voorstelling werd
eveneens bijgewoond door de
hoofdrolvertolkster Ann Todd en
de regisseur en producent Mr
David Lean, die men op onze
foto achter de prins ziet zitten.
Geheel rechts de chef-staf r>an
de luchtmacht, It. generaal I. A.
Aler.
(Van onze correspondent)
ARNHEM. Het ziet er naar uit.
dat de 31-jarige landbouwer G. J.
Z. uit Xijveen (gemeente Voorst)
dc boerderij, die hij met dc vergun
ning voor een landbouwschuur vo
rig jaar bouwde, niet behoeft af
te breken.
In hoger beroep stond hij Vrijdag
terecht voor het gerechtshof en de
procureur-generaal mr Hoekstra,
was van oordeel, dat afbreken eco
nomisch niet verantwoord zou zijn.
Een hoge boete, vijfhonderd gul
den (of twintig dagen) zou volgens
hem verdachte voldoende duidelijk
maken, dat wat hij heeft gedaan
niet door de beugel kan. De anne-
mer H. de W uit Ernst, hoorde de
zelfde straf tegen zich eisen. De
economische politierechter in Zut-
fen had behalve f 40 boete de land
bouwer de verplichting opgelegd,
binnen een maand de boerderij af
te breken. De aannemer veroor
deelde hij tot f 600 boete.
De aannemer erkende te hebben
..gefoudeerd". Hij liep met het bou
wen aan alle kanten vast en had
tenslotte maar opdracht gegeven, de
boerderij te voltooien. Kaarsrecht
stond deze verdachte op zijn pan
toffels naast de landbouwer die zich
nerveus aan de balie vastklampte
en moeilijk antwoord gaf aan de
president mr Rinkel.
De president: „Gaat u toch recht
staan U staat er bij of u denkt, wat
wil die rechter toch van me. maar
die rechter is toch heus belangrijk".
Het vermaan deed de landbouwer
opveren. Wat minder hortend en
stotend gaf hij nu antwoord Hij
had al tien jaar verkering, wilde
trouwen en een boerderij bouwen
Hij had wel een riiksgoedkeuring
voor een landbouwschuur met koe
stal .maar een boerderij leek hem
een goed. onbereikbaar achter een
borstwering van goedkeuringen en
vergunningen De schuur werd ten
slotte een zeer bewoonbaar bouw
sel.
Een gemeente-opzichter vond.
toen hij de schuur zou inspecteren
een. volledige boerderij, die volgens
het kadaster niet bestond. „Wat zou
er zijn gebeurd, als hij vergunning
had gevraagd?" vroeg de president.
..In de vrije sector had hij kunnen
bouwen
„Verdachte heeft de zaak echt op
z'n plattelands behandeld." zei de
verdediger mr Bon „hij heeft ge
dacht. ik begin met een schuur, ga
trouwen en laat een woning bou
wen. Hij heeft geen vergunning ge
vraagd, omdat hij meende, dat die
hem zou worden geweigerd.
Economisch nadeel voor de ge
meenschap is er niet," zei de raads-
,man. „Afbreken zal men aanvoelen
'als vernietging van kostbaar goed."
Uitspraak op 31 December.
vond men onder de fabrikanten
70 f onder dc assuradeuren 64
onder de bankiers 57 cr. onder de
handelaren 51 G en onder de land
bouwers slechts 26 có voorstanders.
Opmerkelijk was. dat van de 600
ondervraagde universiteitsprofesso
ren 38 en van de 200 advocaten
slechts 25 f- een positief antwoord
inzonden.
Tijdens een gisteravond gehou
den persconferentie noemden enige
bestuursleden van de Europese Be-
Het aantal voorstanders bleek j weging de uitslag veel gunstiger dan
verrassend grooot en liep van 80 zij zelf hadden verwacht,
tot 25 procent per groep van onder
vraagden. Bii hen. die geen ant
woord inzonden, moeten uiteraard
ook de onverschilligen, de vergeet-
achtigen cn de weifelachtigcn. die
zich nog niet willen binden worden
gerekend. Bij de burgemeesters, die
allen werden ondervraagd. bleek
ondei de socialistische functiona
rissen hel aantal voorstanders het
grootst '62 "rDan volgen de libc-r
ralen <58 de katholieken (30
r'). terwijl de partijlozen de rij
sluiten (27 G).
Bij 1230 ondervraagde vakbonds-
functionarissen gingen de katho
lieken voorop '90 gevolgd door
de liberalen <77 en de socialis
ten <63 In economische kringen
Overstromingen in est-
Europa eisen vier
mensenlevens
LONDEN. Uit vele delen van
West-Europa zijn Vrijdag overstro
mingen gemeld, veroorzaakt door
het stijgen der rivieren tengevolge
van regenval en het smelten van de
sneeuw op de berghellingen In
Naves (Midden-Frankriik) werd
een oude vrouw gedood, doordat
haar woning onder de druk van het
water bezweek. Een autobestuurder
kwam om het leven, toen zijn auto
in de Loire reed. Een boerin ver
dronk, toen zij poogde met een roei
boot de snelstromende Sarthe over
te steken In Zuid-Italië staan lan
derijen blank evenals gebieden ten
Noorden van Napels, in de omge
ving van Napels verdronk een
vrouw toen men haar wilde wegha
len uit haar overstroomde huis.
Ook België heeft last van hoog wa
ter. In Aiseau bij Charleroi werden
ongeveer 100 woningen afgesneden
door het buiten haar oevers treden
van een zijrivier van de Sarrfbre.
Ook het peil van de Meuse bij Luik
stijgt.
A d vocaat-generaal
Go en Soenito zijn
vreemdelingen
DEN HAAG Zoals men weet
hebben de beide Indonesiërs,
Go en Soenito. die onlangs te
Amsterdam zijn gearresteerd, een
verzoek aan de Hoge Raad gedaan
om te verklaren, dat zij niet als
vreemdelingen kunnen worden be
schouwd.
De advocaat-generaal bij de Hoge
Raad. prof Langemeijer. heeft thans
een schriftelijke conclusie bij het
college ingediend. Hij is daarin tot
de slotsom gekomen, dal het ver
zoek behoort te worden afgewezen.
Zijns inziens kunnen de verzoekers
naai ons geldend recht niet anders
worden beschouwd dan als vreem
delingen.
(Van onze Scandinavische correspon
dent)
KOPENHAGEN. Dc Zweedse
ambassade in Washington heeft het
Zweedse ministerie van Buitenlandse
Zaken in Stockholm ccn vertrouwe
lijke mededeling doen toekomen, dat
dc Amerikaanse immigraticbepalin-
gen welke een bijzonder scherpe con
trole van buitenlandse zeelieden in
houden. een maatregel die onder
dc zeelieden van geheel Europa grote
beroering heeft gewekt eerst over
een jaar van kracht zullen worden,
namelijk bij de jaarwisseling van
1953—1954.
Dit zou derhalve betekenen, dat de
McCarran-wet. die op 24 December
a.s. in werking zou treden, is uitge
steld.
De Zw eedse ambassade deelt me
de. dat zij dit belangrijke nieuws van
officiële Amerikaanse zijde heeft
vernomen en dat het Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse Zaken
het uitstel van het van kracht wor
den der wet vandaag officieel bekend
zal maken.
Ameland zal eigen
vliegtuig kopen
LEEUWARDEN. Binnen afzien
bare tijd is het vrijwel uilgesloten
dat het vervoer van patiënten van
Ameland naar het vasteland stag
neert. want Ameland krijgt niet al
leen een vliegveld, maar ook een
vliegtuig. De raad heeft tot, aan
koop van een Piper Cub besloten en
men verwacht dat de kosten van de
ze aanschaffing een bedrag van om
streeks f 35.000 zullen bedragen.
Noodtoestand Nederlandse
emigranten in Brazilië?
DEN HAAG. Het Eerste Kamer
lid Rip (AR) heeft de minister van
Sociale Zaken schriftelijk gevraagd
of hel juist is, dat er een noodtoe
stand heerst onder Nederlandse emi
granten. zoals de N R.C. Dinsdag j 1.
vermeldde. Hij raagt of uit een en
ander moet worden afgeleid, dat de
indertijd door dc minister aange
stelde commissaris in zijn opdracht
niet is geslaagd, en of, de minister
nog maatregelen denkt te nemen ten
einde de toestand in de kolonie Ri-
beiras te verbeteren.
99
WAT VOOR WEER?
Ook morgen zacht
DE BILT. Het KNMI deelt
mede aan het front van een diepe
depressie bij IJsland ontstond gis
teren een kleine depressiekern. die
over Engeland naar de Noordzee
koerste. Vanmorgen werd deze ten
Noorden van de Waddeneilanden
aangetroffen. De storing veroorzaak
te sneeuw en regen en werd ge
volgd door belangrijk zachtere
lucht, die vannacht met westelijke
winden ons land binnenstroomde en
overal aan de vorst een einde
maakte. Uit het Westen zijn nieu
we massa's zachte lucht in aan
tocht, zodat tijdens het weekeinde
geen vorst verwacht behoeft te
worden. In de zachte lucht nade
ren ook enkele storingen, die tijde
lijk regen zullen vevoorzaken.
Weers ver wach 11 n g.
geldig van Zaterdag
avond tot Zondag
avond:
Veranderlijke be
wolking met nu en
dan opklaringen maar
ook tijdelijk enige re
gen. Matige en aan
de kust af en toe
vrij krachtige wind
hoofdzakelijk tussen
West ên Zuid. Aan
houdend zacht weer.
21 Dec. Zon op 8 u. 45
m. onder 16 u. 31 min.
Maan op 11 u. 38 m. on
der 22 u. 19 m
22 Dcc. Zon op 3 u. 46
m. onder 16 u. 31 min.
Maan op 11 u. 52 m. on
der 23 u. 45 m.
Raad voor dc Scheepvaart betwijfelt of ia
storm de kop op zee moet worden gehouden
AMSTERDAM Het is bij het onderzoek niet duidelijk geworden, op
welke wijze dc motortreiler „Alkmaar" op 15 Januari 1952 tijdens ccn
hevige storm in de Noordzee is vergaan, waarbij de veertien opvarenden
om het leven zfin gekomen. Aan dit oordeel voegt de Raad voor de
Scheepvaart toe. dat de „Alkmaar" volkomen zeewaardig was.
Kort vóór de ramp heeft schipper i steven van dit schip, die een heel
Koeman nog racfio-telefonisch mee- I ander beloop heeft onder water
gedeeld, dat de toestand zeer moei- dan de steven van andere treilers
lijk was en dat hij volle kracht en gemakkelijker van dc zeeën af-
moest va rep om de kop op zee te glijdt, van invloed zijn geweest,
houden. Hierbij zal zeker de Maier-
Het is de Raad opgevallen, dat
blijkbaar bij alle treilerschippers de
opvatting heerst, dat een zware
storm alleen het hoofd kan worden
geboden door de kop recht op zee
te houden Hoe zwaarder weer men
ondervindt, hoe sneller de machine
zal moeten draaien om stuur in het
schip te houden en te verhinderen*
dat kop afvalt. Bij een Maicrsteven,
met zijn ander beloop' onder water,
zal de machine nog sneller moetert
draaien dan op schepen met eeD
rechte steven.
De Raad betwijfelt of deze wijze
van afrijden van een storm wel
juist is. Het verdient wellicht aan
beveling om het schip zijn eigen po
sitie te doen vinden. Indien het
schip de ruimte heeft, zal het veel
gunstiger komen te liggen, wanneer
de machine wordt gestopt en het
schip zijn beste positie zoekt Zee
schepen rijden zo meermalen een
storm af: De Raad geeft de treiler
schippers in overweging deze mo
gelijkheid te overdenken.
Aanhoudend zacht
HBIF WEEB VAN VANMORGEN 1 UUR
Max temp Ncers)
Weer Wind m/9 Gisteren in 24 u
Oslo
Sneeuw
ZO 3
- 3 C
3 mm
Stockholm
Zw. bew.
Windstil
-4
0
Kopenhagen Geh bew.
O 8
2
0
Londen
Licht bew
W.5
6
4
Amsterdam
Zw. bew.
W. 6
4
4
Brusse)
Regen
W. 3
5
13
Parijs
Zw. bew.
W. 6
3
8
Bordeaux
Geh. bew.
W.3
10
6
Nice
On bew.
W.N.W. 3
4
0
Warschau
Nevel
Z.W. 1
-2
-
Berlijn
Nevel
O.ZO. 1
- 4
0
Frankfort
Regen
Z.W. 7
3
2
Müncbexi
Regen
W.Z.W. 4
1
2
Zürlch
Geh. bew.
Z.W. 2
2
5
Wenen
Mist
N. 1
-6
0
DE beschuldigingen aan het adres
van de na-oorlogse Nederland
se regeringen, dat zij verant
woordelijk zijn voor het verlies van
Indonesië, zijn nog altijd niet geheel
van de lucht. Onlangs stonden op de
voorpagina van De Telegraaf enige
grote koppen, waaruit moest blijken,
hoe treffend de heer Weiter het in de
Kanier weer had gezegd. De inhoud
van het verslag klopte niet helemaal
niet deze koppen; maar zoiets neemt
De Telegraaf niet al te nauw, en liet
zal in dit geval de heer Welter ook
wel geen aanleiding hebben gegeven
tot protesten. Want r.o deze snorkende
zinnen al niet uit zijn mond waren
gekomen, ze waren hem stellig uit
het hart gegrepen.
Nu vinden wij, voor wat de gang
van zaken in Indonesië betreft,
schuld" een niet erg gelukkig woord;
maar zover die aanwezig is, komt die
onzes inziens voornamelijk voor reke
ning van die regeringen en die mach
ten van het verleden, die systematisch
liet opkomend nationalisme hebben
vereenzelvigd met communisme en het
met alle middelen, waarover zij be
schikten, hebben onderdrukt. De heer
Welter is nu een ietwat luidruchtig
opposant, maar hij was dat vóór de
oorlog niet; beware! Wat al hoge
functies heeft hij gehad: voorzitter
van de Indische Ondernemingsraad,
vice-voorzitter van dc Raad van Indië,
minister. Zo is hij in sterke mate mede
verantwoordelijk voor het. verhinderen
van dc evolutie en het bereiden van
de bodem voor de revolutie.
'De kortzichtigheid, door de Neder
landers vóór de oorlog aan de dag
gelegd in de Indische archipel, vindt
een merkwaardige parallel in wat de
Fransen thans, in een veel roeri
ger en gevaarlijker tijd, in Tunis doen
en niet doen. In wezen komt het hier
op neer, dat de Fransen volstrekt
geen bezwaar hebben, Tuncsiërs som
mige haantjes te geven, maar er ang
stig cn naijverig op bedacht zijn, dc
feitelijke macht zelf in handen te
houden. Zij willen zich van de Tune
siers bedienen; en daar zijn de laat-
slen volstrekt niet op gesteld. Zo
krijgt het nationalisme gewelddadige
trekken en hebben dc Fransen gele
genheid de communisten dc schuld te
geven.
OVERIGENS is het de vraag of
de Fransen niet nog liever heb
ben tc doen met communisten
dan met niet-communistische Tunesi
sche leiders. De eersten kunnen zij
arresteren en straffen en uitwijzen,
zonder dat cr veel herrie over ont
staat. Anders is hel gelegen met. de
adviseurs van ,de bey, geen commu
nisten. maar tamelijk doelbewuste na
tionalisten. Het zijn vooral deze men
sen, die hen dwarsbomen, die bun
voorstellen voor zogenaamd zelfbe
stuur afwijzen en hel buitenland,
Amerika in dc eerste plaats, op de
hoogte houden van de stand der
dingen.
Typerend voor dc koloniale menta
liteit van dc Fransen zijn de eigen
terreurgroepen, opgericht om wraak te
nemen en andere duistere dingen te
doen. Er is alle reden om aan tc nemen,
dat zo'n terreurgroep de moord op de
vakbondsleider Ferhad Iiachcd op
haar geweten heeft. Deze moord is ge
volgd door arrestatie op grote schaal
vanandere vakbondsbestuurders
en lal van figuren, die niet lot de
extremisten konden worden gerekend.
Hel ging er ook niet om de moorde
naars te vindenhel ging er om, de
na de moord overal uitbrekende sta
kingen te onderdrukken.
Ferhad Hached was een gematigd
man. Het vakverbond, aan het hoofd
waarvan hij stond, is veel minder
communistisch dan het Franse.. Het
is waar, «lat deze organisatie met
haar 400.000 leden, dc klemtoon ster
ker legt op beëindiging van het kolo
niale bewind dan op hoger loon cn
korter werktijd; maar zij strijdt niet
met onwettige middelen cn huldigt
geen onwezenlijke ideeën. Dit ver
bond is uniek in dc Arabische lan
den. en als er ccn organisatie zou
kunnen helpen bij dc opvoeding tol
democratie, dan ware het wel deze»
DOCH dc Fransen haten haar;
en ze haatten Ferhad Hached,
die met zijn internationale con-
taclen allerlei mensen overal in de
i wereld inlichtte over cn interesseerde
1 voor de Tunesische zaak. Het was zijn
I werk, dat in hei Internationaal Vcr-
hond van Vrije Vakverenigingen over
Tunis werd gesproken; hij zorgde
I voor de publiciteit, die aan de behan
deling van dc Tunesische kwestie voor
de V.N. zoveel reliëf heeft gegeven.
Als het de Fransen werkelijk tc doen
was om op\oeding en staalkundige
ontwikkeling van hel Tunesische volk,
hadden zij in hem cn dc zijnen hel
pers van onschatbare waarde kunnen
vinden. Maar ze baatten hem en lie
ten toe. dat hij werd vermoord.
De daders zullen wel nooit worden
gevonden. Maar het bloed van zulke
martelaren is het zaad van de revolutie.
Ziet men, wat gaande is in de wereld,
en slaat men dan de Fransen gade in
Noord-Afrika en Tunis in het bijzon
der. dan vraagt men zich af of voor
"hen niet geldt bet klassieke spreek
woord. dat d»> goden met blindheid
slaan degenen, die zij willen verderven.
