EEN HAMERSVELDS CAFE;
710
"BIJ TINUS KON JE ALTIJD TERECHT."
diensten opleveren, zoals ritten met de
pastoor of voor gasten van het gesticht naar
de stad of het station (er was nog geen bus),
vrachtvervoer zoals varkens aan de
slachterij leveren, veevervoer naar de
markt, eieren naar de eiermarkt brengen..
Meer in de agrarische sector:
tijdverslindende veeverzorging zoals
kalveren mesten, biggen fokken, kuikens
uitbroeden en opfokken waar men een
broedmachine voor nodig had (een apparaat
dat b.v. werkte op brandspiritus als men
afgelegen woonde, of electrisch als men aan
de weg woonde), en dan de kuikens leveren
aan kippen houdende boeren.
Het melkri jden was al gauw maar voor een
paar weggelegd, van wie de een ook nog
tijd overhield om transporten uit te voeren
zoals zand halen 'van de berg' voor
bouwactiviteiten (slechts één aannemer had
zelf een vrachtwagen, de ander gebruikte
zijn T-Ford wel voor personenvervoer) en
voor de aanvoer van tarwedoppen uit de
Beemster. De zonen van de boeren gingen
mee om te helpen de zakken te vullen
achter de dorsmachine; ze konden niet allen
m de cabine; boven op de lading werd een
kuil vrij gehouden waarin ze behaaglijk de
terugtocht aanvaardden, met een volle
vracht en vol verhalen.
Een paar boeren hadden een melkwijk in de
stad; de melkw ijken waren tot 1945 nog
niet gesaneerd, dus zij reden met verse melk
elke dag. ja tweemaal daags, heel wat af,
want eerst moesten zij tot in de oorlog ook
nog de melk afhalen bij een boer. die kreeg
weer een paar centen meer per honderd liter
voor die consumptiemelk; daarvoor
moesten melkw inning, melkgerei en stal
(meer en uitzetbare stalraampjes) w eer aan
strikte eisen van hygiëne voldoen; elke
week w erd de melk gecontroleerd op
vetgehalte, reinheid en houdbaarheid door
het M.C.S.U..(Melkcontrölestation
Utrecht).
En o ja, hun vee werd elk jaar nagekeken op
t b c. met een soort piquetreactie, wat dit
was weet ik niet, ik had geen koeien; ik
herinner mij wel dat een 'reageerder' een
ramp was; voordien heette zo'n koe een
'slijter'; de Utrechtse markt werd pas na de
oorlog t.b.c.-vrij, Drente was de eerste
t.b.c.-vrije provincie.
Omstreeks 1945 werd de melkvoorziening
gecentraliseerd: alle consumptiemelk ging
naar Amersfortia'. Voortaan kwam een
melkrijder over Hamersveld om de melk op
te halen bij de boeren die consumptiemelk
leverden. Alweer iemand met een klein
bedrijf die dank zij deze nevenactiviteit een
paard eropna kon houden. Hij haalde de
verse morgenmelk. En de avondmelk? Die
moest thuis gekoeld worden en daarvoor
mocht of kon de regenton of regenput of de
sloot niet dienen: er moest een koelbak
komen, zodat de avondmelk de volgende
morgen 'koelvers' mee kon.
Amersfortia gaf geen ondermelk mee
terug, immers de consumptiemelk werd
'gestandaardiseerd' op 3.2 vet 1968);
wat zij met de weggecentrifugeerde room
doen? Kijk maar in de encyclopedie en in
het melkvak van de supermarkt, ik kan met
de enige echte (nou ja, 3.2 vet) aardig uit
de voeten in de keuken.
De Leusdenaar van nu beschouwd "De
Hamershof" ongetwijfeld als het "kloppend
hart" van het dorp.
Echter, in de vorige eeuw tot pakweg 1975
was het "centrum" van Hamersveld heel
wat kleiner van omvang. Eigenlijk kunnen
we volstaan met de hoek Zwarteweg/ Burg.
de Beaufortweg waar de smederij van Gijs
"Pruts" v.d. Hengel en Café Tinus v.d. Pol
waren gevestigd.
Heel overzichtelijk dus. Nu is eetcafé "De
Dikke" nog steeds een pleisterplaats voor
vertier zoekende jongeren..
Het café werd aanvankelijk uitgebaat door
de moeder van Gijs, de smid.
Tinus v.d. Pol, geboren in 1906 op een
boerderijtje waar nu "De Biezenkamp"
staat, wilde eigenlijk slager worden maar
vond eerder emplooi als bakkersknecht bij
Stephen v.d. Berg en later Evert v.d. Hengel
aan de Hamersveldseweg.
In 1932, getrouwd en wel met Riek
Greefhorst, kon hij het café aan de
Zwarteweg huren voor 6 gulden per week.
Een café/ slijterij ontstond meestal als
bijverdienste naast een kruidenierszaak,
(Ros Beijaart)ofbakkerij (Opeenvolgende
telgen v.d. Hengel).
Ook Tinus had dus een volledige werkdag
achter de rug als hij om 17.30 het café
ontsloot voor zijn klanten. Zo verwierf hij
een (bescheiden) tweede bron van
inkomsten.
Tijdens de oorlog waren de duitsers er
ingekwartierd en lag de boel
noodgedwongen stil.
Toch voorzagen zij de familie van kolen en
ook vlees uit de slachterij die de duitsers in
een schuurtje bij de naastgelegen smederij
hadden ingericht.
In 1945 kon hij het pand kopen en er ook
gaan wonen. Helaas overleed zijn vrouw in
1948 en bleef Tinus achter met 9 kinderen.
Hij hertrouwde I jaar later met Gerritje
Blom die in Achterveld een kruidenierszaak
dreef onder de naam; "De Morgenzon".
Cons u mp tie melk.
Tunis van Je PoI in zijn slijterij in 1979Het
café had toen al enige jaren zijn deuren
gesloten Foto: Archief fani. v.d. Pol
