-77-
- o-
diefstallen plaats gehad. Zoo zijn bij den landbouwer Visser uit een gesloten
bakhuis eenige paren schoenen gestolen, terwijl elders weer hout of aardappelen
ontvreemd zijn.'
VERMOORD DOOR DUITSCHE LANDLOOPER
Ezechiel 21: "Er is een zwaard getrokken
een zwaard om te doden
gescherpt om te vernietigen
geslepen om te flitsen als de bliksem."
Barneveld. Omtrent het vinden van het lijk van zekere T.H. in den groote beek te
Achteveld, werd nader het volgende gemeld: Bij nader onderzoek is gebleken, dat
de landlooper Zondagavond reeds vermoord is. Den geheelen Zondagavond hebben een
10- A 12-tal landloopers op een heideveld van de boerenhofstede "De Tweel", waar
dit volkje meermalen bijeenkomt, vertoefd. Nadat de noodige alcohol gebruikt was,
hebben enkelen hunner ruzie gekregen, welke twist later in de nabijheid der
plaats, waar het lijk gevonden is, werd voortgezet. Hier is, zoals uit alles
blijkt, de vermoorde wel ernstig mishandeld, doch nog levend te water geworpen.
Althans met kracht afgerukte takken van aan den kant der beek staande struiken,
had de verdronkene, toen hij gevonden werd, nog met zijn handen omklemd. In ver
band met den moord zijn Vrijdag door de politie alhier gearresteerd en naar Utrecht
overgebracht twee landloopers, de gebroeders Z., die Zondag eveneens de land-
loopersbijeenkomst bezocht hadden. Als hoofddader wordt gezocht de landlooper
G.W., Duitscher van geboorte. Deze is Zondag het laatst met den verslagenen?
gezien, en toen men hem later, alleen zijnde, vroeg, waar zijn collega H. was,
antwoordde, dat die misschien wel 'verzopen' was. Juli 1909.
Spreuken 28/17: "Wie een moord op zijn geweten heeft,
zal tot zijn dood toe vluchten;
laat niemand hem daarvan weerhouden.
WOONWAGENLUI NIET GEWENST
Ze trekken van gehucht naar gehucht, de keetenkasten voortgetrokken door magere
paarden en hitten. De bewoners zijn nergens welkom, want het vrijbuitersvolkje
beschikt over grijpgrage vingers. Het is 1917 en 1918: Een landbouwer, bij wien
in de nabijheid verblijfhoudende zigeuners meermalen hooi hadden gestolen, had
als voorzorgsmaatregel 's avonds zijn waakhond in den hooiberg gelegd. Hoe vreemd
keek hij den volgenden morgen op, toen hij bemerkte, dat behalve een flinke hoe
veelheid hooi, ook de ondeugende waakhond gestolen was.
In den nacht van Woensdag op Donderdag der vorige week zijn bij den landbouwer
Blom wonende op "De Vliert", een aantal kippen gestolen. Vermoedelijk hebben be
woners van woonwagens zich aan dezen diefstal schuldig gemaakt.
00RL0GS "MISDRIJVEN" 1914-1918
Vorige week ontstond tusschen een Hollander en een Duitsch deserteur beiden als
boerenknecht dienende op de hofstede "De Aart", twist, die weldra in een vecht
partij ontaardde. De Duitscher scheen het vechten nog niet verleerd te zijn, al
thans hij had onze landgenoot al spoedig overmand, waarna gelukkig de vrede ge
sloten werd.
Bij den landbouwer B.v.D. te Achterveld, is op last van den Burgemeester, al de
rogge in beslag genomen, wijl gebleken was, dat deze landbouwer dit voor mensche-
lijk voedsel bestemde koren aan zijn vee gaf. Met dit doel had hij namelijk 5 zak
ken rogge, elk wegende 76 kg., naar de Pelmolen vervoerd, welke rogge bij de
reeds vermelde inbeslagneming aldaar tevens was ingepikt. Om dit misbruik van
koren te voorkomen, had de Burgemeester een aantal gemeente-arbeiders gelast,
dadelijk al aan de genoemde landbouwer behoorende rogge af te dorschen, waarna
het koren naar hier vervoerd zou worden, voor welk doel de noodige voertuigen
ook reeds op de boerderij waren gearriveerd. Op dringend verzoek van v.D. heeft
echter de Burgemeester hem nog vergund het dorschen door zijn eigen personeel te
doen plaats hebben. Totdat dit werk was verricht, werd door een paar jachtop
zieners, voor rekening van den landbouwer, het erf bewaakt, ten einde te voor
komen, dat er vooraf nog rogge naar elders vervoerd zou worden. Zoals vanzelf
spreekt, is het gedorschte koren vervolgens naar de opslagplaats alhier overge
bracht.
Een landbouwertje te Achterveld dat, niettegenstaande het karnverbod druk voort
ging met de fabricatie van boter en deze aan vrienden en kennissen verkocht
voor den prijs....f. 8,per kg., heeft deswege een bekeuring opgeloopen. Boven
dien is zijn geheel karninrichting verzegeld.
Maandag zijn door de Rechtbank te Utrecht de volgende personen van hier veroor
deeld: de 30-jarige losse werkman D.W., wegens diefstal der Firma Knottenbelt,
tot 6 maanden gevangenisstraf; de 27-jarige landbouwer G.S. te Achterveld wegens
het verboden vervoer van eieren, tot f. 10,boete of 10 dagen hechtenis; de
41-jarige arbeider, A.J. te Barneveld, idem tot f. 10,boete of 10 dagen;
J.v.Z. landbouwer, id. zelfde straf, alles met verbeurdverklaring der eieren.
J.M. Schouten
I
DE BOERDERIJ IN DE EEMVALLEI
"■«t type boerderij in Hoevelaken heeft zijn verspreidingsgebied van oost naar west
er de middenbaan van Nederland, met de provincies Drenthe, Overijssel, Gelderland,
Utrecht en Zuid-Holland.
Vroeger werd dit type met "saksisch" aangeduid. Tegenwoordig noemt men het hallehuis.
Ten noorden van de middenbaan komen de zogenaamde Friese huizen voor. De naam moet
zuiver geografisch worden opgevat. Ten zuiden treffen we tenslotte aan de zogenaamde
dwarshuizen, ten onrechte "frankisch" type genoemd.
Het zou in dit verband te ver voeren cm de verschillen van deze groepen te cmschrij-
ven.
Het type boerderij dat in het Leusdense gebied voorkant heeft een wordingsgeschiede
nis, die teruggaat tot het zogenaamde "loshoes". Dat wil zeggen, de vier hoofdfuncties
wonen, werken, tassen en stallen vinden plaats in één ruimte.
Elementen hiervan zijn in de tegenwoordige boerderijen nog aanwezig. Bijvoorbeeld:
de vier hoofdfuncties vinden nog steeds plaats onder één dak, de gebintconstructie
is min of meer gelijk gebleven en de boerderij heeft in- en uitwendig dezelfde
hoofdvorm.
Afmeting, indeling en constructie
grote boerderijen hebben globaal de afmetingen van 25 x 12 meter. De kleine meten
^.igeveer 11 x 11 meter. De boerderijen staan met hun lengterichting loodrecht op de
weg. In de lengte wordt de boerderij door middel van ankerbalkgebinten verdeeld in
6 a 7 vakken. Het woongedeelte, dat twee vakken lang is, wordt gescheiden van het
bedrijfsgedeelte door middel van een brandmuur.
Door het ankerbalkgebint kan men de boerderij in de breedte verdelen in drie ruimten
in de verhouding 1:2:1).
Het gebint bestaat uit twee stijlen al of niet op poeren, die op ongeveer drie meter
hoogte met elkaar verbonden zijn door de zogenaamde ankerbalk, die met een pen door
de stijlen heen steekt, stijlen en balk zijn in de hoeken dan nog verbonden door
schoren (de zogenaamde korbelen). De stijlen lopen boven de balk ongeveer 90 an door.
Daarboven op loopt in de lengterichting van de boerderij het draaghout of wurmt.
Stijl en wurmt zijn onderling ook weer met elkaar verbonden door middel van schoren,
het zogenaamde windverband.
rm dp nokhalk te kunnen dragen staat er oo de ankerbalk een spant met schuine spant-
