254
Pater Th.Hartz ging diezelfde avond (19 mei)
weer terug naar Essen-Borbeck. Op 21 mei
kwam de eerste steun; f 50,- van de procuur in
Den Haag. Ook kwam toen als eerste hulp de
Nederlandse kleriker-aspirant Klijn uit Essen-
Borbeck om P.H.Kremer te helpen. Meneer
Klijn was groot-seminarist van de
Wereldheren in Nederland geweest voordat hij
aspirant-Salesiaan werd. Voorlopig logeerden
en aten zij bij de Broeders van St.Louis.
Op 24 mei 1937 sliepen zij beiden voor de
eerste keer in hun "Studiehuis Don Bosco"...en
dat op de feestdag van Maria, Hulp der
Christenen! Vrijdag 28 mei, toen P.H.Kremer
in de kapel van St.Louis de H.Mis aan het
lezen was, moest hij na de voetgebeden
ophouden, omdat hij niet goed werd. 's Avonds
tussen 10 en 11 uur onderging hij een blinde
darm-operatie in het R.K.Ziekenhuis te
Amersfoort.
Na een paar dagen, op 1 juni, had hij nog 41
graden koorts en voelde zich heel beroerd.
Daarna werd het beter en ging hij zachtjesaan
weer werken voor de inrichting van het huis.
In het begin van juni was er nog geen kok om
voor het eten te zorgen. P.H.Kremer vroeg aan
zijn zus in Soest (D) of zij daarvoor kon zor
gen. Zij stuurde een nicht van P.H.Kremer,
Maria, die als een zus zorgde en kookte.
In het grote tuinhuis, dat toen ten zuid-oosten
van de villa stond, kon deze nicht een kamer
bewonen. In het woongedeelte van dit tuinhuis
woonde nog een tuindersfamilie tot eind
augustus (man, vrouw en twee kinderen) die
het park en de gebouwen verzorgden en een
oogje in het zeil hielden.
Op maandag 7 juni kwam uit Essen-Borbeck
de eerste aspirant-coadjuteur Henk Hendriks
(geb. 1917) om in het huis te helpen met het
timmerwerk en de eventuele kleine verbou
wingen en de inrichting van het huis. Op 8
juni kwam de eerste aalmoes binnen: f 30,-
van de Heer Vos.
Op 12 juni werd de eerste H.Mis opgedragen
in het nieuwe huis (de villa). De 14e juni 1937
kwam de tweede Salesiaanse medebroeder,
coadjuteur Heinrich Kleinmans (1874-1941) in
huis. Hij was geboortig uit de Duitse
Rijnstreek en wist zich met onze taal te behel
pen. Hij was pas van het Salesiaans huis in
Hleneneberg (D) naar Jachberg (D) overge
plaatst voor het beheer over de landbouw. Nu
was hem gevraagd om het beheer over de tuin
en landbouw op zich te nemen in het nieuwe
instituut "Don Bosco" in Leusden en zo Pater
H.Kremer te steunen.
Er was intussen van het sloopmateriaal van
tussenwanden van de bediendenkamers, op de
tweede verdieping van het huis, een altaar
gemaakt om dienst te doen bij de
Eucharistieviering.
Op 5 juli werd het tabernakel, dat we gekregen
hadden, op het nieuwe altaar geplaatst in de
nieuwe kapel (de vroegere eetkamer). Pater
H.Kremer schrijft in zijn korte aantekeningen
op 6 juli 1937: "Ab heute der Heiland im
Haus".
Inmiddels had de heer Klijn aan P.H.Kremer
verteld dat hij wegging. Als afscheid kreeg hij
f 40,- mee.
De 9e juli kwam, als secretaris van Pater
H.Kremer, de Salesiaanse medebroeder cleri
cus de Heer Jozef Dijkstra (1905-1965) vanuit
Essen-Borbeck naar Leusden. Hij zou een
goede maand hier helpen voordat hij naar
Italië ging om zijn theologiestudies te begin
nen. Vooral zal hij ons helpen om bij boeren in
de omgeving van Leusden levensmiddelen
voor ons onderhoud te verkrijgen.
Meubels
Intussen is P.H.Kremer druk bezig met de
inrichting van het huis. Als bouwkundig teke
naar, het beroep dat hij voor zijn priester-stu
dententijd uitoefende, ontwerpt en tekent hij
nu tafels en stoelen voor de eetzaal; studieles
senaars en stoelen voor de studiezaal en het
klaslokaal; nachtkastjes; kerkbanken voor de
kapel enz.
Voorlopig wordt er gerekend op de komst van
zo'n 30 a 40 personen in september. Ook ser
vies en bestek en keukengerei moet er komen.
Het vraagt veel overleg en tijd en het geld
ervoor moet er van lieverlee komen.
Langzaamaan komen er uit Amersfoort en
omstreken ook al aalmoezen en hulp.
De door Pater Kremer getekende meubelen
worden van lieverlee door de meubelmakerij
Bosman en Zonen (gevestigd aan de Kamp in
Amersfoort), gefabriceerd en afgeleverd. Het
zijn stevige, degelijke meubelen op de jeugd
berekend.
De begintijd van het inrichten en klaarmaken
in de maanden juli, augustus, tot half-septem-
ber is voor de toen aanwezigen een tijd van
een bepaalde hardheid, degelijkheid en van
zelfsprekendheid geweest. In de nieuwe kapel
stond maar één bidstoel, voor de directeur;
verder een paar gestoffeerde stoelen uit de
nalatenschap van de familie Dury, voor de
anderen. Dus als je 't voorrecht had om als
enige aspirant alles mee te mogen doen met de
aanwezige medebroeders, zoals meditatie,
H.Mis, rozenkrans en geestelijke lezing enz.,
dan werd het knielen op een pluche zitstoel en
zonder steun, wel iedere keer een penitentie.
Want zitten onder de verschillende diensten
was toen nog niet in. Maar toen tegen septem
ber de nieuwe kerkbanken kwamen, was dit
euvel snel verholpen.
In de nieuwe kapel zou ook een biechtstoel
komen. Links achter in de kapel was een
mooie, diepe kast die daarvoor goed geschikt
gemaakt kon worden. Maar voor de biechtva
der moest de inbouwkast in de toekomstige
studiezaal daarnaast (de vroegere kamer van
mevrouw), er bij getrokken worden. Tussen
deze kasten zat echter een stevige, dikke
steensmuur. Directeur H.Kremer gaf opdracht
daar een opening van ongeveer 60 bij 30 cm in
HISTORISCHE K/t/tyr
v*
Meer medewerkers
De Villa Leusderend zon in 1937 als Studiehuis Don Bosco 44 mensen huisvesten. (Ansichtkaart
beschikbaar gesteld door Frans van Loenen)
Biechtstoel