DAGBLAD VOOR AMERSFOORT Canberra chrItchÜrch binnen een dag om de halve aarde OVERWINNING LIFTMASTER REEDS VRIJWEL ZEKER Ik ben moe, maar t viel nogal mee Woede in Belgrado nog niets geluwd Versterking, geen gevaar Hastings viel uit Amerika waarschuwt lastig Zuid-Korea r 'N Winnaar Burton (R.A.F.) Favorieten door pech uit race I D, Droog weekeind Viscount landt te Christchureh Schema en werkelijkheid Nota aan Westen vol bittere verwijten over actie in Triest H Krachtige maatregelenindien Rliee Indische troepen boycot 13e Jaargang, no. 238 Zaterdag 10 October 1953 Opgericht door dc Stichting ..Het Parool" - Giro 510330. Bank: Rotterdamsche Bank Postbus 9 - Abonnements prijs 47 ct p. w. of 6,05 p. kw. Losse nummers lOcent. Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers Telefoon redactie 4291 Telefoon administratie 6235 Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7, Amersfoort HOOFDREDACTEUR: TJ. DE BOORDER bulletin •••ttt Durton wint 11) londen, 9 oc t lap)- lol tenant roland burton van de r.a.i. heelt vandaag om 18.37 ned. tijd zijn Canberra straalvliegtuig aan de grotfd gezet en de chrlstchurch race gewonnen. pslV(^wt9/10 (meer) CHRISTCHURCH In dc snelheidsafdeling is de lucht- race Londen—Christchureh geëindigd in een Britse overwin ning. De „Canberra pr. III" met het startnummer 3 met de R.A.F.-vlieger Ronald Burton en de waarnemer Donald Gannon heeft de reis volbracht in 23 uur 51 minuten en 7.3 seconde. Zij zijn de enigen, die er in zijn geslaagd de afstand van 19.300 kilometer af te leggen binnen het etmaal. Donderdag om 18.45 uur vertrokken zy uit Londen. Zy landden in Christ chureh Vrijdag om 18.27 uur. Gemiddelde vliegsnelheid 810 kilometer per uur. Als tweede kwam binnen dc „Canberra" met het startnum mer 5, gevlogen door de Australiër Peter Raw, met Francis Davis en William Kerr. Hun tijd was 24 uur 32 minuten en 1.9 seconde. De derde „Canberra", startnummer 2, wederom een Brits toestel, met Robert Furze en Thomas D u n n e bereikte Christchureh 24 uur 34 minuten en 9.9 seconde na de start uit Londen. Hodges, de man, die de grote aas van het vijftal Canberra's vloog en de Indische Oceaan zonder tussen landing overstak, is door een ka potte generatordrijfas zo lang te Perth aan de grond gebleven, dat hij eerst reeds als uitvaller werd genoteerd, maar later toch. door kwam. Hij landde vanmorgen om 6 uur, elf uur na de winnaar, te Christchureh. Opmerkelijk is het goede figuur van Furze en Dunne. Twee keer kregen zij tegenslag, een weigeren de starter, die hen 70 minuten op Shaibah vasthield daarna .een de fect wiel op Ceylon, dat verwis seld moest worden. Toch zetten zij door en hebben de moeilijkheden omgezet in een bijzonder eervolle derde plaats. Voor de Australiër Cumming is het een bittere pil ge weest. dat hij op de Cocos-Eilanden achter moest blijven na het sprin gen van een band. Haast onbegrij pelijk is het. dat men niet voorzien had in het aanleggen van een voorraad passende reservebanden. De eindslag tussen Burton. Raw en Furze is spannend geweest. Raw De Bilt verwacht t Van Zaterdagavond tot Zon dagavond. S roog weer Droog weer. Koude nacht. - Morgen overdag overwegend V- zonnig en ongeveer dezelfde 5 temperatuur als vandaag. I.angs de kust matige tot vrij krach tige en in het binnenland zwakke tot matige vind tus- g? sen zuidoost en zuidwest. I Mofero Zon op 6.57. onder g X8*4o ^*aan °P 11-05. onder j Maandag: Zon op 6.59, onder g jg Maan op 12.13, onder E HET WEEK IN EUROPA 7 uur voormiddag g Station S-"' Helsinki I Oslo g Stockholm g Kopenh. Londen A'dam Fj Brussel Parifs Bordeaux §1 Nice Berinn r Frankfort Münchcn k Zurich Wenen i Rome stoof van de Cocos-Eilanden naar de Australische rakettenproefbaan Woomcra. waar hij te laat bemerk te. dat zijn neuswiel weigerde naar buiten tc komen. Raw nam het risico en landde zonder neuswiel. beschadigde de rompneus van het toestel en gaf de mecaniciens han den vol werk om de zaak zo snel mogelijk weer op te lappen. Zij werkten er een uur aan Daarna jakkerde Raw verder met succes sprintend naar een goede positie op de eindlijst. Op dat moment had Burton een voorsprong van een half uur kun nen verwerven met nog één étappe voor de boeg. Burton haalde de Australiër in en liet Raw en Furze de strijd om dc tweede plaats uit vechten. „Ik ben nogal moe." zeide hij bij zfjn aankomst op Harewood. waar 15.000 mensen de regenachtige nacht hadden doorgebracht om de vlieg tuigen te zien binnenkomen. ..Ik heb geen bijzondere moeilijkheden gehad al heb ik een paar keer in benauwdheid gezeten over tekort aan brandstof en het teruglopen Oost-Berlijn in ring van commandotroepen BERLIJN. Rond Berlijn worden drie volledig gemechaniseerde ge vechtsgroepen opgericht om "bij nieuwe ongeregeldheden in Berlijn direct te kunnen toeslaan. De West- Berlijnse ondergrondse heeft Vrijdag deze inlichting van Oost-Duitsers ontvangen. Deze zegslieden vertel den. dat dc minister van Binnenland se Zaken Stoph opdracht heeft ge geven voor de vorming van deze commandotroepen, welke in totaal ongeveer 10.000 man zullen tellen Met de recrutering is reeds begon nen. Wcers- Max Neersl. toestand temp gist In 24 u mm Geh. bew. 11 0 Zw bew 12 0 i Geh. bew. 12 0 Zw bew. 11 0 Mist 3 0 Onbew 0 On bew. 5 o Onbew. 0 n Mist 2 n Geh bew. 17 8 0 Geh bew. o Nevel -1 0 Onbew. 0 n Mist -2 Nevel -0 n Onbew. 8 0 DE BlUT Een langgerekt hoge drukgebied. dat zich Uitstrekt van Zxiid-Engeland, beheerst de weers- toestand in een groot deel van Eu ropa. n Duitsland is het weer rus tig en overdag zonnig maar in de ochtend komt uitgebreid mist voor, meldt hei KNMI. Deze mist is een gevolg van de sterke nachtelijke afkoelingPlaatse lijk vriest het er in de ochtend drie tot vijf graden. Ook in het Zuiden van ons land werd vanmorgen mist gemeld met temperaturen om het vriespunt. H ier en daar kwam nachtvorst voor. Het hoge drukgebied boven Euro pa neemt nu echter iets in betekenis af maar het is toch nog krachtig ge noeg om tijdens het weekeinde de oceaandepressies op zodanige af stand te houden, dat het droog blijft. Wel zal er wat meer wind komen en later ook wat meer bewolking. De temperatuur overdag zal weinig verandering ondergaan. Dit is ze dan: de „Canberra" van de Engelse luchtmacht, die onder commando van luitenant Ronald Burton één is géwordén in de snelheidsrace. De foto werd ge nomen tijdens het tanken op de Cocos-eilanden. Hoe snel het be richt van zijn zege over de we reld vloog toont de bovenste foto waarop het telexstrookje staat afgebeeld, dat wij ontvingen. Burton landde in Christchureh om 18.37 uurPrecies om 18.52 ratelde het nieuws op onze telex. van de hydrolische druk van mijn toestel. Tenslotte is het allemaal nogal meegevallen". Burton is 35 jaar oud. In 1937 kwam hij bij de R A F. Tijdens de tweede wereldoorlog was hij vlieg- instructeur. Sinds 1950 is Burton commandant geweest van een foto- verkenningsafdeling vliegtuigen van de R.A.F. Flight lieutenant Donald Gannon is dertig jaar. Op zijn schouders heeft gedurende deze zeer snelle vlucht een zeer grote verantwoor delijkheid gerust want zeer veel kwam aan op de navigatie. CHRISTCHURCH Van morgen om 10.20 uur Ned. tijd is de „Viscount", de tijdopne- mingstoren van het vliegveld Harewood bij Christchureh ge passeerd. Gezagvoerder Kooper van de Liftmaster had desondanks nog een grote tijdsvoorsprong op zijn rivaal. SCHIPHOL De KLM Liftmaster in de Christ- church-Race vliegt n vrij wel zekere overwinning tegemoet. Achttien minu ten na middernacht startte de Douglas van Kemajoran met een oponthoud van slechts een kwartier op de grond achter de rug, naar Australië. Om één minuut over zeven vanmorgen landde de .,Ir Damme" in Port Darwin. Vijf en twin tig minuten later was de Liftmaster op weg naar Brisbane waar hij waar schijnlijk om kwart voor twee vanmiddag zal aanko men. Men voorspelt, dat de „Dam- mc" omstreeks zes uur van avond te Christchureh zal aan komen. De Viscount bereikte van morgen om drie minuten voor half zes Melbourne en startte weer zo snel mogelijk. Men verwacht de B.E.A.-machine om een uur in de middag aan zijn einddoel. Dc Handley Page Hastings is uitgevallen. Op Ceylon kreeg de machine een motor storing, die verholpen zou kun nen worden door vervanging van de motor in kwestie. Daar dit niet is toegestaan volgens de wedstrijdreglementen, is dc Hastings gedisqualificeerd. Nog nooit is op Kemajoran een vliegtuig zo snel getankt". Dit was ÏI/.4T betekent het nu eigenlijk, als u hoort dat de Dr ir M H. I V Dammc" b[j het vertrek uit Djakarta vanochtend drie uur en twaalf minuten voorsprong had op het tijdschema? Het antwoord vindt ii ui onderstaande tabel. Het is het van te voren door de KLM - deskundigen aan de hand van nauwkeurig berekende gegevens op gestelde vlieg plan voor de Liftmaster. Vergelijking van de tijden uit het plan en de werkelijke tijden, die u er achter vindt, leert, dat ge zagvoerder Kooper en de zijnen erin geslaagd zijn hun voorsprong op hel schema steeds groter te maken. Met de hulp van het grond personeel van de verschillende vliegvelden natuurlijk. In Bagdad, Karachi en Djakarta werden de tanks aanzienlijk binnen dc daar voor uitgetrokken tijd gevuld. Werkelijke tijden ROME Aankomst Donderdag 21.05 20.34 Vertrek 21.25 20.56 BAGDAD Aankomst Vrijdag 4.30 3.25 Vertrek 5.15 3.40 KARACHI Aankomst *11.15 9.02 Vertrek 11.45 9.27 RANGOON Aankomst 19.30 16.30 Vertrek 20.15 '17.16 DJAKARTA Aankomst Zaterdag 2 55 23.53 Vrijd. Vertrek 3.30 0.18 Zaterd. PORT DARWIN Aankomst 10.10 7.01 Vertrek 10.45 7.26 BRISBANE Aankomst 17.30 13.40 Vertrek 18.45 CHRISTCHURCH Aankomst 23.45 k__ De tijden zijn omgerekend in Nederlandse tijd. BELGRADO Joego-Slavië heeft Vrijdagavond Amerika en Engeland een formele nota doen toekomen, waarin de En- gels-Amerikaanse beslissing om de A-zone van Triest--aan Italië over te dragen scherp wordt veroordeeld. In de in bittere bewoordingen gestelde nota wordt het Joegosia- visch recht voorbehouden „om de geschikte maatregelen te nemen op basis van het handvest der VN om de belangen van Joego-Sla vië in het gebied van Triest te be schermen". Welke maatregelen, wordt niet meegedeeld. Waarne mers vrezen dat geruchten, dat Joegoslavische legereenheden naar het gebied van Triest worden ge stuurd, waar zijn. In de nota wordt de Westelijke beslissing een „on rechtvaardige en gevaarlijke daad" genoemd. De nota werd overhan- I digd aan de Britse en Amerikaan- j se ambassadeurs in Belgrado. De delegatie, die met deze nota in de I hand naar de ambassades trok moest beschermd worden door een politiecordon, daar het Joegosla vische volk nog voortdurend in dc straten van de hoofdstad en dan vooral in de buurt van de Weste lijke en Italiaanse ambassades de monstreert. Tot nu toe hebben de betogingen geen slachtoffers oi ernstige incidenten veroorzaakt, al hoewel op een gegeven moment de politie de hulp van de brandweer m moest roepen. Deze wist met brandslangen een wöedende me nigte uit elkaar te krijgen en zo doende ongelukken te voorkomen. De Italiaanse premier Pella heeft in de nationale vergadering verklaard, dat Italië met het be sluit van Engeland en Amerika accoord gaat. doch dat houdt niet in, aldus Pella, dat Italië zijn aan spraken op het andere gebied, de z.g. B-zone, intrekt. Nog steeds handhaaft Rome zijn standpunt, dat een plebisciet in het gehele gebied een rechtvaardige oplossing aan de hand kan doen. Pella werd in de nationale vergadering van harte gefeliciteerd met „zijn suc ces". de commentaar op dit vliegveld bij Djakarta, toen men voldaan de „Damme" op weg naar de volgende haven. Port Darwm. nastaarde. De grondorganisatre werkte tot in de perfectie. 25 Minuten is het toe stel aan de grond geweest en bin nen 16 minuten was de vereiste hoe veelheid benzine ingenomen. Nau welijks was het vliegtuig tot stil stand gekomen of een zwerm trap pen tankauto's en vrachtwagens omringde de kolos. Tientallen tech nici beklommen de romp en de vleugels. Vier slangen werden uit gelegd en de tanks bijgevuld. Huis houdelijke behoeften gingen naar binnen. Nieuw voedsel, nieuw wa ter. De passagiers moesten in het toestel blijven maar zij kregen be- zdek van de Nederlandse Hoge Com missaris. graaf Van Bylandt en diens plaatsvervanger die een babbeltje met hen kwamen maken. Voor een microfoqn gaf gezag voerder Kooper zün mening. En hoe kon deze anders luiden, dan dat hü zeer tevreden is over het verloop van de tocht en optimis tisch over de winstkansen. Velen in ons land zijn gisteravond tot laat aan 't radiotoestel gebleven in de hoop oorgetuige te kunnen zijn van de aankomst vn dc „Dam me" op Kemajoran. De meteoren regen. hoewel voor het publiek vrij wel niet waarneembaar heeft vol gens de deskundigen roet in het eten gegooid. De ontvangst van het radiostation Djakarta was op Schip hol dermate slecht, dat het contact niet werd doorgegeven WASHINGTON. De Ver. Staten hebben Zuid-Korca in krachtige be woordingen gewaarschuwd. dat als zfj hun dreigementen om de Indische bewakingstroepen het werk tc verhinderen en om een massale ontvluch ting van krijgsgevangenen in dc hand tc werken, zullen uitvoeren, Amerika niet zal schuwen op de krachtigste manier de orde te herstellen. Washing ton heeft bij Zuid-Korca aangedrongen op matiging van hun uitlatingen. Amerikaanse troepen en tanks Vrijdag in een gesprek met vertegen hebben inmiddels posities ingeno men op belangrijke punten van wegen in de buurt van anti-commu nistische gevangenenkampen in de neutrale zone van Korea om een gewapend optreden van Zuid-Korea tegen de Indische troepen, die de gevangenen bewaken te beletten. Enkele dagen geleden hebben In dische woordvoerders uiting gegeven aan de vrees, dat Zuid-Korea over zou gaan tot gewapende acties tegen de Indische troepen, die de gevan genen, die niet naar huis terug wil len. bewaken. Dit naar aanleiding van Zuid-Koreaanse dreigementen, waarbij werd opgemerkt, dat de In dische bewakers geen neutrale hou ding aannamen tegen de gevangenen. Dc Indische voorzitter van de neu trale repatriëringscommissie heeft HET IS NORMAAL dat een bureau-chef een minister helpt bij officiële zakendoch het komt niet elke dag voor dat een minister een bureau-chef helpt bij de af was. Toch kan hetIn Denemar ken is dit het geval met.de mi nister van Justitie. Haekkerup, die zoals op bovenstaande ioto is tc zien, elke avond de vaatdoek pak' in de keuken van zijn vrouw, die bureauchef is op het ministerie van Financiën. woordigers van de gevangenen de medewerking van gevangenen inge roepen, om incidenten te voorkomen. Intussen verstrijkt de tijd voor de begindatum van de politieke confe rentie, zonder dat er merkbare vor deringen gemaakt zijn met de voor bereiding van die conferentie. Een ongeruste premier Nehroe drong aan op „negentig volle dagen" na vol tooiing van de barakken voor het on- deryragen van de anti-communisti- sché gevangenen. Bus botst op trein in Chili: 21 doden SANTIAGO (Chili). Een bus is hier gisteravond op een trein ge botst. Een en twintig mensen kwa men om het leven, vijf en twintig anderen werden gewond. Dc bus werd volkomen vernield; van de trein kantelden twee wagons Tijdens indianenspel neergestoken jongen overleden 'Van onze correspondent) VELZEN Dc dertienjarige Rudi Kramer, die Woensdagmiddag tijdens een indianenspel in de Herenduinen door een vijftienjarig vriendje werd neergestoken, is Vrijdagmiddag in het Anthomus Ziekenhuis in IJmui- den overleden. Prinses Marijke won een prijs in paddenstoelen- tentoonstelling (Van onze correspondent) BAARN De jaarlijkse padden stoelen-tentoonstelling van dc plaat, selijke afdeling der Kon Mij. voor Tuinbouw- en Plantkunde is een zeer bijzonder succes. Er zijn 1500 inzendingen, waaronder een van prinses Margriet die dc vierde prijs verwierf en een van prinses Marijke Hot jongste prinsesje is Vrijdag twee keer een kijkje komen nemen, 's morgens met prinses Mar griet en 's middags met prinses Irene, De wisselbeker is gewonnen door de Koningin Wilhelminaschool. HET dezer dagen gepubliceerde rapport-Wesseling omtrent het onderwijs in het Fries, in Friesland met enige reserve ontvan gen in verband met zijn voorzichtig heid. heeft in andere landsdelen al weer aanleiding gegeven tot tal van onvriendelijke reacties. Kenmerkend voor deze reacties is hun geladenheid met sentiment. Vandaag Fries onder wijs, morgen verbod van het Hollands binnen de Friese grenzen, overmorgen een soort staatkundige afscheiding! Ed daarnaast de overbekende mopjes waarvan dr hatelijkheid de humor sterk pleegt te overtreffen. Er is zeker geen reden, dit alles erg tragisch op te vatten, nu in verant woordelijke kringen het verstandig in zicht meer en meer veld wint- Maar toch is het jammer, dat in deze zaak bij tal van mensen misverstand en emotie het redelijk argument blijven overstemmen. De Friezen vragen niet hun recht als Friezen, zij doen het als Nederlander?. De geschiede nis heeft hun een eigen taal ge laten. die door sociale oorzaken, ge lijk die ook in Vlaanderen sterk hebben gegolden, gevaar liep te wor den gebannen naar „keuken en stal". Zij werd niet onderwezen en zorgvul dig niet gesproken door de betere standen. Dat laatste verandert thans onder veel conflicten, helemaal niet met „Hollanders"', maar met Friezen, die hun positie bedreigd voelen nu hun middel, zich van het gewone volk te onderscheiden, zijn werkzaamheid verliest. De Friezen verwachten van Den Haag zekere concrete dingen, maar de taalstrijd wordt er niet min der om in Friesland zelf gevoerd. En degenen buiten Friesland, die zich solidair voelen met de onwilligen daar, mogen beseffen dat zij de kant kiezen van het zich tegen volk en volkscul tuur kerend conservatisme. ET Fries is geen vreemde taal; het is eenvoudig de tweede Ne derlandse taal. En daar dc taal gans een volk is. is het begrijpelijk dat de Friezen vragen haar te doen onder wijzen op school en haar te respecte ren in het ambtelijk verkeer. Is het gevaarlijk? Er pleegt wel te worden verwezen naar de weinig gelukkige ..Balkanisatie" van Midden- en Zuid- Oost-Europa na de eerste wereldoorlog, teweeggebracht door tccgcspitst na tionalisme; en ook België wordt wel als een waarschuwend voorbeeld aan gehaald. Als deze vergelijkingen ech ter iets bewijzen, dan is het het gevaar van het willen opleggen van een een- heidscultuur aan binnen één staats verband levende volken. De Donau- monarchic is ondergegaan, omdat de Duitsers en Hongaren de Slavische volken hun rechten weigerden; de taalstrijd in België kwam voort uit het feit. dat dc Franssprekenden zich niet wensten te schikken in taalkundige rechtsgelijkheid van de Vlamingen. Wij kunnen verder gaan en ook het ongeluk van Duitsland goeddeels toe schrijven aan de neiging, het „Duitse wezen" op te dringen aan Slaven in het Oosten en Fransen in het Westen. Gevaar is daar. waar de verscheiden heid niet wordt erkend. Terwijl elders door onverdraagzaamheid de taalgroe pen fel botsten, leefden ze vreedzaam samen in Zwitserland waar sinds jaar cu dag ieders recht wordt geëerbie digd. Inplaats van een gevaar zal het tegemoetkomen aan de wensen van de Friezen een innerlijke versterking van Nederland blijken te zijn. LEVERT het bezwaren op in de practijk? Werkelijk niet zo veel. Ook indien in alle Fries spre kende gebieden datgene geschiedt, wat het rapport-Wesseling voorstelt is na het derde leerjaar het Hollands voertaal op de lagere 6cholcn. En de gene, die schrijft, dat in dat geval dus hij het onderwijs in Friesland niet- Friese leerkrachten geen kans mcèr hebben, vergist zich. Het geldt hoog stens voor onderwijzeressen in de eer ste leerjaren, die nu echter ook al vrijwel alle uit het eigen gewest af komstig zijn. In het ambtelijk verkeer liggen mis schien de dingen iets minder eenvou dig; maar in wezen gaat het er toch alleen maar om dat de Fries spreken den zich van het Fries kunnen bedie nen. Dc consequentie, dat anderen het kunnen verstaan, lijkt niet al te onre delijk. Is het teveel gevraagd van een rechter in Almelo, dat hij iets afweet van Twente en iets verstaat van de Twentse tongslag; is het teveel ge vraagd van een inspecteur der belas tingen in Maastricht, dat hij de Lim burgse taal en gewoonten kent? Er mag aan worden toegevoegd dat niet- Friczen, in ambtelijke functie in Fries land werkzaam, zich veelal gaarne pogen aan tc passen. De tegenstand komt van Friezen zelf; zie boven. De kantonrechter te Heerenveen, die geen Fries wenste te verstaan, is een Fries: de oud-raadsheer bij het Leeuwarder Hof, die principieel geen Friese brie ven wenst te beantwoorden, is een Fries; de voormalige voorzitter der Staten, die bij een Fries woord als door een adder gebeten reageerde, is een Fries. Wie zich met hen één van doel en één van zin wil voelen, moet het zelf maar weten.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1953 | | pagina 1