738
739
Bronnen:
- Archief van de Stichting St. Picters en
Bloklands Gasthuis Beleggingen te
Amersfoort
- Archief van het Nederlandse
Openluchtmuseum te Arnhem
- Archief van de Gemeente Leusden
- Nederlandse duiventillen, van H.W.M.
Ciiezen - Nicuwcnhuys en C.C.S. Wilmer
- Omtrent Asschat onder eindredactie
van Marijke van Hijden en Jan Vcrduin-
- De Heiligenberg - 10 eeuwen
geschiedenis van een buitenplaats te
Leusden, doctoraalscriptie van
H.J. van Hilten
- Kadastrale atlas provincie Utrecht
Oudschildgeld Leusden c.s. 1536 - 1806,
van J. Verduin
- Kastelenboek provincie Utrecht, door ir.
J.D.M. Bardet
- Het boerderijen boek, uitgegeven door de
Stichting Historisch Boerderij Onderzoek
Van "Muusdaarup,, naar "Musschendorp" Joep van Burgsteden.
Deze naam verwijst naar de rode
pannendaken die daar te zien zijn.
Vlakbij het dorp Achterveld ligt een
buurtschap met de toevoeging 'dorp'.
Het
werd vroeger ook wel De Feber genoemd,
een naam, afgeleid van een Fransman, Le
Fèbre, die daar destijds woonde. Le Fèbre
was een gepensioneerd Frans officier.
Het dorp Achterveld kent in haar omgeving
een aantal 'dorpen'.
Stoutcnburg, dus de huidige kern, heette
vroeger in de volksmond het 'Rooic
Daarup', ontstaan in de 19c en 20c eeuw.
Jannendorp, genoemd naar een aantal
Jannen die daar hebben gewoond: Jan
Zieltjes, Jan van Burgsteden, Jan Evers, Jan
van Laar, Jan Bloem, Jan de Jong en Jantje
Koller info van Jan Schouten Dit buurtje
Achtergebleven na de Franse
overheersing?? De naam Jannendorp
sprak de mensen echter meer aan en zo
raakte de naam De Feber weer in onbruik.
De weg erdoor kreeg ook de naam van al
die Jannen, Jannendorperweg.
We kennen ook nog het Musschendorp,
gelegen halverwege Achterveld en de
driesprong in Stoutcnburg. In een oud
belastingregister uit 1536 vinden we de
naam 'De Muis'. Het huis met die naam ligt
aan de Hessenweg, op no. 163. Men
noemde het in het dialect ook wel 'de vier
woeningen' (woningen) of 'de kezarre'
de kazerne omdat er in het verleden vier
gezinnen woonden. Met de namen De Muis
en Musschendorp is toch iets aan de hand,
maar wat weet ik niet. In het Achterveldse
dialect is muis, muus. Anders dan dit
dialect werd er in Musschendorp niet
gesproken. En vroeger (zeg maar tot 1970
hadden oude mensen het dan ook nooit over
Musschendorp maar over het Muusdaarup,
genoemd naar De Muis.
Maar waarom spreken we dan nu over
Musschendorp? Wanneer raakte de oude
naam Muisdorp in onbruik Muisdorp is
een oude naam, maar dat is ook
Musschendorp. Op de plattegrond van de
Gemeente Stoutcnburg uit 1869 wordt
vermeld: Stoutcnburg of Musschendorp.
Dat betekent dus dat het twee
gelijkwaardige namen waren.
Misschien dat het dialectwoord muus door
mensen, die Nederlands spreken en het
dialect niet kennen als 'mus' werd
verstaan en dus ook zo geschreven. Het
klankverschil is niet zo groot. Maar het is
maar een veronderstelling, dus er kan een
andere verklaring zijn.
De bewoners van Mussendorp zullen het
woord mus zeker niet hebben gebruikt,
want in het dialect, wat iedereen daar sprak,
hebben we het niet over een mus of mussen,
maar over een mors of morssen. Maar de
naam Morssendorp in nooit gebruikt. Wie
weet er wat meer te vertellen over deze
beide namen en het gebruik ervan?
Op z'n Achtervelds.
Ook plaatsnamen werden vroeger in dialect
uitgesproken. Meestal volgde deze
uitspraak het geldende dialect. De lange ij
werd dus een ie. Nijkerk spraken we uit als
Niekarek en we hadden het dus ook over
"'t Niekarekervecn". Zo noemden we
Hamersveld ook 'Haomersveld".En
Hoogland heette "'t Hoge Laand" en ook de
uitspraak van Voorthuizen volgde het
dialect en werd "Voorthuze". Maar
Scherpenzeel week weer af van het dialect
waar het de uitspraak betrof van 'zeel'. Het
eerste deel van deze naam volgde het
dialect wel. En zo heette Scherpenzeel in
dialect 'Scharepezeil'. En vroeger heette
het, zoals ik op oude kaart tegenkwam,
Scarpezeel. We hadden het vroeger over
opscharepe. Maar er waren ook
plaatsnamen die niet volgens de
dialectregels werden uitgesproken.
Hoevelaken noemde men
Hoevelok en Woudenberg was Bombareg.
En mensen die in mijn jeugd al heel oud
waren, hadden 't over "Utcrt" Utrecht
en over Aorem Arnhem
Amersfoort werd uitgesproken als
"Aomersfoort". Maar wc hadden het bij
nooit over Amersfoort, "we ginge n'r stad",
en dan wist iedereen wat we bedoelden. We
kwamen niet vaak in de stad; misschien een
keer per jaar om kleren te kopen. En daarna
gauw weer naar huis, want die drukte dat
vonden we maar niets.
Plaatsnamen in het Nederlands veranderen
in de loop der tijd ook vaak in schrijfwijze.
Schrijven we nu De Bilt, vroeger was het
De Bildt, en het huidige Terschuur schreven
we vroeger als Ter Schuur. Trouwens ook
'De Muis "Hessenweg 163.
Foto:Frans van Loenen
Joep van Burgsteden
