78
De spoorlijn en de Coöperatie
F. v/an Loenen
De spoorlijn Amersfoort-Kesteren diende niet alleen het personenvervoer
op dat trajekt, maar voorzag ook in de groeiende behoefte aan goederen
vervoer.
In 1917 werd de 'coöperatieve handelsvereniging Leusden en omgeving'
opgericht. Voornaamste doel van dit boereninitiatief was het gezamen
lijk inkopen van voer en andere benodigdheden voor het boerenbedrijf.
Tot dan waren de boeren overgeleverd aan de prijsstelling van hande
laren die van hun machtspositie profiteerden en de prijzen opschroefden.
Via deze 'coöperatieve' vorm stelde de agrarische stand daar een
machtsblok tegenover.
□m de goederen centraal op te slaan was een eigen gebouw een voor
waarde. In de spoorweg vond men een ideale aanvoerroute van de
goederen, en zo verrees het gebouw aan de Hamersveldseweg dat nog
steeds, zij het in bescheiden vorm, in bedrijf is.
In de jaren '2D beschikte de voortvarende handelsvereniging aldus
over een eigen aansluiting op het "kersenlijntje", zoals het inmiddels
in de volksmond gedoopt was. Het eindpunt bevond zich immers in de
Betuwe, zodat de associatie duidelijk zal zijn. Op bijgaande foto is
duidelijk te zien hoe de goederen tot voor de deur afgeleverd konden
worden. Aan het einde mondde de aftakking uit in een 'stootblok'
om te voorkomen dat het zware materiaal onverhoopt de Hamersveldse
weg zou kruisen. Dat is dan ook nooit gebeurd.
De grond was en is in eigendom van Stichting 'De Boom', zodat de rails
van de aftakking steeds opnieuw gehuurd moesten worden van de spoorwe
gen. Een nogal ingewikkelde konstruktie. Niettemin brak er een ware
bloeitijd aan voor dit verbond tussen ondernemerszin en vervoer per
rails.
Stro, mais, kunstmest en vooral veel kolen vonden hun weg naar het
Leusdense platteland. De aanvoer kon oplopen tot zo'n 15 wagons per
week. Vooral 's zomers wanneer de kolen goedkoper werden aangeboden
om de 'slappe tijd' te overbruggen was het een bedrijvige plek. Zeker
als men bedenkt dat aanvankelijk alles met de hand gelost diende te
79
worden. Later had men de beschikking over een transportband die de
handel direkt ter bestemder plaatse bracht. De ontwikkelingen
schreden voort heet het dan. Dat betekende in dit geval ook dat
andere vormen van vervoer hun plaats opeisten. Toen de N.S. niette
min met forse huurverhogingen afkwamen, was het lot van de eigen
aanvoerlijn bezegeld. Begin jaren '70 zijn de rails afgevoerd en is
het stootblok (geliefd speelobjekt voor de jeugd) afgebroken.
Gelukkig ligt de rest er nog wel, sluimerend en wachtend op wel
licht hernieuwde belangstelling.
AFb. 8: Kolentrein bij de Coöperatie
