579
580
Verder heeft Peter Wijntjes, de veevoerver-
koper er gewoond en Gerrit van Putten, boe-
rendaggelder en loonwerker. In een
woon/slaapkamer heeft Dirk Wijntjes nog
enige tijd als schoenlapper gewerkt. Aan de
wegkant stond de enige houten pomp van
het dorp.
Volgens de archieven heeft het pand in de
18e en 19e eeuw ook als school dienst
gedaan. Tijdens een inspectie in 1750 luidde
het oordeel dat hier sprake was van een
onwettige school. Echter het huis werd tij
dens de wintermaanden "gedoogd" als
school dienst te doen. omdat er geen wettige
school bestond.
De reden dat e.e.a. oogluikend werd toege
staan was gelegen in de omstandigheid dat
de kinderen in die tijd thuis moesten werken
in de zomer tot in de late herfst.
Aardappels rooien, op de geit passen of
werk in de turfveenderij vormde de kinder
arbeid van toen. In de wintermaanden was
er pas tijd voor onderwijs en tot tenminste
en nog een afzonderlijke woning met daar
naast een nieuwe schuur en een stenen var
kenshok. Het pand was lange tijd het enige
huis tussen de kerk en de boerderij "Klein
Hoolhorst" I km. verderop.
Op 6 juli I860 zou Gradus de bakkerij tij
dens een openbare veiling in gebouw
Amicitia te Amersfoort laten veilen toen na
het overlijden van zijn eerste vrouw een
boedelscheiding noodzakelijk werd.
Volgens de aktes van toen is dit destijds niet
doorgegaan.
Echter op 9 augustus 1861 verkoopt hij het
perceel aan Goossen Wijntjes voor 1800
gulden.
In de akte wordt vermeldt dat 1 kamer en
3.5 roeden grond werden verhuurd aan
Catcrina v.d. Hengel, weduwe Hoppenrijs
voor 10 gulden per jaar. Dit zou een con-
trakt \oor het leven zijn. Deze Catharina
v.d. Hengel was de weduwe van schaapher
der Hoppenrijs, geboren in 1783 in het
koninkrijk Pruisen. Hij overleed in 1855.
van 1965 toen er grote ramen zijn geplaatst
en de oorspronkelijke aanblik sterk w ijzig
de.
Hopelijk is met de laatste bewoners, de fam.
kaishoven de zo lange en rijke historie van
dit pand nog niet ten einde.
Wat zou het aardig zijn als het schooltje van
weleer, in de vorm van een klein museum,
weer in gebruik zou worden genomen.
Met dank aan Jan Schouten voor de info.
1830 heeft het pand als zodanig dienst
gedaan.
Zo was Teunis Greefhorst rond I 820
schoolmeester aldaar en later ook II. v.d.
Hengel. Schout der gemeente Stoutenburg.
Op afb. I is het pand nog in oorspronkelijke
staat te zien op een schilderij van Paul van
Gijn die het doek schilderde uit dankbaar
heid voor de opvang van hem en zijn gezin
tijdens de evacuatie van '44-'45 in
Achterveld. De laatste verbouwing dateert
Schilderij van Paul van Gijn, vlak na de oorlog gemaakt
Foto: F. v. Loenen
f*t*
■«afr
Afb. 2
Achtervelds oudste huis in 21)113. Foto: F. v. Loenen
