Geven wij beyden attestanten voor rede nen van wetenschap als in den Text en pre senterende dezen als den zuijveren waarheyd zijnden, ten allen tijden dan gerequireerd worden met Eede solemneel gestand te doen. Actum en getekend binnen Amersfoort op den 19e Maij 1776 Dit merk is gesteld bij Peter Wayenberg zoo als den tweden getuyge zig noemde Dit merk is gesteld bij Maarten Martense zooals den eerste getuyge zig noemde mij present, A. Voskuijl notaris Opmerking: is "het Blokje" een andere verklaring van de naam van de latere boer derij "Het Blok"? Ruim dertig jaar later, op 27 december 1807, geeft de Leusderberg meentgraaf en heemraden) aan W.H.de Beaufort, die nog maar kort geleden in mei en juni van dat jaar eigenaar is geworden van resp. Den Treek en Ooievaarshorst, in erfpacht "een zeker stuk Heyland gelegen tusschen de Treek en Ojevaarshorst, strekkende in rechte linie van de bovenste Hoek aan de Heyde van Ojevaarshorst tot dien van den Treek". Er moet dan wel een behoorlijke passage gewaarborgd worden naar de Veltschoren en de Vieweg. Is dit stuk land een smalle strook langs wat nu de Treekerweg is? Dat was toen inderdaad nog heide.Dat zou ook de passa- gevoorwaarden naar de Veltschoren en de Vieweg verklaren. Te denken valt hierbij aan de strook tussen de huidige Treekerweg en het "kerkpad", dat daar aan evenwijdig liep. Een deel van dat "kerk pad" is nog duidelijk herkenbaar als een voetpad. Het was vroeger een binnendoor paadje van Den Treek naar de Dorpskerk via het erf van de boerderij Ooievaarshorst. Tenslotte bevat het dossier over de Vieweg een aantal brieven over eventuele tol heffing op de Vieweg. (Er bestond vrij dichtbij al een rijkstol bij de Mof aan de Leusbroekerweg). Uit deze correspondentie uit 1891, die niet volledig is en eenzijdig, valt het volgende op te maken. De Beaufort wilde de Vieweg afsluiten tot de Griftdijk. De Woudenbergers vooral protesteerden hiertegen: hun vrije door gang naar het westen en noorden werd versperd. Of het echt tot tolheffing is gekomen, is niet bekend.Maar staat het huis op de Vieweg niet bekend als "het tolhuisje?" Zeker is wel, dat daar eertijds ene Renes heeft gewoond, die werkzaam was op Den Treek.Wat vager is bekend,dat er wel een tol geweest is, maar dat die pro forma één dag per jaar de Vieweg afsloot om een bepaald recht te bevestigen. In 1891 geeft één van De Beauforts als reden voor de afsluiting van de Vieweg op: "Zoals u bekend is kon de weg(Vieweg) thans niet langer dienen voor de gemeen schap met de Leusderberg en Oud Leusden daar zijn verlenging, beginnende bij de Koetsierswoning op den Treek, de zoge naamde Utrechtseweg niet meer openbaar is, zijnde deze weg aan de openbare dienst onttrokken". Kennelijk wilde de familie De Beaufort openbare wegen op hun eigendommen zoveel mogelijk beperken. Hoe dan ook, heden ten dage is de Vieweg niet afgesloten en tol betalen doen we in Nederland al lang niet meer. In een ander inventarisstuk (no. 1819) van de familie De Beaufort komt de Vieweg en omgeving ook ter sprake. Aart Dirkse van de Wetering en Grietje Westenengh, Egtelieden verkopen op 30 november 1753 "4 mergen land aan de andere zijde van de beek naast de Griftbrug genaamd Kleyn Blokvoort, daar oostwaarts de Beek, west waarts de Heer Blokland, zuydwaarts de voyeweg (Vieweg) waar op dit land sijn uytweg heeft en noordwaarts Jan Schothorst naast gelegen zijn" aan Johan Diderik van Blokland voor 200 gulden. Nu nog iets over de Viekamp. Als in 1807 Frans ter Maaten pachter wordt van de Ooievaarshorst, wordt in het pachtcontract met de nieuwe eigenaar W.H.de Beaufort bepaald, dat bij de gepachte grond niet is inbegrepen: "het Veengat bij de Viecamp". Deze Viecamp is al eerder genoemd in dit artikel. Het moet gelegen hebben bij de Vieweg dichtbij Den Treek en het zojuist aangehaalde Veengat zou dan de nu nog bestaande poel aan de oostzijde van Den Treek moeten zijn. De Viecamp zou dan het stukje land ten westen van die poel kunnen zijn. Bij het afsluiten van dit artikel vertelde een oude Leusdenaar, die bij Den Treek geboren en getogen is het volgende. In de jaren ca. 1955-1960 was hij vrijwilliger bij de Nationale Reserve en moest als zodanig ook kaartleesoefeningen houden. Hij weet nog dat op de militaire stafkaarten van toen de Viekamp stond aangegeven en wel ten westen van de zgn. Kom met erom heen het Kombos. Die Kom bestaat nog als een modderige poel en werd in 1807 dus als Veengat aangeduid. Op de kadasterkaart van 1832 wordt de poel dui delijk aangegeven onder no. 264. Zo kun nen we de Viekamp weer in de 20e eeuw terugplaatsen. Verder zoekend in het familiearchief nog de volgende notities: In het inventarisnummer 1866 bevindt zich een potloodtekening van een huis met op de achterzijde de volgende opmerking: "het huis van den Baas op Viecamp Sept 1847." Kennelijk bij Den Treek. Bij de verkoop van de boerderij Ooievaarshorst in juni 1807 (inv. no. 1819) aan Willem Hendrik de Beaufort staat in de acte o.a. "Ten derde Twee nieuw Gebouwde woo ningen staand onder één dak met ruim zes morgen land genaamd de Vrecampen (dui delijk met een rdaaraan de oostzijde de Beek, ten westen Frans ter Maaten, noor den de Veldschoor van Vlooswijk en ten zuiden de zogenaamde Vreweg (weer een r) naastgeland en geeigendomt zijn". Frans ter Maaten woonde toen nog op de Ganzenkuil, vlakbij Den Treek. Vlooswijk bezat enkele morgens grond in de Veltschoor. Hier wordt met Vrecampen en Vreweg duidelijk bedoeld Viecampen en Vieweg. Maar het gebied van de Viecampen was toen blijkbaar veel groter (zes morgen) dan later werd voorgesteld. Dit moge ook blijken uit een belastings- boek in het gemeentearchief uit 1775, waar vermeld wordt: "Willem den Munck in de Viekamp alles in eens f 2.1 ().-.; Hendrik Cornelissen in de Viecamp" met latere toevoeging "is dood"; "Aart Pothoven in de Viecamp" met aantekening "is dood". De Viekamp was kennelijk een bewoond buurtje. Al met al is/zijn de Viecamp(en) moeilijk exact aan te geven. Het moet in elk geval bij de Vieweg en dichtbij de vroegere Ganzenkuil en dus ook dichtbij Den Treek gelegen hebben. Tenslotte wil ik u nog doorgeven wat gevonden werd in het archief van de gemeente Leusden. Aan het begin van dit artikel is gesproken over de Grift- of Rode

Historische kranten - Archief Eemland

Historische Kring Leusden | 1997 | | pagina 17