Voor het koude
seizoen
DENNENHOF
°4
Nieuws- en Advertentieblad
Verschijnt Woensdag en Zaterdag
Techn. Bureau H. SCHUIJFF
Hotel Pension
DOUWE EGBERTS
MP-» BRANDSTOFFEN
Laat
Jac. Kouwenhoven
IMITiOKMTTJJIES
VOOR HET
UITZENDEN
VAN DINERS
BANKETBAKKERIJ
DE SPECIALE
BANKETZAAK
qeufUCfiSte?zyfóo/ciA
DE TEERE PLEK
TELEFUNKEN EN PHILIPS RADIO-APPARATEN
SERVICE EN ONDERHOUD
De Zuid-Afrikaansche generaal Smuts op de bres
voor de individueele vrijheid.
Gashaarden
Gaskachels
Gasradiatoren
EERSTE SOESTER BEGRAFENIS-ONDERNEMING
Begrafenissen
- Transporten - Crematie
JOH, TAK, voorheen Kleman én Berghuis
Uw banketbakker zijn
Dan is U verzekerd van
eerste klas gebak.
Telefoon 774
n
Gemengd Nieuws^O
(Gegarandeerde oplaag 3600 exemplaren).
Twéé en Twintigste Jaargèng
Zaterdag 27 October 1934
JIEUWE
:ht in
i nieuwe
'd houdt,
-ren met
e-rijk te
mstijl de
Eerst de
*weel, in
-yon-vel-
effen en
nis zelfs
schbaar!
-rfst- en
oilet ge-
i, sjaals
wollen
Voorts
iren van
tas.moi-
len crê-
cot jur-
natuur-
(sgroen-
mode-
rper en
a aan-
>oven-
ort i-,
h arige
z, nu-
i dan
e vos.
pende
ansta-
opend
mo-
rok-
blijft
a zijn
i nog
bloe-
nouw
uizen
Is ja-
wat
even
vor-
ratie.
weel,
ïeerd
leren
De
nder
goud
van
roen
voe-
van
XE,
Bureau voor Administratie: VAN WEEDESTRAAT 7 SOESTDIJK
Advertentien worden ingewacht tot uiterlijk Dinsdags- en Vrijdagsmiddags
2 uur aan het Bureau v. Weedestraat 7 en aan het filiaal Soesterb.straat 8
Uitgave N.V. EERSTE SOESTER ELECTR. DRUKKERIJ, v.h. G. v.d. Bovenkamp
Advertentien: VAN 1-5 REGELS 75 CTS., ELKE REGEL MEER 15 CTS.
Groote letters naar plaatsruimte BIJ ABONNEMENT KORTING
ABONNEMENTSPRIJS: 1.— PER DRIE MAANDEN, Franco p. post
REDACTIE- EN ADM.-ADRES v. WEEDESTR. 7 - TEL. 962 - GIRO 161165
HET AUTEURSRECHT VAN DIT BLAD WORDT UITDRUKKELIJK VOORBEHOUDEN OVEREENKOMSTIG ART. 15 VAN DE AUTEURSWET 1912 - STAATSBLAD No, 380
DIT NUMMER BESTAAT UIT
2 BLADEN - -
VAN EUROPA
I.
Het gevaar i.*. afgewend. De Kleine En
tente bestaande uit Tsjechoslowakije, Joe
goslavië en Roemenië heeft plechtig ver
klaard, dat de koningsmoord geen con-
sekwenties zal hebben. Zooals men, vlak
na den moord op koning Alexander ook
verwacht luud. Pas toen bleek, dat de moor
denaar weliswaar een Kroaat was, doch
afkomstig juit Hongarije, toen heeft er
korten tijd ernstige ongerustheid bestaan.
Omdat Hongarije, en wat daar gist en
bruist, een heel teere plek in Europa is,
die weinig irritatie kan verdragen. Waar
om? Laten we beginnen met te zeggen, dat
de verhouding tusschen H'pngarije en de
kleine Entente (waarvan Joegoslavië dus
deel uit maakt) niet ideaal is. Of beter ge
zegd: ze staan op hoogst gespannen voet.
Omdat Hongarije niet zal rusten voor het
vredesverdrag herzien is, terwijl de landen
der kleine Entex^te zich krachtig tegen el
ke revisie verzetten van het verdrag, dat
hen het aanschijn of groote gebiedstoc-
was gaf.
Wat Hongarije denkt? De minister-pre
sident Gömbös vatte het on'langs aldus sa
men: Voorwaarde voor den vrede in Euro
pa is de opheffing van de onrechtvaardig
heden in de vredesverdragen. Een deelne
ming van Hongarije aan een bond van Do-
naustaten kan niet in overweging genomen
worden. De onverzoenlijke houding van
denj Hongaarschen minister-president vindt
haar verklaring in het op 24 Juni 1930 door
Hongarije geratificeerde verdrag van Tria-
non. Het /verloor daarbij 192.000 vierk.
K.M*. grondgebied met ruim 10 millioen
inwoners. In 1923 werd het in groote eco
nomische en financieele moeilijkheden niet
in afdoende mate door de groote mogend
heden geholpen en moest in 1932 een mora
torium voor zijn schulden afkondigen. Se-
.1-- 4. l. «- -.inli n act h-.tar1/o.c -1 i /To. Ulfii.
ne Entente afgewend enl toenadering tot
Italië gezocht. En als men nu weer be
denkt dat het tusschen Italië en Joego
slavië niet best botert, dan krijgt men
langzamerhand een beeld van de gecom
pliceerde en toch altijd min of meer ge
vaarlijke situatie.
II.
Het vredesverdrag dan heeft Hongarije
beroofd van 67 van zijn gebied en 58
van zijn bevolking. Daar komt bij, dat de
Hongaren zich zelf superieur achten boven
de volken, waaraan zij gebied moesten/ af
staan. Zij meenen, dat 3 millioen Honga
ren in andere landen onderdrukt worden
door minderwaardige volken. Het gebied
dat Hongarije alleen al aan Roemenië heeft
verloren, is grooter dan hetgeen het heeft
mogen behouden. Naar het Zuiden was
het verlies veel geringer, daar Joegoslavië
slechts 1/5 kreeg van het deel dat Roeme
nië kreeg. Bovendien: waren de door Joe
goslavië geannexeerde inwoners geen Hon
garen. De situatie wordt echter zoo ge
compliceerd, doordat de Kroaten het Joe
goslavische bestuur als onderdrukking
voelen. De Hongaarsche voorstanders van
verdragsherziening vinden steun bij de
Kroaten. De Kroaten willen wel niet bij
Hongarije terugkeeren, doch zij zijn bereid
schouder aan schouder met de Hongaren
te strijden voor hun 'beider vrijheid. Kroa
ten en Hongaren hebben dus gelijksoortige
idealen. Ze zijn beide voor verdragsherzie
ning en ze zijn één in hun afkeer van Joe
goslavië. Nu ziet men dus duidelijk, hoe
het feit dat de Kroaat die koning Alexan
der doodde, uit Hongarije gekomen was,
aanleiding kon geven tot zij het onge
motiveerde en ongegronde beschuldi
gingen, die de gemoederen zeer konden
verhitten. Was er niet met veel bezadigd
heid en bekwaamheid opgetreden, dan had
er inderdaad wel eens iets ernstigs kunnen
gebeuren. Al was de aanleiding op den
keper beschouwd niet acuut genoeg, ter
wijl ook de financieele en militaire toe
stand in de betrokken landen een ernstige
actie feitelijk niet gedoogde.
III.
Ook voor de revisionisten onder leiding
van het uit vele wondem bloedend Honga
rije was de tijd nog niet gekomen om te
handelen. De aanleiding een min of meer
bedekte beschuldiging van indirecte mede
plichtigheid aan den Koningsmoord was
daartoe niet voldoende. Er moet iets anders,
iets belangrijkers gebeuren. Dat zou mis
schien kunnen zijn, wanneer de Habsbur.
gers terug zouden komen en, in hun posi
tie hersteld, de stimulans zouden vormen
tot een beweging teri gunste van een Cen-
traal-Europeesche Federatie, die Kroaten,
Oostenrijkers, Slowaken en Hongaren zou
vereenigen, dit alles geruggesteund door
den invloed van de R.K. kerk. Dit zou in
derdaad een formidabele combinatie kun
nen opleveren. Als men dan ook nog be
denkt, dat Duitschland en Bulgarije ook
dringend verdragsherziening eischen, dan
begrijpt men cenigermate, met welke inge
wikkelde politieke constellaties en combi
naties de staatslieden van onzen tijd te
kampen en te rekenen hebben.
Nadruk verboden.
FLORIS C.
van Weedestraat 46 - SOEST - Telefoon 487
Onze zaak is bekend om zijn goede service
„Het grootste gevaar is het verdwijnen van den stoeren enkeling"
„Vrijheid een onuitroeibaar verlangen"
De secretaris van de Afdeeling Soest van
de Liberale Staatspartij „De Vrijheids
bond" verzoekt ons opname van het na
volgende uittreksel van een rede, die de
bekende Zuid-Afrikaansche generaal Smuts
op 17 October j.1. heeft gehouden ter gele
genheid van zijn installatie als rector der
Sint Andrew's Universiteit te Glasgow in
Schotland voor de daar studeerende Schot-
sche jeugd, grootendeels ontleend aan een
desbetreffend nieuwsbericht uit het dag
blad „De Telegraaf":
„Er is, zoo betoogde Smuts, vrees en
een gevoel van onveiligheid onder de vol
ken. De oerangst voor het onbekende drukt
ons wederom en de duistere 'redelooze
krachten van het verleden sluipen weer
naar voren uit hun donkeren achtergrond.
Bovendien hebben) wij het verlammiende
gevoel, dat wij hebben gefaald. De schoone
beloften van den 19de-eeuwschen vooruit
gang zijn uitgeloooen op desillusie. Er was
een tluDbel talen. Eerst ac wereldoorlog,
die een negatie leek van de beginselen,
waarop de gemeenschap der Christelijke be
schaving moeizaam was opgebouwd. En
dan de mislukking van den vrede, toen de
groote verwachting van een betere orde
ning der toekomst de bodem werd ingesla
gen. Geen wonder, dat er een geest van
pessimisme en zelfs van wanhoop is in de
wereld.
Heden ten dage staan wij vooi: een kille
wereld, beroofd van het geweldige kapitaal,
•dat in den wereldoorlog werd vernield,
zelfs twijfelend aan de beginselen waarop
onze beschaving is gebouwd, zonder ver
trouwen! in onszelf en ons lot, en zonder
helderen kijk op den weg, die vóór ons ligt.
En niettemin, zoo sprak Smuts, ben ik
een optimist. In de gebeurtenissen van on
zen tijd zie ik veel reden tot bezorgdheid,
maar geen reden voor diep pessimisme. De
menschelijke natuur is niet zóó slecht in
evenwicht, dat wij onze beschaving als
veroordeeld moeten, beschouwen. Alle in
ternationale wrijving ten spjjt is er toch
meer wederzijdsch begrip in de wereld dan
ooit te voren. Contact met de gewone men_
schen in alle landen is voldoende om ons
hiervan te overtuigen. In wezen is er in
de wereld geen verval, maar zijn alom
symptomen waar te nemen van nieuw le
ven en nieuwe krachten. In al onze koorts
achtige activiteit kan ik geen. geest van
defaitisme ontwaren. Sterker nog, als men
louter en alleen op de menschen let, dan
is er veel bemoedigends.
Er hapert stellig niets aan de jeugd, die
noch door de mislukkingen van het verle
den, noch door schrikbeelden der toe
komst wordt ontmoedigd. De menschheid
exploreert ernstig en moedig nieuwe we
gen naar een betere toekomst. M'et name
begint het groote probleem van voedselte
kort en hongersnood, het vreeselijkste
schrikbeeld der heele geschiedenis, einde
lijk te wijken voor den opmarsch der we
tenschap, en zoo wordt de grootste oor-
logs-oorzaak van het verleden uitgescha
keld. In plaats daarvan staan wij thans
voor de nieuwe problemen van den over
vloed, en de oplossing daarvan zal niet
slechts beteekenen, dat er geen oorlog meer
behoeft te worden gevoerd, maar dat er
ook een einde komt aan de uitmergelende
armoe en het slaafsche zwoegen van de
groote massa's der menschheid. De gene
ratie, die het grootste treurspel der ge
schiedenis heeft moeten doorstaan, staat
voor de wereld met ongebroken geest, met
ongebogen hoofd, met toegenomen ener
gie en met een' bewonderenswaardigen
moed.
M'aar hoe staat het nu met haar toe
komst? Ik ben het, aldus Smuts, niet eens
met de algemeene opvatting, dat wij aan
den vooravond staan van een nieuwen we
reldoorlog. Nergens zie ik den echten oor
logsgeest, en evenmin zie ik de materiecle
omstandigheden, die het mogelijk maken
een modernen oorlog te voeren. En intus-
schen maakte elke nieuwe oorlogsuitvin-
ding een, werkelijken oorlog steeds onwaar
schijnlijker. Meer en meer zullen de staats
lieden aarzelen, alvorens zij de nieuwe gru
welen op hun volken loslaten.
Doch er z,ijn andere groote gevaren, die
onze 'beschaving bedreigen. Er is een ver
val van beginselen, dat knaagt aan de es-
sentieele elementen van elk vrij bewind, en
dit lijkt mij een. veel grooter gevaar voor
onze toekomst dan) de oorlogsdreiging.
Het verdwijnen, van d,en stoeren, onafhan-
kelijken, vrijheidlievenden enkeling, en zijn
vervanging door een slaafsche massa-men
taliteit is het grootste gevaar, dat de
menschheid in onzen tijd bedreigt. Dit is
de kern van het vraagstuk; dit is de'inzet,
om welken de grootste gevechten van deze
en van de volgende generatie zullen wor
den geleverd; en daarbij staat onze be
schaving op het spel.
Wel zijn de oude kernlanden der consti-
tutioneele vrijheid in het Wiesten nog niet
ernstig aangetast, maar wij moeten met
droefenis erkennen, dat in groote deelen
van ;Europa de eeredienst van het geweld
dat wat wij in den wereldoorlog het
„Pruisendom" plachten te noemen voor
het oogenblik heeft gezegevierd. De gees
telijke vrijheid is aan het verdwijnen mèt
de politieke vrijheid. Vrijheid van geweten,
van het woord, van de pers, van denken en
leeren, is in groot gevaar.
In vele, zoo niet de meeste landen van
Europa is het peil der menschelijke vrij
heid reeds diep gedaald beneden dat van
de 19de eeuw. Misschien overdrijf ik niet,
als ik zeg, dat er van wat wij vrijheid noe
men, in den vollen zin des woords, thans
in Europa zelfs minder aanwezig is dan in
de afgeloopen 2000 jaar.
GEMEENTE- GASBEDRIJF SOEST
in verschillende capaciteiten en prijzen, worden vakkundig en
onder onze volledige garantie geleverd en opgesteld.
Adviezen kosteloos Vraagt vrijblijvend offerten
Fa. M. HAKS en WED. D. HAKS. Opgericht 1898
TELEFOON 731, 692, 982
D. HOOLWERF, Dir., Heuvelweg 18
Uw beste en voordeeligste adres voor alle soorten prima
is en biijit
KANTOOR'. KERKPAD IA - SOEST - TELEF. 676, HUIS 636
In weerwil van al onze wetenschappelij
ke expansie, krimpen onze menschenrech-
ten in. De nieuwe dictatuur is niets an
ders dan de oude tyrannie, maar dan in het
groot, en ik vrees haar meer dan het ge
vaar vcor een nieuwen oorlog.
De ontzegging van vrije menschen-rech-
ten moet op den duur leideu tot een ramp.
Het apparaat der democratie moge herzie
ning vereischtn (en dat doet het), en wel
licht dienen de methoden om het volk in
staat te stellen in vrijheid invloed te oefe
nen op 't bewind, te worden gewijzigd.
Met name onze wetgevende machinerie in
de war. Maar veronderstellen, dat men in
de moderne wereld regeeren kan zonder -de
toestemming der geregeerden, dat betee-
kent een uittarting zoowel aan de fatsoen
lijke menschelijke natuur als aan de histo
rische feiten. Een dictatuur kan uitsluitend
worden getolereerd als een tijdelijk hulp
middel, maar nooit kan zij een vrij zelfbe
stuur duurzaam vervangen. Vrijheid is
het meest onuitroeibaar verlangen der
menschelijke natuur. Daar zonder kan geen
vrede en geen geluk bestaan. Daar zonder
komt men tot een gemechaniseerde maat
schappij, waar economische goederen de
plaats innemen van geestelijke waarden, en
waar slechts een „Ersatz"-menschheid kan
leven een heel andere menschheid dan
die welke door de eeuwen heen ons ide
aal is geweest.
M*eer en meer moet vrijheidsverlangen
onze ware drijfkracht worden. Vrijheid
moet niet alleen ons abstract ideaal zijn,
maar een scheppende kracht, die onze jon
ge mannen en vrouwen tot e<? daden
moet inspireeren. Innerlijke vrijheid en
harmonie der ziel; sociale vrijheid en ge
lijkheid voor de wet als basis van den
staat; internationale vrijheid onder de
heerschappij van vrede en gerechtigheid
dat moeten de scheppende idealen zijn van
den nieuwen tijd, in stee van de onvrucht-
baarmakende onderdrukking van het ver
leden en de nog onvruchtbaarder-makende
tyrannieën, die thans nieuwe kluisters
smeden voor den menschelijken geest.
Ik twijfel er niet aan, zoo eindigde
Smuts, dat de huidige verontrustende faze
zal voorbijgaan en dat zij zal worden ge
volgd door een nieuwe wedergeboorte van
den Europeeschen geest. Welk een prach
tige kans voor onze jeugd, die leeft in een
tijd waarin de wereld als het ware wordt
hei-schapen. Men denke aan Pericles' ver
maarden oproep, die door de eeuwen
klinkt: „Geluk is vrijheid en vrijheid is
moed." Laat ons moedig ons werk doen
om de komst van den grooten dag der
vrijheid te verhaasten!"
Nu Brani zich, zooals men zich uit mijn
49ste Meteoortje zal herinneren, zoo ver
dienstelijk heeft gemaakt, zag ik mij wel
verplicht, mij eveneens op de een) of andere
manier te onderscheiden. Is dat voor een
gemeente-raadslid betrekkelijk eenvoudig,
omdat in het land der blinden éénoog ko
ning is, vooral als hij een oogje dicht doet
voor de feilen van zijn partij- of geloofs-
genooten, voor ons is dat "iet bet geval.
Ik zou dan ook zeer zeker niet geweten
hebben, hoe ik de aandacht der buitenwe
reld op mij zou hebben moeten) vestigen,
als niet toevallig mijn blik gevallen was
op een schildje, dat boven mijn ledikant
hing: „Jong geleerd, oud gedaan."
W[ant, zoo redeneerde ik, is de oorzaak
van alle tekortkomingen te zoeken bij de
opvoeding van de schooljeugd of is het
soms mogelijk, dat het onderwijs zich ge
heel aangepast beeft aan de hier bestaande
toestanden? Ik besloot mij hiervan te ver
gewissen ondanks het groote aantal on
derwijsinrichtingen, waarover ik mijn on
derzoek had uit te strekken. En al spoedig
bleek mij, dat hier sprake is van een wis
selwerking. In alle lessen was in elk geval
de invloed merkbaar van de verschillende
bij de Soester burgerij gangbare gewoon
ten en opvattingen.
Hoe anders te verklaren, dat de kinderen
als toekomstige belastingbetalers geoefend
worden in het „'lang uitzingen" en „stem
men" met het oog op de verkiezingen. En
waarom bestond er zoo'n bizondere voor
liefde voor het begin van den door „de
Jantjes" weer herleefden straatdeun:
„Draaien, draaien,
Op de teekenlessen werden hoofdzake
lijk uitbreidingsplannen ontworpen en be-
stekteekeningen voor uitbreiding van het
gemeentehuis. Kat en muis was een van de
meest geliefde vrije spelenj bij de gym
nastiek. In een Aardrijkskundeles werd de
waarheid als een koe verkondigd, dat „de
Eendracht" ver te zoeken is. Een particu-
t
Telefoon 706
JA...
daar is het meerendeel
der rookers het roerend
over eens: er is voor Uw
pijp geen geuriger en
beter tabak te vinden dan
Douwe Egberts Echte
Friesche Heeren-Baai!
ECHTE FRIESCHE HEEREN-BAAI
10 - 15 - 20 ct. per half ons.
(Ook in onsen en halve ponden.)
'fteAZe&jofil' IA vu* ye*crtf
lier zette in zijn muzieklessen voorop, dat
er voor de eerste viool altijd wel wat aan
de strijkstok blijft hangen. Het verrekenen
was het belangrijkste onderdeel van het
vak Rekenen, waarin tweeërlei begrootin
gen worden voorgehouden: een' kloppende
en een, die overschreden moet worden. Als
je bij een som tekort komt, leen je maar.
In de laatste gemeenteraadsvergadering
kwam nog een geval aan het licht, van het
schrijven met dubbel krijt. Er zijn er trou-
wenjs meer, die geen schoone lei hebben.
En van de godsdiensttwisten gaat zooveel
opvoedende waarde uit, dat vrijwel iedere
geschiedenis les er aan besteed wordt.
Maarhet sterkst bleek de verder
felijke invloed bij het Nederlandsch, waar
over later
BAARN.
CURSUS VOOR WERKLOOZEN.
Hier zullen, uitgaande van den Baarn-
schen Bestuurdersbond, cursussen voor
werkloozen worden georganiseerd, die in
de eerste week van November zullen aan-
vangeni Werkloozen van alle gezindten
kunnen daaraan deelnemen.
De cursus omvat eerste hulp bij ongeluk
ken, radio-techniek en Esperanto.
