TAPSTEDEN IN DE 17e EN 18e EEUW
IN LEUSDEN EN STOUTENBURG
Van de bestuurstafel
Sinds het uitkomen van de laatste 'Leusden
Toen uitgave is het bestuur drie keer bij
elkaar geweest.
Een summier overzicht van de behandelde
kwesties vindt u hieronder.
De laatste tijd worden enkele regionale
instellingen steeds actiever. Zo kwam er een
verzoek om medewerking van de Stichting
Stichtse Geschiedenis voor medewerking
aan een onderzoek naar transport in vroeger
jaren. Ook de regionale monumentenzorg
liet van zich horen.
Natuurlijk kwam de culturade van 2 septem
ber aan de orde. Het enthousiasme was niet
groot. Sterker nog er waren nogal wat kriti
sche geluiden. We nemen contact op met de
organisatie.
Onze genealogie commissie organiseert de
najaarslezing waar we erg blij mee zijn. Het
is een stap in de richting van ons streven om
meer leden te betrekken bij de activiteiten
van onze Kring.
Ook het beheer en de catalogisering van ons
historisch materiaal kwam weer een stukje
dichter bij door medewerking van niet-
bestuursleden.
De eerste Kring uitgave van een boek is een
groot succes geworden. Het boek 'boerderij
en in Leusden' van Jan Verduin is geheel
uitverkocht. Dit heeft alleen als trieste
tegenkant dat we neen moeten verkopen. We
proberen er nog iets aan te doen.
De aanvulling van het bestuur kwam natuur
lijk aan de orde. Het vinden van een secreta
ris begint nu te dringen. We zullen een aan
tal van onze leden benaderen.
Een heel scala van punten kwam, alleen al
bij het doornemen van de notulen aan de
orde. Zonder volledig te zijn noemen wij
hier even: contact van het bestuur met de
diverse commissies, de Culturele Raad in
verband met de culturade, het uitverkocht
zijn van 'boerderijen in Leusden'
Een vrij groot aantal ingekomen stukken
werden behandeld overigens zonder dat daar
nu schokkende zaken uit naar voren kwa
men.
Er werd even nagepraat over de genealogie
lezing van de heer Kan. Een behoorlijk suc
cesvolle avond was de algemene opinie.
Tenslotte was het een, voor onze Kring, wat
ongebruikelijk onderwerp Vooral het idee
van een cursus over dit onderwerp werd
grondig belicht. Wie heeft er interesse?
Elders leest u meer hierover.
Het zoeken naar bestuursleden, met vooral
het zoeken naar een secretaris, leverde
genoeg gespreksstof op. We proberen de
secretariaatswerkzaamneden zoveel moge
lijk te beperken waardoor kandidaten mis
schien wat eerder geneigd zijn toe te hap
pen. Secretaris Jan Blom zal een overzicht
maken van de secretariaatswerkzaamheden.
Een gesprek met de gemeente heeft plaats
gevonden over ruimte voor ons historisch
materiaal en voor ruimte in het algemeen.
De gemeente op haar beurt probeerde ons te
interesseren voor medewerking aan monu
menten inventarisering.
Ten slotte werd er nog gepraat over onze
activiteiten van het komende kalenderjaar.
Genealogie
Aan het slot van onze najaarsbijeenkomst
kwam naar voren dat er belangstelling
bestaat voor een cursus over genealogie in
onze gemeente
Het bestuur overweegt om, bij voldoende
Secretaris gezocht
De Kring dreigt het komende jaar zonder
secretaris te zitten.
Dat laat u toch niet gebeuren! De werk
zaamheden zijn echt wel te overzien.
Neem eens contact op met onze huidige
secretaris.
Onze voorvaderen waren flinke gebruikers.
Het aantal kroegen in de 18e eeuw - men
sprak toen van tapsteden - loog er niet om.
We komen globaal op één tapstede per 100
inwoners en zitten dan nog aan de lage
kant! Bijna alle tapsteden lijken pas na de
middeleeuwen te zijn ontstaan. De herberg
bij de kerk van Oud-Leusden heeft op deze
regel een uitzondering gevormd.
Rentmeester Godevaert noemt deze gele
genheid terloops, als hij in 1378 voor zijn
reizen in bisschoppelijke dienst door
Utrecht trekt (1). Bij de verpachting van de
biersvse (bier-accijnzen) rond 1428 wordt
Leusden uitdrukkelijk vermeld (2).
Althans in later eeuwen was het gewoonte
dat er armenbussen in de herbergen en tap
perijen werden geplaatst. De 'Armenboeken
van Leusden' uit ae 18e eeuw geven een
aantal namen: 'In de Nagtegaar aan de
Leusbroekerweg, 'In de Rosbyert' in
Hamersveld, 'in de MofT aan de
Amhemseweg, 'tot Leusden (bij de coster)'
bij de oude kerk in Oud-Leusden, 'aen de
Swarte Steegh' in Hamersveld en 'aen
Bavoort'. Ook uit Stoutenburg worden
armenbussen gemeld: in de Uort en in De
Ruyter. Aan reclame werd niet veel gedaan.
interesse, een dergelijke cursus te organise
ren. Het zou om een serie van zeven bijeen
komsten gaan waarbij de kosten per deelne
mer f75,- bedragen.
Mocht u interesse hebben, wilt u dan voor 1
februari 2001 contact opnemen met J.
Roggenkamp telefoon 4941387 of natuurlijk
met onze secretaris J. Blom telefoon
4942746 Een e-mailtje is ook mogelijk,
resp. naarjanroggenkampfaplanet.nl en
i.m. blomfawxs.nl
1. (als boer) - Van Willem Schimmel ont-
fangen twee Jaren Landpagt van den
Kerken Acker, verschenen Petri 1756 en
3. (als koster): - Denselven Willem
Schimmel betaalt Een Jaar Tractement,
door hem als Coster Verdiend, versche
nen Paasschen 1756. f 12.
Het kostersambt bracht ook andere werk-
Bestuursvergadering van 12 september 2000
Deze vergadering werd overschaduwd door
het plotselinge overlijden van Henk
Hormann. Natuurlijk werden de lopende
zaken afgehandeld maar de aandacnt was er
niet helemaal bij.
Bestuursvergadering van 10 oktober 2000
Het belangrijkste feit in deze vergadering
was de overdracht van het voorzitterschap
van Wim Bos aan onze nieuwe voorzitter
Joep Burgsteden. Dit werd zorgvuldig geno
tuleerd door Cees Coenen bij afwezigheid
van de secretaris. Een aantal zaken moesten
worden doorgeschoven omdat, door gebrek
aan gegevens, afwerken niet mogelijk was.
De organisatie van de najaarslezing was
echter rond.
Bestuursvergadering van 22 november 2000
Dit was een uitgestelde vergadering omdat
op de geplande avond slecht drie bestuursle
den beschikbaar waren. Het werd een wat
lange vergadering.
J. Verduin
'De uithangborden zijn maar plankjes, waar
op geschreven staat, hier verkoop men wijn,
brandewijn, genever of gedisteleerde wate
ren'. De dorstige klandizie wist de weg naar
de drankgelegenheden toch wel te vinden.
Het grote aantal tapsteden maakte de spoe
ling dun en de herbergiers moesten naar bij
verdiensten omkijken. Het houden van
publieke aanbestedingen en verkopingen
Dracht enig leven in de brouwerij, maar
daarmee kwam men er niet. Willem
Schimmel, die zijn nering bij de kerk van
Oud-Leusden uitoefende, is een sprekend
voorbeeld. In de kerkelijke rekening van
1755 komem we Willem Schimmel in drie
hoedanigheden tegen (3):
175 7, ider Jaar ses gulden, f.12.
2. (als herbergier) - Betaald aan Willem
Schimmel tot Leusden, de Verteringe door
de Schouten, Secretarissen, Schepenen,
en bedienden op den 31e October 1755,
wanneer de laatste Reekeninge wierde
gemaakt, f.2.4.
