2e BLAD
m
r°
De uitslag van de stemming
te Soest.
De
Stemmingsdag.
Bekendmakingen
Officieel
O^Plaatse lijk N ieu ws^C
TWEEDE KAMERVERKIEZING 1933 - Vergelijkend Overzicht - Gemeente SOEST
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Groot succes voor den Vrijheidsbond.
De S.D.A.P. wint ten koste van
den heer Busch.
De Vrijzinnig Democraten verliezen veel, R.K. Staats
partij en Christelijk Historischen beduidend.
VERKIEZING van de leden van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal. - 1933 - Gemeente Soest
3 I
1
13
behoorende bij „DE SOESTER" van
Zaterdag 29 April 1933, No. 34
gemeenteraadsvergadering
De Burgemeester der gemeente Soest
maakt bekend, dat een openbare Vergade
ring van den Raad dezer gemeente is be
legd tegen Woensdag, 3 Mei 1933 des na
middags 2 uur.
Soest, 27 April 1933.
De Burgemeester voornoemd,
G. Deketh.
BEGRAFENIS EM. PRED. Ds. J. A.
TENKINCK.
Vorige week Zaterdagmiddag om 1.15
uur werd op het mooie rustige kerkhof der
•Ned. Hervormde Gemeente, waar de zach
te lente\Vind de knoppen der boomen reed:
dioet zwelllen, ter aarde besteld het stoffe
lijk overschot van den geref. em. predikant
ds. J. A. Tenkinck. Op de begraafplaats be
merkten wij o.a. de HH A. Endendijk, ge
meenteraadslid, den heer J. v. d. Flier,
hoofd der school, architect J. Beekman, G.
J. Landweer, gep. inspecteur Bel., T. van
Vleuten, chef bevolkingsbureau, de em.
pred. ds. Bakker en Heidema, de predikan
ten ds. I. Wouters en B. Alkema allen de.
Gereformeerde kerk. Toen de kist met een
tweetal bloem stukken zachtjes in de groe
ve was afgedaald, nam dis. Wouters het
woord en bepaalde zicih bij het woord: „Za
lig zijn de dooden die in den Heer sterven
enz., dat woord past zeker bij dezen broe
der, de eerste die na Faschen wordt ter
ruste gelegd. Maar wij weteni nu dat Jezus
de dood verslonden heeft tot overwinning en
wij danken God voor wat hij ons in. dezen
broeder heeft geschonken. Deze broeder
schreef nog voor hij de eeuwige rust in-
ging „Jezus alleen". Hij heeft de smart en
het lijden gekend, maar Hij kende Hem Die
alle smartien heeft gedragen. En nu lijkt het
of alles afgesneden ds, maar gij, zijne vrouw
zult hem wederzien in heerlijkheid. Daarop
sprak de predikant der geref. kerk te Vor-
den, welke kerk -de overledene 20 jaar heeft
gedienid, de eerste, die na de reformatie toe
trad. Veel heeft hij doorgemaakt, maar
steeds zullen wij God. danken voor zijn ar
beid. Hij is gegaan, door het lijden tot heer
lijkheid, hij was steeds de pastor, hij leef-
>de met de gemeente mede. Jezus was zijn
Heiland, hem tot troost en sterkte. De Heere
schenke U, zijn weduwe kracht na kruis.
Ten slotte sprak ds. B. Alkema een enkel
woord namens de kerkeraad der Geref.
kerk en hij gedenkt hem als scriba, ouder
ling en als ziekenbezoeker tijdenis de vaca
ture v. d. Meulen, hij de warmhartige, die
altijd klaarstond voor den dienst der barm
hartigheid. Hij was Jezus' eigendom en wij
danken God wat Hij ons in dezen broeder
gaf. Hij leefde met Christus, zijn echtge-
noote en kinderfen zullen wij niet vergeten.
De oudste zoon dankte voor de groote be
langstelling de sprekers voor hun bemoe
digend woord. Op verzoek werd gezongen
Psalm 73 13 waarna ds. S. Wouters in
gebed voorging. Hiermede was de droeve
plechtigheid ten einde. De klok der Ned-.
Hervormde kerk beierde.
GEM. KEURINGSDIENST.
Overzicht van den Gem. Keuringsdienst
over de maand Maart 1933
Geslacht op de N.V. Centrale Slachtplaats
49 Runderen 6 pinken 2 paarden
1 hit 12 vette kalveren 1 nuchter
kalf 1 schaap en 84 varkens.
Ingevoerd werd: 6642 kilogram vet en
vileesch.
Huisslachtingen: 1 rund 1 vet kalf en
12 varkens.
Uit nood gedood werden: 2 runderen.
Gestorven: 3 runderen 1 gras kalf
2 nuchtere kalveren 1 varken en 2 geiten.
Tuberculose kwam voor bij: 10 runderen
er» 3 varkjens.
Goedgekeurd werd onder voorwaarde van
verkoop in 't klein onder toezicht: 2 run
deren).
Afgekeurde geheele dieren:
3 runderen - 1 gras kalf 2 nuchtere
kalveren varken en 2 geiten.
Aan organen werden afgekeurd:
Van Runderen: 13 longen 3 harten
15 levers 3 mihen 3 magen 3 dar-
"|.en rueren i borstvlies 1 buik-
vhes 10 lymphklieren 2 Kg. vleesch
•en 22 Kg. ongesmolten vet.
Van Varkens: 20 longen -1 2 harten 1
lever - 5 nieren 3 lymphklieren en 3
Kg. ongesmolten vet.
Van Paarden: 2 nieren.
EERSTE SOESTER EIERVEILING.
Kipeieren: Hoogste prijs f 2.15; middel-
prijs f 1.70f 1.90; laagste prijs f 1.55, eend
eieren f 1.60; alles per 100 stuks.
Aanvoer 14000 stuks, handel kalm.
CHRISTEL. ORANJEVEREENIGING
SOEST.
Gelijk reeds werd medegedeeld zal de
Christel. Oranje Vereeniging „Juliana van
Stolberg" alhier op 1 Mei a s. een herden
kingsavond organiseeren.
Deze samenkomst, waarin de 400ste ge
boortedag van den Prins van Oranje wordt
herdacht, is tevens bedoeld ter viering van
den verjaardag van Prinses Juliana.
Voor een aantrekkelijk programma is ge
zorgd. Orgelconcert, solozang en gemeen-
>chappelijk gezang wisselen elkaar af. De
herdenkingsrede zal worden gehouden door
Ds. Gerth van Wijk, vroeger hier, thans
wonende te Zunderdorp.
Deze feestavond wordt gehouden in de
Emmakerk (Nieuwerhoekstraat) en vangt
aan te 7.30 uur. De deuren gaan te 7 uur
open. De toegang is vrij. Men zorge op tijd
te zijn. Programma's zijn ter plaatse ver
krijgbaar.
HULDIGING PETER KOPPEN.
In aansluiting aan het ingezonden stuk
van den eersten ondergeteekende, in de
Soester van Woensdag 19 dezer, kunnen we
thans meedeelen, dat zich een Comité heeft
gevormd ter huldiging van Peter Koppen,
bij zijn 40-jarig jubileum op 15 Mei a.s.
Zij, die blijken van sympathie wenschen
te geven in den vorm van een bijdrage, ge
lieven dit te doen vóór 5 Mei e.k. aan een
der ondergeteekenden.
W. Boekhoudt, Lange Bergstraat 25,
Soest dijk.
Mevr. Hübner, Nassaulaan 7,
Soestdijk.
J. F. Lüschen, Soesterb.straat 41,
Soest.
M. L: v. d. Es, Kantonlaan 19^
Baarn.
PARTIJ
1918
Kamer
1922
Camer
1925 Kamer
1927
Staten
1929 Kamer
1931
Staten
1933 Kamer
Vergelijking Kamer
1929-1933
Stemmen
pCt.
Stemmen
pCt.
Stemmen
PO.
Stemmen
pCt.
Stemmen
pCt
Stemmen
pCt.
Stemmen
pCt.
1929
plu»
14.5 pCt
in
Stemmen
pl of min
verschil
in pCt
pl of min
Anti Revolutionnair
170
12,1
805
20,8
837
16.8
763
17.8
1093
17.7
1053
18,2
1257
17.8
1251
6
0.5
Christel Historisch
125
8.9
368
9.5
495
9.9
478
11.1
598
9,7
640
11.1
588
8.3
685
- 97
- 14,2
Roomsch Katholiek
670
47,5
1512
39,2
1619
32.5
1516
35,3
1889
30.7
1879
32,5
1790
25.4
2163
-373
- 17.2
Vrijheidsbond
182
12,9
409
10.6
596
12.0
535
12.5
526
8.5
902
15,6
907
12.8
602
j—305
+50.7
Vrijz. Democraten
78
5,5
119
3,1
461
9.3
384
9.0
561
9.1
272
4.7
412
5.8
642
230
- 35,8
S. D. A. P
185
13,1
420
10,9
646
12.9
482
11.2
711
11.5
742
12.8
921
13.0
814
107
+13.1
228
5.9
327
6,6
132
3.1
789
12.8
299
5.1
1187
16.9
903
+284
+31.5
Totaal geldig
1410
100
3861
100
4981
100
4290
100
6167
100
5787
100
7062
100
7062
Van onwaarde.
140
3.5
253
4,6
428
9,1
351
5.4
353
5.7
400
5.4
400
Uitgebracht
4001
92,7
5234
94.5
4718
86,9
6518
93,6
6140
92,3
7462
93,1
7462
Aantal kiezers
4318
5535
5432
±6960
6654
8013
De totale uitslag van de Woensdag j.1. ge
houden stemming ter verkiezing van de
nieuwe Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal vindt men bijgaand afgedrukt, gerang
schikt volgens de 9 stemdistricten in deze
gemeente.
Vergelijking met de uitslagen van voor
heen tusschen de verschillende stemdistric
ten is niet mogelijk, daar de grenzen Van
vrijwel alle stemdistricten' aanzienlijk zijn
veranderd. Geheele straten zijn aan één dis
trict onttrokken en bij 'n ander bijgevoegd,
zoodat vergelijking tusschen de districten
voor de stemming van thans tegen de
stemming im 1929 geheel verkeerde normen
zou opleveren. Wij moeten dat dan ook
nalaten.
Weil kan naturlijk worden vergeleken de
totaal-uitslag voor de geheele gemeente
met den totaaal-uitslag in 1931 voor de Sta
ten verkiezingen en met die in 1929 voor de
Kamerverkiezingen. Waar bij de Staten
verkiezingen altijd nog andere elementen
is het aantal totaal uitgebrachte stemmen
gestegen van 6518 tot 7462, zijnde een toe
name van 14,5 Het aantal geldig uitge
brachte stemmen steeg van 6167 in 1929 tot
7062 in 1933, eveneens opleverende een ver
meerdering van 14,5 Partijen die sinds
1929 dus in stemmenaantal met 14,5
vooruitgaan, blijven percentagegewijs op
dezelfde sterkte.
Aan het eind van het vergelijken'd over
zicht hebben wij 3 kolommen opgenomen
ter vergelijking van de resultaten dn 1929 en
in 1933. In de eerste dezer laatste 3 ko
lommen hebben wij het stemmenaantal van
1929 vermeerderd met de 14,5 toename
der geldig uitgebrachte stemmen. De ver
schillende partijen moesten dus dit stern-
mental halen om gelijk te blijven.
In de voorlaatste kolom van het staatje
hebben wij uitgecijferd hoeveel de partij dan
nog voor of achteruit gaat, deze 14,5
vermeerdering in aanmerking genomen. In
de laatste kolom hebben wij deze winst of
a'om in den lande veel verliest. Voor Soest
is er echter een bijzondere oorzaak daar
voor te vinden. In 1929 heeft de Democra
tische partij (toenmaals lijst 29) zeer veel
propaganda gemaakt in Soest voor den can-
didaat Busch, die mede op die lijst voor
kwam. Tengevolge daarvan zijn toen 286
stemmen op die partij uitgebracht, waarvan
alleen al 88 in Hees. Ditmaal kwam de
heer Busch ook voor als candidaat van de
Algemeen Democratische Unie (lijst 3),
doch die partij heeft thans in Soest vrij
wel geen reclame gemaakt. Het ïesultaat
is geworden, dat zij slechts 79 stemmen be
haalde, waarvan 9 op Hees. Die partij is
dus daardoor 207 stemmen achteruit geloo-
pen,, en een groot aantal daarvan zal wel
ten goede zijn gekomen aan de lijst der
SDAP, die zoodoende van 711 op 921 stem-
menkon komen.
De Anti-Revolutionnairen boekten te
Soest niet zooveel winst als elders in den
lande, slechts een zuivere winst van 6
stemmen was hier hun deel.
De R.K. Staatspartij verloor zuiver 373
stemmen, waartegenover de RK Volkspar
tij 335 stemmen behaalde. De Katholiek-
Democratische Bond (Veraart) kon het niet
verder dan 8 stemmen brengen en de RK
Arbeiderspartij niet verder dan 5.
De Chr. Historischen verloren het niet
onaanzienlijke stemmenaantal van 97.
Dat de Vrijzinnig Democraten veel zou
den verliezer^, was wel te voorzien. Een
verlies van zuiver 230 stemmen werd hun
deel.
Daartegenover stond een zeer aanzienlijke
vooruitgang van de kleinere partijtjes. De
ze boekten tezamen een zuivere stemmen
winst van 284, wat maar even neerkomt
op een vooruitgang van 31.5 Ook te
Soest werkt de versplintering dus door.
Van deze kleinere groepen' willen wij in
het bijzonder memoreeren Lijst 5, de Ne-
derlandsche Christelijke Arbeiderspartij,
die het tot 143 wist te brengen. De Christe
lijke Democratische Unie bracht het tot
76, de AJgemeen) Democratische Unie tot
79.
Het Nieuwe Verbond voor Nationaal
precies moet stemmen om een geldig biljet
in te leveren. Of deze ongeldige biljetten
in hoofdzaak afkomstig waren van hen, die
thans voor het eerst stemden, dan wel dat
zij werden ingeleverd door personen, die
jaar in jaar uit altijd maar foutief stemmen,
is helaas niet na te gaan.
LIJST No.
STEMD1STRICT:
Raad- Kerke-
huis buurt
I II
III
Beetz- Spo<
laan stra
IV V
E"9™- I So„to- I B.rkt- Nl.u-
h l k"9 straat 1 werhoek
H Z
O s
H S
H
O
H
1. Ned. Fase. Unie
4
1
2
4
3
2
2
3
5
25
0,4
2. Zuiderzee Partij
1
1
4
2
1
8
1
1
19
0.3
3. Alg. Dem. Unie
7
15
9
11
6
13
2
4
12
79
1.1
4. R.K. Volkspartij
30
49
20
91
2
62
11
30
40
335
4,7
5. Ned. Chr. Arb.p.
9
7
19
39
4
36
3
9
17
143
2.0
6. Nat. Boerenpartij
1
2
3
5
1
12
4
7
6
41
0,6
7. Oranje Fase
1
1
2
8. Belastingbetalers
1
1
1
3
9. LijstWolswinkel
3
1
2
2
8
921
0,1
11. S.D.A.P.
35
91
114
223
22
144
111
107
74
13,0
12. R.K. Arb. partij
1
1
1
1
1
5
0.1
13. Onafh. Soc. p.
2
3
6
11
0.2
14. Comm.p.Holland
2
~5
6
15
5
2
8
14
4
61
0.9
15. Vrijheidsbond
64
81
18
55
146
71
155
138
179
907
12,8
16. Recht en Vrijh
1
1
1
2
2
7
0.1
17. Voor Alg. Welz.
2
2
/4
0.1
18. Alg. Ned.Fase.B.
2
1
10
4
18
8
2
45
0,6
19. Vrijz. Dem. Bond
17
50
4
33
47
44
73
92
52
412
5.8
20. Kath. Dem. B.
0.1
Veraart
1
2
1
2
2
8
76
23. Chr. Dem. Unie
8
21
6
7
3
10
10
11
1.1
24. Chr. Hist. Unie
64
46
46
49
37
33
122
116
75
588
8,3
25. R.K. Staatspartij
330
227
76
118
70
211
316
215
227
1790
25.4
28. Staatk. Geref. p.
3
16
28
20
10
14
9
23
13
Ï36
1.9
29. Verb.v.N.Herstel
8
4
4
1
9
4
39
9
7
85
1.2
30. Herv. Geref. St.p.
6
9
1
2
4
4
5
3
34
0,5
31. Plicht.Orde,Recht
3
2
9
3
10
5
32
0,5
32. Rev. Soc. Partij
1
6
1
4
1
2
1
1
4
21
0,3
33. Anti-Rev. Partij
88
124
66
114
130
138
125
172
300
1257
17,8
35. Verb.v.Nat.listen
2
1
2
1
7
0,1
18
20
17
43
33
33
39
38
34
275
3,7
Onwaarde
13
11
10
24
5
20
17
12
125
IJ
Totaal geldig
684
770
439
798
505
803
1033
978
1052
7062
100,0
Totaal uitgebracht
715
801 j
466
865
543
856
1089
1029
1098
7462
93,1
Aantal kiezers plm.
764
863
510
903
606
892
1165
1101
1209
8013
100,0
in het geding komen en het kiezersaantal
daarvoor ook aanzienlijk minder was door
at men tevens ingezetene der Provincie
moet zijn, is het beste vergelijkingsobject
de in 1929 gehouden verkiezing voor de
Tweede Kamer.
Een vergelijkend staatje van de totaal
resultaten der stemmen sinds 1918 op de
verschillende grootere politieke partijen
uitgebracht, treft men eveneens hierbij aan.
Vergelijking van deze totaal-cijfens zon
der meer gaat ook niet, daar het inwoners
aantal en dus ook het kiezersaantal sinds
1929 aanzienlijk is gestegen. Het aantal
kiezers steeg van 6960 tot 8013, zijnde een
toename van 15.1 In verband daarmede
dit'verlies uitgerekend in van de partij-
zelf. Wij zijn daarbij uitgegaan van 100
voor het stemmenaantal van 1929 vermeer-
werd met genoemde f4,5%.
Als wij op deze wijze de uitslagen van de
thans gehouden stemming vergelijken, zien
wij, dat de Vrijheidsbond het meeste zui
ver wint; niet minder dan 305 stemmen,
wat ruim 50 van de partij-zelf beteekent.
Deze vooruitgang was wel min of meer te
verwachten na het groote succes van den
Vrijheidsbond bij de Statenverkiezing in
1931.
Daarnaast valt op te merken de 107 stem
men winst voor de SDAP, een winst die
temeer opvalt, nu bekend is, dat die partij
Herstel behaalde 85 stemmen, waarbij in
hft bijzonder opviel het aantal van 39 stem
men te Soesterberg, waarschijnlijk dus af
komstig van de Luchtvaartaf deeling.
Dit zijn de bijzonderheden, die het meest
opvielen. Overigens verwijzen wij den be
langstellenden lezer naar de afgedrukte
staatjes.
Alleen willen wij nog even wijzen op het
vrij belangrijke blanco stemmen (275) en
stemmen van onwaarde (125), waardoor in
totaal 400 stembiljetten als ongeldig ter
zijde moesten worden gelegd. Velen konden
dus ook ditmaal blijkbaar geen keus ma
ken, terwijl ook nog een beduidend aantal
blijkbaar nog steeds niet weet, hoe men
De stemmingsdag van j.1. Woensdag is
kalm, rustig en ordelijk verloopen.
Liet in den ochtend het weder zich wat
druilerig, ja zelfs wat regenachtig aanzien,
later op den middag klaarde het flink op
en brak zoo nu en dan zelfs het zonnetje
door.
Op straat de gebruikelijke drukte in de
richting der diverse stemlocalen. Auto's
der verschillende kiesvereenigingen reden
af en aan om zwakke en hulpbehoevende
kiezers en kiezeressen ter stembus te voe
ren.
Het wilde ons voorkomen, dat in den
ochtend op straat minder drukte was dan in
andere jaren, wellicht dan door het aanvan
kelijk druilerige weder.
Tot ons genoegen hebben wij mogen con-
stateeren, dat de kiezerslijst en de stem-
districtsgewijze uittreksels ditmaal op
een zeer gering aantal meest vrij onbetee-
kende fouten na vrijwel in orde waren.
Van verschillen of kwesties daaromtrent is
ons dan ook niets gebleken.
Bij onze rondgangen langs de verschiJIenL
de stemlocalen troffen wij geen onbehoor
lijkheden aan, daargelaten dan het aanwezig
zijn van een propagandabiljet voor een ze
kere partij, welk biljet binnen in het stern-
locaal was aangebracht, doch reeds terstond
bij den aanvang te 8 uur op last van den be
trokken voorzitter werd verwijderd.
Ook hebben wij niet opgemerkt, dat aan
de kiezeTS ongeoorloofden bijstand werd
verleend: algemeen werd daartegen door
den betrokken voorzitters gewaakt. Toeval
lig waren wij er getuige van dat een nog al
bewegelijk voorzitter enkele malen op meer
dan correcte wijze er op meende te moeten
attendeeren dat men zich op een behoorlij
ken afstand van zijn stemmende huisgenoo-
ten had te houden, en het stembureau er
niet was om een gezellig praatje te maken..
Of deze voorzitter ook bemerking heeft ge
maakt op de onwettige inrichting der stem
lokalen die als het ware daartoe uitnoodigt,
is ons niet bekend.
Intusschen lijkt ons een dergelijk toezicht
mits niet in het kleinzielige vervallende, ten
volle op zijn plaats.
Moeilijkheden of verschillen van meening
deden zich, voor zoover wij weten, niet
voor.
Des avond was het buitengewoon druk
voor onze drukkerij aan de Van Weede-
straat 7. waar de uitslagen per bulletin wer
den bekend gemaakt. Zeer velen ston len
hunkerend op de uitslapen der 9 stemdis
tricten van Soest te wachten. En dat wach
ten duurde ditmaal langer, dan was voor
speld. Het eerst'kwam te onpeveer 7.15 uur
de uitslap va«n het Gemeentehuis en het
laatste kwam om onpeveer 9.45 uur de uit
slap van het zeer proote nieuwe stemdis-
trict Nieuwerhoek. De totaal uitslap voor
Soest was dan ook eerst tegen 10 uur be
kend.
Tepen 11 uur kwam de uitslap van de
stad Utrecht binnen, doch de geheele kies
kring Utrecht liet om 12.30 uur nop op zich
wachten, zoodat van publicatie daarvan
moest worden afgezien.
Velen zullen echter door de radio de an
dere uitslapen in het land wel hebben ge
volgd, die regelmatig binnen kwamen. De
proote steden Amsterdam, den Haag en
Rotterdam werden per radio nop vóór 2
uur rondperoepen. Een voorloopipe totaal-
uitslag kon men echter eerst Donderdag
morgen vroeg vernemen, en de daarover
door ons aangeplakte bulletins vonden ook
volop belangstelling.
WlNTERWEDSTRIJD SOESTER
DAMCLUB
De uitslagen van de Dinsdag j.1. gespeel
de partijen luiden als volgt:
Wit Zwart
G. J. ter HaarM. Bakker xx
H. BakkerP. Reerinh 20
W. HengerH. Bakker 02
Kamp U.P.D.B.
P. FloorH. Bakker jr. 2—0
Voor a.s. Dinsdag 2 Mei zijn de volgende
partijen vastgesteld:
F. van Schaik—G. Klein
S. de ZoeteW. Henger
H. BakkerP. Reeringh 20
Chr. BakkerG. J. ter Haar
G. LandmanD. Waal
C. de BoerP. Floor. Kamp U.P.D.B,