142
Tijdens een lezing door de heer Nieuwenhuyzen voor onze Historische
Kring, werd het volgende uit zijn mond genoteerd: "Op een goede dag
kreeg meneer Nieuwenhuyzen 's avond bericht dat de volgende ochtend
hoog, koninklijk bezoek te verwachten was. Het moest geheim blijven,
maar Provinciale Waterstaat wilde toch graag een "pad" van planken
klaar hebben voor koningin Wilhelmina. De volgende ochtend werd dus
snel een provisorisch pad klaar gemaakt.
Toen de koningin arriveerde, voorzien van stevige laarzen, stelde men
voor over het "pad" langs de werkzaamheden te lopen. Waar de koningin
besloot de andere kant op te gaan. Meneer IMieuwenhuyzen wist dat daar
een groep mensen werkte die wel eens lastin waren. Een die nogal recal
citrant was, was zelfs apart gezet, helemaal achteraan om kruiwagens
te teren, geen leuk werkje. De koningin zag hem achteraan staan en
vroeg aan haar begeleiders waarom hij daar alleen stond. Men gaf haar
ontwijkende antwoorden, de teerlucht was niet zo prettig etc.
Koningin Wilhelmina liep toen naar de man toe en begroette hem met een
goede morgen. De man was kennelijk verbaasd en gaf een brommend antwoord.
Ze vroeg hem toen of hij dit werk graag deed. Iedereen vreesde een op
recht antwoord, maar de man was zo verlegen nu, dat hij antwoordde: ja
juffrouw". Waarschijnlijk deed hij hiermee de waarheid geweld aan.
1 iuwwrrr
Het vullen van de zakken met zand. De commandant had één prettige en
één onprettige mededeling aan de grondwerkers. De onprettige was: man
nen we moeten hier 200 zakken vullen, de prettige: er is zand genoeg
143
De Liniedijk: onderdeel van de Grebbelinie.
Iedere Leusdenaar jong of oud, kent de Liniedijk, liggend bij het Vallei
kanaal. Toen ik pas in Leusden woonde, dacht ik dat de Liniedijk was
ontstaan bij het graven van het Valleikanaal in 1937. Dat bleek gedeel
telijk waar te zijn; de Liniedijk op zichzelf is veel en veel ouder,
maar werd tijdens het graven van het Valleikanaal met grond van het
Valleikanaal opgehoogd. De onverhoogde Liniedijk is nog te zien bij
de Zwarteweg richting boerderij "de Mossel". De Liniedijk werd aange-
egd tussen 1742 en 1755. Hij behoorde bij de Grebbelinie, een militair
verdedigingsstelsel in de Gelderse Vallei. Hier moest de vijand uit
het Oosten tegen gehouden worden. De Liniedijk liep van het riviertje
de Grebbe, bij de Grebbeberg in Rhenen tot de Zeedijk bij Bunschoten.
De bedoeling van deze aanleg was het gebied voor de dijk onder water
te zetten en vanuit de schansen de vijand te beschieten en te verjagen.
Mocht dat niet lukken dan moest de vijand zolang tegen gehouden worden
tot de Hollandse Waterlinie gereed was. Deze liep van Muiden tot Gorin-
chem. Het idee om dit verdedigingsstelsel aan te leggen stamde al
uit de Tachtigjarige-oorlog (1568 - 1648). Met de aanleg van de Linie
dijk werd begonnen tijdens de Oostenrijkse Successie -oorlog (1740 -1748).
Maria Theresia, een drieëntwintig-jarige prinses, was haar vader, keizer
Karei VI, opgevolgd in Oostenrijk, Hongarije, Bohemen, Silezië, de Zui
delijke Nederlanden nu België enz. Haar vader had voor zijn dood
allerlei bondgenootschappen gesloten, zodat zijn dochter hem rustig
kon opvolgen. Maar haar vader was nog maar net gestorven, of ze werd
aan alle kanten aangevallen. De koning van Pruisen wilde Silezië hebben,
de koning van Beieren Bohemen en de Franse koning de Zuidelijke Neder
landen. De Republiek van de 7 Verenigde Nederlanden (de voorloper van
ns koninkrijk) steunde Maria Theresia en zag met lede ogen aan dat
Frankrijk de Zuidelijke Nederlanden ging bezetten. Toen ook Maastricht,
Bergen op Zoom en Zeeuws Vlaanderen door de Fransen werden bezet, be
sloot men dat er snel met de verdedigingswerken, waaronder de Grebbe
linie, begonnen moest worden. De oorlog was al lang voorbij, toen in
1755 de Grebbelinie onder leiding van de knappe Menno van Coehoorn
werd voltooid.
Wat was er zoal aangelegd Teneerste een wal, de Liniedijk die je ook
langs Leusden ziet lopen. Daarop werden dwarskaden aangelegd. Bij ons
in de buurt de Roffelaarsekade en de Asschatterkade. Daartussen ontstond
