Car a vaggio - schilder die
„cinematografisch5 zag
Fraaie aquarelleerkunst van
Lou Albert Lasard
Boerderij en partij hout
prooi der vlammen
Geheimzinnige majoor Paul
ontvoerde Troesjnowitsj
Kustvissers spraken over de
maas wij d te-regeling
Ger Raucamp en Teel de Wit reisden
voor hun films de aardbol rond
Pittige, geurige
AOYCO KIPPENSOEP
gemaakt in 5 minuten
ROrc°?Pms°»-
Botervoorraad
geruimd
Westberlijners vragen tijdens
betoging betere bescherming
bezoekt ons Lnd?
r„v
8
Dinsdag 20 April 1954
De Nederlandse speelfilm ver
keert nog steeds in een pril sta
dium. maar de Nederlandse film
documentaire heeft ongetwijfeld de
staat van volwassenheid bereikt en
verwierf internationale erkenning.
Twee jonge Nederlandse cineas
ten. Gerard J Raucamp en Ted de
Wit, die in 1949 de filmproductie-
onderneming „Carillon Films" op
richtten, hebben tot die internatic
nale faam stellig bijgedragen Zij
maakten films voor bedrijven met
relaties over de gehele wereld, zo- I
als de KLM. en Philips, welke
films in alle delen van Oost en West
in vertoning kwamen.
„Carillon Films" is in Voorburg
gevestigd. Daar echter treft men
de heren de Wit en Raucamp zel
den aan. Meestal zwerven ze ergens
in Europa, in Amerika of waar dan
ook met hun in omvang beschei
den, doch technisch perfecte appa
ratuur en hun eveneens kleine,
maar zeer vakkundige équipe. Wie
films opneemt voor een lichaam als
de K.L.M. om ons dan even bij
deze ene opdrachtgeefster te bepa
len moet het Oost West, Thuis
Best telkens voor een hele tijd kun
nen vergeten!
Bij die K.L.M. hebben de beide
filmers elkaar in de filmstudio ont
moet. Dat was kort na de oorlog.
Ze werkten er o.a. samen aan Bound
for the Caribbean (Bestemd voor
de Caraibische landen). Daarna
maakte Raucamp in Indonesië een
luchtvaartfilm en op 1 October
1949 richtten ze samen Carillon
Films op. Ze werden toen dus eigen
baas. maar hun vroegere „baas", de
K.L.M. die nu niet meer over een
eigen filma fdeling beschikt, werd
een van hun trouwste opdracht
geefsters.
In de vijf jaar van het bestaan
hunner onderneming hebben ze
reeds heel wat films gemaakt en
daarvoor hebben ze tal van landen
bereisd. Hun eerste onafhankelijke
productie maakten ze in Nederland,
Bells of Holland (De klokken van
Nederland, een film die beelden
gaf uit een klokkengieterij. Zij is
vertoond in het eerste televisiepro
gramma dat in Nederland werd
uitgezonden en kwam in Amerika
op het televisiescherm toen dat in
Nederland werd uitgezonden en
kwam in Amerika op het televisie
scherm toen daar tijdens het bezoek
van de Koningin eer. carillon aai.
de Verenigde Staten werd aange
boden.
Met Joop Geesink samen maak
ten ze At Your Service Mr Wilson
Een ontmoeting in de lucht), waar
in „life-action" ofwel film-met-ac-
teurs gecombineerd werd met pop-
penfilm. Voor een film over emi
gratie per vliegtuig werkten ze in
Canada De Canadese immigratie
autoriteiten bleken zo enthousiast
over hun werken, dat zij hun ge
legenheid boden het gehele land te
bereizen en spontaan nam de im
migratiedienst deel in hun produc
tie. Zo ontstond .Mijn Neef uit Ca
nada". later uitgebracht door de
Regerings-Voorlichtingsdienst Eu
ropean Holiday (Vliegvacantie in
Europa), daarna vervaardigd, was
een kleurenfilm over de toeristische
In Parijs wordt natuurlijk o.m.
de Eiffeltoren gefilmd.
aspecten van Europa, speciaal voor
het publiek van Noord- en Zuid
amerika Er volgden films voor de
Bescherming Bevolking, de K.L.AI
te New York, de gezamenlijke brou
werijen, Philips enz. Voor Philips
hebben ze zojuist European Rhap
sody (Europese Rhapsodie), een
film van een half uur over econo
mische samenwerking in Europa,
beëindigd en voor de K.L.M zullen
ze nu Taking Off (Opstijgen) gaan
opnemen, een documentaire kleu
renfilm, eveneens van een half uur
die hen zowel naar Zuid- en Mia-
denamerika als naar verscheidene
Europesche landen en het Verre
Oosten zal voeren.
Ted de Wit en Ger Raucamp vor
men een duo waarvan de een de
ander precies aanvult. Ze kennen
elkaar door en door en zijn daar
door in staat tot hecht teamwork.
Samen schrijven ze meestal het
scenario soms in samenwerking
met Leonhard Huizinga; samen
hebben ze de productieleiding. Ted
de Wit voert de regie en verzorgt
de montage; Ger Raucamp neemt
het camerawerk voor zijn rekening.
De afwerking van hun films ge
schiedt in studio's in binnen- en
Films in de buitenlandse „droom-
fabrieken". Ger Raucamp en Ted ie
Wit wreken altijd in opdracht, het
geen betekent dat ze natuurlijk
niet steeds geheel en al hur eigen
ideeën kunnen volgen; hun films
zijn voorts in de eerste plaats be
doeld voor het buitenland en dat
betekent, dat zo „anders" zijn dan
films voor de Nederlandse markt
1 of voor een festival, maar al hun
werk draagt het stempel van hun
1 artisticiteit en ook van hun per
soonlijkheid.
I Doordat hun apparatuur op ac
cu's werkt zijn ze onafhankelijk
1 van plaatselijke lichtnetten en kun-
j nen ze ook filmen in streken waar
electriciteit nog een onbekend be
grip is. Nu kunnen ze overal wer
ken en dat deden ze dan ook. Ze
maakten opnamen bij een stieren-
1 gevecht in Lissabon, waarbij ze
zichzelf en hun apparaten ternau
wernood in veiligheid konden bren
gen toen de stier de arena uit
sprong. ze filmden negerdansen in
de rimboe van Suriname, ze zwier
ven door Indonesië, door de Ame-
rika's, door alle landen van Euro
pa. Dit reizen verruimde hun blik.
maar ze bleven Nederlanders, zien
gebonden voelend aan ons land
Zodat het toch ook voor hen Oost
West Thuis Best bleef!
Een Weenix voor liet
Rijksmuseum
Het Rijksmuseum te Amsterdam
heeft door aankoop in het buiten
land een schilderij verworven van
B. Weenix, een der Nederlandse
17de eeuwse kunstenaars, die in het
buitenland gewerkt hebben. Het
doek stelt voor de feestelijke ont
vangst van de Nederlandse admiraal
Adam Westerwolt op Ceylon door
de plaatselijke Radjah Singha De
landing geschiedde in 1638 en vorm
de het b^gin van een bloeiende
handel, die eeuwenlang lussui Am
sterdam en Ceylon heeft bestaan
Tot nu toe was werk van Neder
landse kunstenaars in Oost-Azië ge
maakt wcir-ig vertegenwoordigd.
Voorts heeft het museum in
bruikleen ontvangen het kortcli
door de Hoornse kunstkenner J C.
Keikmeyer bij een particulier m
Haarlem ontdekte doek uit het be
gin van de 17de eeuw van de ma-
riueschilder Hendrik Cornelis Vroom
(15661640). Het schilderij stelt de
rede van Vlissingen voor met op de
achtergrond de stad.
Beiae schilderijen zijn tentoonge
steld in de historische afdeling van
het Rijksmuseum.
UIT DE TIJDSCHRIFTEN
..Een schilder met de ogen van een
eeuwen harde critiek en afgunstige
commentaar, zijn tijd vooruit was.
Als iemand, die zijn composities met
andere ogen zag, met ogen die zelfs
zo vreemd en ongewoon en zo ver
van zijn tijd verwijderd waren, dat
men eerst thans kan inzien in welke
buitenland men kent Carillon mate hij „cinematographisch" zag.
filmregisseur" noemt Mare Turf- n'agi" tè~ vïrhoge"n7~verlëendë *Ca?a
kruyer in het „Nieuw Vlaamsl vaggio de vrijheid van uitdrukking
T ij d s c h r i f t" de schilder Cara- 5a" de gezichten en meer nog aan de
nafinri- tJAnrrlvoont nn fnontnrm.miAl.
vaggio. Hij schetst deze kunstenaar
als iemand, die ondanks bijna drie
Hollandsche Sociëteit van
Levensverzekeringen
Menn schrijft ons:
Het 146ste boekjaar van de Hol
landse Sociëteit Ao 1807 is weder
om een jaar van gestage groei ge
weest. De toevloed van nieuwe ver
zekeringen was meer dan ooit te
voren en bedroeg 152815.442.
De netto vooruitgang was
98 630.796.waardoor het totaal
verzekerde bedrag 't milliard over
schreed en steegtot 1.034.667.881
De verlies, en winstrekening wijst
een winst aan van f 3.391.078,70
welk resultaat bijzonder gunstig is
Van de winst werd wederom een
zeer belangrijk deel. nl. 2 280 000
ter versterking van het bedrijf
aangewend en aan de extra reser
ves toegevoegd.
In de aandeelhoudersvergadering
van 15 April 1954 werd na goed
keuring van de balans en de ver
lies- en winstrekening het dividend,
evenals het vorige jaar. op 9%
vastgesteld, terwijl de heer Jhr Six
van Hillegom als commissaris werd
herkozen,
Wanneer men de kunst, die momenteel in de zaaltje van de Utrechtse
Kring is te zien, zou willen etiketteren, dan zal men van een verdiept, ik
zou haast zeggen (al ligt er enige tegenspraak in de woorden), een expres
sionistisch geladen impressionisme moeten spreken. Een kunst, die welis
waar van de spontane directe indrukken uitgaat, maar deze by het weer
geven laadt met een bizondere kracht, een psychische accentuering, die
dicht grenst aan wat wij expressionisme zijn gaan noemen. Een kunst, die
dichter staat by Bonnard en Vuillard, dan by Degas of Monet.
Tentoonstelling in
Utrechtse Kring
Formeel past Lou Albert Lasard
weinig verschuivingen of transposi
ties toe. Haar landschappen, portret
ten en dierwaarnemingen wijken van
het objectieve natuurbeeld slechts
weinig af. maar de toets is nerveus,
beweeglijk typisch-vrouwelijk en de
kunstenares speelt vooral met kleur
en toon. Naar ik hoorde heeft zij in
een vroegere phase kubistische in
vloeden ondergaan. Een enkele teke
ning moge daarvan nog de sporen
dragen, maar in de aquarellen vindt
men een deformatie in deze stijl
practisch niet terug.
Dat zij de vormentaal intussen ge
makkelijk hanteert is duidelijk af te
lezen aan 'suggestieve dierverbeel-
dingen als Gier, Jabirou (een soort
flamingo?) en soortgelijke vogels, die
zij waarnam in de Jardin des Plantes
en steeds in een karakteristieke hou
ding wist te betrappen. Hetzelfde
geldt voor de ossen op het landschap
dat Assisi heet.
Sterker dan de landschappen, waar
op mensen worden afgebeeld, zijn
volgens mij die, waar alleen de na
tuur spreekt. Ik voor mij heb ten-
mmste het meest genoten van haar
Cap Ferrat en Cap Martinez, waar de
homogeniteit van de donkere toon
prachtig samenvalt met een dynami
sche en veerkrachtige toets.
Het kostelijkste facet van deze
kunst is, zoals het bij aquarellen past,
de kleur. Soms is zij wel eens groe
zelig. aan de vlekkerige kant, maar
nergens is zij dor en op de beste
momenten wordt zij briljant, stra
lend, op het fluorescerende af.
Dat deze kunstenares psychologisch
weinig moeite heeft zich in haar
medemens te verdiepen, vooral wan
neer die medemens zelf een belang
wekkende figuur is. bewijzen reeds
enkele portretten in aquarel, maar
nog duidelijker de getekende por
tretten van mensen als Valérie, Cha
gall en (in mindere mate) Gandhi.
Jammer, dat juist Rilke in deze groep
ontbreekt.
Hoe gemakkelijk de kunstenares
zich assimileert blijkt ook uit de
talrijke in China gemaakte litho's,
een veelzijdige selectie van karakte
ristieke figuren, koppen, groepen,
etc.
Trouwens, ook haar beeldhouw
werk. dat in wezen weinig met de
kunst van Zadkine. haar leermeester
heeft te maken, maar boeiend is in
beweging en expressie (Visser, Dan
seres) wijst dit duidelijk uit.
C. A S.
daden: voordracht en theatermimiek,
geanticipeerde techniek van de cine
ma en wel reeds zo klaarblijkelijk,
dat de persoon zich uit de achter
grond losrukt en door de tegenstel
ling en het reliëf de toeschouwer
schijnt te naderen. Hoewel een land
schap missend en een aanduiding van
een of ander milieu, ontbreekt de
suggestie niet. die de bijzondere
sfeer aan die afzonderende scha
duw geeft in deze jacht van scha
duwen tot in het middelpunt der
actie vol geheimzinnigheid, die aan
de ganse schilderkunst van Cara
vaggio een onrustige toon en een
dramatische intensiteit verleent."
In een uitvoerige briefwisseling
tussen Karei Jonckheere en E. van
Ruysbeek wordt de experimentele
poëzie aan de orde gesteld. De laat
ste is „voor de klassiekers op de ver
derfelijke helling, voor de Tijd en
Mensers noch mossel noch vis."
Er is een novelle van Piet van
Aken, poëzie van Hetty van Waal
wijk en proza van Remco Campert.
Libertinage, waarvan de ver
schijning na het zesde nummer van
de lopende jaargang zal worden ge
staakt, opent met een aantal verzen
van Max Nord, ter nagedachtenis van
een gestorven liefde. Wij schrijven
hier „Droom" over:
Ik droomde moe: ik was zo stil als
oud,
ik wist alleen: nooit zal ik alles
weten,
mijn handen waren van verwachting
koud.
Toen trad zij binnen die 'k niet kan
vergeten,
zij lachte en haar lach was mij
vertrouwd,
zij heette zoals zij alleen kan heten.
Ik riep haar, nam haar slanke bruine
hand,
oud was ik zeer, zij was zo jong
gebleven
als mijn herinnering, en op de rand
en op de ijle rand van dood en leven
liep ik opnieuw met haar. als eens
aan 't strand
waarvan ik door haar sterven was
verdreven.
Harry Mulisch draagt een frag
ment bij van zijn roman ..De dia
mant". J. Eykelboom een verhaal „De
terugtocht".
Krachtige bouillon van m,! 1
geurige kruiden, fijne veT k'Ppenvlees.
IS Royco Kippensoep b^'u daarmee
e'genlijk al genoeg. APfaar w
Proeft, bent (J toch IT' "eer U
Royco heeft die kosteli L- Verrast' Want
v°lgens een eigen re J
maakt U - In 5 m P ve"verkt. En zo
"N UNOX.pRODUCr
je van op!
Engelse importeurs hebben
alles opgekocht
(Van onze correspondent)
ALKMAAR. De zuivelmarkt
kenmerkte zich in de afgelopen week
door een onverwacht optimisme, door
dat zich plotseling een ongekende
vraag naar boter openbaarde. Deze
kwam uit Engeland, waar op 8 Mei
de distributie wordt opgeheven. De
Engelse importeurs zyn daarmee voor
de noodzakelijkheid gesteld een be-
glnvoorraad te vormen en ze hebben
hun behoefte voor een groot deel in
Nederland gedekt.
Er werd zelfs geaccepteerd tegen
prijzen, die zo hoog waren, dat de
Nederlandse exporteurs niet hadden
verwacht, dat er bestellingen op zou
den volgen. Het resultaat is geweest,
dat sommigen meer hebben verkocht,
dan datgene, waarover ze de onmid
dellijke beschikking hebben. Daar
naast verkocht het In- en Verkoop
bureau Zuivel, dat de ingeleverde
boter ontvangt. 3.500 ton. wat even
eens meer is dan het bezit. Zodat we
ten aanzien van boter in Nederland
kunnen spreken van een geheel scho
ne markt.
Deze goede gang van zaken drukte
ook zijn stempel op de kaashandel,
die zich beter hield dan was ver
wacht. En dit alles niettegenstaande
het feit. dat de beurs te Leeuwarden
werd gehouden op Goede Vrijdag. De
noteringen werden onveranderd ge
laten. Die voor de Edammers kwam
daarmee weer te staan op 1.70
1.71. die voor de volvette Goudse
kaas op 1.861.87. Bij een goede
handel werd de Edammer kaas ver
kocht voor 1.701.71, terwijl de
volvette Goudse kaas boven de note
ring uitging en prijzen opbracht van
1.83—1 89.
Alles bijeengenomen mag worden
gesproken van een bevredigend
beeld, waarbij vooral het fr i, dat de
Nederlandse boter in Engeland blijk
baar zeer gewild is naast de Deense,
aanleiding was tot voldoening.
Zware schade bij brand langs Diefdijk'
tussen Culemborg en Leerdam
(Van onze correspondent)
EJen zeer felle brand heeft tweede
Paasdag zware schade veroorzaakt
aan de Diefdijk tussen Leerdam en
Culemborg. De kapitale boerderij
van de heer Oskam, een grote
schuur van de heer Weverwyk en
ruim 10.000 bossen geschild over
jarig hout gingen in vlammen op.
De schade, die tienduizenden gul
dens bedraagt, wordt slechts ge
deeltelijk door de verzekering ge
dekt.
Het vuur ontstond omstreeks half
vijf 's middags in de stapels hout.
BERLIJN. De Russische geheime dienst heeft Alexander Troesjnowitsj,
een hoge functionaris van een organisatie van Russische uitgewekenen.
Dinsdag uit West-Berlyn ontvoerd. De ontvoering werd geleid door een
zekere majoor Paul, lid van de Oostduitse geheime politie. Deze majoor
Paul heeft ook de ontvoering van dr Walter Linse, een anti-communistische
jurist in Juli 1952 voorbereid. Dit zegt de Westberlynse politie naar aan
leiding van een uit Oost-Duitsland ontvangen rapport van een geheime
agent.
Volgens het rapport zou Glaeske,
de functionaris van de Westberlijnse
organisatie van voormalige krijgsge
vangenen uit wiens woning Troesj
nowitsj verdwenen zou zijn en van
wie sindsdien ook ieder spoor ont
breekt, een agent zijn van majoor
Paul.
Zaterdag hebben ruim tweedui
zend Westberlijners betoogd tegen
de ontvoering van Troesjnowitsj. Er
werd een vergadering gehouden,
waarop de vertegenwoordigers van
de drie grootste Westberlijnse par
tijen. het woord is gevoerd. Zij allen
deden een beroep op de Westerse
autoriteiten om de - Westberlijners
beter tegen ontvoeringen te bescher
men.
Jaroslaf Troesjnowitsj, zoon van
de ontvoerde, heeft aan de Ver-
Naties en aan president Eisenho
wer brieven gezonden met het ver
zoek maatregelen te treffen ten be
hoeve van zijn vader.
Jaroslaf zou binnenkort naar de
V.S. oversteken voor het houden
van een reeks lezingen over de
toestanden in Oost-Europa.
Bond van Ned. Predikan-
Een zwart geblakerde ruïne ujm
alles wat er van de boerderij van
de heer Oskam overbleef. Slechts
het vee en een klein beetje meu
bilair konden worden gered.
die hoog langs de Diefdijk lagen
opgetast. De vlammen grepen
aangejaagd door de felle wind, ra.
zend snel om zich heen en in een
korte spanne tijds stond een grote
oppervlakte in lichterlaaie. De
brandweer van Zijderveld was spoe.
dig ter plaatse en riep direct de
hulp in van de brandweren te Via-
nen en Culemborg.
De vlammen joegen over de Dief.
dijk heen, waar het rieten dak van
de boerderij van de heer Oskam
en een schuur van de heer Wever-
wijk al spoedig als fakkels brand-
den. Aanvankelijk wist men de
vlammen op het dak van de boer-
derij met emmers water te doven,
doch spoedig moesten de mannen
hun post op het dak vanwege de
hitte verlaten. De brandweercorp
sen vochten een verloren strijd.
Binnen het uur lagen de boerderij
en de landbouwschuur tegen de
grond.
De brand ging gepaard met een
enorme rookontwikkeling en trok
honderden belangstellenden. Vooral
op de Rijksweg Den BoschUtrecht
was de drukte enorm en de politie
had de grootste moeite het verkeer
gaande te houden.
Men vermoedt, dat de brand in de
stapels hout is ontstaan door het
spelen met vuur door kinderen.
ten bijeen
De twee en dertigste algemene
ledenvergadering van de Bond van
Nederlandse predikanten zal Maan
dag 26 April in Esplanade in
Utrecht worden gehouden. Tijdens
de middagbijeenkomst zal de voor
zitter, ds L. H. Ruitenberg, een rede
uitspreken. Het ledental van de
bond is in 1953 gestegen van 1481
tot 1524.
Dinsdag 27 April zal de Doopsge
zinde groep van de bond in Am
sterdam in jaarvergadering bijeen
komen.
J. W. Stevenson nam afscheid als secretaris
van Nederlandse Vissersbond
UTRECHT. In de jaarvergade
ring van de Nederlandse Vissers
bond, die Zaterdag te Utrecht is
gehouden, heeft de heer L. K. Boe-
rema gesproken over de proeven
met de maaswydtc. By de conventie
van 1948 tegen overbevissing is een
maaswydte van 80 mm voorge
schreven. De bond heer hiertegen
stelling genomen, aldus voorzitter
R. Brands van Urk, maar de rege
ring kon niet van de conventie af-
wyken.
Schotland mag op grond van een
wetenschappelijk onderzoek van
deze grotere maaswydte afwijken.
Ook het Nederlandse Instituut voor
Visserij-onderzoek heeft deze kwes
tie nu onderzocht. De heer Boere-
ma zei. dat de Schotten hebben
aangetoond dat de snurrevaadvis-
serij bij begruik van 70 mm maas
wijdte geen schade aanricht. Ne
derland zou nu moeten aantonen,
dat wat zijn visserij-belangen be
treft. de lichte trawl meer vis
doorlaat dan de zware. Het gaat
daarbij in hoofdzaak om tone en
wijting en niet om de eigenlijke
platvis, maar het is nu eenmaal zo.
dat die platvis ook gespaard moet
worden opdai zij marktwaardig kan
worden. De mogelijkheid bestaat,
dat de trawl van de kustvisser, die
met minder motorkracht vist, meer
doorlaat. Het doel van het onder
zoek is de rechtvaardige behande
ling van de kustvisser.
Tijdens de discussie wees de
voorzitter erop, dat m enin ieder
geval tot 1956 moet rekenen op 75
mm maaswijdte. Een der sprekers
vreesde, dat de maaswijdte-rege
ling zou leiden tot de ondergang
van de kustvisserij. De heer Boe-
rema was het hier niet mee eens:
het is niet zo dat de wijd© trawl
allleen nadeel geeft. Voor Schot
land wordt een uitzonderine ge
maakt. omdat de Schotten een an
dere visserij hebben, hoofdzakelijk
op schelvis.
In deze vergadering is afscheid
genomen van de secretaris, de heer
Joh. W. Stevenson uit Den Helder,
die twintig jaar geleden het initia-
tief tot oprichting van de bond
heeft genomen. De heer Stevenson
had als onderwijzer egenlijk niets
met de visserij te maken, maar hij
zag in de crisistijd het belang van
de organisatie in. Tot 1948 heeft
hij het voorzitterschap bekleed.
Vooraanstaande figuren uit het buiten
land komen hierheen.
Uw krant schrijft er over en zorgt,
dat U steeds op de hoogte blijft
Dagelijks vindt U daarin een opeen
stapeling van nieuwsberichten.
NIEUWS TREKT ALTIJD, IEDERE DAG
Advertenties, omringd door
nieuws, bevinden zich in
goed gezelschap. Zij ge
nieten de speciale aan
dacht van de lezers en
zijn daarom bijzonder
effectief.
Feeat Tin kleur i *'e-
weer op^eirc*.
25?
wolken
ientillen f"
ion
n-e.
a.: t
ondank#
rstn xcc*-
-».w bi. "c iw.ar,.
,0-ico deerde ons.niet. Wan!
v nk's k.'i o bloei t-cen
