80
eenkomst waarbij ook onze vereniging vertegenwoordigd was. De straat
namen en wijknamen in onze gemeente worden hierin verklaard. Uan des
kundigen in onze vereniging hebben wij inmiddels vernomen dat er toch
nog wel onnauwkeurigheden in geslopen zijn. In een volgende uitgave
kunnen uiteraard verbeteringen worden opgenomen.
flte Doornbosch 8 april.
Woensdagavond 8 april is er een presentatie van oude verhalende
liederen door Ate Doornbosch in Bibliotheek "Nieuw Langenbeek".
Het is een avond georganiseerd door de Culturele Raad Leusden. In
de voorbereiding heeft.ook onze werkgroep dialecten een aandeel.
Bezit van de vereniging in archiefruimte.
Inmiddels hebben wij van de gemeente een plaats in het gemeente-ar
chief ter beschikking gekregen waar wij een eigen kast hebben kunnen
plaatsen. Ons bezit wordt daar dan ook opgeborgen waarbij natuurlijk
wel een regeling is getroffen t.a.v. de toegankelijkheid. In het
volgende nummer krijgt u weer opgave van nieuwe aanwinsten.
De gemeenteraden van Stoutenburg en Leusden
vanaf 1919. door drs. R. Polak.
Eens in de vier jaar draait in de gemeentepolitiek alles om de ver
kiezingen. De verschillende partijen speculeren op winst, ze bestrij
den elkaar daarom, en bij een onverhoopt verlies leggen ze allen een
bewonderenswaardige creativiteit aan de dag, om deze teleurstelling
toch van de zonnige kant te bekijken. Je moet wel een groot optimist
zijn om in de politiek te gaan.
Uan tijd tot tijd doen zich in de samenstelling van gemeenteraden ver
schuivingen voor, zo goed als dat ook in de landelijke politiek het
geval is. Daarin is sinds de jaren zestig sprake van de deconfessio
nalisering: een afname van de invloed van de christelijke partijen.
Uit die periode dateert ook het begrip "zwevende kiezer". Uooral in
de landelijke politiek werden de veranderingen in vergelijking met de
vooroorlogse periode steeds duidelijker zichtbaar; van een hechte ver
zuiling was bepaald geen sprake meer.
In hoeverre zijn deze trends ook in Leusden te bespeuren
Op deze vraag moet een antwoord gegeven worden, en wel tegen de achter
grond van de samenstelling van de gemeenteraden van Leusden en Stouten-
burg.
81
1De bedoeling van het onderzoek.
Dit lijkt misschien een saai thema; is zoiets niet meer geschikt voor
het late uur, als de slaap niet vanzelf wil komen
Nu is er zeker boeiender lectuur denkbaar dan de op het eerste gezicht
gortdroge opsomming van namen van personen die in de achtereenvolgende
jaren als raadslid gekozen zijn. Toch is het belangrijk dat - deels
onbekende - losse gegevens eens met elkaar in verband gebracht worden,
zodat er wat grote lijnen kunnen worden getrokken.
In de volgende paragrafen wordt zo een beeld van de ontwikkeling van
Leusden geschetst.
Om het verhaal leesbaar te houden is de opsomming van namen in drie
bijlagen gestopt. Ieder kan dus nagaan, of de kanttekeningen in de daar
aan voorafgaande tekst kloppen. Hoewel men zich met goed recht kan af
vragen of deze gegevens niet voor velerlei uitleg vatbaar zijn, zoals
dat ook met verkiezingsuitslagen het geval is.
Een voorbeeld hiervan gaf de UUD in februari j.l. Deze partij claimde
- volgens eigen zeggen als grootste fractie - een liberale burgemeester.
Op het grondgebied van de huidige gemeente Leusden bestonden tot 1969
twee aparte gemeenten, Leusden én Stoutenburg,. tnet éénzelfde burgemeester.
In dat jaar werden deze samengevoegd tot één gemeente met een kleine
10.000 inwoners. Daarom worden zowel in de bijlagen, als in de nu
volgende paragrafen, eerst de beide gemeenten Leusden en Stoutenburg
afzonderlijk, tot 1969, behandeld. Daarna komt de vergrote gemeente
raad vanaf 1969 aan de orde.
Het begin van het onderzoek lag bij de samenstelling van de raden na
de eerste verkiezingen met algemeen mannen )kiesrecht 1919. Uoor de
daaraanvoorafgaande jaren zijn de belangrijkste bronnen - de processen
verbaal van de centrale stembureaus - alleen met onevenredig veel in
spanning te achterhalen. Omdat er bovendien geen enkele aanwijzing is,
dat dit tot verrassende conclusies zou leiden, is ook vanwege dit prak
tische argument voor het jaar 1919 als startpunt gekozen.
In het vervolg komt men regelmatig meer of minder plaatselijk bekende
namen tegen. Soms is ook jaren later direct duidelijk om wie het gaat,
in andere gevallen is dat onzeker.
Uoor dit onderzoek is geen genealogische studie verricht, zodat niet
alle denkbare vragen over eventuele familierelaties een antwoord krij
gen. Tot slot moet vermeld worden, dat alle gegevens ontleend zijn
aan de processen verbaal van de zitting van het centraal stembureau
per verkiezingsjaar; daaruit zijn ook de voorletters en eventuele
titels overgenomen. (1
