Wemikke (of Warneke) heeft in 1708 de
/uidwind gekocht en is als tabaksboer
steenrijk geworden. Zijn tabaksschuur was
de grootste in Hamersveld en moet 12
gebinten hebben geteld. Dat was een totale
lengte van bijna honderd meter. De ellende
begon met zijn heemraadschap. Bij de
schouw bleek Wemikke zijn plicht als inge
land te hebben verzaakt. De
/.uidwindsesloot en een stuk Grift waren
niet door hem geschoond. Wemikke mocht
geen heemraad blijven. Wellicht uit wraak
heeft hij toen een pad over zijn erf afgeslo
ten. De Hamersveldseweg eindigde destijds,
rond 1726. bij de Zuidwind. Meer naar het
zuiden liep een pad naar de Leusbroeker-
weg: de ifekkesteeg. Die Hekkesteeg was
zo de voorloper van het zuidelijk deel van
de Hamersveldseweg en lag in Leusbroek,
op het land van de wijnkoper Goudoever. Je
kon via de Hekkesteeg, een bruggetje over
de Zuidwindse sloot en een pad over het erf
van Wemikke van I.eusbroek naar
Hamersveld rijden. Veel verkeer was daar
niet. Hamersveld en I.eusbroek waren des
tijds twee afzonderlijke gerechten, niet
alleen ui
qua godsdienst. Turfrijders maakten van de
ïua bestuur en rechtspraak maar zelfs
route graag gebruik om hun handel naar
Hamersveld te brengen. Wemikke heeft
hieraan radikaal een eind gemaakt. Hij liet
het bruggetje afbreken en plaatste een hek
op de grens van zijn erf met de
Hamersveldseweg (Afb. 1
ij TthsrU- van flccmial
Uit deze tijd stamt de Tahakssteeg. Deze
steeg maakte het Wemikke mogetijk om
over eigen grond naar de in Leusbroek gele
gen Amhemseweg te rijden en zo
Hamersveld te mnden (Atb.2).
De heemraden henben het hek van de
Zuidwind prompt afgebroken en in de sloot
gekieperd. Het koniTikt dreigde te escaleren,
tir werd in oud-vaderlandse trant een serieu
ze bemiddelingspoging ondernomen. De
heren heemraden en Wemikke zijn op neu
traal terrein, het huis van de wijnkoper
Goudoever, bijeengekomen om de kwestie
onder het genot van een goed glas uit te pra
ten. Dat leek te lukken: - Dat de Heemraden
hebbende doen vragen naar het gelach.
omme daar in haar aandeel te betalen,
Wemikke niet en heeft gewildt zij daar toe
iets zoude betalen met versoek van nog
wat te willen blijven en een glaasje van
Vriendschap te drinken. Dat denkende hier
door alle Moeijelijkheden uijt de weg te zijn
geruijmt... -.
De lage streek van Wemikke moet als een
donderslag bij heldere hemel zijn gekomen:
- Dat de gemelde Wemikke wel heeft kun
nen goedvinden te ligt en Mandement van
Complainte (Wemikke had alsnog een aan
klacht tegen de heemraden ingediend),
opgevult met Notoire onwaarheden. -
Die aanklacht betrof de verwijdering van de
slagboom. Er volgde een langdurig proces.
Wemikke werd in eerste instantie In het
gelijk gesteld, het omstreden hek stond
immers op eigen grond, en de heemraden
moesten een nieuwe hek laten plaatsen
'geverwt met roode en witte couleuren'.
Tijdens het hoger beroep kwam Wemikke
plotseling te overlijden; een duidelijke vin
gerwijzing Gods. Ten overvloede verscheen
hij ook op zijn eigen dodenmaal!
Een citaat
- Hem die men zojuist in de kerk ter aarde
had gelaten en van wie men zoeven afscheid
had genomen, zag men zijn hoofd over de
onderdeur steken, maar wat was hij schielijk
veranderd: zijn hoofd was helemaal zwart,
in plaats van zijn ogen zaten twee kooltjes
vuur en hij had zowaar de puyp nog in de
mond, maar de kop was roodgloeiend. -
De gemeente Leusden koestert plannen om
de PON-driehoek tot aan of wellicht zelfs
over de Tahakssteeg te bebouwen, maar
moet dan goed beseffen dat zij zich op het
privé-terrein van de gedoemde Wemikke
waagt en dat het opnieuw kan gaan spoken:
- Het is geen zuivere koffie, en als men daar
in het donker langskomt, hoort men het rit
selen in het bos, dat is Warneke, die daar
rondspookt, zijn boze ziel kan geen rust vin
den.-
Linksboven ile Zuidwindse sloot. In het mid
den de Tahakssteeg. die binnen afzienbare
tijd zal worden ingesloten door woningen,
foto plm.1965 (arehief F.van Loenen).
Iflau - van TlomneiiJ
Kutji in la.nl
/Ji Cnmtn
Zcri(i\Ju
fjjjl dtlrvi
'SI Cnntlu UtmCufl
Jt.ix kut'* lu' atatru/"tci.U i -.j\ dt yexiaan
up nil ji
ViixtxJu (at t/
7) itujh. i
Uoxthx LJcunuit
dt uij jt~
L Ut
3ltLLjhci
hJoidcx 'Ttu.n'u-it
(nau.* tl stiMA vU-t ufunj lui iU pallK
a i/an ól (kuit iriua
hil sijii dt Ltuilwfui landen
Afb. I. Het zuidelijk deel van de Hamers
veldseweg, volgens een kaart uit 1727. Aan
de noorakant van het meest zuidelijk per
ceel. "Warniks lant". heeft het hek gestaan
dat door de Heemraden werd geamoveerd
(=verwijderd).
Voetnoten
Nicolaas van Geelkercken I62K-I65IKaart van een deel
van de Gelderse Vallei van de Grebbe tot Amersfoort
Het Oud-arehiel van l.eusden bevat een dik dossier van het
proces tussen Wernikke en de heemraden
L 53De gegevens over de gang van /aken rond I 727 /ijn
aan dit dossier ontleend
Citaat uit 'Bijdrage tot de Geschiedenis van Leusden tot
IX11' door drs C.G van den Hengel, hl/. I 17
