Geest van Domela waart rond in
het land van Finsterwolde
nal*
CPN vist in Oost-Groningen
in troebel water
Voorts.
Vluchtelingen betaalden de
boeten met Duits geld
WAAR DE MACHINES DE VERJAGEN
Klant
Verkiezing van
Miss France
Griepbestrijding mei
4 middelen iegelijk
Chefarine 4
Dinsdag 30 December 1952
3
(Van een onzer verslaggevers).
SOMS heeft het er de schijn van of de geest
van Domela Nieuwenhuis nog
rondwaart door het land van Finsterwolde.
Dat komt misschien wel daardoor, dat de so
ciale verhoudingen in het Oldambt sinds de
grote landbouwcrisis van de negentiger jaren
nog maar nauwelijks zijn gewijzigd. Nog al
tijd ruist des zomers het graan op de onafzien
bare velden tussen Winschoten en de Dollart.
Nog altijd wordt er in een afmattende ar
beidsdag van dertien uur de rijkste oogst bin
nengehaald, die Nederlands bodem heeft te
bieden. Maar kijk in de winterdag eens rond
in het aan de zee ontrukte Reiderland: er is
niets, maar dan ook niets anders te zien dan
vale regensluiers, die over de verlaten akkers
trekken. Hier en daar verheffen een paar bo-
Het is niet waar, dat deze
propagandisten de hoofden en
harten der armen hier verdor
ven hebben. Als U dat mocht
denken, begrijpt U niets van
de toestanden hier in Noord
oostelijk Groningen. Wat zij
uitstrooiden was zaad, dat
daarom zo hoog op kon schie
ten tussen het koren, omdat
het, evenals dit, op een akker
viel, die goed was bereid. Het
is de armoede zélf, waaruit in
deze contreien, met dezelfde
regelmaat, die in de natuur
heerst, de vlam van een felle
opstandigheid omhoog schiet.
Altjjd weer als de nachten lan
ger worden, altijd weer als met
de komst van het natte jaar
getijde de arbeiders verdreven
worden van de velden, trekken
zij vol verbittering een verge
lijking tussen hun eigen be
staan en dat van de here-
boeren.
Anti-climax
TT* EN week geleden sprak het com-
•x—/ munistische Tweede Kamerlid
Jan Haken op 'n stampvolle ver
gadering in café Elzinga te Finster
wolde. Aan de wanden: rode span
doeken; op de katheder: het em
bleem van sikkel en hamer; zijn re
de: een aanklacht tegen burgemees
ter Tuin, die de werklozen niet dat
zou gven, waarop zij recht zouden
hebben volgens een beschikking van
minister Suurhoff. „Hebben jullie",
zo donderde hij van het podium af,
„hier een uit
kering ontvan
gen, die gelijk
is aan de B-
steun?" Toen
kwam er een
anti-climax. De
redenaar zweeg
maar de zaal
zweeg ook. Er
viel opeens een
doodse stilte,
waarin men
een speld zou
hebben kunnen
horen vallen.
Onder al die
driehonderd
vijftig arbei
ders. die dicht
opeen gedrongen in het betrek
kelijk kleine zaaltje zaten of
stonden, was er niet één, niet één,
die met een spontaan „nee!" een leu
gen over zijn lippen durfde te laten
komen. En dit zwijgen, iets geheel
anders dan de schielijk voortgaande
spreker had verwacht, schiep een
volkomen klaarheid omtrent al dat
gene. wat zich dezer dagen in Oost-
Groningen heeft afgespeeld.
JAN HAKEN
Geen reële strijd
Storm
"P RECIES een week voor Kerstmis
is het als een plotselinge storm
door heel het Oldambt gevaren.
Hier. en ook daarbuiten, in Finster
wolde en Beerta, in Sellingen en
Termunten, in Vlagtwedde en in
Veendam, ontstond overal grote on
rust onder de werklozen. Daar was
inderdaad ook alle reden toe. De be
schikking van minister Suurhoff.
dat de steunuitkering volgens de
Werkloosheidswet mocht worden op
getrokken tot de z.g. B-regeling,
heeft enorme administratieve moei
lijkheden veroorzaakt, die door de
met uitbetaling belaste organen, niet
snel genoeg konden worden opge
lost. Zo kon het gebeuren, dat in de
gemeenteraad van Vlagtwedde het
feit ter sprake kwam, dat sommige
gezinnen enkele weken lang geen
geld hadden ontvangen. En zoals het
hier was, zo was het ook in enkele
andere Groningse plattelandsge
meenten.
„Men moet", zegt burgemeester
C. P. van Essen van Beerta, als
wij tegenover hem in zijn kamer
zijn gezeten, „men moet natuurlijk
goed onderscheid maken tussen te
late uitbetaling van steun en
tussen de steunnormen, waarover
door de communisten is geklaagd.
Dat tal van mensen zonder inkom
sten hebben gezeten, verdient ern
stige critiek. Maar wat de commu
nisten beweren en wat de commu
nisten eisen is volkomen onzin.
Vooropgesteld zij, dat de normen
inderdaad laag zijn. te laag. Maar
datgene wat aan de mensen ver
strekt wordt is precies datgene,
waarop zij thans wettelijk aanspraak
kunnen maken Letterlijk hetzelfde
zegt burgemeester Tuin.
De werkloze, communistische met
selaar Siemons in Finsterwolde,
secretaris van de plaatselijke CPN-
afdeling, is het daar niet mee eens
en rekent mij voor hoeveel meer
hij wel ontvangen zou als hem
„werkelijk" steun zou worden uit
betaald volgens de Sociale Bijstand
regeling. Het verschil is niet on
aanzienlijk. Het bedraagt met een
BURGEMEESTER TUIN
Agrarische moeilijkheden
rond getal zo ongeveer tien gulden.
„Dat komt", zegt burgemeester
Tuin, „omdat Siemons één ding
belieft te vergeten. Dit namelijk,
dat de minister uitdrukkelijk be
paald heeft, dat het steunbedrag
nooit meer mag bedragen dan 95%
van de lonen, die in het vrije be
drijf worden betaald. Van hoger
hand is vastgesteld, dat bij de be
rekening moet worden uitgegaan
van het aantal werkuren. Dat aan
tal is hier in het Oldambt overal
verschillend Nergens is het zo laag
als in Finsterwolde. Daar bedraagt
het afgezien van de oogsttijd
37 uren Dat wreekt zich nu bij de
steunuitkering. En daarvoor heb ik
herhaaldelijk gewaarschuwd. Maar
men heeft niet naar mij willen luis
teren En toclv in een verlenging
van de arbeidstijd, ligt de enige op
lossing voor deze mensen".
Arbeidsduur
\7ERLENGING van de arbeidstijd?
v De al niet meer jonge landarbei
der Elzinga, die in een klein huis
je op de Klinkerweg in Finsterwolde
woont, is er geen voorstander van.
„Ik ben van mening", zegt hij. „dat
bij het zware werk, dat een land
arbeider moet verrichten, een ar
beidstijd van 37 uren lang genoeg
is. Daar moet maar niet aan wor
den getornd".
Zoals Elzinga denken de meeste
mensen er over hier in Finsterwol
de Men behoeft niet lang met ze te
praten om dat aan de weet te ko
men. En men hoort dan ook met
een waarom: Ges'eld. dat de arbei
der later naar huis kwam dan om
streeks twee uur 's middags, wat
zou er dan terecht komen van het
kleine lapje grond rondom zijn wo
ning. dat hij bewerken moet, omdat
de opbrengst daarvan een onont
beerlijke aanvulling vormt op het
geringe loon?
Overigens is deze Elzinga hole-
maal geen communist Hij is lid van
het NVV en hij moet niets van de
communisten hebben. Hij heeft ze
dóór en het kost hem weinig moei
te onder woorden te brengen, hoe
hij tegenover de beroering staat,
die zij rond de steunnormen hebben
verwekt. „De actie, die zy op het
ogenblik voeren", zegt hij, „is vol-
men hun vochtig glimmende stammen naar
de hemel. Dat is, waar de kapitale boeren
plaatsen als donkere eilanden staan te dro
men in de lichtgrijze nevel. Doch dat is alles.
Land, land. land, zover als het oog rijkt. Maar
géén mensen. Want daar is geen arbeid voor
in dit seizoen in deze puur agrarische distric
ten. En daarom wordt in deze tijd van het
jaar het kleine Finsterwolde niet geregeerd
door burgemeester Harm Tuin, maar door de
fel striemende gesel van de werkloosheid. Op
het moment dat U dit leest, krijgen de land
arbeiders er een steunbedrag ,dat te laag is
om van te kunnen leven. Zo was het vorig
jaar, zo was het twee jaar geleden, zo en erger
nog was het voor vijftig jaar toen de eer
ste socialistische apostelen er hun bittere
waarheden slingerden in het gezicht der rijke
boeren.
komen zinloos, omdat van tevoren
vaststaat, dat zij tot geen enkel re
sultaat zal leiden. Het is de lande
lijke overheid, die de steunnormen
vaststelt. Het staat buiten enige
twijfel, dat burgemeester Tuin zich
daarnaar precies richt. Elke andere
voorstelling van zaken is demago
gie. Maar het is niet de eerste keer,
dat de communisten die in Finster
wolde bedi-ijven. Zij doen niet an
ders. Ik vind dat daarom verkeerd,
omdat ik mijn leven lang voorstan
der geweest ben van een redelijke
strijd".
Misschien zullen de communisten
Elzinga om der wille van dit stand
punt een „knecht van de rijke boe
ren" noemen. Maar dat raakt hem
niet, zomin als het burgemeester
Tuin raakt, dat hij het enige doel
wit van hun scheldkanonnades is.
Want de oude Elzinga wéét waar
over hij spreekt als hij het woord
s t r ij d in de mond neemt Hij heeft
de grote landarbeidersstaking van
1929 nog meegemaakt en zijn rusti
ge grijze ogen lichten op als hij er
terloops even over praat. Zou hij
zich nog herinneren, dat, in die sta
king het huidige Kamerlid Jan Ha
ken tot de onderkruipers behoorde?
Hij spreekt daar niet over. Maar er
zijn mensen in Finsterwolde, die
het zich herineren en die dat wél
doen
Gekweekt
WAAR Elzinga echter over praat
dat zijn de sociale verhoudin
gen in het Oldambt. Hij noemt ze
ronduit slecht. De schuld daarvoor
werpt hij op de schouders van de
schatrijke boeren. „De communis
ten", zegt hij, „vissen hier in Fin
sterwolde in troebel water. De rijke
boeren zijn het, die dat water troe
bel hebben gemaakt". De caféhouder
W e I e n g a op de Klinkerweg is
al precies dezelfde mening toege
daan. „De communisten hier in de
streek", meent hij, „worden gewoon
gekweekt
Voor burgemeester Harm Tuin
is dat een tè eenvoudige verklaring
voor alles wat er zich in en om zijn
gemeente afspeelt. Er zijn vele fac
toren. Een daarvan is ongetwijfeld,
dat de individualistische Groninger
boerenstand geslachten lang liberale
praktijken heeft gehuldigd. Een an
dere, „dat de kerk schromelijk te
kort geschoten is in haar taak en
daardoor de mensen niet heeft vast
gehouden".
Maar de voornaamste oorzaak van
alle moeilijkheden en alle proble
men in Groningens Noordoosthoek
is volgens burgemeester Tuin gele
gen in de omstandigheid, dat het
een typisch agrarisch district is,
waar de landbouw vrijwel het enige
middel van bestaan is. Die land
bouw kent nu eenmaal het ver
schijnsel van de seizoenarbeid, met
als gevolg: werkloosheid gedurende
een deel van het jaar. Die land
bouw wordt bovendien hoe langer
hoe meer gemechaniseerd. Gevolg:
permanente werkloosheid voor een
deel der arbeidende bevolking.
Drama
'"T ERWIJL burgemeester Tuin
A vertelt rijst voor het oog het
beeld op van de volstrekt verlaten
velden buiten. Zij verhalen duide
lijker dan wat ook het drama, dat
zich hier voltrekt: het Oldambt is
een streek waar de mensen worden
verjaagd door de machines. De tech
niek, die dé mens zich dienstbaar
maakt, wordt voor velen tot een
vloek. Dat is het. wat burgemeester
Tuin bedoelt, als hij zegt. dat er in I
Amtsrichter Dylemann - was politiek ..goed -
weigert beslist iedere inlichting
het land van Finsterwolde teveel
mensen zijn. Maar de communisten
nemen hem die uitspraak vreselijk
kwalijk
Een van de dingen, die naar men
meent zouden kunnen bijdragen zo
niet tot een oplossing dan toch tot
een verzachting van de vele vraag
stukken in dit deel van ons land is
industrialisatie. Waarom laat zij nog
steeds op zich wachten?
„Omdat", zegt de caféhouder
W i e 1 e n g a, ,de grote boeren zich
er tegen verzetten. Zij zien liever
de periodiek terugkerende werk
loosheid, omdat die een druk uit
oefent op de lonen".
„Omdat", zegt burgemeester Van
Essen, „de industriëlen worden af
geschrikt door de communistische
beroering ;n deze streek".
Maar burgemeester Tuin noemt
een andere reden: „Het zijn de
communisten en uitsluitend de com
munisten, die tegen industrie-vesti
ging zijn gekant. Hun fractie van
zes man heeft, toen de gemeente
nog door de raad bestuurd werd
plannen in die richting verhinderd"
Dat wordt bevestigd door E 1 z i n-
g a en ook door burgemeester Van
Essen, die in zijn raad. waar de
communisten overigens niet een
meerderheid vormen, uit communis
tische mono hetzelfde afwijzende
standpunt heeft vernomen. En de
rijke landbouwer B a r la g e. wiens
plaats ver in de polder, in de rich
ting van de Dollart is gelegen, ont
kent ten stelligste, dat hij of ook
maar één van zijn standgenoten te
genstander zou zijn van industriali
satie, waarvan ook hij heil verwacht
voor de bevolking.
Contrasten
ZITTEND in de rijk gemeubelde
woonkamer van boer Barlage,
met haar kostbare vloerbedekking
en gordijnen, met haar fraaie fau
teuils. haar zware boekenkasten,
smeedijzeren schemerlampen en haar
theetafel vol porcelein, wordt men
zich scherp bewust van de sociale
tegenstellingen in deze streek. Wélk
een contrast is er tussen deze villa
en een woninkje, zoals er bijvoor
beeld in menigte langs de Klinker
weg staan. Welk een contrast ook
met de communistische vergadering
met haar arbeiderspubliek.
Over deze tegenstellingen heeft
Jan Haken, die zelf uit Finster
wolde afkomstig is en bij boer Bar
lage als arbeider heeft gewerkt,
toen hij daar het woord voerde,
nauwelijks gerept. „Harm Tuun.
Harm Tuun. Harm Tuun", dat was
het telkens weerkerend refrein van
zijn betoog. Paul de Groot, die na
hem sprak, roemde hemelhoog, wat
hij de „succesvolle strijd der Gro
ninger arbeiders" noemde, maar
zweeg er verder over en had het....
over het proces in Praag!
Vraagt men waarin de successen
van de jongste communistische actie
in het Oldambt dan bestaan, dan
moeten de communisten 't antwoord
schuldig blijven, omdat de steun
reeds tot de B-regehng was opge
trokken vóórdat zij begon. Natuur
lijk zullen de communisten volhou
den. dat hij niet door „Harm Tuun"
werd uitbetaald. Het is misleiding.
„In Beerta", heeft de afdelings
secretaris Siemons mij verteld,
„hebben de communisten dit weten
te bereiken, dat aan diverse gezin
nen dekens en brandstoffen worden
verstrekt „Het is misleiding", zegt
burgemeester Van Essen. „Erzijn
slechts dekens gegeven en wel aan
één gezin. Het betrof hier echter
een crepeer-geval, dat reeds lang in
behandeling was eer dit rumoer
losbarstte
Een crepeer-geval! Wat is dat in
dit Reiderland. waar men óf tot de
grote boeren of tot de landarbeiders
dat wil dus in deze tijd van het
jaar zeggen: tot de werklozen, be
hoort? Men kan zich niet aan het
beklemmende gevoel onttrekken,
dat al deze nijvere, flinke, vakbe
kwame werkers, zoals zij zowel door
boer Barlage als door burgemeester
Tuin beschreven worden, sinds de
machine hen belaagt, langzaam aan
het verkommeren zijn.
Grijnzende armoe
DAT is de reden, dat de geest
van Domela nog altijd rond
spookt in Finsterwolde. Maar hij
wordt niet tot leven gewekt in die
vergaderingen der communisten,
die, om met Elzinga te spreken,
„geen werkelijke, geen zinvolle
strijd" voeren. „Het verschil tussen
Domela en de communisten", zegt
burgemeester Tuin. „is hierin ge
legen. dat de eerste altijd meende
wat hij zei" De communisten, die
thans de trom roeren in het Old
ambt doen dat niet. Dat is de groot
ste, dat is. naast de mechanisatie,
de enige verandering sinds de da
gen, dat Nieuwenhuis naar Finster
wolde kwam. Maar in deze rijkste
korenschuur van ons land grijnst
het spook van de armoede nog al
tijd
(Van een onzer verslaggevers)
KLEEF. De Amtsrichter Dyk-
mann een soort kantonrechter
die de zeven ontsnapte politieke
delinquenten Zaterdagochtend elk
tot een boete van tien Mark heeft
veroordeeld, weigerde ons van
ochtend iedere inlichting over
deze zaak. De Kleefse autoriteit
toonde bijzonder weinig welwil
lendheid in deze affaire, die voor
het rechtsgevoel van elke Neder
lander toch bijzonder belangrijk is.
Het is misschien goed hierbij te
vermelden dat na uitgebreide in
lichtingen is vast komen te staan,
dat op het persoonluke politieke
verleden van Amtsrichter Dyk-
mann niets is aan te merken.
Van andere, betrouwbare zijde,
vernemen wij echter, dat het ge
wone „straftarief" voor illegale
overschrijding van de Nederlands-
Duitse grens, vijf dagen hechte
nis is. De zeven oorlogsmisdadi
gers hebben de boete contant be
taald Hieruit blijkt dus. dat ook
voorziening met Duits geld tot de
uitgebreide voorbereiding van de
ontsnapping heeft behoord.
Na betaline van de boete heb
ben de zeven nog een adres bij het
Amtsgencht moeten achterlaten,
waar zij „eventueel in Duitsland
te bereiken zouden zijn" Ook dit
wisten zij allen gemakkelijk op te
geven Als de opgegeven adressen
niet vals zijn. zitten Bikker en De
Jonge nu in Neurenberg, Polak en
Borgers in Leer (Oost-Friesland).
Faber in Rhondorf, Touseul in
Munster en Van der Neut in Bre-
mervorde.
Wél machines, weinig mensen
„Oslofjord" neemt
geen Amerikaanse
inspecteur mee
(Van onze. Scandinavische
correspondent)
KOPENHAGEN De in Scan
dinavische zeemanskringen heersen
de ernstige ontstemming over de
toepassing van de McCarran wet
op zeebeden, kwam gisteren tot
uiting in de verklaring van de voor
zitter van de Noorse Zeelieden-
bond. Ingvald Haugen, waarin hij
zeide: „Wij wensen er niet mee
accoord te gaan, dat Amerikaanse
politiebeambten bij het verlaten van
Noorse havens aan boord van
Noorse schepen gaan, om de be
manning te verhoren".
Een gevolg hiervan is, dat het
in Nederland gebouwde schip van
de Noorwegen-Amerika Lijn, de
„Oslofjord", dat als eerste Noorse
passagiersschip na het van kracht
worden der McCarran-wet op 7 Ja
nuari uit Oslo vertrekt, geen Ame
rikaanse beambten aan boord zal
hebben.
De plaatselijke editie van de
„Rheinische Post", een provinciaal
Duits dagblad, dat in deze con
treien verschijnt, wijdt in haar
nummer van hedenochtend een
klein bijzonder voorzichtig gesteld
stukic aan deze zaak. Kennelijk
heeft de redactie niet goed gewe
ten hoe zij er mee aan moest De
behandeling voor het Amtsgencht
heeft zij zelfs geheel achterwege
gelaten. Conclusies trekt zij in
het geheel niet.
Belgische vervoerders
klagen over lage
prijzen in Nederland
(Van onze correspondent)
BRUSSEL. Ook de Belgische
transporteurs hebben zich gevoegd
bij het koor van degcnc-n. die zich
óver de huidige Benelux-situatie be
klagen op grond van het teit, dat
het Nederlandse loon- en prijspeil
zoveel lager is dan in België ln
een verklaring, die de Syndicale
Kamer voor het Transport tc Brus
sel heeft uitgegeven, wordt herin
nerd aan het verschil in lonen van
3.3 50 procent en erop gewezen,
dat in het transportwezen de ar
beidskracht de grootste kostenfactor
uitmaakt.
Verder wordt nog eén tabel af
gedrukt. waarbij de overige kosten
factoren in de beide landen worden
vergeleken. Hieruit moet dan blij
ken. dat de lagere prijzen in Ne
derland van benzine en dieselolie,
van de verkeers- of wegenbelasting
en van de vrachttarieven der spoor
wegen een niet te tolereren onge
lijkheid in concurrentievoorwaarden
scheppen.
(Vervolg van pag. 1)
jurken waren indrukwekkend. Daar
op kwam het tweede défilé in Bi
kini's. die, zoals het comité-lid de
zaal meedeelde, geheel waren vol
gens het reglement, „zonder com
pensaties". De glimlach werd iets
harder nog, de blik nog iets meer
star Laat ons nu ook weer niet
overdrijven. Zc vonden het mis
schien niet leuk, maar ze vinden
een bezoek aan de tandarts vast
erger.
De „oh's" rezen nu van de zijkan
ten op en overstemden het applaus.
Tussen de coulissen stonden dc con
currenten. de hals gestrekt, de
reacties van de zaal te „timen".
Want dit was het beslissende mo
ment De zaal viel kennelijk uiteen
in twee partijen: de klanten der vle-
zigen, die het bij Rubens zochten,
en dc klanten der gestroomlijnden,
die het meer bij van Dongen hiel
den.
Nu eerst werden de discussies le
vendig. Anatomische termen be
sprongen mij van alle kanten. Hoof
den bogen zich over het papier. De
heren vulden de stembiljetten in.
Maar ik zag niemand, die niet eerst
voorzichtigheidshalve? zijn da
me raadpleegde.
Men wachtte er kwam zowaar
iets van spanning. De zaal werd la
waaiig. Een comité-lid draafde ze
nuwachtig op De uitslag was er:
maar de sjerpen waren weg
In de coulissen stonden de meis
jes in avondjurken weer op een
hoopje. Een comité-lid gaf de laat
ste aanwijzingen. „Oh stop it",
snauwde een Juno-gestaltc in wit
cn oranje. Ook haar was blijkbaar
de uitslag al bekend En toen ein
delijk. spleet het doek voor de laat
ste maal open,
„Miss France!" riep de conferen
cier. „Het comité heeft zijn keuze
gemaakt!" fHij wachtte even>. „Ze
is dezelfde als die van het publiek".
„Miss France!"
Ze kwam. coquet, en met dezelfde
grote glimlach Alleen de ogen ston
den koortsachtig.
Gejuich. En toen verdween ze
achter de fotografen. In alle stan
den. met de andere candidaten. die
nog een prijs gekregen hadden, met
miss Belgique. alleen het hield
niet op In een kwartier namen de
fotografen wraak voor drie uur
wachten.
Tussen de coulissen stonden twee
meisjes, met vermoeide gezichten,
in glinsterende avondjurken, een
goedkope winterjas over dc schou
ders geworpen. Ze keken elkaar
voor het eerst waarschijnlijk met
een blik van verstandhouding aan.
„Kom." zei de een. terwijl ze de
sleep van de dure leenjurk van de
grond tilde, „we gaan maar". De
pret was uit. Ze waren afgevallen.
Wie weet of over $jji
enkele jaren in
de buitenlandse
reisgidsen onze
tulpen. klompen
windmolens
niet in één adem
worden genoemd
met onze roomha-
ring, onze nieuw
ste nationale pro
duct. Het moet
lekker zijn. Dat
staat tenminste
op dat bord en
het meisje dat een
brok zeebanket-
met-zure-room
nuttigt doet be
slist haar best er
genietend uit te
zien. Maar dat de roomharing ooit
de oliebollen op Oudejaarsavond
zal verdrijven, dat geloven we niet.1
Trijntje Romkcs is gisteren geboren.
Dit derde kind van vader Lubbert en
moeder Aaltje Is het vijfduizendste Ur-
kertje. Vandaar dat de vlag uithing op
het raadhuis.
Een 59-jarige Britse seinhuiswachter
voelde zich-Maandag onwel worden. Hij
zette alle seinen op onveilig. Even later
stierf hij. Het personeel van een trein,
die door de onveilige seinen tot staan
werd gebracht, vond hem.
Toen een Jonge Turk gekeurd werd
voor het leger ontdekten de keurings
artsen. dat hij een echte staart had
/N de lunchroom bleek het rc-
clameiTxenu neer tc komen op
de poëzie van Bilderd(ik: dikke
woorden voor een povere in
houd. Het was er warm, vol en
goedkoop. Een ztvaar bewapend
orkest toeterde rich door dc con
tractueel uerplichfe baal roman
tische partituren heen. met vast
beraden greep op de stof die een
huismoeder vertoont als ze de
grote was doet. En de diensters
draafden onafgebroken rond met
volle bladen een aangrijpende
Marathon, onder toezicht van
cheffinnen, die met blote handen
elke oorlog zouden winnen.
,.Uw nagerecht meneer".
Het puddinkje bibberde nog
van hef transport, toen de vrouw
al drie tafels verder de soep
neerzette voor eert man die be
gon aan wat ik juist had vol
bracht Want de-c trek geeft
zo'n drtik eetbcdrijf iets univer
seels. Het is net de wetenschap:
je ziet er nooit eens een eind
aan. De professor die thuiskomt
en feestelijk uitroept: ,JVou Ma
rie, ik hoef er niet meer heen,
ive zijn vanmorgen klaar geko
men met de wiskunde" is even
ondenkbaar als dc lunchroom
kok, die wordt ontslagen omdat
iedereen eindelijk genoeg gege
ten heeft. Nee. i k aan de pud
ding en de man aan dc soep. dat
is de mooie, regelmatige golfslag,
die ons op dc been laat in de
branding des levens.
„Zeg. kom jij eens even hier!"
De man had het geroepen. Hij
zat met de armen over de borst
gekruist en keek diep veront
waardigd in zijn soep. Misschien
zwom er wel een dwergje in
rond. lange neuzen trekkend
en dat hoef je natuurlijk niet te
nemen, al is het dan maar een
reclamc-mcnu.
Ja
De dienster stond voor hem,
met harde balletkuiten en een
rechte rug vol weerstand.
Ik zeg groentensoep en nou
breng je me deze smurrie."
Hij snauwde als ren Feldwe-
b el véél te luid voor de
twaalf en een half procent ver
plicht bcdicningsgeld, die dc no
ta's altijd zo'n rafelig aanzien geven
en de vergelijking met de wis
kunde. ook op een ander plan
onontkoombaar maken. Een goo
chelaar zou haar het gebaar niet
hebben verbeterd, waarmee ze
dc soep weggriste. Binnen een
minuut was de vergissing her
steld. Ik zat juist ..afrekenen!"
tc roepen, toen de man de strijd
bijl andermaal opgroef, nu uit
de tweede gang.
,Noem-ie dat sla?"
Hij nam een paar bladen in
zijn hand en kneedde ze als een
spons.
„Da's niet voor een mens. Da's
voor een bok." vond hij.
De omgeving begon te kijken,
critisch en vijandig, want wie in
zo'n massabedrijf dc servcerjuf-
frouw hard valt over spijzen die
ze alleen maar róndbrengt. ge
draagt zich ongeveer als iemand
die het neefje van de heer Van
der Kieft in een plas duwt, om
dat hij dc zilverbonnen van een
rijksdaalder niet blauw genoeg
vindt. De vrouw bleef echter in
vorm als Jeanne d'Arc.
„Dat is sla", zei ze alleen.
Ze beende verder en liet zich
vangen door mijn wenkende arm.
Terwijl ze de nota schreef, kras-
serig als een genie dat eigen
werk signeert, zei ik om haar
eventuele wonden te helen:
..Wat een onaangenaam indi
vidu."
Ze keek uit haar letteren op
en vroeg, met koele ogen:
Vindt u?"
„U dan niet?''
Ze haalde haar schouders op.
,,'t Gaat wei', zei ze, ,,'t Ia
mijn man, ziet u."
En het notaatje op tafel leg
gend:
„Hij eet hier altijd in mijn
wijkals hij zijn vrije dag heeft.
En och dan doet hij maar net
of hij thuis is."
KRONKEL
(Advertentie l. M.)
Elk labiel Chelarine „4" beval
4 geneesmiddelen, die in de
gehele wereld beroemd zijn ge
worden en millioenen mensen
al baat brachten.
'a <4be doet wonderen!
GOES. De vorige week is hier
overleden de nestor der Nederland»
se notarissen, de heer E. C. van
DisseL Hij bereikte de leeftijd van
86 jaar. De crematie is Zaterdag in
alle stilte te Westerveld geschied.
Van precies een halve meter. Hasan
liep er heel zijn leven al mee rond
Een professor in Zuld-Afrika heeft
veertien jaar lang gezocht naar een
prae-historische vis, die dc „ontbreken
de schakel" moet zijn in de evolutie
der landdieren uit het stadium van de
vissen. In de Indische Oceaan heeft hij
zo'n vis gevonden- een grotesk, blauw
achtig becsl van anderhalve rneter Die
vissensoort moet 350 mllllocn Jaar ge
leden zijn ontstaan.
Dc tien filmsterren, die in 1952 het
meeste geld ln het laatje hebben ge
bracht zijn: Martin Lewis. Eing Crosby.
Bob Hope, Gary Cooper. John Wayne,
James Stewart Gregory Peck. Ran
dolph Scott en de dames Doris Day en
Susan Hayward.
