DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Sneeuw dempt geluiden
op nationale rouwdag
18 m m
.-
I 1
DE TIJD
DRINGT!
II
Straten leeg en stil
maar kerken vol
Zuiveringsgolf slaat nu
ook over Hongarije
Zondag in het
noodgebied
„Nood aanpakken door
postzegels plakken
Rampenfonds:
KONINGIN TOT BEPROEFD NEDERLAND:
Waar leed is, is zegen nabij
24 Millioen op
7 Februari
13e Jaargang, no. 33 Maandag 9 Februari 1953
Opgericht door de Stichting ..Het Parool" Giro 510330. Telefoon: redactie 4291 Telefoon administratie 6235
Bank: Rotterdamsche Bank - Postbus 9 - Abonnements- Uitgave. 1N.VUe IsleUWe X erS Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7. Amersfoort,
prijs 4/ cent p. w. of 6.05 p. kw. Losse nummers 10 cent. HOOFDREDACTEUR TJ. DE BOORDER
Enkele buien
Weersverwachting,
geldig van Maandag
avond tot Dinsdag
avond:
Veranderlijke bewol-
ig met enkele bui
»n Aanvankelijk ma
tige tot krachti en
aan de kust mogelijk
harde wind tussen
West en Zuid Later
tijdelijk veranderlijk?
wind. Temperatuur
om het vriespunt tot
lichte dooi
10 Fcbr zon od 8.05
uur: onder 17 44 uur
maan op 5.59 uur: onder
12.48 uur
IIE1
WEEK VAN
V ANMOKC4BN 1 U
'K
Max temp
Station
Weet
Wind m/s
Gisteren
in 24 u
Oslo
Poolsn
Z.W. 4
- IOC
Stockholm
Geh bew
N' N .W. 2
- iG
3
Kopenhagen Zw. bcw
O NO 2
- 15
0
Londen
Onbew
\V 6
1
6
Amstcrdair
MotsneeuwZ 1
- 1
-
Brussel
Sneeuw
Z.W. 12
0
5
Licht bew.
W. 5
3
1
Bordeaux
Onbew.
W.N.W 3
8
6
Nice
1
0
Warschau
NO 1
- 11
0.1
Berlijn
Nevel
O.Z O, 2
- 15
0
Funk fori
Goh bew
Z Z.W 12
O.l
MUnchen
'/.vu hew
Z. 5
- in
0.1
ZUrlch
Poolsn.
Z O. 3
- 5
0
Wenen
Onbew
Windstil
- 12
0
Op deze Zondag, nu het Nederlandse volk de doden van de
watersnood herdenkt en in rouw het hoofd buigt, is ons land
gehuld in een sneeuwkleed, dat met zijn pure nog onbetreden
wit de sfeer van stilte en bezinning nog versterkt. Het is of de
natuur ook ingekeerd is tot zichzelf en de geluiden van de dag
dempt. Onhoorbaar gaan de mensen door de stille, ochtend^
lijke straten, waar bijna huis aan huis de vlaggen halfstok
hangen, nauwelijks bewegend op een windzucht. En overal
stromen de bedehuizen vol met ernstige mensen, die zich diep
bewust zijn van de machteloosheid van de mens tegenov.er het
geweld der elementen.
En zoals de leden van het konink
lijk gezin hebben meegeleefd met
het zware leed, dat het land nog
maar een week geleden trof. bui
gen zij nu met velen het hoofd in
bezinning en herdenken. De Ko
ningin. Prins Bernhard en de bei
de oudste prinsessen bezochten de
Nederlands-Hervormde kerk te
Baarn, waar ds. J. A. J. Vermaat
voorging, Prinses Wilhelmina woon
de de bijzondere oecumenische
kerkdienst in de Nieuwe Kerk te
Amsterdam bij. waar ds. M. Groe
nen berg voorging, omdat prof. Ber-
kelbach van der Sprenkel uit Utrecht
door de treinstagnatie op de lijn
Amsterdam-Utrecht was opgehou
den Hij kon aan het slot van de
dienst echter voorlezing doen van
een telegram van de Wereldraad
der Kerken. Dc dienst werd beslo
ten met het zingen van drie cou
pletten van het Wilhelmus. De col
lecte voor het Rampenfonds bracht
4 400 op.
En de Ned. Herv. Kerk in het
Avondklok ingesteld
in Zierikzee
Politie mankt zo nodig
gebruik van vuurwapens
ZIERIKZEE De burgemeester
heeft bekend gemaakt, dat de avond
klok voor Zierikzee is ingesteld van
tien uur 's avonds tot zeven uur
's morgens.
Het is verboden, zonder schrifte
lijke vergunning van de politie, de
gemeente te betreden, zich in het
overstroomde of geëvacueerde gebied
van dc gemeente, voor welk .doel dan
ook. te begeven. Dit verbod geldt niet
voor militairen, die in deze gemeen
te zijn of worden ingezet.
De toegang tot de door borden af
gesloten straten, wegen en terreinen
is ten strengste verboden. Na eerste
sommatie, waaraan geen gevolg
wordt gegeven, zal de politie van de
vuurwapens gebruik maken.
Koningin ging naar
verdronken land
SOESTDIJK. Koningin Juliana
is vanmorgen te half acht naar
Spijkenisse op Voorne-Putten er-
trokken om te trachten van daar
uit met een boot van Waterstaat
een tocht naar verschillende eilan
den te maken. Zij was voornemens
dorpen te bezoeken waar nog men
sen wonen.
zwaar getroffen Middelharnis zag
behalve minister-president dr Drees
ook de commissaris van de Konin
gin in Zuid-Holland, mr. L. A.
Kesper onder hen, die luisterden
naar de legerpredikant ds. Moll.
In de Rooms-Katholieke Kerken
werd Zondagochtend een kort her
derlijk schrijven van het Episcopaat
voorgelezen en werden gebeden
voor de slachtoffers van de ramp
in de dienst ingelast. De collecten
voor het Nationale Rampenfonds
werden overal ruim bedacht.
Ook in verschillende Joodse bede
huizen werd de watersnood met bij
zondere gebeden en predikaties her
dacht.
In geheel Australië hebben Zon
dag Nederlandse emigranten kerk
diensten ter herdenking van de
slachtoffers van de watersnood in
Nederland bijgewoond. Er werden
speciale collectes gehouden voor de
getroffen gebieden.
De ernst en de wijding, welke
deze nationale rouwdag in de mor
genuren kenmerkten bleven de ge
hele dag hun stempel op het leven
drukken, omdat van alle vermaak
en ontspanning in grote eensgezind
heid afstand was gedaan. De pro
gramma's over beide radiozenders
sloten zich daarbij op stijlvolle wij
ze aan, terwijl de radiorede van de
Koningin een toon van oprechte
ernst en eenvoud had, waarvoor
niemand ongevoelig kon blijven.
Functionarissen (onder wie vele Joden)
gearresteerd of uit functie ontheven
WENEN Uit Zondag te Wenen
ontvangen Hongaarse dagbladen
blijkt, dat Gjoela Dccsi Is ontheven
van zijn functie als minister van
Justitie. Hij is vervangen door Bcla
Kovacs. Dccsi bekleedde geen hoge
functie in dc Hongaarse communis
tische party. Hy is een voormalige
advocaat en bekleedde na de twee
de wereldoorlog hoge posten by de
Hongaarse geheime politic. Decsi Is
een Jood. In Wenen ging reeds eni
ge dagen geleden het gerucht, dat hy
was ontslagen.
Verder zou generaal-majoor Peter
Gabor. hoofd van de communisti
sche geheime politie, gearresteerd
zijn. Gabor is van Joodse afkomst.
Zijn opvolger zou thans zijn gene
raal-majoor Laszlo Piros. tot dusver
hoofd van de Hongaarse grenswacht.
Verder zou Zoltan Vas niet langer
meer hoofd van het Hongaarse
planbureau zijn. Vas is eveneens
van Joodse afkomst.
Reizigers, die uit Boedapest in
Wenen zijn aangekomen, hebben
van meer arrestaties gewaagd, o.m.
van professor Benedek. die bekend
is als de beste Hongaarse zenuwarts
Benedek was verbonden aan een
Koffie-smokkelaars bij
Vaals betrapt; één is
gearresteerd
MAASTRICHT. In de nacht
van Zaterdag op Zondag werden bij
de grens te Vaals zes koffiesmok-
kelaars gesignaleerd. Eén werd ge
arresteerd. de vijf anderen wisten
te ontkomen. Zes en twintig kilo
koffie werd in beslag genomen De
aangehouden smokkelaar was af
komstig uit België.
ziekenhuis van de „joint" in Boeda
pest. Verder zou de Joodse direc-
teur van de Hongaarse radio. Szir- j
may, gearresteerd zijn en vervangen
door een broer van premier Rakosi.
Molnar, eveneens een Jood en oud
minister van Buitenlandse Zaken,
zou sinds een maand niet meer ge
zien zijn. Tenslotte zou een mede
werker van Gabor enkele dagen
geleden gearresteerd zijn.
Geen nieuwsgierigen
kwamen er naar de
noodgebieden
(Van een onzer verslaggevers)
MOERDIJK. Het "verzoek van
de regering aan de mensen buiten
de noodgebieden Zondag niet naar
de gevolgen van de ramp te gaan
kijken en de nieuwsgierigheid en de
sensatiezucht niet te bevredigen, is
blijkbaar in goede aarde gevallen.
De talloze militaire en politieposten
op de toegangswegen naar het
rampgebied hebben weinig of geen
mensen zonder toelaatbewijzen moe
ten tegenhouden.
De sightsee'ers kwamen niet en
dat was voor iedereen, die hier
meer dan genoeg werk heeft, een
aanmerkelijke opluchting.
Mr VAN ROIJEN:
„Nederland zal zijn
defensieprogram
niet beperken"
WASHINGTON De Neder
landse ambassadeur in Washington.
J H. van Roijen. heeft voor de
Amerikaanse radio verklaard, dat
Nederland zeker niet het plan heeft
zijn defensieprogram te beperken,
nu het door de overstroming ge
troffen is. De ambassadeur voegde
eraan toe: „Wij zullen alles m het
werk stellen om onze verplichtingen
volgens de NATO na te komen. Nu
500.000 huizen verwoest zijn zal het
een grote hoeveelheid energie kos
ten om deze huizen weer op te
bouwen. Ge kunt er echter verze
kerd van zijn. dat wij ons best zul
len doen en dat ons volk zijn
schouders onder de last zal zetten
Op de vraag of Nederland zijn
economische stabiliteit zal kunnen
herwinnen, ondanks de jongste
ramp. antwoordde de heer Van
Roijen: „Ik vertrouw er op. Doch
het moet worden toegegeven, aat
de slag een ernstige is en dat wij
onze invoer zullen moeten beper
ken."
.A~ -
!;v' V p. f
mm
L' 7Militairen van hel
t^erhaienst 33i:stc bataljon
Grenadiers. dat
IJl 1 riolen dienst deed, bij
de hulpverlening op 't overstroom
de Tholen. in de kerkbank.
MIDDELHARNIS Minister-pre
sident dr W. Drees en mr L. A.
Kesper heoben gisteren de kerk
dienst die voor alle gezindten in
de Ned Herv. kerk in Middelharnis
werd gehouden, bijgewoond. Het
werk aan de dijken nabij dit stadje
op Overflakkee werd voor zover dit
mogelijk was gestaakt, zodat het
grootste deel van de achtergebleven
bevolking tezamen met soldaten,
helpers en verplegers naar deze
godsdienstoefening kon gaan. De
kerkdienst werd geleid door een le
gerpredikant. De kerk is het enige
gebouw, dat geen last van het water
heeft gehad.
In Zierikzee namen soldaten het
werk aan de herstellingswefkzaam-
heden van de burgers ovgr, waar
door deze mensen ter kerke konden
gaan In de grote kerk. werden
enkele godsdienstoefeningen (waar
onder 2 katholieke) gehouden. Di
rect na de kerkdiensten nam de
burgerij de spade weer ter hand.
Aantal slachtoffers
Britse watersnood
tot 281 gestegen
LONDEN. Zaterdagavond was
het aantal slachtoffers van de over
stromingen in Engeland gestegen
tot 281. Het door de burgemeester
van Londen ingestelde rampenfonds
had Zaterdagavond 125.000 pond
sterling bijeen.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG. Hoewel het bedryf zelf voor millioenen guldens schade
heeft geleden wil de PTT toch op haar eigen wüze meehelpen de nood in
de rampgebieden te lenigen. Van morgen af tot 1 April zullen daarom op
alle postkantoren speciale watersnood-postzegels van 10 ct.. met een toeslag
van eveneens 10 ct. verkrygbaar zon. deelde de directeur-generaal van de
PTT, de heer L. Neher, vanmorgen op een persconferentie mede. Deze
oranje zegels met zwarte opdruk bluvcn het gehele jaar geldig.
Een speciale commissie, gevormd
door de leiding van het Nationaal
Rampenfonds, zal de propaganda
voor de zegels voeren. Twee rijden
de postkantoren zullen bij de ver
koop ervan worden ingeschakeld,
waarschijniyk zal ook een beroep
op de Nederlandse jeugd worden
gedaan. Philatelisten kunnen hun
deel in de hulpverlening bijdragen
door zich tegen de prijs van zeven
tig cent speciale enveloppen met
postzegels te verschaffen.
Met de slagzin: „De nood aan
pakken door zegels plakken" hoopt
de PTT zoveel mensen voor zijn
actie te winnen, dat de eerste op
lage van één millioen zegels door
de fa Enschede in Haarlem gratis
vervaardigd door meer d'ukken
moet worden gevolgd Op het Plein
in Den Haag zal de verkoop van de
zegels morgen om tien uur met
enige plechtigheid beginnen.
Herenigd dank zij
koninklijke hulp
BAARN. In slechts enkele
uren veranderde het leed *mn
landbouwer Iwaarden uit Ooster-
land in de grootste vreugde. Vrij
dag evacueerde hij naar baarn,
zonder vrouw en dochters, die hij
in het rampgebied kwijt was ge
raakt. Zaterdagochtend kreeg hij
de zekerheid, dat zij nog in leven
waren en Zaterdagmiddag kwam
een koninklijke auto voor. Deze
bracht hem eerst naar Utrecht
voor hereniging met zijn dochters.
Daarna werd de reis naar Assen
voortgezet, waar zijn vrouw
wachtte.
DEN HAAG. Koningin Juliana heeft Zondagmiddag voor de
Nederlandse radiozenders de volgende rede uitgesproken
Landgenoten, die door de ramp getroffen zijt en gij redders en
helpers in dc ruimste zin, wij staan allen vol ontzag tegenover het grote
leed, dat ons gehele volk trof toen een deel daarvan een week geleden
werd overvallen door storm en vloed: tegenover de moed, door zovelen
betoond in de nood, en tegenover dc verschrikkingen doorstaan door
hen, die van ons heengingen, en door hen, die bij ons bleven met het i
zware lot, dat zij thans dragen.
Nederland is niet alleen het i van medeleven met elkander. De
kind van de rekening geworden eendraent uit de oorlogstijd was
op het punt van de doorbraak plotseling weer paraat. Dit hief ons
J van zijn dijken, maar het heeft volk in eens op boven alle afschel-
ook als een kind het hoogste ge- dingen en ieder compomis der sa-
bod gevolgd van d° naastenliefde. menlevmg uit. Wij voelen er allen
Ons door Christus gegeven, die de weldadigheid van. weer samen i
i alle leed doorleden neeft en kent. te werken in het streven voor
Zelfs onze superieur ontwikkelde jéén grote zaak. en in ons enthou-
I techniek was machteloos de ramp siasme werken we door zonder er
op het kritieke moment af te wen- j op te letten of wij moe worden of
I den Zij moest het opgeven tegen- j schenken weg zonder te letten op
over wat ons lot moes* zijn, en dus wat wij ons untzeggen Als straks
j toch nooit met mensenmacht te de zwaarste stoot is opgevangen,
keren is. i en ook het normale leven weer i
Maar, op het kritieke moment, een groot deel van onze aandacht
waar materiële hulp niet kon wor- zal vergen, dan wens ik ons allen
den aangewend, werd de geest- toe. dat we met taaie volharding
kracht van de mens opgeroepen, toch het herstel en de wederop-
De doorbraak van de dijken nep. bouw m dezelfde geesi mogen vol-
daartegen in, een springvloed op brengen, met onze saamhorigheid
in het oog en voor ieder zicht-
I baar Hoe dieper dc nood, die zijn
offers nam, des te dieper is tevens
j in de harten het beginpunt ge-
I legd voor een verbroedering der
mensheid wat tot ver over de
grenzen van het vaderland zijn
weei klank vond
Dit was zo bij hen die zelf ge
troffen en zelfs zee^ zwaar ge-
I troffen werden door deze zelfde
*"arnp, dit wat zo. nabij en ver. Uit
j de gehele wereld ondervonden wij
dit, in grote dankbaarheid
Zo kort na de e'gste aller oor
logen treft ons deze ramp. die ons
cchtt-r niet door meoscjj
dorvenheid verd aangedaan Het
raadsel van het waa-oro is alleen
bekend aan hem. die weet wan
neer TIij elk van zijn kinderen tot
zich roept en die weet welke be
proeving, welke krachtmeting wij
kunnen verdragen, elk afzonderlijk
en allen te samen
God doet th^ns een beroep op
onze geestelijke veerkracht, en op
ons vertrouwen in hem
Dit lijden voert maar naar één
uitkomst, zowel voor de doden ais
voor de levenden, en dat is- naar
de barmhartigheid van God en
waar deze werkt in de mens Over
al waar leed is, is zegen nabij.
MORGEN zal de regering in de
Tweede Kamer opnieuw een
verklaring afleggen over de
overstromingsramp. Zonder twijfel zal
deze uiteenzetting vollediger zijn dan
die van drie Februari. Een globaal
overzicht van de toestand kan nu wel
worden gegeven. Men wéct wat is be
houden en wat (voorlopig) is verlo
ren; het aantal slachtoffers is zo ten
naastebij bekend en waarschijnlijk
zijn ook wel ramingen mogelijk om
trent de schade als gevolg van het
verdrinken van vee, het instorten van
huizen en gebouwen, het vernielen
van dijken en andere kunstwerken en
het onttrekken voor korter of langer
tijd van waardevolle grond aan ons
landbouwareaal. Verder is veel te mel
den omtrent al datgene, wat sinds
ruim een week is geschied; ten be
hoeve van de slachtoffers en aan her
stelwerk.
Zal de verklaring nog verder gaan?
Wij verwachten het wel. De regering
beseft waarschijnlijk zeer goed, dat
zij niet kan volstaan, met deze na
tuurramp te beschouwen als een soort
incident, dat gesloten kan worden
verklaard als de dijken weer heel, het
land weer droog en de geëvacueerde
bevolking naar haar dorpen is terug
gekeerd. Wat nu is geschied kan dan
opnieuw gebeuren. De schade is te
herstellen, zij het ten koste van zware
offers; maar het gevaar is daarmee
niet bezworen. De zee kan terugko
men; over tien jaar, over vijftig jaar,
wie zal het zeggen?
DIT is de reden, dat het vraag
stuk van de afsluiting der zee
gaten plotseling in hoge mate
actueel is geworden. Tot nu toe was
het een belangwekkend studie-object
voor een aantal geleerden, maar in
genen dele een aangelegenheid, die
sterk leefde bij de regering en de ver
antwoordelijke waterstaats-autoritei
ten. Zo stevig verankerd en goed be
schermd waren, meende men, de
eilanden in het Zuidwesten des lands,
dat er geen reden leek, zeer kostbare
en zeer moeilijke voorzieningen voor
te stellen op een ogenblik, dat de Zui
derzeewerken nog midden in de uit
voering waren. Men hield er wel reke
ning mee, dat in de toekomst iets zou
moeten gebeuren; doch «r was, zo
dacht men, tijd genoeg.
Deze laatste opvatting is thans op
onmiskenbare wijze door de feiten
weerlegd. De springvloed is over dé
dijken gelopen, het zoute water heeft
de goede «landbouwgrond over
stroomd. De zekerheid is verdwenen.
De strijd tegen de verzilting heeft een
belangrijke slag verloren. Is het mo
gelijk, alleen maar terug te gaan naar
de oude toestand en'het cr nog eens
op aan te laten komen? De regering
kan deze probleemstelling niet uit de
weg gaan; en als zij het mocht pogen,
zou de Kamer daar stellig geen ge
noegen mee nemen. Het kostcnargu-
ment, dat voorheen uiteraard zwaar
woog, kan nu moeilijk meer van over
wegend belang zijn. Waarschijnlijk
zal het herstel van de thans aange
richte schade ook aanzienlijk meer
dan een milliard vorderen.
OP 't ogenblik zijn naar onze me
ning twee dingen noodzakelijk.
Het eerste is een gedegen on
derzoek naar wat zich in de noodlot
tige nacht van 31 Jan. op 1 Fehr. pre
cies heeft afgespeeld en wat daarna
is geschied en nagelaten. En het
tweede is, onverwijld een deskundige
commissie te benoemen, met dc op
dracht, op de kortst mogelijke tijd
te rapporteren over de mogelijk
heid van en de voorwaarden voor
een afsluiting van de zeegaten
tussen de Nieuwe Waterweg en de
Westerscheldc. Een aantal vraagstuk
ken. waarmee ons land worstelt, komt
daarmee in een ander stadium. Wij
noemen dat van dc verzilting en dat
van de indijking van de Waddenzee.
Dit laatste kan. naar wij menen te
weten, niet los worden gezien van het
bouwen van een nieuwe afsluitdijk,
ditmaal in het Zuidwesten. En mis-
I schicn zal hij het aanvatten van dit
1 werk de vcrdcy Zuiderzee-inpoldering
I moeten stagneren. Maar wat het
zwaarst is, moet het zwaarst wegen.
f 35.000 op no. 11050
DEN DA AG In tie 518c
loterij i 'n dr» derde i<h«so «t het
lot nummer 11050 een prüs gevallen
van f 5.000.
In Baarn bezochten de Koningin. Beatrix en Irene de kerkdienst.
Prins Bernhard en de prinsessen Onze foto toont het koninklijk
gezin bij het verlaten van de kerk.
