Boerderij "De Wetering", Langesteeg 1. Foto uit 1975.
Collectie A.van Kooij.
79
De Zuidwind
De naam van de boerderij wordt tijdens het Warneke-proces herhaalde
lijk genoemd. In het dossier bevindt zich een briefje uit 1664, waarin
de naam als Zydwint wordt gespeld. In een specificatie van de kosten
voor de schouw, eveneens uit 1664, staat zowel Zijdwijndt als Zijd-
wijnt. Elders had ik al in een protocol uit 1454 van Zijtweyde gelezen
zonder de letter n, maar die had er denkelijk wel moeten staan.
De bewoners van het Hollandse polderlandschap weten nog wel wat een
zijdwind is. En anders moeten ze het maar eens opzoeken in ons meest
populaire woordenboek, de "Dikke van Dale": Zijdwind -achterkade,
dwarsdijk tussen twee polders.- De omschrijving van M.Schönfeld in
"Veldnamen van Nederland" is echter meer exakt: -een binnendijk die
zich ter zijde langs het land wendt, dwars op de richting van de
hoofddijk, heette sidewende.-
Het typische polderwoord "Zijdwind" is voor de betrokken kavel en
voor de grenssloot precies van pas en zou eens te meer op Hollandse
invloeden tijdens de Hamersveldse ontginning kunnen wijzen. Eerder
werden deze invloeden, zij het op andere gronden, door Cor van den
Hengel vermoed. (14).
De tekst van het protocol uit 1434 is te mooi om onvermeld te blijven.
Deze tekst is overgenomen uit het "Repertorium op de Stichtse Leen-
protocollen uit het Landsheerlijke Tijdvlak" van Dr. A.Joh. Maris
(protocol nr. 225).
De akte is van 1434, de omschrijving luidt volgens het denombrement
opsomming) van 6 augustus 1537, opgesteld bij de belening van
Gerrit van Scherpenzeel gen. Palinck met de ledige hand, aldus:
"Dat erve ende goet, geheten die Weteringe, gelegen oestwert aen dat
Tolant (Taailand)zuytwert Bessenaert (Besseleneerd)westwert die
Zijtweyde, noortwerdt aen Hamersfeit, voerts opstreckende nae
Aschaten, t welck Goert die Wyse nuu besit, item den thienden, ge-
heiten Besselenaerdt, gelegen tuschen dat Wout ende Hamersfeit, ge
legen tot Loesden".
De Wetering is de naam van een nog steeds aanwezige boerderij in het
uiterste zuid-oosten van Hamersveld. Hier vindt men blokverkaveling,
hetgeen op een zeer hoge ouderdom wijst. De boerderij moet echter
vernoemd zijn naar de Hamersveldse of Alandse wetering, die pas werd
gegraven toen de waterlozing via de oostelijke gelegen beek het liet
afweten. De vraag rijst hoe de oorspronkelijke boerderij heeft mogen
heten.
