De beuk gaat in de
bunkers
152
J ACé-£-8M
De Liniedijk in Leusden met de blik in de richting Woudenberg. De bunkers liggen voornamelijk ondergronds.
C
(U
O
Q)
in
-p
u
G
O
U-
in
M
QJ
E
cC
Q)
"O
-P
•rH
LEUSDEN/WOUDEN-
BERG De beuk gaat er
letterlijk in, in een deel van
de bunkers langs de Linie-
dijk tussen Leusden en Wou
denberg. Op kosten van pro
vinciale waterstaat worden
de betonnen gevaarten door
een gespecialiseerd bedrijf in
brokken veranderd. Opper
vlakkig gezien gaat het niet
om zulke gevaarten, maar de
bunkers leiden een voorna
melijk ondergronds bestaan.
Het kost dan ook veel moei
te, dus geld, om deze sou-
veniers uit de laatste oorlog
te verwijderen.
Met een pneumatische sloopha
mer, die te vergelijken is met een
enorme klopboor (maar dan zonder
draaiende beweging) wordt het in
prima staat verkerende gewapende
beton in stukken gehakt. Ruw ge
schat kost het opruimen per bunker
de provincie Utrecht rond de
15.000.-.
De bunkers zijn deels door Neder
landers en deels door Duitsers aan
gelegd. De Nederlandse regering liet
bunkers bouwen langs de linie, die
z'n oorsprong vindt bij Rhenen. De
linie is voorbestemd geweest om het
gevaar uit het oosten te keren. Het
land kon onder water lopen en de li
niedijk hield de rest droog. Dat de
fensieve idee heeft niet altijd het ge
wenste resultaat gehad, zo leert de
geschiedenis.
De Duitse bezetters hebben ook
enkele bunkers op hun naam staan.
Soms hebben ze de Nederlandse
bouwwerken in gebruik genomen of
versterkt. De Duitsers moesten zich
tegen het eind van de oorlog tegen
de geallieerde troepen verdedigen
die uit de richting Achterveld op
kwamen zetten.
Het opruimen van de bunkers
wordt gedaan in het kader van een
verbeteringsplan van het Valleika
naal, waar de liniedijk langs ligt.
Het kanaal is verbreed en verdiept
voor een betere doorlating van het
water. Provinciale waterstaat wil
een pad langs de onderkant van de
dijk aanleggen, teneinde er met on-
derhoudsmaterieel langs te kunnen
rijden. De bunkers staan zo'n pad in
de weg. De resterende bunkers krij
gen een milieufunctie. Ze worden
dicht gemaakt, op een klein gat na.
dat als aanvllegopening dienst kan
doen voor vleermuizen. Die komen
in het aanliggende natuurgebied
nog in ruimen getale voor.
153
Een plantenspeurtocht op de Liniedijk, uitgezet in juni 1979 door het
Comité Milieuzorg Leusden. De wandeling begint bij de brug Asschatter-
u/eg en loopt in de richting Zwarteweg.
De Historische Kring Leusden stelt zich niet verantwoordelijk voor het
al dan niet aanwezig zijn van genoemde flora
Boven op de heuvel aangekomen
lopen we tussen de ratelpopulleren
door. De blaadjes van deze bomen
zijn altijd in beweging en maken een
ritselend (ratelend) geluid.
Op de bunker staat een echte
Hollandse boom, de wilg, waarvan er
veel in Leusden gekndt zijn. De
bermbegroeiing langs het pad bestaat
links uit de bekende gele
boterbloemen met daartussen de
veel kleinere paars-rose bloempjes
van de ooievaarsbek en iets verder
een grappige grassoort, vosaestaart
genaamd, en rechts uit voornamelijk
^Itte dovenetel. Wanneer we een
oempje van de witte dovenetel
goed bekijken zien we, dat de
meeldraden boven in de bloem zitten,
zodat bijen en hommels die in de
bloem kruipen, op zoek naar honing,
het stuifmeel op hun rug meenemen
en zo weer andere bloemen
bestuiven. Schuin hierachter een
warboel van doornige struiken,
bestaande uit een wilde roos en
bramen.
Het paadje loopt nu schuin naar
beneden tussen een van de vele
Wilgensoorten, de waterwllg door.
Direct hierna zien we links het
wilgenroosje tegen de helling op
groeien.
Onderaan bij het water, even voorbij
het prikkeldraad, groeit een groepje
essen. Onder deze bomen zien we
een weinig voorkomende plant, de
salomonszegel, iets
verderop groeit het nagelkruld mei
zijn gele bloempjes.
We lopen nu rechts de heuvel op*
onder de eiken door. Langs de
helling naar beneden kijkend zieh.%Wf
een plant met fijne blaadjes dat air-
een kleed van kant de bodem bedekt.
Dit plantje heet de rankende
helmbloem, heeft klein wit-gele
bloempjes, en is langs de hele
Liniedijk te vinden.
Het karakter van het volgende stuk
Liniedijk wordt bepaald door een uit
Amerika ingevoerde boom, een
acacia-soort, die zich hier zeer goed
thuis voelt. De boom is verwant aan
de Gouden Regen en lijkt er ook veel
op. Misschien hangen de eerste
roomwitte bloemtrossen er al in.
Tegenover het transformatorhuisje
zien we aan de straatkant de
bekende meidoorn met zijn leuke
witte bloempjes, die misschien nog
niet uitgebloeid zijn. Als
onderbegroeiing staat er de
grootbloemmuur met helder witte
bloempjes in het groene gras.
rum vu ra
De Liniedijk heeft als bizonderheid
dat er behalve de zwartevlier ook dc
bergvller te vinden is. De bergvlier
heeft al gebloeid en de zwartevlier
staat waarschijnlijk net in bloei, met
kleine welriekende geel-witte
bloempjes die in grote schermen
staan en druk bezocht worden door
vele Insecten. In het najaar zijn beidi
vlieren duidelijk te onderscheiden aar
de kleur van de bessen. De
zwartevlier heeft zwarte en de
bergvlier rode bessen.
Na het in aanbouw zijnde gebouw
zien we rechts een mooie els. Deze
boom die bijna overal is te vinden in
de gemeente Leusden, is goed te
herkennen aan de zwarte
elzeproppen. Dit zijn de vruchten van
vorig jaar, waar de zaadjes al
uitgevallen zijn. Links van deze els
zien we de Hollandse vogelkers en
rechts ervan de Amerikaanse ook
wel Bospest genoemd. Deze laatste
werd uit Amerika ingevoerd; helaas
had men niet voorzien dat hij het hier
zó goed zou doen. dat grote delen
van onze bossen er door
overwoekerd zijn. Van de
Amerikaanse soort zijn de bladeren
glanzend en donkergroen, de
bloemen zijn kleiner en bloeien nu.
De Hollandse is al uitgebloeid, de
jonge besjes zijn al te zien. Links zier
wij een meidoorn die door hop als
steun gebruikt wordt. De afgestorven
stengels van vorig jaar hangen nog ir
de boom. Dit jaar zullen de jonge
uitlopers de top weer snel bereiken.
