"VIN DEIN BERjG en C
Nieuws- en Advertentieblad
Verschijnt Woensdag en Zaterdag
F-W.C.v.dYEEH
Q. van Duin,
ZEISIffELl
Banketbakkerij „Nieuwerhoek"
MSSlERSiCONNlSSlONlMZIlRS IN"
EFFECTEN
SZ1FE -DEPOS1T
oooco
JULMNZIPLEllN 5 TE^5*>N
Stofzuiger te Huur
Stoomwasscherij S
(HUT ftSfliUWi MPD©T©ESTilL
IF 65.-
No. 89
Achttiende Jaargang
Zaterdag 8 November 1930
Dit nummer bestaat
uit 2 bladen.
Europa treedt een nieuw
tijdperk binnen.
BA ARM
Geeft een Souvenir van
blijvende waarde
in Goud of Zilver
HET ADRES HIERVOOR IS:
ST00MWASSCHERIJ
0
1
DE OORLOG
door Jan van Beers.
25 ct. per uur
M. Visman
„DE KOLK"
Een goed adres voor
Uw Wasch.
N.V. Ingenieurs Bureau - SLEUTJES Co. - Utrecht
Uw garantie 6 jaar radio toestenen.
Cü
8
x
BUREAU VOOR ADMINISTRATIE: VAN WEEDESTRAAT 7 S0ESTD1JK
ADVERTENTIËN EN INGEZONDEN STUKKEN WORDEN INGEWACHT TOT
UITERLIJK DINSDAGS- EN VRIJDAGSMORGENS 10 UUR AAN HET BUREAU
UITGAVE: N.V. EERSTE SOESTERELECTR. DRUKKERIJ v.h. G. v. d. BOVENKAMP
ADVERTENT1ÈNVAN 1 TOT 5 REGELS 75 CTS., ELKE REGEL MEER 15 CTS.
GROOTE LETTERS NAAR PLAATSRUIMTE, BIJ ABONNEM. GROOTE KORTING
ABONNEMENTSPRIJS I 1— PER DRIE MAANDEN, FRANCO PER POST
REDACTIE- EN ADM.-ADRES: VAN WEEDESTR. 7 - TEL. 2062 - SOESTDIJK
HET AUTEURSRECHT VAN DIT BLAD WORDT UITDRUKKELIJK VOORBEHOUDEN OVEREENKOMSTIG ARTIKEL 15 VAN DE AUTEURSWET 1912 (STAATSBLAD NUMMER 380)
Voor wie geen vreemde in het Jeruzalem
der Europeesche politiek is, kan opgemerkt
hebben, dat' er sedert kort een vrij krachti
ge strooming aan het licht is getreden voor
herziening der vredesverdragen, die het
tijdperk van den wereldoorlog 19141913
afsloten, de wereldoorlog, die een groot
man op het gebied der Internationale
rechtsgedachte nog onlangs karakteriseerde
als „de grootste collectieve misdaad die
de wereldgeschiedenis heeft gekend." Een
ander deskundige op het gebied van Euro
peesche problemen heeft heel terecht te
kennen gegeven, dat de grondtoon van het
nieuwe tijdperk, dat Europa thans is inge
gaan, zal zijn: herziening der verdragen, en
hij verdeelt daarbij de Europeesche naties
in twee groepen: Italië, Bulgarije, Duitsch-
land, Oostenrijk en Hongarije, die vóór
herziening zijn; Frankrijk, België, Polen,
Tsjecho-Slowakije, Jocgoe-Slavië en Roe
menië die tegen herziening zijn. De andere
Europeesche naties dan zijn min of meer
neutraal ten aanzien van de herzienings
gedachte en stellen zich tevreden als arbi
ter te fungeeren. En nu is men sedert eeni-
gen tijd in toenemende mate bezig onder
ling over de al of niet toelaatbaarheid or
wenschclijkheid van herziening te harre
warren.
Vrij algemeen ziet men in, dat de toe-
tand, zooals die door de verdragen van
1919 werd vastgesteld, niet voor immer kan
voortduren. Het verdrag van Versailles
idemt den geest van haat en overwinnaars-
machtwellust en een zekere mate van vrees
voor herhaling van den aanval door den
stelt ons m staat
de ons toevertrouwde
wassehen naar de ei
schen des tyds te be
hapteen Onze prijzen
zijn uiterst billijk ^e
steld zoodat ook dit
voor be
hoeft te zijn
De (Joederen zijn ver
2ekerd ieQen brand
Jchade.Van huis lot ht
^3
HYGIËNISCHE
5T00HWASCHf«STRIJKIM(?ICf1TIMC
ACACIALAAN 20
TELEFOON 474
overwonnene. Het is duidelijk, dat zulk een
verdrag dan ook alleen maar van tijdelijken
aard kan zijn, bedoelt om den toestand
van het oogenblik te regelen, terwijl de
motieven van verbittering en haat er een
element in legden, dat de kiem van ont
binding in zich sloot. Het is dan ook bo
ven allen twijfel verheven, dat de beweging
voor herziening der verdragen in kracht
zal toenemen en zich eenvoudig niet meer
op zij zal laten schuiven.
De jaren na 1919 tot nu toe zijn door de
naties, die tegen herziening zijn, besteed om
allerlei allianties af te sluiten om den status
quo te handhaven. Frankrijk o.a. sloot een
serie van veiligheidsverdragen met België,
Polen en landen van de kleine entente, ver
der zijn er de Locarno-verdragen en de
verdragen van Polen met leden van de
kleine entente. Italië, voorstander van her
ziening, sloot weer verdragen af met staten
die vóór herziening waren. En daar de sta
ten van Europa plechtig zich hebben ver-
JUWELIER OPTICIEN
AMERSFOORT - TELEFOON 898
Utrechtsche Straat 23
bonden van geweld in de beslechting van
geschillen afstand te doen (o.a. door het
Kellogg-pact), en besloten hebben gebruik
te maken van de rede, dringt zich meer en
meer dc vraag op, op welke wijze en door
welk lichaam, de verdragen moeten worden
gewijzigd en aangepast aan de veranderen
de omstandigheden in Europa.
Nu kan men van mcening zijn, dat de
verdragen niet moeten herzien worden. An
deren kunnen meenen dat het wel moet ge
beuren. Doch van welke zijde men het ook
bekijkt, het is duidelijk dat er een lichaam
STOOMEN-VERVE
moet zijn, dat eischen tot herziening, zqo-
wel als eischen tot bestendiging, op com
petente wijze beoordeelt en behandelt. Een
soort van opperst hof van appèl dus, dat
volkomen bevoegdheden bezit en welks be
slissing dan ook als absoluut bindend aan
vaard zou worden.
Dit punt schijnt men werkwaardig genoeg
over het hoofd gezien te hebben. Men
vestigt wel de aandacht op art. 19 van het
Volkenbondsverdrag, maar dat zegt alleen
maar, dat de Assemblee herziening der ver
dragen kan adviseeren. En als. dat advies
terzijde wordt gelegd, gebeurt er nog niets.
Men dient niet uit het oog te verliezen, dat
het verdrag van Versailles werd geteekend
door 30 naties na een zoogenaamd „Con-
grès Suprème," een opperst congres. En
dus zou slechts zulk een allerhoogst li
chaam, samengesteld uit alle bij het ver
drag betrokken naties, herziening kunnen
tot stand brengen door een lichaam, dat
door dat congres zou worden benoemd.
Heel terecht komt de Christian Science Mo-
liadden. Dit wurdt ons reeds in onzen
Bijbel, in het Oude Testament zeer duide
lijk beschreven.
Wij liooren den lof zingen van het ont
waken der natuur, de komst van de lente,
de schoonheid van dit nieuwe, rijke, jon
ge, natuurleven.
Dieren en planten, alles, alles komt
in dien jubelzang voor. Doch dat komt
de MenstJh en jnet dien mensch, de smart.
Koning noemt zich rien mensch en zijn
slaven zijn: lucht, water, vuur, en hij
eindigt met te zeggen: „want stof is
knecht en geest is heer"! De spotgeest
lacht hem, den mensch uit, de geest der
duisternis roept alle hem ten dienste
staande krachten op en de mensch, he
laas!, drinkt zwijmeldronken de stikdamp
in, bevrucht met haat en wraak en moord;
hij dooft alle betere gevoelens en droomt
van bloed. Nu komt het geweld en roept
dezen mensch „te wapen"! Om de sug
gestie nog meer kracht bij te zetten,
klinken de krijgsliederen, slaan de trom
mels schallen de trompetten. De vorst
gebood: „Ten strijde!".
Dan komen de vrouwen en al klagende
slingeren zïïj den vloek naar 't hoofd, van
wie „der maged haar bruigom, der moe
der haar kind ontrooft". Maar de krijgs
liederen klinken, en zij, die op het slag
veld worden neergeveld, hebben de heer
lijke troost, dat hunne namen zullen blin
ken door alle eeuwen henen, van glorie
glans omschreven.
Gelukkig, dat wij al meer en meer om
dezen .glorieglans medelijdend glimlachen
en de schouders ophalen. Dan komen de
arbeiders. Uit hun lied begrijp ik, dat
Zij den arbeid lief hadden, al kostte de
ze arbeid ook zweet. Ik meen te hebben
opgemerkt, dat in onzen tijd de liefde
voor den arbeid, bij velen is zoek ge
raakt, en dat er van arbeid in ,,'t zweet
des aanschijns" alleen in enkele takken
van nijverheid, sprake kan zijn. Ik hoor
SEIZOEN DELICATESSEN
Boterbanket, Borstplaat, Speculaas en Gevulde Speculaas.
Wederom dagelijks versch voorradig.
Uitsluitend Ie kwaliteit grondstoffen.
TELEFOON 2232. AANBEVELEND, F. H. EU WE.
ZONDAGS GESLOTEN.
brengt het publiek steeds het nieuwste en verzekert zich daardoor van
steigend succes. Ondergeteekende neemt dit systeem over en door tel
kenmale zijn etalage's aantrekkelijk le maken, hoopt hij zijn omzet te ver
meerderen. Reuze collectie Schilderijen, Platen, Etsen, Houtsneden enz.
Ruime sorteering luxe Post, Kantoor- en Schrijfbenoodigdheden.
Gezelschapspelen. Portretlijsten. ZIE ETALAGE
Beleefd aanbevelend, G. J. TER HAAR, Koning.laan 27, Soestdijk
mijn zoon! ik wil aan mijn hart hem druk-
kne, 'k wil hem den dood ontrukken, mijn
jongen, zoo kloek, zoo schoon! Gieren
en raven. Hoort gij zijn stem. Nergens
klagen Leid mij tot hem't Kind
van mijn schoot'k Zal U mijn leven,
Bij 't zijne geven, Mag ik nog eens hem
kussen, DOOD
Nu jammert de gewonde: „Dorst!... ik
heb dorst! om Godes wil, Eenen teug, die
't branden stilP In mijne borst!.... We
der begint hij te klagen. Hij ziet zijn
ouderlijk huis, de waterput, het schep-
vat. Dat alles ziet hij en de brandende
dorst doet hem gillen: „Moeder! moeder!
om Godes wil, Eenen teug, die 't branden
stilT In mijne borstEn dan lispelt de
stervende steeds zachter: „Weg! 't Is
weg!.... ik sterf van dorst!
Voor de film hartroerend, in de zaal
vele roode oogen, vele natte zakdoeken.
In de werkelijkheid in het volle i'even...??
Zullen wij vrouwen nu nog langer on
bewogen toezien, bij alle voorbereidingen,
nitor dan ook tot de volgende conclusie: 1
In een op vredelievende wijze georganiseei-
dc maatschappij kunnen verdragen behoef
te aan herziening hebben. 2. Er bestaat op
het oogenblik geen competent lichaam voor
de herziening der verdragen van 1919.
Dc organisatie van den wereldvrede zal
niet compleet zijn op een hoogst belangrijk
punt, indien er geen lichaam is voor de her
ziening van verdragen, die onuitvoerbaar
of onrechtvaardig zijn geworden.
FLORIS C.
ORATORIA.
Muziek van Peter Benoit.
1868.
Als men zoo af en toe eens in zijn
kleinen boekenschat snuffelt, houdt men
onwillekeurig een of ander boek in de
handen; bladert het al lezende door, tot
men een gedeelte vindt, waarop onze aan
dacht valt en dat wij geheel doorlezen.
Zoo ging het mij toen de woorden mij in
de igedachten schoten, door mij in mijn
vorig stukje aangehaald.. Het boek had
lange, zeer lange jaren rust gehad; men
ontgroeit helaas aan deze soort gedich
ten. En toch bevatten zij m.i. een schat
van waarheid. Zoo ook „De Oorlog". Wij
leven voor een groot deel in een sfeer
van schijn, en in zulk een sfeer kan
waarheid geen herberg vinden. Het ge
dicht, bij de anderen beter bekend, be
vat een zoo ware beschrijving van Oor
log. d^t ik niet nalaten kan er enkele
dcclen van te beschrijven of over te nemen.
In dezen tijd van steeds haastiger tempo,
waarin men noode tijd heeft even rustig
te zijn(tenzij het beursberichten of
sportberichten betreft,) kan het heusch
geen kwaad ook over het onderwerp
„oorlog" eens even na te denken. Vooral
de vrouwen mogen er zich niet met een
schouderophalen van afwendenomdat
juist vrouwen in alle oorlogen een groo-
tc rol hebben gespeeld; maar nl te vaak
een rol, waarvan zij een grooten afschuw
wel véél van „rechten" spreken, maar
van „plichten" of in 't geheel niet. of
onhoorbaar zacht. In 't lied der arbeiders,
hooren wij den vloek weergalmen over
den Broedermoord; over het feit: dat men
als vee naar de slachtbank wordt ge
sleurd. Vloek over 't hoofd, van wie den
heiligen arbeid Hoofden en armen ont
rooft. Doch weer weerklinken de krijgs
gezangen, die de mannen ten strijde roe
pen. O!, 't is zoo droevig onzinnig wat
volgt, ,,'t Is zoet in 't graf te slapen.
Met lauw'ren om de slapen." Ik denk aan
de vele graven der onbekende soldaten.
Ik denk, dat zij liever die zoetheid en
gelauwerdheid, als het kon, zouden rui
len, voor een leven met vrouw en kind.
En weer komt fle spotgeest, die lacht om
't draven van een troep blinde slaven.
Ook de geesten der duisternis beschrij
ven het gevecht op zoo ontzettend klare
wijze, wij zien en wij begrijpen. Doch ver
geef [mij, dat ik over dezen, zoo duidelijk
beschreven strijd, een lijkkleed leg en
er ,over zwijg. Nu zingen de overwin-
naa s en klagen de overwonnenen.
Slechts enkele regels zal ik hiervan
overnemen, wat wel jammer is voor het
geheel. De overwinnaars zingen onder
meer: U, JehovahSebaoth, U der leger
scharen God, Lof en eer! Uwe almach-
te rechterhand streed met ons, en sloeg
in 't zand. 's Vijands heir! Lof en eer,
In der eeuwen eeuwen. U, Jehovah-Seba-
oth, GodSlechts enkele
woorden van de overwonnenen„Boven
het psalmen en wierookwalmen, Moet het
weergalmen: WEE! Dan komt het lied
van den Dood, dat eindigt met dezen
regel: „Wreed is de Mensch, genadig is
de Dood!"
Ook hier zouden Multatuli's woorden
van pas zijn: „Maar God met zooveel
wee begaan. Nam de offers van dien dag
niet aan". Hij doelde hier op de talrijke
dankoffers opgezonden na onze glorie
rijke!, eervolle! veroveringen in O.-Indië.
Eere onze Christelijke Voorvaderen!
Na den Dood komen de Aardgeesten,
wier zang met deze woorden eindigt:
„Want de Hemel, wereldkoning. Gruwt,
wanneer Hij blikt op aard". Droevig klinkt
op het slagveld de stem van een gewonde,
die door den „mensch" wordt uitgeplun
derd, daarna uit eene Moeder haar droeve
klacht: Mijn zoon! mijn zoon! waar ligt
die de beschaafde! Crïstelijkei natie,
voor den komende oorlog, in beslag ne
men. Is het dan voor ons vrouwen niet
een eerezaak, om de vrouwen, die werk
zaam zijn in de voorbereidingswerkplaat-
sen, om den broode, te overtuigen, dat dit
misdadig is en ze met vereende krachten
aan een and'ren werkkring te helpen? In
't buitenland zijn er in zoo'n werkplaats,
waar eene ontploffing ontstond, voor ee-
nige dagen, zeven jonge vrouwen dierlijk
met brandwonden bedekt in een ziekenhuis
opgenomen. Men vreest voor 't leven dier
ongelukkigen. Moeten wij, als stemgerech-
compleet met alle hulpstukken
Nieuwerhoek Telefoon 2333
tigden, nu eindelijk eens leeren persoon
lijk niet alleen naar de stembus te gaan,
doch persoonlijk te stemmen? En mogen
wij dan ons voegen bij de z.g.n. Christe
nen, met hun God van oog om oog. tand
om tand?
Bij den komenden oorlog zal ipen het
zonder trommelgeroffel, zonder trompet
geschal en ook zonder krijgszangen moe
ten doen,; daar dit alles bij een algemee-
nen vergassingsdood onschoon, onnoodig
en zoo onkiesch zou zijn, in een Christelijk
land. Bij onbeschaafde roodhuiden is dit
iets anders. Ook dankgebeden in de Ker
ken of te wel Godshuizen, en dankliede
ren zullen niet veel bijval vinden. De
stembanden der zingende helden zullen
wel aangedaan zijn, even als de pijpen der
Kerkorgels. Bovendien lijkt mij zoo'n con
cert nog al griezelig. Men denke zich in;
in dit gruwelijke overwinningsfeest. In de
Godshuizen klinken de zangen der Helden
en daarbuiten in de Natuur, liggen de af-
AMERSFOORT -
TELEF. No. 615
Afhalen en thuisbezorgen iederen dag
schuwelijke lijken der ontelbare slacht
offers: mannen, vrouwen, kinderen (ach
zoo jong) en tallooze dierenlijken. Al die
slachtoffer, door die Helden op uiterst
ridderlijke wijze, in den dood gedreven.
En welk een dood? Oorlog Helden
moed Beschaving Christendom. Welk
een prachtige combinatie nietwaar?
Bij oorlog en heldenmoed behoort ook
een Christen Veldprediker. Deze kan m.i.
geen navolger van Christus zijn. Hij wil
veiligheidshalve dan ook liever in het le
ger der Helden zijn ambt waarnemen, 't
Leven is wel zwaar te dragen maar
't is toch zoo schoon. Bovendien is een
gestikt of vergast mensch toch niet meer
van zijne tekortkomingen in dit aardsche
tranendal te overtuigen, want dood is
dood. Hij, de veldprediker, is dus leider
en voorganger in den dankdienst der Hel
den.
Vrouwen, Moeders, weest toch niet als
de dwaze maagden; Ontwaakt en houdt
brandende de Lampen!
Soestdijk, Nov.
1930.
Mevr.
C. M. BERG.
ftftftftftftftftftftftftftftftftftftftftft
DE EERSTE S OESTER
ELECTR. DRUKKERIJ
is het meest betrouwbare adres
voor Uw drukwerk. Met onze mo
derne machines zijn wij in staat U
het beste van het beste te leveren
tegen zeer concurreerende prijzen
ft
f 95.— f 135.
Compleet met lampen voor
directe aansluiting op het
lichtnet.
Electro-dynamische luid
sprekers vanaf f 30.
Achter den Dom - Zadelstraat
ii... Onze zaak levert reeds 9 jaar en fabriceert reeds