AANKONDIGING VOORJAARSLEZING
Boekbespreking
557
558
Leusden verstrekt aan de bezoekers.
De heer Bos heeft ook dit verslagjaar
weer een aantal tentoonstellingen in de
vitrines in het gemeentehuis verzorgd.
Overige activiteiten:
In samenwerking met het
l andschapsbeheer Utrecht, de gemeente
Leusden en enkele andere betrokken
instanties, is de inventarisatie van de his
torische voetpaden afgerond. De open
stelling van één van deze paden, het
Schutpad in Leusden Zuid, heeft plaats
gevonden en Landschapsbeheer Utrecht
is bezig met onderhandelingen over de
openstelling van een tweede voetpad.
F.r is door het bestuur een start gemaakt
met het actualiseren van ons
Huishoudelijk Reglement.
De verzekeringen zijn dit jaar getoetst en
waar nodig aangepast.
Voor het behoud van enkele monumenten
in I.eusden en Achterveld is bij de
gemeente aandacht gevraagd.
Het bestuur wil nogmaals aangeven dat
een goede brandvrije ruimte voor de
opslag van onze archieven ontbreekt.
Dit jaar is een standaard overeenkomst
tot overdracht en afstand van het auteurs
recht tot stand gekomen.
I edcnmutaties:
I let ledenbestand bedroeg aan het begin
van het verenigingsjaar 257 leden en aan
het einde 261
Het bestuur bestond dit verslagjaar uit:
voorzitter. J. van Burgsteden; secretaris
H. Slotboom; penningmeester, J. van
Laar;
leden. W. Bos, J. Blom, C. Coenen. Th.
de Haas. W. van Kooij en E. van
Schalkwijk.
Monumentencommissie;
De monumentencommissie van de
Historische Kring is na de instelling van
een gemeentelijke monumentencommis
sie in 2002 opgeheven. In deze commis
sie werd dhr. R. Polak benoemd als ver
tegenwoordiger van de Historische
Kring.
Public Relations;
De commissie leden zijn K.G.
Vlaanderen, P.C. Noorland en B.
Goosman. Zij hebben de promotie ver
zorgd rond de uitgave van het tweede
boek in de HKL-serie over de Katholieke
Parochie van Leusden.
Ook werd dit jaar de informatiefolder
van de Historische Kring geactualiseerd
en uitgegeven.
Website
Dit jaar is de website van de Historische
Kring Leusden operationeel geworden.
Naast de gegevens over de Kring en haar
activiteiten is er ook informatie te vinden
over allerlei actuele "historische activi
teiten in de regio. Er zijn linken naar
zeer veel website's die met historie te
maken hebben en er is vanzelfsprekend
ook informatie over de historie van
Leusden vermeld.
Bibliotheek
De bibliotheek was ook dit jaar weer
elke maand een avond opengesteld voor
de inzage en uitleen van boeken. De heer
Van de Weerdhof beheert onze biblio
theek als vanouds met veel zorg. De
bibliotheek heeft weer enige uitbreiding
ondergaan door de aanw inst van enkele
titels, waaronder natuurlijk het in eigen
beheer uitgegeven boek van over de
Katholieke Kerk in Leusden. De uitleen
is stabiel gebleven. Vermeld mag worden
dat het onderwijs, voor het opzetten van
een project, ook de weg naar onze biblio
theek heeft gevonden, liet bestuur heeft
een begin gemaakt met het zoeken naar
mogelijkheden om het bezoek aan onze
bibliotheek nog meer te stimuleren.
Het bestuur
Leonie van Beckum zal een lezing houden
over haar boek "De Katholieke Kerk van
I.eusden van ca. 1000 - 1980"
Dit zal plaats vinden op donderdag 3 april
2003 om 20.00 uur in "De Kom" naast de
St. Jozefkerk aan de Hamersveldseweg.
Rie Vroon - Rouhos
L. van Beckum, De Katholieke Kerk in
l ensden ca 1000 ca 1980, Leusden 2002,
108 blz., 69 illustraties, ISBN 90 9016457-
X. Prijs El5,00 in de boekhandel. Leden
van de Historische Kring kunnen het boek
voorE 12,00 bestellen bij J.A. van Laar,
Lambalgerkom 22, 383 I RP, tel. 432 37 77
en H. Slotboom. Pr. Irenelaan 52 3832 CD,
tel. 494 73 30.
In de herfst van 2002 verscheen dit boek als
deel 2 in de serie van het Fonds Publicaties
Geschiedenis Leusden. Het in de titel ver
melde jaartal 1000 houdt verband met de
schenking van de kerk in Oud-Leusden aan
de door bisschop Ansfried gestichte kloos
tergemeenschap op de Hohorst. Hijzelf ves
tigde zich daar ook. Dat begin bij het jaar
1000 is niet geheel bevredigend. Waarom?
Karei de Grote gaf in 777 de villa Lisiduna
aan de bisscoppelijke St.-Maartenskerk in
Utrecht. Lisiduna was waarschijnlijk een
belangrijke Frankische nederzetting.Tussen
eind 1982 tot begin 1985 vonden opgravin
gen plaats in verband met de aanleg van de
A 28. De archeoloog W. J. van Tent ver
meldt in "De opgravingen bij Oud-Leusden"
in Flehite, 17e jrg. Nrl/2(april 1985) de
vondst van een Merovingisch grafveld. Hij
schrijft daarover: "Het grafveld is dus een
kleine twee eeuwen in gebruik geweest tus
sen 550 en 750. De einddatum komt over
een met die van vele andere Merovingische
grafvelden in noordwest Europa. Als gevolg
van de voortschrijdende christianisering
werden de oude grafvelden in de loop van
de 8ste eeuw verlaten en kwam de gewoon
te op de doden bij de kerken te begraven".
Zou dat in de nederzetting Lisiduna ook
gebeurd zijn? Dan kan daar na 750 een
eenvoudige houten kapel of kerk zijn
gebouwd. Leonie van Beckum wijst zelf op
blz. 11 op deze mogelijkheid door te verwij
zen naar de zeventiende eeuwse historicus
Antonis Matthaeus. Hij laat leden van het
alhier wonende geslacht van Lokhorst tij
dens de invallen van de Vikingen rond 834
als leenman van de bisschop de kerkelijke
goederen in het gebied van de Eem bescher
men. Zo'n leenman had dikwijls een kerkje
in zijn omgeving om de godsdienstige ver
plichtingen te vervullen. Lag dat in de
nederzetting Lisiduna? Vanaf 1006 beschik
te de abt van Hohorst door bovengenoemde
schenking over de inkomsten uit het domein
Lisiduna. De pastorale zorg werd aan de
kloosterlingen opgedragen. De kluis werd
onder bisschop Adelbold, de opvolger van
Ansfried, een benedictijnenabdij; de kloos
tergemeenschap verhuisde in 1050 naar
Utrecht en kreeg daar de naam St.-
Paulusabdij. Op de Heiligenberg, een ande
re naam voor de Hohorst, bleef alleen een
proosdij achter voor de inning van pacht en
tijns etc. De abt had het recht de pastoor te
benoemen.van de kerk van Oud-Leusden.
Het pastoorsambt van de St.Urbanuskerk,
zoals deze kerk later werd genoemd, was
zeer geliefd vanwege de hoge inkomsten.
Geestelijken uit de hogere standen verwier
ven graag dit ambt, maar lieten de werk
zaamheden over aan eenvoudig opgeleide
plaatsvervangers. De Reformatie kwam laat
in deze streek. Op 24 december 1 580 namen
de protestanten de kerk in bezit. De over
heid wees het kerkgebouw aan de gerefor-
