TENTOONSTELLING KUNSTZAALVAN LIER W.SCHUMACHER VoogdenerJ Eemnes Edelachtbaar bezoek. DINSDAG 17 JUNI 1924 Verschijnt Dinsdags en Vrijdags FWIElSIfT-rOURAnt ADVERTENTIEPRIJZEN: van 1—5 regels 11.— elke regel meer 20 cent. Advertenties tusschen den tekst op pagina 2 en 3 dubbel tariefadvertenties op pagina 1 driemaal den regelprijs. Bij contract belangrijke reductie Bureau wan Redactie en Administratie ABONNEMENTSPRIJS bij vooruitbetaling: per drie maanden 70 cent, met geïllustreerd Zondagsblad f 1 35 per post 85 cent met geïllustreerd Zondagsblad 1 1.80. Per weeK 6 cent. met Zondagsblad 11 cent. Losse nummers 5 cl was toen de heer Mr. S. Tak, burge meester van Aalsmeer, de bestuursleden waren toen Mr. L. P. Amersfoord burg. van Haarlemmermeer vice voorz. A. L. van Tiene "ecrotaris en de heer le Jo.v penningmeester. Al op deze eerste verga dering werden belangrijke punten van huishoudelijkon aard besproken. Zoo wekte de heer Amersfoord de leden toen op tot liet bezoeken van een landbouw kundig congres te Haarlemmermeer om aldaar verschil lende stoomwerktuigen in gebruik te zien o.a. de stoom brandspuit. Op de tweede vergadering van 5 Sept. 1864 werd lansloten dat de bedien ilng der brand spuiten zou worden gehonoreerd met tien cent per uur en twintig cent vertering voor zes uur (gelach). Of het een gevolg was van de vraag, door een cler leden i:i de vergadering van 11 Maart 1866 gedaan, om niet alles zoo officieel te lxdinndcleu, maar op meer vriendschappelijke ijzc bij „malkuudoren" te komen, zeker is dat de jonge vereeniging geen triste bestaan leidde. In de vergadering van 1867 hield do heer Amersfoord een lezing over de droogmaking van de Zuiderzee. Er volgde een maaltijd in de Karseboom, welke de vereeniging f52.50 gulden kostte. Daar de f inanciën er goed voorstonden,besloot men in September een bezoek te brengen aan do doorgraving bij Holland op z'n Smalst, en te Velsen de maaltijd te houden, wat de vereeniging 28 gulden kostte. In De cember 1867 werd, doordat het bezoek verminderde, boete geheven voor het man- kcoren op de vergaderingen. Merkwaardig was wel (althans voor heden) de bespro king in dit jaar over de pol it ievoorseh rif ten welke in acht dienden genomen tc worden bij het bouwen van v.oningen om dat uit die besprekingen bleek dat nergens zoodanige voorschriften bestonden. Ook de bespreking, welke in December 1869 werd gehouden over do rechtspositie der hulponderwijzers toont, zcide spreker, duidelijk nan hoe ten aanzien der rechts positieregelingen de meeningen sindsdien zijn gewijp.igd. Tooh was men het. er over eens dat do hoste regeling zoude zijn aan stelling voor niet langer (kin een jaar, omdat men zich dan licht van hen die niet. zouden bevallen, kon ontdoen. Den tweeden Sept. 1871 werd een lid wegens wanbetaling geroyeerd. Bit bleef echter oen uitzondering. In Juni 1875 deed men. bTJjjken van een goed hart, door een adres te richten aan do regeerinjg om de wedden der hoofdon derwijzers, toen bedragende de som van 400 gulden per jaar, te brengen op acht honderd. Terzelfder tijd verzocht men ark invoer Eng van de Leerplicht. In 1878 werd een adres aan de regeering gericht tot 'n wet op tapperijen en het tegengaan van dronkenschap. In 1896 werd om intrek king van de Zondagswet verzocht omdat van Werken door wan II Juni tot 2 Juli 1924 Dagelijks, ook des Zondags geopend NAAST HET POSTKANTOOR, LAREN de bestaande niet was te handhaven. Op merkelijk, ging spreker voort, was de in Juni 1901 gehouden besprekingen om maatregelen te nemen tegen beschadiging van wegen door zware auto's omdat dit onderwerp nu 23 jaren nog niet zijn actualiteit heeft verloren. Daarna stond spieker stil bij do vele acties die door de vereeniging op hardnekkige wijze zijn ge voerd om een betere salarisregeling te verkrijgen voor burgemeesters en secreta rissen welke actie begon in 1872 en tot 1921 duurde. In April richtte men zich zelfs rechtstreeks tot den Koning. De Koning liet. het recept van Ged. Staten in een andere vijzel bereiden. Inplaats van gej?n termgn werd thans geantwoord dat het verzoek bij een evcntueele herziening der gemeentewet in overweging zou wor den genomen. Maar een gevolg had dit adres aan den Koning wel. De commis saris des konings in Noord Holland ge voelde geen lust meer voor het ecrclid- maatschap der vereeniging en bedankte den tweeden Febr. 1878. Na deze uitvoerige bespreking over de af- geloopcn werkzaamheden der vereeniging in die zestig jaren, herdacht spr nog het feit dat in 1875 de Koninklijke goedkeuring aan de statuten werd verleend, alsook het feit dat, dank zij dc medewerking van den tocnmaligen burgemeester van Amsterdam, Mc. W. F. van Leeuwen, haar tegenwoordig ecrelid de ver gadering plaats had in de raadzaal van Am sterdam. Verder herdacht spreker de water snood van 1916, waarbij de heer Calkoen, het eerelid, een belangrijke causerie hield, wat ten gevolge had dal: driehonderd gulden Ier lee- niging uit dc kas cler vereeniging werd gestort. Eu thans het lieden, eindigde spreker. Er is reden tot feest te vieren en om waardee- ing te uiten tegenover al degenen, die in dc afgcloopen jaren hebben gepoogd 0111 de ver eeniging tc maken wat zij nu is. Ook de leden die ons naar een beter leven zijn voorgegaan, wil ik hier eerbiedig herdenken, daarbij met warmte waardeerend al hetgeen zij voor en Het nieuwe kwartaal van ons blad begint op 1 Juli a.s. Teneinde de lezers, die nog geen abonné op ons blad zijn, nogmaals te doen kennismaken met de hoeveelheid nieuws die men als abonné ont vangt, hebben wij besloten tot het einde dezer maand des Vrijdags de volledige courant dus iA blad te doen bezorgen. Bovendien zullen wij tot dien datum ook des Dinsdags ons blad huis aa)t huis doen brengen. Zij, die nog niet geabonneerd zijn, kunnen dan nogmaals zien, wat wij voor 6 cent per week of 70 cent per drie maanden geven. Met het geïllustreerde Zondagsblad (16 pagina's foto's) 11 cent per week of 1.35 per drie maanden. Wij twijfelen niet of velen zullen inliggei»- dc briefkaart spoedig invullen en aan ons bureau zenden. Zoo was het Zaterdag dan de groote dag voor dc vereeniging van burge meesters en secretarissen in Noord-Hol land. Een uitvoerig bericht en een meer bollet'riseho bijdrage van onzen medewer ker Castor in ons laatste nummer van Vrijdag hadden aan dit feit al voldoende ruchtbaarhehid te voren gegeven om de inwoners te hebben geprepareerd op de invasie der auto's die in den middag door on ze Gooisehe gemeenten zijn gereden. Het- is een dag geweest die in alle opzich ten geslaagd mag genoemd worden. De ontvangst die onze gemeente aan deze heeren had bereid was eenvoudig maar hartelijk en charmant. Wij halulden ons niet naar het station te Bussum begeven alwaar de eerste ont moeting zou plaats hebben om ongeveer elf uur, maar haddon ons opgesteld op het ba Icon van het hotel Larenborg, waarheen het. gezelschap zich onverwijld zou begeven om de vergadering te houden en om de lunch te gebruiken. Bij onze aankomst vonden wij reeds eeaige hoeren bijeen die hier het illustre gezelschap afwachten. Tiet waren eerstens onze burgemeester Jhr. van Nispen tot Sevcnner, de burgemeester van Blarioum de lieer Klarenbeek, de wethouder van Laren, dc heer Galis, (de lieer Jaski was verhinderd) oen ambtenaar ter secretarie, eenige heeren van de pers en drie photo- grafen die hunne toestellen naar liet bal- con haddon gericht om direct, bij aan komst eenige opnamen to doen. Aan beide zijden van do trap waarmee men het hotel bestijgt, hingen twee zeer fraaie flu woe len vaandels uit, zeer oude vaandels met De ontwikkeling der beeldende kunsten in Cechoslowakije. door R. Vonka. In de stad Praag ziet men in het kort do gescliiedenis van dc beeldende kunsten van Cechoslowakye. In dc oude straten der stad vindt men een aantal oude Romcinsche kleine ker ken, dc z.g. rotonden met de cirkelplattc groud. Vroeger beschouwde men deze ker ken als architectonische overblijfselen van de IXe eeuw, als aandenken aan de Slavi sche apostelen Cyrill en Methodius, die in het jaar 863 het Cechische volk hebben gedoopt. Volgens de resultaten van de nieuwe onderzoekingen weet men toch, dat deze rotonden uit de XIIc eeuw dag- teekenen, als dc vrucht van de Byzan- tijnsche en Roineinsche architectuur. In het midden van het kasteel tc Praag staat de kathedraal te midden der mooie kerken. In de kathedraal bevindt zich een sanctuarium, waarin men de relequieën van den eersten Christelijken martelaar van vorstelijken oorsprong, St. Watslav bewaart. Aan den anderen oever van de Vltava, stroomopwaarts, ziet men het klooster „Slowani" in Gotbisehe stijl opgebouwd door Karei in de XIV eeuw voor de Jugo- slawischc monniken, waartoe Karei een vergunning van den Paus verkreeg, dc heilige mis in de Slavische taal te houden. In zijn tijd ontstond te Praag onder be scherming van Karei zelf, de eerste Cechische schilderschool. Diederich van Praag en dc „onbekende meester van Tre- bon," beiden opgevoed door de Fransche kerk te Avignon, waren heofdon van de Prager school, wier werken men niet al leen te Praag en te Trebon vindt, doch ook in Nürnberg en Hamburg. In dezen tijd ontstond het grootste aantal oude Ce chische handschriften, versierd door ar tistieke miniaturen, evenals de oudste raambeschilderingen, mozaïk en plastiek. Keizer Ivarel, wiens famile van Luxem- burgschc afkomst was, schonk aan de stad Naarden een pivilegie (exuc), gedu- do nationale leeuw er op geschilderd in den lichten wind te venplooicn en te wentelen oin hun stokken. Aan den in gang boven de deur hing een mooie ver siering van bloemen, twee guirl&nden die elkaar raakten in het eveneens van bloe men gemaakte wapen van Laren, de S. Boor deze deur, die geopend was kwamen de. gasten direct in de groote hotelkamer waar men voor circa zeventig personen had gedekt, liet. was een recht feestelijke aanblik doze versierde tafelen waarop de bloemist de Leeuw in samenwerking met den hotelier eenigc zeer mooie bloemstuk ken had aangebracht. Boven den ingang van do deur die naar den toren leidt had men vlaggen geplooid in wier midden de letters N. TI. hingen. De versiering was aangebracht in over eenstemming met het karakter van het aanstaande bezoek. Overal het rood, wit e:i blauw, onderbroken door oranje. Aardig kleurde het diepe blauw dor korenbloe men en het geel der eerste rozen tusschen de asters en anjers. Men had drie bloem- stovcn geplaatst op het laken, die van de kanten naar het midden de driekleur vormden. Op twee der taarten waren in banket, de wapens der provincie aange bracht. Elk couvert, had zijn eigen ver siering. Algemeen heeft men deze eenvou dig maar fijne versiering zeer mooi ge vonden, wat ze dan ook inderdaad was. Om kwart voor twaalf ongeveer reed het gezelschap met een groote autobus en eonigc volgauto's het terrein van het hotel op. Voor het bordes had een hartelijke her nieuwde kennismaking plaats tusschen onzen -burgemeester en de uitstijgende gasten. Onmiddellijk maakten de photo- grafen van deze gelegenheid gebruik en verzochten de heeren even' vóór en op het ij a Icon plaats te nemen. „Even stil heeren!" Er werd als bij elke opname erg gelachen cn gespot met de ernstige aandacht der gebiedende photografen. Na deze plechtigheid die vlug was af gcloopen, l>ogaf het gezelschap zich ©enigen tijd in de vergaderzaal, die daar voor naast de lunehzaal was ingericht, en dio zich voor dit- dool met haar voor naam karakter zeer goed leende. Dc voorzitter der vereeniging, de heer Maarschalk van Haarlem, opende de vergadering met, een rede,waaraan wij 't volgende ontleenen ITet is, zoid© spreker, oen goede ge woonte bij het hen-donken van een dag als deze or.i de voornaamste feiten te be lichten die gepasseerd zijn. Ik moge die gewoonte in 't kort nog eons uiteenzet ten de ontwikkeling onzer vereeniging in deze zestig jaar. Maandag 6 Juni 1864 Toeft, in Eensgezindheid, op het Spui tc Amsterdam de eerste vergadering met veertien leden plaats gehad. Voorzitter rende de regeering van zijn zoon, keizer Wontscl, werd de kerk te Naarden ge sticht. (1380) De broeder van Keizer Karei, Brabantsche hertog Wentsel, dio in de geschiedenis van Nederland als „Bo- heemsche Wentsel" bekend is, was ver want aan de hertogen van Gulik cn van Gelderland. Een rijke reeks van nieuwe artistieke gehouwen, schilderijen en plastieken, her inneren ons aan de ontwikkeling van de Cechische kunst 11a dc Ilussitische revo lutie in de XVe eeuw, onder de Poolsche dynastie. In dit tijdperk ontstond te Praag „Prasna Bróna, d. w. z. kruittoren, het mooiste monument van de z.g. Wladi- slavische gothiok. (pl. m. 1500). De eerste Habsburgers woonden sedert 1526 tc Praag en ondersteunden de vroe gere renaissance. In deze stijl is het kas teeltje „Belvedere" opgebouwd. De bouw meesters van dit kasteel waren Italianen. Vóór 1600 waren te Praag talrijke kunstschatten door Rudolf II verzameld. Deze kunstschatten werden door vreemde legers gedeeltelijk geroofd, gedeeltelijk door opvolgers van Rudolf II naar Wee- nen overgebracht. In het begin der XVIIIe eeuw versier de men de stad Praag met Barok-ker- ken, die men op het oogenblik als kunst kamers van de Ba rokken kunst kan be schouwen. De ou'de Karel's brug tePraag werd in dezen tijd door talrijke standbeel den versierd, en zoo geldt do oude brug te Praag als een museum van de beeldhouw kunst. De schilders Brandl, Raincr en Skreta versierden de barok-kerken en pa leizen. De Slowaak Kopetski had een goede naam als portrettist in geheel Europa verworven. Het aandenken van de barokken kunst vindt men in grooten getale niet alleen te Praag, doch ook op het platteland. De Cechische koningen uit de Habsburg- sehe dynastie verhuisden na 1620 van Praag naar Weenen. en met hen ook de adellijken en ambtenaren. Daardoor daal de Praag van een residentie- tot een pro- v .tad af, en verviel tot Germanisatie. [z !j 9tad, die de Engelscho kunstenaar Penned „castellated, sensational, theatri cal Prague" noemde, verviel ook de kunst »n zoo vindt men vóór het jaar 1800daar slechts Norbert Grund, schilder van de barok-miniaturen. In 1800 werd tc Praag een schilders academie gesticht, vaar men slechts on derwees alleen ruwe kunst. Slechts enkele portrettisten, paysagisten en decoratie schilders (Nawratil) behielden de koforiet van de barokken tijd. Speciaal in dezen tijd werden mooie kasteden en burgerhui zen in barokken stijl opgetrokken cn met muurschilderingen versierd, doch dc geest van deze kunst verwijst naar don invloed van Weenen en Duitseliland; iets in dividueels Cechisch geeft zij niet weer, zooals de letterkunde van dezen tijd heeft gedaan. Na 1800 begon de z.g. herboring van het Cechische lc\en en zijn letterkun de. De Cechische schrijvers in dezen tijd streefden ook het nationaal karak ter weer te geven. Onder do schilders be gon Josef Mtlncs deze strooming fc* vol gen. Manos was een kunstenaar van deL eersten rang, die te Münchcn do nieuwe nationale kunst had loeren kennen en plannen opvatte, iets dergelijks ook onder de Cechen te verspreiden. In 1846 onder*- nam hij een reis door Moravië en Silezië tot Krakov en bestudeerde onderweg nauwkeurig de gewoonten van hc^ volk. Zijn intuïtie was zoo machtig, dat hij de boer in een held veranderde van de natio nale legenden ca verhalen Mines was overtuigd, dat zijne voor ouders van Nederlandsch afkomst waren. Zijne vrienden, die ook te München op gevoed waren, o. a. de beeldhouwer Levy en architect Ulmann, sohiepen de beeld houwkunst en architectuur, die door den rationalen geest gekarakteriseerd werd. Mines maakte de Cechische schilder kunst van Duitschen invloed vrij; Jaro- slav Cormik integendeel, had aan de Cechische kunst de attributen van de Fransche kunst, speciaal wat de koloriet betreft, verleend. De rijkdom Yan de kolo- rietkunst van Cermik ziet men het best in zijne schilderijen, wier motieven uit de geschiedenis en uit het leven van Joego slavische volk, ontleend zijn. Cermik stelde de buit van zijn reis naar dc Bal kan in dc salonncn te Parijs ten toon. Ook andere Cechische schilders, b. v. Pur- kiné, Barvitsius en Pinkas bezochten de scholen en ateliers te Parijs. De heide laatstgenoemden hebben het realistische element in de kunst gebracht. De teeke naar Zwjerjina schiep op zijne talrijke reizen door de Slavische wereld een uit- gebreidde collectie typische teekeningen. Tot dezen tijd waren de professoren aan do academie te Praag alleen Duitschers. Be jongere artisten verwachten een her leving der kunst, door Mines, doch helaas, deze op den hoogs te 11 trap der ontwikke ling staande, werd krankzinnig en stierf spoedig daarop in 1807. De schilder der Eoschiedenisschilderijen, Brozik, begaf zich naar Parijs, waar men spoedig fijn kunsttalent erkende. In deze jaren bouwde men tegen de wil der regeering het nationale theater te Praag. liet gebouw is opgetrokken in mooie renaissancestijl door architect Zitek. Door een openbare concours verza melde men een groot, aantal ontwerpen ter versiering van het theater. De kun stenaren, die aan dit concours deelnamen, noemt men do „generatie van het natio nale theater". Allen volgde het voorbeeld van Mines en bewerkten de nationale mo tieven. In de eerste plaats moet men noe men de schilders Ales cn Zcnsiek cn do beeldhouwer Myslbek. ITuu kunstopvoe der was Dr. Miroslav Tyrs, professor in de aesthetick aan de universiteit te Praag, en stichter van de gymnastenorganisatie „iSokol". Ales schilderde op poëtische wijze een cyclus „Vaderland" en „liet leven dor oude Slaven", voorstellende bet leven der nationale helden. Later heeft men Ales niet goed begrepen en naar waarde geschat en zoo was Ales slechts in staat, aan zijn volk een groote serie penteekeninjen na tc laten, die op het oogenblik aan het Cechische volk zoo dierbaar en lief zijn. Dit Is ook de tijd van de bloei der Cechische muziek, de tijd van Smolana en Dvordk, Myslbek tooverde de ideeën met ons in het belang onzer vereeniging heb ben gedaan Moge al degenen, die geroepen zijn of zullen worden om in de toekomst de vereeniging tc besturen, er in slagen om voort te gaan op den ingeslagen weg cn haar bren gen tot steeds meer bloei, tot heil van haar leden, dc burgemeesters en secretarissen van Noord-Holland. (Applaus). Daarna werd de koffie rondgediend en overgegaan tot de gemeenschappelijke lunch in dc nevenkamer, waarbij een prettige stem ming heerschte. De gastheer, de burgemeester van onze gemeente, opende dezen maaltijd met een korte en vlotte rede, die ongeveer als volgt luidde: Mijne heeren! Het is mij bijzonder aange naam u hier te mogen verwelkomen, ook doet het mij een bijzonder genoegen dat gij allen in zoo grooten getale zijt opgekomen naar ons eenvoudig dorp. De regelingen, die wij getrof fen hebben om u hier te verwelkomen, zijn ons zeer gemakkelijk gemaakt Wij willen u een eenvoudigen maaltijd aanbieden, zooals wij dit in ons dorp plegen te doen. Wij rekenen het ons tot een eer. dat de Vereeniging ons dorp tot deze bijeenkomst heeft uitgekozen, want is deze vereeniging niet ccn zeer belangrijke, telt 7.c niet vele leden? U stelle u niet te veel voor van eeri ontvangst in ons dorp. Laren is maar een gemeente die 6000 zielen telt. wij hebben geen grootsche gebouwen, geen opera's, geen parken, wij bieden u dus een maaltijd aan overeenkomstig het karakter van onze plaats. Dat onze dorpsklok u tevreden moge stellen. Als u straks een tocht door het Gooi zult maken zult u zien. dat het hier een lieve streek is Echter wij hebben hier een eigen systeem van bebouwen. Dit beoogt een meer verspreiden villa bouw, waardoor het dorps karakter ongeschonden blijft. U zult zien dat ccn dergelijke bouwmethode met succes heeft gewerkt U zult bemerken dat wij naast een dorpsschoon nog daarbij een ander nieuw schoon hebben. Na de aandacht nog gevestigd te hebben op onze kunstenaars en op hun expositie in bet bijzonder, eindigde spreker met den wensch uit te spreken, dat de vereeniging in bloei zoude toenemen en besloot met een dronk te wijden aan den voorzitter der vereeniging. (Applaus). In den loop van de lunch voerde de voor zitter nog eens het woord en dankte het ge meentebestuur van Laren voort de hartelijke ontvangst. Het deed spreker genoegen dat bij den algemccnen zin voor bezuiniging onze ge meente zoo vriendelijk was geweest om de vereeniging een zoo vriendelijke gastvrijheid te bewijzen Spreker eindigde met een dronk te wijden aan het welzijn van Laren. Nog voerde het woord de heer van Enge lenburg. oud burgemeester van Haarlem, die in herinnering bracht het feit, dat bij den watersnood de bu:lgemeester van Laren cn de schilder Mauve plotseling verschenen met een van Manos over do „Oocli held" in steen. Myslbek was door de moderne Fransche kunst te Parijs opgevoed, en aan do Cechische school der beeldhouwkunst, in den laatsten tijd als professor aan de aca demie van beeldende kunsten te Praag, voedde hij een reeks moderne beeldhou wers op. Zijn tijdgenoot, die hem over leefde, is prof. llynais, auteur van het scherm in het nationaal theater tePraag, wiens symbolische compositie naar de Fransche kunst weergegeven is. In dezen tijd verzamelden zich om do schrijvers Jaroslav Vrchlitski, Svatopluk Ceeh en Julius Zeyer de z,g. school (Locmirowtsi). Het is de school, wier leden de Euro- peesche romantieke kunst naar Bohemen, naar Praag hebben overgebracht. In don- zelfden tijd schilderde Knüpfor in Italië zijn groote oliedoeken, de zee met dc iny- tisehe najaden en tritonen. De schilder Hans Schwaiger schilderde groteske sce nes op historisehen grond, doch ging spoedig meer en incer tot het realistische over. De familie Schwaiger en Zeycr is van Ncderlandsche afkomst. Met voor liefde leefde hij in Vlaanderen. De archi tect Wiehl, de gebouwen, die in de 16e en 17e eeuw te Praag werden gebouwd, op het oog hebbende, projecteerde en bouwde huizen en hnisinterieuren in Oud- Cechische renaissance. De beste ken ner van dit tijdperk is architect Koula, een goed kenner der Cechische oudheden cn van de Cechische volksboilwkunde. I-Iet realisme heeft het geheele front ge wonnen. Do typen uit Praag en van het platteland werden thema's voor de schil ders. L. Marold .ging naar Parijs en schil derde een groote hoeveelheid vonkelende scenes uit het leven te Parijs. A. Chittusai ging ook naar Parijs en te Fontainebleau heeft hij zich op het gebied van intieme land3chapschildcrijen ontwikkeld. Terug in Bohemen stichtte hij met Julius Marak een nieuwe school voor landschapsschil ders. Marak was meester in het weer geven van boschkarakters. Romantischer dan hij was zijn tijdgenoot, de begaafde sohilder Kosdrek.

Historische kranten - Archief Eemland

Eemnesser Courant | 1924 | | pagina 1