730
731
Nieuwe leden
Mevr M.Bouwmeester v.d. Vlasakker - Mevr.R.Casemier - Walet - Mevr.W.van de
Lagcmaat - Fam.H.H.Hoff - J.Brienne - M.C. van Wieringcn -
Mevr.G. W.van Ksvcld - de Vette - M.J.Jansen - K. van den Brecmer - Mevr.T.Rutte -
G.J.G.BIom - Mevr. M. Kerkhof - A.E.van den Breemcr - Mevr.M.Kerkhof - Mevr.E.van
de Wal Heyke Dhr.H.L.V.Piet - F..J.van Ravenhorst - Dhr.R.J.Schoondcrbeck -
Mcvr.K.E.Pouwels Koopman - Mevr.M.A.Rond - Hildebrand - J.van Ruler -
H.J.Tolboom
Bedankt: W.de Jong W.dc Grcef- J.F.van Maurik - Mevr.J.Verberne - N.Krabbe -
P. Wilmink
Verslag van de lezing op 23 november 2004 in De Kom.
I)e belangstelling voor deze avond was
overweldigend.
Extra stoelen moesten worden geplaatst om
alle belangstellenden een zitplaats te geven.
Het onderwerp was er dan ook naar.
De geschiedenis en het ontstaan van het
klooster op de Hohorst. de huidige
natuurlijke heuvel achter het Huis
Heiligenberg tussen Leusden en
Amersfoort.
De voordracht werd gegeven door Mevr.
Dr. C.J.C.Broer. Mevr.Broer heeft
middeleeuwse geschiedenis gestudeerd aan
de Universiteit van Amsterdam.
Ze schreef een proefschrift over de oudste
geschiedenis van de Utrechtse
St.Paulusabdij(gctiteld: Uniek in de stad)
en promoveerde daarop in het najaar van
het jaar 2000.
Zij schreefeerder publicaties over o.a. de
positie van de vrouw in de middeleeuwen,
over de middeleeuwse ontginnings
geschiedenis van Eemland en (samen met
Dr.M. de Bruijn) over de vroegste kerken in
Utrecht en de geschiedenis van het
Romeinse Utrecht door de eeuw en heen.
Ook verscheen van haar hand een
publicatie over het Utrechtse Kerkenkruis.
Zij is nu bezig aan een nieuwe publicatie
over Bonifatius en zijn betekenis voor de
kerk in Nederland in de middeleeuwen en
doet nader onderzoek naar verschillende in
de twaalfde eeuw gestichte abdijen in en
rond Utrecht.Als blijk van hun intentie de
wereld vaarwel te zeggen en zich volledig
te wijden aan het eren van God door de
liturgie legden kloosterlingen in het
algemeen de geloften van kuisheid,
gehoorzaamheid èn van armoede af. Bij dat
laatste ging het echter om persoonlijke
armoede, want juist om kloosterlingen in
staat te stellen zich vrij van wereldse
beslommeringen te wijden aan het
koorgebed, had een kloostergemeenschap
toch altijd een zeker bezit nodig voor het
onderhoud van de monniken en de
instandhouding, maar vaak ook verfraaiing
van de gebouwen.Dit bezit - grondbezit,
maar ook allerlei andere rechten waaruit
inkomsten voortvloeiden - verwierven
kloostergemeenschappen deels al bij hun
stichting maar verder ook daarna nog
regelmatig door schenkingen van
(belang)rijke gelovigen, die in ruil daarvoor
van de kloosterlingen verwachtten dat ze
voor hun zielenheil baden.
Op deze manier, maar ook vanwege de
noodzaak om het hen toebedeelde en zich
ontwikkelende bezit te beheren, waren de
kloosterlingen - hoewel ze geacht werden
een geheel van de wereld afgewend leven te
leiden - toch op allerlei manieren nauw
verbonden met een vaak ook werkelijk
actief leven in de wereld. Het bovenstaande
gold ook voor de omstreeks het jaar 1000
door bisschop Ansfried van Utrecht
gestichte kloostergemeenschap op de
Hohorst bij Leusden, die omstreeks 1050
voor Ansfrieds opvolger, bisschop Bcrnold,
naar de stad Utrecht werd verplaatst en
sindsdien bekend stond als de Sint-
Paulusabdij.
Bezittingen had de abdij in verschillende
delen van het bisdom Utrecht, maar het
zwaartepunt van het goederen- en
rechtenbezit was toch gelegen in Eemland
In deze lezing werd uitleggegeven over
welke rechten de abdij kon beschikken, hoe
ze deze verwierf, welke inkomsten er uit
voortvloeiden en hoe ze werden beheerd en
aangewend voor het onderhoud van de
kloosterlingen.
BEZOEK REGELMATIG ONZE WEBSITE: www.historieIeusden.nl
Zoals u waarschijnlijk weet beschikt de
Historische Kring Leusden al enkele jaren
over een eigen website.
Hier is mogelijk voor u interessante
informatie te vinden zoals:
AGENDA: op deze pagina staan
activiteiten zoals lezingen, exposities en
tentoonstellingen vermeld.
UIT DE PERS: hier verschijnen
regelmatig persberichten met actuele zaken
die te maken hebben met historie in het hele
land.
WEBADRESSEN: op deze pagina staan
honderden webadressen gerangschikt naar
geschiedenis, monumenten, musea,
archeologie en erfgoed. U hoeft maar te
klikken en de uitgekozen website
verschijnt.
FOTOARCHIEF: hier kunt u fotoseries
zien over het oude Lcusdcn, Stoutcnburg en
Achterveld.
BOEKWINKEL: via deze pagina kunt u
diverse boeken bestellen. Ieder jaar
verschijnt er een nieuw bock, uitgegeven
door onze kring met telkens een ander
thema betreffende de geschiedenis van onze
dorpen.
BIBLIOTHEEK: Deze pagina is onlangs
geheel vernieuwd! De literatuurlijst staat in
zijn geheel zeer overzichtelijk op deze
pagina vermeld. Een ruim aanbod boeken
over de historie van Leusden, Stoutcnburg
en Achterveld en daarbuiten.
Regelmatig worden de pagina's
geactualiseerd. Heeft u suggesties?
Stuur die naar
webmaster^historieleusden.nl
Theo M. de Haas
Rinze ter Wal
"De kloostergemeenschap op de Hohorst en de Utrechtse St.Paulusabdij
Persoonlijke armoede versus collectieve rijkdom.
Het (Eemlandse) goederen- en rechtenbezit van de St.Paulusabdij in Utrecht
Foto Jan van Laar
