CAFE BOERSSEN; VOOR MELK EN BORRELS
Het behoeden voor totale vergetelheid van
de oude middenstand van de vorige eeuw is
het doel van een aantal artikelen in ons blad.
Het dreigt inmiddels een heuse serie te wor
den die nog niet aan haar eind is zolang mij
geen signalen bereiken dat het nu wel welle
tjes is. Welnu dan. dit keer aandacht voor
een café waarvan ik tot voor kort niet wist
dat het had bestaan. Ik doel op Café
Boerssen aan de Heiligenbergerweg. Een
vertrouwd adres voor broeders van de natte
gemeente uit Amersfoort en Leusden aan de
rand v an Hamersveld tot 1957.
Dit cafeetje stond exact op de plek w aar nu
het verkeer over de A28 richting Zwolle
raast. Uiteraard ter hoogte van het onlangs
nog uitgebreide viaduct nabij Heiligenberg.
Mw. Riksen- Boerssen vertelt over de
nering die haar grootvader begon en werd
voortgezet door haar vader.
Haar opa liet de boerderij annex café bou
wen omstreeks 1860 en verw ierf de klandi
zie vooral in Amersfoort (De wijken De
Teut en Kruiskamp) maar ook de
Hamersvelders wisten hem te vinden.
Zoon Gerardus 1883-1967) nam de zaak
over toen zijn vader op 56-jarige leeftijd
overleed. Het cafégedeelte min of meer
tegen wil en dank want zijn levensvervul
ling lag meer in het "boeren" en melkven-
ten. Gelukkig vond hij een vrouw in Maria
(Marie) Schoonderbeek wier lust en leven
het was om de tap te bedienen. Van jongs af
aan in betrekking in café 't Bloemendaaltje
aan de Bloemendalsestraat wist ze niet
beter. Haar enige zuster nam dat café over
en Café Boerssen werd haar stek. Zo ont
stond een duidelijke maar precaire taakver
deling tussen beide echtelieden. Het precai
re karakter zal later duidelijk worden.
Gerard Boerssen hield 4 koeien en ventte de
melk uit in A'foort. Verder hield hij 1 varken
voor de slacht en wat kippen. Waar nu de
parkeerplaats van tuincentrum "Eurofleur"
aan de Ursulineweg is gesitueerd graasde
zijn vee. "Vrouw" Boerssen- Schoonderbeek
dreef het café en deed dit met volle inzet.
Alleen tijdens het koken werd de plaats ach
ter de tap even door haar man ingenomen.
Hetzelfde gebeurde wanneer ze naar de mis
ging in de St. Josephkerk want de zaak was
7 dagen per week open!
Die momenten waren voor de stamgasten
niet zelden reden om maar eens verderop te
gaan kijken want Gerard Boerssen schonk
niet meer dan twee borrels per persoon. Hij
had een flinke weerzin tegen alcohol (en
haar gevolgen) ontwikkeld en was derhalve
als geheelonthouder niet direct een getapte
kastelein. De oorsprong zal wellicht te vin
den zijn in het teveel aan dronkenschap dat
hij in zijn jeugd moest aanzien.
Niettemin voelde hij zich verantwoordelijk
voor zijn klanten.
Toen hij een stamgast eens weigerde hem
verder te schenken en naar café "Hamers
veld" verwees aan de Zwarteweg, kondigde
deze aan zich in het nabijgelegen Zwanen-
water te gaan verdrinken.
Na enige tijd werd Gerard toch wat bang
dat deze (uiteraard beschonken) klant de
daad bij het woord zou voegen en ging hij
poolshoogte nemen. Eenmaal ter plekke was
hij nog net op tijd om hem van een verdrin
kingsdood te redden. Dit voorval mag illus
treren dat hij meer (melk)boer was dan kas
telein. maar zijn verantwoordelijkheid wél
nam. Het café dreef vooral op echte stam
gasten die de tijd doodden met kaarten.
Zodra alle tafels bezet waren werd uitgewe
ken naar de huiskamer van het gezin waar
door een "flexibele bedrijfsruimte" ontstond.
Voor de kinderen niet altijd prettig. Wat dat
betreft is zo'n continubedrijf niet altijd een
zegen voor opgroeiende kinderen. Op zater
dag speelden zich vaak pijnlijke taferelen af
wanneer de zojuist ontvangen loonzakjes
persoonlijk door de vrouwen in veiligheid
werden gebracht om te voorkomen dat het
weekloon nog dezelfde dag in drank werd
omgezet. Vanzelfsprekend werd er veel "op
de lat" geschreven. Enkele klanten hadden
de gewoonte hun rekening op 2 borrels na te
voldoen. Altijd 2 borrels schuld en een
goede reden om terug te komen! Het assorti
ment was niet erg breed; Naast de gangbare
dranksoorten alleen repen chocola en siga
retten. De sluitingstijd 22.00 uur, maar zoals
vermeldt 7 dagen per week. De vakantie
bestond doorgaans uit een driedaagse bede
vaart naar Kevelaer en daar moesten ze het
hele jaar op teren.
Op zondag werd veel omzet gemaakt dank
zij de aan de overkant van de Heiligenber
gerweg gelegen tennisbanen. Een geheel
andere doelgroep, maar die omslag werd
moeiteloos gemaakt en Marie Boerssen
bereidde bij w ijze van catering imposante
Frans van Luenen
De enige bekende foto van café Boerssen aan de Heiligenbergerweg. Het bord links naast de
deur vermeldt uiteraard dat "Volledige vergunning is verleend om alcohol te verstrekken
Links biedt een kloeke perenboom nog enige schaduw op het zonnige terras.
Foto Archief Mw. Riksen
