753
Eerste voorzitter Ronald Polak
Hij is leraar geschiedenis aan de
Scholengemeenschap Guido de Bres te
Amersfoort. Hij is geboren in 1950 in
Leusden, aan de Arnhcmscweg. Zijn vader,
een Amsterdammer, werd na zijn onderduik
in Hamersvcld gemeenteambtenaar en zijn
moeder kwam uit Barncveld.
Ronald Polak was van 1985 tot 1993 de
eerste voorzitter van de nu twintigjarige
Historische Kring Leusden. Hij was
daaropvolgend nog vijfjaar secretaris.
Waar kwam de motivatie vandaan om zich
zo in te spannen voorde vereniging? Hij
zegt: "Het is dezelfde motivatie als waarom
ik in het onderwijs ging: ik mag nu eenmaal
graag mijn kennis en enthousiasme voor de
geschiedenis aan anderen overdragen".
Vanuit de Culturele Raad was een oproep
geplaatst in de Leusder Krant om een
vergadering te houden om te komen tot de
oprichting van een Historische Kring
Leusden. Dit was in de eerste maanden van
1985. In 1977 - een jaar nadat ik was
afgestudeerd had ik met enkele anderen
de tentoonstelling "Leusden 1200"
georganiseerd. Ik was dus geïnteresseerd en
bovendien voelde ik mij met Leusden
verbonden.
Ik ging naar die door de CRL belegde
vergadering, omdat ik wilde voorkomen dat
er hier een vereniging los van Flehite zou
komen en wellicht zelfs daartegen gericht.
Ik w as en ben voorstander van een
regionale functie van Flehite, het museum
en de oudheidkundige vereniging. Ik vind
nu eenmaal dat een stad als Amersfoort een
betekenis heeft voor de omliggende
gemeenten. Om een ander voorbeeld te
noemen: er hoeft van mij ook geen theater
in Leusden te komen, dat mag wel in de
stad. Toen de vereniging eenmaal draaide
kwam ik er al snel achter dat het wel
meeviel met het 'lokale denken'. Het
speelde niet zoals ik dacht. De samen
werking met Flehite was dan ook vanaf het
begin uitstekend. Zo was de officiële
presentatie van de Historische Kring
Leusden in oprichting eind april 1985 in het
museum. Daar waren toen de even eerder
bij Oud Leusden opgegraven voorwerpen te
zien. De A28 werd toen aangelegd. Ook met
de historische verenigingen in Woudenberg,
Scherpenzeei en Renswoude bestond een
goed contact. In mijn periode hadden we
regelmatig voorzittersoverleg en
gezamenlijke lezingen. En dan was er ook
nog de Stichtse Historische Reeks die tot
ver in de jaren negentig boeken uitgaf en
daardoor verenigingen met elkaar in contact
bracht. Daaruit kwam later de Stichting
Stichtse Geschiedenis voort.
Dat waren Arie van Kooy sr., Annelies
Lakeman, Anne Medctna. de heer Van de
Wetering (hij heeft ons nooit gezegd wat
zijn voornaam was, ik zou het in de
oprichtingsakte moeten opzoeken!) en
ondergetekende.
Andere mensen van het eerste uur waren
Goos van Leeuwen. Jan Schouten, Rie
Vroon, Jan Jchee (uit Amersfoort), Jan
Renes, Cor van de Hengel en Jan Huis in 't
Veld, en dan ben ik nog bang enkele namen
te hebben vergeten.
In diezelfde tijd w ilde de Oranjevereniging
een tentoonstelling organiseren naar
aanleiding van "Veertig jaar bevrijding".
Met een kleine groep toekomstige
(bestuurs(leden regelden we dit evenement.
Annelies Lakeman was doorslaggevend
W
w
LUi
voor de artistieke inrichting van de
tentoonstelling. Zij had met haar twee
antiek- en curiosaw inkels feeling voor deze
zaken. Ze maakte ons duidelijk datje met
een paar plakbandjes of wat scheve spelden een
mooie expositie kon verprutsen. We gingen naar
de notaris op 7 juni 1985, de datum van de
oorkonde uit het jaar 777, waarmee de
geschiedenis van Leusden begon, zullen we dan
maar zeggen.Het eerste nummer van ons blad
verscheen in augustus van dat jaar.
In het eerste nummer schreefje dat er dingen
werden bedreigd en dat daarom de Historische
Kring moest worden opgericht. Wat werd er
bedreigd?
We hadden al achter de rug (eindjaren '70)
dat de Tabaksschuur bij 't Spul was
afgebroken. En in boerderij 'De Swarte
Steeg' had Vrouwe Justitia boven de
schouw gehangen ook weg. En zo
verdween er meer in Leusden. De naam
Smoussesteeg mocht niet meer; die moest
naar koopman Benjamin Cohen vernoemd
worden. Bovendien wilde men de
historische term "steeg" vervangen
door"pad", dat kennelijk als minder boers
werd ervaren. We hebben dat voorkomen
en gelukkig zijn al die oude paden door de
velden nog steeds stegen.Maar we wilden
ook niet een anti-vooruitgang vereniging
worden.
Ik zou het eigenlijk niet precies weten. In
boeken over de Amersfoortse geschiedenis
(Van Rootselaar, rond 1900) werd Lisiduna
vermeld.
De oprichters van Flehite wisten er 125 jaar
terug ook van. In het algemeen kun je
zeggen dat in de loop van de 19e eeuw de
studie van de Middeleeuwen op gang
Henk Verhing
IK MAG GRAAG MUN ENTHOUSIASME VOOR GESCHIEDENIS OVERDRAGEN"
W 'ie nam het initiatief tot oprichting van Je
Historische Kring
Wie waren Je eerste bestuursleJen?
Het jaarlijkse voorzittersoverleg in 1990 met vJ.n.r. de heren Van der Wiel (Woudenberg), Laansma
(Renswoude), Polak (Leusden), Lagerweij (Scherpenzeei) en Moesbergen (Woudenberg), in de
voormalige Oudheidskamer bij de Brandweerkazerne in Woudenberg. Archief R. Polak
Hoelang was het bestaan van een oorkonJe
uit 777 waarin "VillaLisiduna" werd
genoemd al bekend?
