Houthakkers uit ]|jff|fP;
sprookj esboeken -S I
spring-
UITERLIJK EN
INNERLIJK
Nederlandse bossen veranderden, maar.
China is sterk veranderd:
NIEUWJAARSPUZZLE
V00R/SP0EDIG\|953
.Woensdag 31 December 1952 11
Paarden slepen het gevelde
hout naar de bospaden, waar
de adspirantkopers het voor de
verkoopdao komen bekijken.
(Van een onzer verslaggevers)
SIBERIË leek ons die mid
dag de eenzaamste plek ter
wereld. Op de besneeuwde weg
er heen vlucht een gitzwarte
reebok voor onze voeten het
struikgewas in en waar rechts
van ons pad het kreupelhout
ophoudt zien we op de mistige
hei een kudde herten grazen.
Maar in het sparrebos met die
ongemoedelijke naam valt geen
leven te bespeuren. Hoog boven
ons hoofd laat een tak wat ij zei
los, dat ritselend langs de stam
omlaag komt. Opnieuw de
stilte, van eenzelfde vroom
heid haast als in het Veluwse
godshuis waar we een paar uur
tevoren waren. Roerloos staan
we daar in het halfduister on
der de bomen, minutenlang.
Dan dringt als een zacht geruis
het kraken van een vallende
boom tot ons door. „Kom", zegt
de boswachter. „Laten we op
stappen. Dat houtkappen ge
beurt verder weg dan je
denkt."
De houthakker uit de sprookjes
boeken leven nog In ons land zijn
het er enkele duizenden, van wie
wij er een tiental aan het werk heb
ben gezien in het Speuldcr- en
Sprieldei bos bij Garderen. één der
dienstkringen van de houtvesterij
Apeldoorn van het Staatsbosbeheer
De zwermpn vacantiegangers, die
er 's zomers neerstrijken, zullen ver
geefs naar de mannen zoeken Pas
in het najaar, wanneer de jaarlijk
se kringloop van het groeiproces is
voleindigd en de sapstroom in de
bomen vooi enkele maanden tot
rust komt. trekken ze met bijlen en
zagen de bossen in. Droog hout is
namelijk gemakkelijk te vellen en
ook beter te verwerken.
Wanbeheer
IK heb eens het wijze en waardige
volk van China bijna evengoed
als mijn buren in Bombay gekend.
Maar het China dat ik kende, is
verdwenen, en het volk dat ik ken
de. heeft afstand gedaan van zijn
wijsheid om daarvoor in de plaats
een kinderachtigheid te demonstre
ren. die het ten zeerste misstaat De
oppervlakkige veranderingen, die
men bij het betreden van China op
merkt. zijn al ontstellend genoeg,
maar pas later beseft men de ver
schrikkelijke fundamentele wijzi
gingen. welke zich in de Chinese
mentaliteit hebben voorgedaan. De
bezoeker wordt in de eerste plaats
getroffen door de kleurloosheid. Het
gehele land wordt beheerst door een
sombere eenheid in de kleding.
Mannen ep vrouwen dragen over
het algemeen blauw katoen Slechts
in Sjanghai hebben de schonen uit
bourgeois-kringen nog weten vast
snel en bij de stilte, die ons van alle
kanten besluipt, past het zwijgen
van de mannen. Als we een vraag
stellen doen we dat haast fluiste
rend. De boswachter, een zwarte
schim aan gene zijde van het vuur,
antwoordt met gedempte sterti. Er
klinkt een zweem van trots in als
hij over het Speulder- en Sprielder-
bos vertelt, de mooiste boswachterij
van heel Nederland. Van 't jaar zal
er ruim twee ton schoon worden
verdiend en voor de verkoping van
Januari, wel, we hebben immers zelf
de mooie kavels zien liggen" Dou-
glassparren, prachtig geschikt voor
heipalen en zaaghout, dan de stapels
grove den voor de mijnen of om te
dienen als zaaghout of geriefhout
voor de boeren. En tenslotte het
brandhout van eik en beuk.
Brandhout
OVER brandhout gespro
ken", zegt de boswach
ter, terwijl hij een verse pijp
opsteekt. „We hadden zelf met
de kerst eens een flinke boom
stronk op het vuur gegooid, die
zo dik was, dat er na de feest
dagen nog de helft van over
was en er een levend konijn
achter vandaan sprong, toen
we hem weer uit 't vuur haal
den". De mannen kijken ons
ondoorgrondelijk aan en een
ogenblik weten we niet of we
ernstig moeten knikken dan
wel zó hard lachen, dat de echo
in het donkere Siberië zal zijn
te horen.
Houtstapelplaats in een van de
boswachterijen van het Staats
bosbeheer.
naar de lippen Ons is immers de
romantiek van het houthakkersbe-
staan beloofd. Maar de kleine, ste
vige man in zijn lange mosgroene
jas stapt zo vergenoegd voor ons
uit over de beijzelde paden van
het Speulderbos. dat we blijven
zwijgen.
Boven ons. tussen de boomtoppen
aan weerszijden, schieten kraaien
naar bencè en wieken even schie
lijk weer op bij het ijl gerucht van
onze voetstappen Om een bocht
beginnen de grijze hagen van jon
ge. kale laiixbosjes en bij de krui
sing verderop staat de voorhoede
van een hele armee altoos groene
sparretjes, veilig beschut onder de
kruinen van een zorgvuldig gedund
dennencomplex Dan de donkerte
en de doodse stilte van Siberië, die
grote zaal met honderden zwarte
pilaren onder het hemelhoge dak
van zeegroene naalden
En plotseling beseffen we, dat in
deze dwaaltuin 'n nieuwe schoon
heid, een nieuw sprookje is ont-
bloeid uit het geduldig samengaan
van mens en natuur in één rhyth-
me. Dat is: planten, groeien, uit
dunnen. planten, een oneindige cy
clus van geven en nemen.
IOSWACHTER Mulder zal niets
aan ons hebben gemerkt want
als we tien minuten later achter
hem aan ons een weg zoeken tussen
de struiken m een dennenbos, grijpt
hii ons bij de mouw en zegt:
..Daar heb je wat je zoekt." En
warempel, twintig meter voor ons
uit is het oeroude verhaal werke
lijk tot leven gekomen. Op een
open plek schieten driftige vlam
metjes op uit een houtskoolvuur.
Er staan een stuk of wat stokken
omheen waarop de jassen te dio-
gen hangen van de mannen, die wij
tussen dc bruine bomen bezig zien.
Twee andere bosarbeiders liggen
geknield aan de voet van een stam
en trekken en duwen de spanzaag
steeds dieper in het hout. Hun
adem slaat als een ragfijne mist
omhoog en zweet glimt op hun
voorhoofden. Achter hen zwaait een
jonge kerel de bijl boven een reeds
gevelde stam. die hij van de tak-
stompen ontdoet Hoe gladder de
paal. hoe beter de prijs die hij
straks op de houtverkoping maakt.
Het hele bos door liggen de naakte
stamfnen verspreid, precies zoals
de boswachter het heeft gewild toen
hij vsn de zomer de te kappen bo
men merkte De helft gaat er nu
uit en een volgend seizoen nog eens
vijftig procent van de rest De
overige zullen de beschutting vor
men voor een nieuwe aanplant.
..Kaalslag"'
vert pas \eertig a vijftig jaar na
aanleg bruikbaar mijnhout op. voor
paal- eri zaaghout kan deze termijn
tachtig of negentig jaar belopen en
m het allergunstigste geval moet de
bosbouwer dus altijd nog een halve
mensenleeftijd wachten voor hij een
bescheiden rente van zijn kapitaal
trekt Toch is de opvoering van
de binnenlandse houtproductie be
langrijk. want van de vijf millioen
kubieke meter hout die Nederland
jaailijk-i nodig heeft moet nu nog
ruim tachtig piocent uit andee
landen komen. Ook voor de bestnj-
Voor de liethebbers van een pit
tige rekenpuzzle geven wij hierbij
onze heilwens in dé vorm van een
deelsom. U kent het recept: de let
ters moeten vervangen worden door
cijfers, gelijke letters door gelijke
cijfers en ongelijke letters door on
gelijke cijfers. Verder moet op elke
stip een cijfer komen te staan, maar
dan ook alleen maar op de stip
pen. U ziet dat de rest van de de
ling honderd bedraagt Wij zeggen
dat met opzet erbij om nog eens
duidelijk te laten uitkomen dat de
letters O en het cijfer nul met nood
zakelijkerwijs aan elkaar gelijk be
hoeven te zijn.
Hoe ziet de deelsom er in cijfers
uit?
IET altijd hebben de Neder-
landse bosbezitters hun arbei
ders met zoveel overleg aan het
werk gezet. Bosbouw mocht hun
beheer vroeger eigenlijk niet eens
heten, want een eeuwenlange ruï
neuze exploitatie maakte ons hout
rijke land tot zo ongeveer de bos-
armste streek van Europa. Boom na
boom en bos na bos weid tot brand
hout gehakt, her-
beplanting liet men
over aan de wille
keur der natuur.
Aanplant op grote
schaal geschiedde
eerst, toen met de
opkomst van de
industrie ook de
steenkoolmijnen
groeiden en er een .-v,,-.
toenemende vraag
naar mijnhout ont- Vi.
stond.
Het meest ge
schikt daarvoor j
bleek de grove i
den. die reeds se
dert de zestiende
eeuw in de om-
streken van Breda
voorkivam. Grote
oppervlakten 3*».
woeste grond wer- „'V
den er mee be- l J
plant, maar na en-
kele tientallen ja- I
ren ontdekte men
dat deze eenzijdige ï'Jk
teelt de vrucht- ;v
baarheid van de
bodem aantastte.
Langzamerhand
won het inzicht jÉgflHHEj WjÊ
veld. dat dc grond jJ?
zijn productiever-
mogen alleen be- jtijm
houdt, wanneer
daarop voorkomt
..een levensge-
meenschap ran bo
men. struiken.
kruiden, en dieren
die met elkaar en
hun milieu in een
zeker evenwicht
verkeren".
Nog een paar slagen, een ruk
en krakend valt de stam ter
aarde.
DIT evenwicht te bewaren en
tegelijkertijd meer en beter
hout te winnen is het doel van de
moderne bosbouw, die .vooral door
de Nederlandse Heidemaatschappij
en het Staatsbosbeheer is geleid en
gepropageerd. Nieuwe naaldhout
soorten werden ingevoerd, zoals de
Japanse larix en de douglasspar, die
onder meer gemengd met bodem-
verzorgende loofhoutsoorten nu
reeds omvangrijke, zij het jonge
houtopstanden vormen in vele stre
ken van ons land Helaas laat het
beheer van de bossen, die voor twee
derde deel in handen van particu
lieren zijn. op talloze kleine land
goederen veel te wensen over. Botte
onverschilligheid is daarvan niet de
oorzaak. De eigenaars kunnen het
eenvoudig financieel niet redden.
Een dennenbos bijvoorbeeld le
ding van bodemerosie zijn de bos
sen onmisbaar. En tenslotte: wie zal
de millioenen tellen, die er onver
getelijke vacantiedagen doorbrach
ten?
Romantiek
A/TaaR oudejaarsavond
is nu eenmaal een
traditie, en wij willen u
zeker niet afraden deze
avond te vieren. Maar
dan feestelijk. Herdenken
wat er in de afgelopen
maanden al zo gebeurd
is. kunt u veel beter al
leen thuis, waarom zoudl
u op deze avond, die
toch een feest moet zijn
eerst goede en minder
goede bekenden plagen
met uw herinneringen,
vooral met dc minder
vrolijke? Denkt u dus op
oudejaarsavond alleen
aan al het prettigs, dat u
van 1953 verwacht, en als
u de gebeurtenissen van
1952 no£ eens op wil ha
len. doe dat dan 's mor
gens op 1 Januari, als u
vrij hebt en wat later op
kan staan dan anders In
het nuchtere ochtendlicht
bekijkt u de dingen be
slist zakelijker dan bij
het kaarslicht, van de
oudejaarsavond.
jV/T \AR heeft de wetenschap nu
A werkelyk nog wat van het
sprookje overgelaten? Sinds we zijn
huis in Garderen verlieten en bos
wachter Mulder meer en meer ver
telt over de moderne bosbouw
dringt ons die vraag voortdurend
Langs de besneeuwde bosrand
liggen dc gekapte en schoonge
maakte stammen klaar voor dc
houtverkoping.
-ZVt'r,
T-v AALSLAG komt niet zo veel
meer voor. Het draait meestal
uit op dunnen", zegt de boswachter.
..Dat eist grote deskundigheid van
de arbeiders. Van hen hangt het me
de af, of er zo economisch mogelijk
wordt geveld en of het andere goed
van het vallende hout geen schade
ondervindt. De mensen denken vaak
dat je wel bosarbeider kunt worden
als je niks andera meer weet. Dat is
een vergissing De jongens, die hier
komen werken, moeten jaren erva
ring opdoen voor ze zelfstandig kun
nen vellen, hetzij met dc hand of de
zaagmachine En wat dc paarden be
treft. daar kun je ook maar niet dc
eerste de beste knol voor nemen
De paarden? Ja. het zijn de paar
den. die het allerzwaarste werk
doen, namelijk het verslepen van de
gekapte, schoongemaakte stammen
naar de bosrand, waar ze straks
naar soort, grootte en kwaliteit op
kavels komen te liggen. Nog verder
het bos binnendringend zien we de
twee dieren hun trage gang gaan.
heen en weer. voorzichtig stappend
om met hun last geen struik of pluk-
ie mos te krenken. De begeleiders
laten de paarden rusten, slaan ze
goedkeurend op het dampende lijf
en lichten de pet in onze richting
Even later zitten we met z'n allen
om het houtvuur.
In de gloed van de rode vlammen
beginnen onze verkleumde handen
en voeten te tintelen. Een slok hete
thee verwarmt het tot op de botten
verkilde lijf. Nu valt de avond heel
MAAR eigenlijk wilden jj \Ui k j y
wij het hebben over [J
uw stoffelijke, niet over
uw geestelijke tooi voor
oudejaarsavond. U ziet
een huis met twee verdiepingen, vriendin is practisch van aard: zij mouwen onder Op de zolderver- haar vriendin heeft haar hart ver-
Bencden is een elegant gezelschap kan zich geen uitgebreide garderobe dieping gaat het wat eenvoudiger pand aan de lange marinière zonder
van enkele dames bijeen. Twee zijn permitteren, en daarom schafte zij toe. zoals u ziet: drie meisjes in taille cn de derde hield zich bij een
gekleed in cocktailjaponnen met zich een zwarte overgooier aan, die lange broek met een jumpertje De vrolijk grof gebreid vest met zwar-
de reeds onvermijdelijk geworden de basis van haar wmtergarderobe meest linkse maakte van een ge- te kraag, waarin eventueel nog een
stola, de een koos een nauwe, de vormt Ditmaal draagt zij er een wone zwarte trui een avondblouse zijden shawltje kan worden gedra-
ander een wyde rok. De derde cremekleurige blouse met lange door er pailletten op te borduren, gen.
