244
heel lang bekend, dat er reeds eeuwen uoor de schenking uan Karei de
Grote mensen in Leusden woonden. Toen in de jaren tachtig, dank zij de
aanleg uan een snelweg bij Oud-Leusden opgrauingen gedaan konden wor
den, is men ouer die eerste eeuwen ueel meer te weten gekomen. Toch
bleuen ueel uragen nog onbeantwoord. Zo weten we bijuoorbeeld niet of
het gebied rond "het oudste torentje uan Nederland" uanaf de bronstijd
uoortdurend en aaneengesloten bewoond werd. Is die uraag dan zo belang
rijk, of zijn alleen zij die munt willen slaan uit een uer uerleden er
in geinteresseerd? Of zit er wellicht een nieuw, nog groter, jublileum
in het uerschiet met bijbehorend feest? Deze factoren zijn niet hele
maal onbelangrijk, maar er is een anderereden. Als ouer de uroegste pe
riode uit de plaatselijke geschiedenis licht geworpen wordt, zijn er
meteen een aantal uragen beantwoord, die in het geheel uan de Neder
landse geschiedenis belangrijk zijn. Die uragen betreffen de bewonings-
geschiedenis uan ons land in de Romeinse tijd en de uroege middeleeuwen.
Reeds in uroege tijden woonden er mensen in het gebied rond het huidige
Leusden. In Zeist, Soest, Hees en Maarsbergen werden ouerblijfselen
aangetroffen uan nederzettingen uit het mesolithicum (middensteentijd,
ca. 8500-3000 u. Chr.) en het neolithicum (nieuwe steentijd, ca. 3000
u. Chr.) en uit de bronstijd (ca. 2100-700 u. Chr.). In de afgelopen
zomer werden ook in de binnenstad uan Amersfoort uerrassende sporen uan
een nederzetting uit de middensteentijd geuonden. Uit het uersprei-
dingskaartje uan bodemuondsten in de huidige gemeente Leusden, blijken
ook hier duidelijk sporen uan bewoning tijdens de steen- en bronstijd.
Het ualt daarbij op, dat deze allemaal werden aangetroffen in het wes
telijk deel uan Leusden, in het tegenwoordige gebied uan het landgoed
Den Treek-Henschoten en op de Leusderheide. Dat is ook begrijpelijk
want de huidige Utrechtse Heuuelrug was bij uitstek uoor bewoning ge
schikt. De hoge zandgronden, ontstaan door het stuwende landijs in de
(Gelderse) uallei, boden mogelijkheden uoor een bestaan. Verder was men
op deze hooggelegen gronden natuurlijk ueilig tegen het water. Tegelij
kertijd beuond men zich dicht genoeg bij het water, waarop men uoor
ueruoer en uisserij was aangewezen. Vele eeuwen zou dit bewoningspa-
troon zo blijuen.
Prehistorie
Omdat met betrekking tot de steentijd alleen maar wat losse, afzonder
lijke uondsten uit Leusden uermeld worden, beginnen we dit ouerzicht
245
Het torentje in Oud-Leusden
met de bronstijd (2100-700 u. Chr.). Op uerschillende plaatsen in een
wijde omgeuing zijn uit de bronstijd grafheuuels met daarin urnen aan
getroffen. De uondsten in Leusden zijn dan ook niet uniek; wel bleken
er een aantal goed geconserueerd. Om begrijpelijke redenen waren deze
grafheuuels gelegen in het westelijke deel uan de gemeente, dus hoog
en droog. Op de Leusderheide en in het landgoed Den Treek-Henschoten
is een tamelijk groot aantal intact gebleuen. Op de kaart uan de Ar
cheologische Monumenten in de prouincie Utrecht worden er ongeueer 10
aangegeuen.
