DE BRANDKLOK LUIDDE
vermeld. Er is dan sprake van een land
huis. landerijen en een hoeve; een voor
ganger van de huidige boerderij, die pas
in 1771 werd gebouwd. Dit valt althans af
te leiden uit het jaartal dat door de ankers
in de voorgevel wordt gevormd. In 1880
werd de boerderij verbouwd. De uitbouw,
haaks op het hoofdgebouw, waarin zich
thans de ingangspartij bevindt, kwam ver
moedelijk in plaats van een uitgebouwde
keuken. In de hoek tussen deze uitbouw
en het hoofdgebouw bevindt zich een wat
wonderlijk detail: een laag. met pannen
gedekt uitbouwtje waaronder een gedeelte
van de kelder schuil gaat. Wat eveneens
opvalt is de achtergevel, die van onder tot
boven bestaat uit een gepotdekselde hou
ten wand (gedeeltelijk over elkaar liggen
de planken om inwatering tegen te gaan)
met in het midden de inrijdeuren en ter
weerzijden daarvan een mestdeur. Deze
boerderij was bepaald geen onbekende bij
de jury van de BSU, want de naam was al
een paar maal eerder gevallen. Maar bij
nadere beschouwing viel er nogal wat aan
te merken op de totaalindruk. De staat van
onderhoud van het hoofdgebouw was niet
bepaals florissant.
Daar kwam een positieve verbetering in
nadat de pacht door de Stichting Den
Treek werd overgedragen aam de familie
Davelaar. Deze keuze was niet toevallig,
want al enkele generaties lang waren er
Davelaars op andere boerderijen van het
landgoed te vinden. Dit jonge echtpaar
pakte de zaak voortvarend aan. De boer
derij werd, mede dankzij een financiële
bijdrage van de Stichting Den Treek, keu
rig opgeknapt, waardoor vooral de oost
kant er aanzienlijk beter uitziet.
Landschapsbeheer Utrecht verzorgde een
inrichtingsplan voor de tuin, dat in het
voorjaar van 2001 werd uitgevoerd. De
tuin ziet er nu nog erg nieuw uit, maar
over enkele jaren, als de planten wat ver
der boven de grond uitkomen, zullen
boerderij en tuin een fraai geheel vormen.
Vanwege deze zeer hoopgevende zaken
viel de keuze dan toch weer op een boer
derij die nog volop als agrarisch bedrijf in
gebruik is.
Cultuurhistorische waarden
Er zijn daarnaast nog enkele aspecten die
voor het ongeoefende oog weliswaar niet
direct zichtbaar zijn, maar die wel bijdra
gen aan de cultuurhistorische waarde van
deze boerderij. Vlak bij de boerderij ver
toont een sloot een soort ringvormige uit
stulping: restant van het huis
'Ooievaarshorst' dat hier ooit stond, maar
in de negentiende eeuw door jonkheer
Willem de Beaufort werd gesloopt zodat
met de vrijkomende materialen het huis
Den Treek vergroot kon worden. Op 29
september 2001 vond de officiële toeken
ning van het predikaat "Boerderij van het
Jaar 2001" plaats. Een van de eerste spre
kers was een nazaat van bovengenoemde
jonkheer De Beaufort, in zijn functie van
bestuurslid van de stichting die het land
goed en de bijbehorende boerderijen
beheert. Geroutineerd metselde gedepu
teerde mr.D.H.Kok vervolgens een
gedenksteentje in. De familie Davelaar
ontving uit handen van de gedeputeerde
een oorkonde en een fraaie aquarel van de
boerderij, als beloning voor hun inspan
ningen en als stimulans om voort te gaan
op deze weg.
(Overgenomen uit GMkwadraat, van
de Federatie Stichts Cultureel Erfgoed,
met enkele kleine wijzigingen en aan
vullingen)
Heel misschien was er wel een brand
spuitwagen, voortgetrokken door één
paard, maar zeker is wel dat er in 1828
een reglement van Politie voor de ge
meente Leusden ter kennis werd ge
bracht en dat artikel 1 luidde: "De
schoorstenen der ovens en van alle
andere stookplaatsen in huizen of
gebouwen, zullen minstens tweemaal
's jaars moeten worden geveegd en
goed schoongemaakt".
Artikel 4 vermeldde dat het verboden was
"met brandende tabakspijpen zonder
dopje langs de publieke wegen of in de
bosschen te gaan" en tevens was het
"roken op wagens geladen met ongedorst
koorn, hooi of stroo geheel verboden".
Vijftig jaar later heeft Stoutenburg een
brandspuit en er werd toen een brand
spuithuis gebouwd bij de eeuwenoude
hoeve "De Ruyter", waar altijd wel een
paard min of meer klaar stond. Het zijn
korte berichten in de krant, de krant die in
Enkele jaren na Je verbouwing in 1880 is
het groen om de boerderij Jlink toegeno
men (Foto; archiej F v. Loenen)
De "Ooievaarshorst" anno 2002 met een
geheel vernieuwd tuinontwerp.
Foto; F. v. Loenen)
J.M. Schouten
