Archeologische Werkgemeenschap voor Nederland Landgoederen van de Gelderse Vallei Afdeling Vallei en Eemland Secretariaat: Frans Tromplaan 22, 3871 EN Hoevelaken, tel.033-2534729. J.G.van Ruijtenbeek schout Hendrik Peter van den Bremert praeses Jan van Brinkesteijn Geerlof Peelen Lambert Gerritsen Goossen K Wijntjes In de Gelderse Vallei liggen verschillende landgoederen. Op sommige daarvan staat nog een fraai landhuis. Hier en daar ligt alleen nog maar een stuk bos met een oud hek van de oprijlaan, een herinnering aan een glorieus verleden. We mogen van geluk spreken, dat veel grootgrondbezitters eeu wenlang natuur en landschap de bescher mende hand boven het hoofd hebben gehou den, want daaraan hebben we de landgoede ren te danken. In boeken over kastelen en buitenplaatsen van Nederland wordt nauwe lijks gerept over de landgoederen in de Gelderse Vallei. Bij elkaar zijn het er nog heel wat. Jarenlang hebben we in onze vrije tijd die landgoederen bezocht en de meest bijzondere zaken in beeld gebracht. Natuurlijk hebben we aandacht besteed aan het landschap en aan de planten en dieren die er te vinden zijn. Ook de geschiedenis van de buitenplaats en de vroegere bewoners heeft onze belangstelling. Je kunt het zo langzamerhand beschouwen als een levens werk. Interessant is dat op sommige land goederen nog restanten te zien zijn van de vroegere rechtlijnige Franse tuinaanleg. De meeste parken zijn na 1813 vergraven in de Engelse romantische landschapsstijl, her kenbaar aan: vijvers met eilandjes, kronkel paden en exotische bomen. Talloze luchtop namen geven een goed beeld van het patroon van het park. Het avondvullende programma is een rondgang langs zeventien landgoederen in de Gelderse Vallei. Begin dit jaar ontdekte Jaap Wisse uit Barneveld nabij de molen Kallenbroek (Terschuur) zandhopen op een akker. Bij nadere inspectie (namens de afdeling Vallei en Eemland van de Archeologische Werkgemeenschap voor Nederland - A.W.N. -houdt hij zich bezig met o.a. veldverken- ningen in de regio) bleken deze zandhopen vrij veel aardewerk te bevatten uit de 13e en 14e en waarschijnlijk 12e eeuw. Uit de zandhopen kwam ook een stenen bijl tevoor schijn. De scherven, alsmede enkele metaalvond sten, en de bijl bleken afkomstig uit een bouwput aan de Hamersveldseweg in Leusden. Bij navraag bleek ook op een akker elders zand uit deze bouwput te zijn gestort. Daar werden dezelfde soort scher ven aangetroffen. Op de plaats van de bouwput stond inmiddelds het bedrijfspand van het auto-schadebedrijf fa. Herder, zodat op die plaats geen verder onderzoek moge lijk was. Naar verluidt zal op hetzelfde terrein t.z.t. nog meer worden ontgraven ten behoeve van bedrijfsruimte. Dat in de directe nabijheid al zo vroeg bewoning is geweest was niet bekend. Er is geen reden om aan te nemen dat er een rela tie is met omliggende boerderijen, hoewel namen als "Het Klooster" en de verdwenen boerderij "De Grote Kapel" op een aanzien lijke ouderdom lijken te wijzen. De naam "Het Klooster" is volgens A.J.van Kooij overigens pas vorige eeuw aan deze boerde rij gegeven. Het is evenwel niet uitgesloten dat de scher ven afkomstig zijn van voorgangers van genoemde boerderijen, zo die er zijn geweest in die tijd, maar ieder bewijs daarvoor ontbreekt. Dat de stenen bijl in dezelfde grond werd aangetroffen is louter toeval want dit type bijl, een zogenaamde Fels oval Beile, stamt uit het Midden Neolithicum of Nieuwe Steentijd (ca. 3700 voor Chr.). Wel mag worden aangenomen dat in die tijd de mens daar is geweest, temeer omdat in deze con treien meer prehistorische vondsten zijn gedaan. De vondsten zijn gemedl bij en besproken met de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek (R.O.B.) en de archeoloog voor en namens de provincie Utrecht. Inmiddels is in de hal van het bedrijf aan de Hamersveldseweg een kleine vitrine inge richt met een selectie van de vondsten. Dit is een voorproefje van de lezing die de heer G.de Graaft' op 3 maart 1999 in "De Kom" komt houden over bovenvermeld onderwerp. L" bent hierbij van harte uit genodigd. Afbeelding I. Handgemaakt grijs middeleeuw s aardew erk zogenaamd kogelpotaardewerk, met diago naal aangebrachte geultjes met de vinger. Deze versiering is kenmerkend voor onge veer de periode 1200-1300.

Historische kranten - Archief Eemland

Historische Kring Leusden | 1998 | | pagina 10