Toen nog niet. Ik zal helemaal beginnen bij het begin. Het was in 1938, toen wij getrouwd zijn, toen moesten de Hollandse soldaten in de kazernes blijven, want het zou spannend zijn. Maar die spanning die viel toch wel weer mee; ze mochten weer naar huis maar dan in 1939 begon de mobilisatie. September 1939. Wat houdt mobilisatie in? Dat betekent dat dan de soldaten paraat moeten zijn. Ze mogen nergens heen. En dan gaan ze kwartier maken. Weten jullie wat kwartier maken is? Een luitenant en een korporaal van de soldaten komen kijken hoeveel soldaten er in je huis kunnen komen, hoeveel soldaten er kunnen slapen. Ook de soldaten die in dienst geweest zijn moesten allemaal opkomen. Dus dat kon niet allemaal in de kazernes. In Amersfoort had je de infanterie en de cavalerie. Eerst kregen we de infanterie, dat waren de soldaten die lopend van Amersfoort hier naar toe kwamen, of met de fiets. De cavalerie, dat waren de soldaten op het paard. Toen de infanterie was weggegaan kwam de cavalerie met de paarden; de stallen moesten in orde gemaakt worden. Een heleboel spullen werden er gebracht: keukenwagens kwamen er met voedsel, want de soldaten moesten natuurlijk ook eten hebben. Weten jullie de liniedijk? Dat is de dijk die hier vlakbij ligt. Dat weten jullie wel. In 1939 begonnen ze in de liniedijk loopgraven te maken. Dat ging dag en nacht door. Het gebied erachter werd inundatiegebied. Het hele gebied werd onder water gezet. En alle boerderijen moesten weg, omdat ze een vrij schootsveld wilden hebben. Er zijn maar 2 boerderijen blijven staan. De rest is verbrand. In het begin merkte van. Maar, alle mensen die nog wat geld hadden, hamsterden. Hamsteren betekent: inkopen doen, want je weet maar nooit, als er oorlog komt dan kan er voedselschaarste komen. Dus wat er maar te koop was dat kochten ze. Koffie, thee, kaneel, rijst. Maar alles raakte op en toen kwam er distributie. We kregen een stamkaart. Die stamkaart was een 855 soort paspoort. Die moest je laten zien als je wat wou kopen. Je kreeg ook een bonnenboekje. Op aanplakbiljetten en in de krant kon je zien welk bonnetje je kon gebruiken. Aan alleen een bonnetje had je niets; je moest ook betalen. Als je geen geld had, dan had je niks. Maar toen kwam de ruilhandel. Er werden sieraden geruild voor eten. Dat werd veel gedaan. Overal en dus ook in Leusden. Niks. Helemaal niks. Wij hebben alles gedeeld van hetgeen we nog hadden. We hadden melk en aardappelen en we hadden koren. Het is misschien een beetje ingewikkeld om dat allemaal te vertellen. Maar, het koren, dat mocht je zelf niet houden. Als er gedorst werd, hadden de boeren er al stiekem zelf wat koren uitgeslagen. En daar kon je de mensen weer mee helpen. De boeren hadden wat dat betreft wel een beetje geluk. We waren heel erg bang. In het begin nog niet, maar hoe spannender het werd, hoe angstiger we werden. We wilden wel weg, maar we wisten niet waarheen, want het was overal gevaarlijk. Het was hier verschrikkelijk gevaarlijk Als het avond werd dan zeiden we tegen elkaar: "Morgen gaan we weg.ik durf hier niet langer meer". Maar als het dan weer dag werd, nou dan ging het gewoon weer door. Heel weinig. Wel met de familie van mijn man. De Van den Hengels komen uit Hamersveld, zo heette Leusden vroeger. Maar ik kom uit Eemnes. Wat daar gebeurd is, is een heel triest verhaal. Dat zal ik jullie niet helemaal in details Had u kinderen? Wat gehem de er toen de oorlog begon? Wat merkte u van de oorlog en de bezetting? Boerderij Klein Krakhorst Archief Jose Huurdeman je er nog weinig Htstorishe Kring LeusJen 2006 Wat heeft u bijvoorbeeld geruild? Was u bang in de oorlog? Is er wel eens huiszoeking bij u gedaan? Ja, we hadden namelijk onderduikers. Weten jullie wat dat zijn, onderduikers? Dat waren bijvoorbeeld mannen die eigenlijk naar Duitsland moesten, voor de werkverschaffing. De onderduikers waren vaak jonge jongens, nou dat was best wel spannend hoor. Als er razzia's waren, want zo heetten die huiszoekingen, dan waarschuwden de mensen elkaar. De buren en de mensen in de omgeving waren zo één met elkaar. Zo gingen ze elkaar snel waarschuwen: "Denk erom, er zijn weer razzia's!" Zo kon je vaak helpen. Er zijn verschillende keren huiszoekingen geweest. De onderduikers moesten zich dan goed verstoppen. Zelfs onder de vloer hebben we onderduikers gehad. Wat is er bij het monument gebeurd? Boerderij Klein Krakhorts Foto Jose Huurdeman Had u non contact met uw familie? tHs torts he tering Lensden juuo o JO

Historische kranten - Archief Eemland

Historische Kring Leusden | 2006 | | pagina 7