de oude doos
Uit de oude doosX
210
ieder nummer heeft een aantal vaste rubrieken: een bericht van de
provinciaal archeoloog, een bespreking van een archiefbron door mede
werkers van het Rijksarchief in Utrecht en centraal staat telkens
het 'themakatern', waarin deskundigen een thema uit de dagelijkse
historische praktijk bespreken. Thema's die u volgend jaar kunt ver
wachten: oudheidkamers, archeologie, onderwijs en monumentenzorg.
Maakt u nu gebruik van deze aanbieding. Wanneer u nog twijfelt:
geef telefonisch of schriftelijk uw naam en adres door en u ont
vangt een gratis proefnummer thuis! Opgeven kunt u zich bij de
Stichting Stichtse Geschiedenis, flariaplaats 23, 3511 LK Utrecht,
tel. 030 - 34 38 80.
Uit de oude doos
Al eerder hebben wij vermeld dat de heer W.Bos veel spitwerk heeft
verricht in het archief van de Nederlands Hervormde Kerk te Leusden
\loor ons heeft hij enkele aardige fragmenten bij elkaar gesprokkeld
onder de noemer van Oude Doos. Wij drukken het hieronder af, opdat
u zelf kunt genieten van wat een archief u bieden kan.
vans^
<^ede
T At f\6 OUÖ£ o0k door
Ge^C 1 j-\ s ,e ondet de
cn seventy6i„cns
C\ockesPUs673 6cpasseetr
septet-
211
Dit keer zo maar wat losse aantekeningen rondom onze Dorpskerk.
In 1825, toen men plannen ging maken voor de bouw van de kerk,
werd Leusden bevolkt door ongeveer "700 zielen met veel Roomsen".
Omstreeks 1870 was het inkomen van de koster als volgt samengesteld:
als koster en voorzanger f 55, winden en opzigt houden van het uur
werk f 15, schoonhouden kerk, plein, straat voor en om de kerk en
opzigt kerkhof f 13,ii toelage f25, te samen f 108 per jaar, per kwar
taal uit te betalen. In 1849 wordt in de instructie voor de koster be
paald, dat hij een winkel mag houden in zijn woning, maar hij mag
geen onderwijs geven dan alleen met toestemming van de openbare
onderwijzer. In 1856 werd de consistoriekamer (kerekekamer) gebouwd.
Ook de brandverzekering werd niet vergeten. Kerk en Torentje in
1828 f 1 5000, Muis ena chterhuis (pastorie? in 1840 voor f 600
en de consistorie in 1857 voor f 1200.
Er bevindt zich nog een brief d.d. 13-6-1900 van Stokvis uit Arnhem
in het archief over de aangelegde centrale verwarming in de kerk.
Op 30-7-1871 wordt vermeld: orgelinwijding. Of dit was n.a.v. een
nieuw orgel of de restauratie van het oude orgel, wordt niet vermeld.
In 1869 wordt een begroting ontvangen van een kJokkemaker (Maak
uit Utrecht) voor een nieuw te leveren uurwerk ad. f 665,50. Met
huidige uurwerk zal dus ong. 100 jaar oud zijn. Aan de voorzijde van
de kerk is een gedenksteen ingemetseld, waarop vermeld staat, hoe hoog
het water is gekomen op 14 maart 1855 toen de Crebbedijk doorbrak.
In het archief wordt daar ook melding van gemaakt: de kerkvoogdij
ontvangt een schadevergoeding van f 131,19. En als laatste opmer
king: in 1839 werd een uitgave gedaan van f 14, voor het stovezetten
en ontving de koster f 10 voor een jaar klokopwinden (1842).
W. Bos.
Zo'n 200 jaar geleden betrokken de diakenen, behalve uit de kerkelijke collectes, hun be
nodigde geldmiddelen uit de zgn. armbussen. Daar de diakonierekeningen pas beginnen in
1743 weten we dus niet wanneer dit gebruik in Leusden ontstaan is.
Er wordt vermeld:
18-4-1744 de armbussen geligt en gevonden
Aan de Swarte Steeg
Tot Leusden
Aen Bavoort
In de Mof
Over 1745
In de Nagtegaal
In de Mof
Tot Leusden
Aen de Swarte Steeg
In de Ros Byjert
3.10,-
4..-
12.-.-
5.--,-
1.—,-
(in het Gerechtshuis, en wat later
gemeentehuis werd, waar de schout
resideerde) (ook geschreven als
Rosbyer)
