25 JAAR
NA DE
BEVRIJDING
EIBERGEN WINT „GE.VU.EEM"
BILJART-COMPETITIE
KRAAMVROUW EN KRAAMHEER
Zomerprogramma
van de KPJ
GROEIEND
LEUSDEN
UITVOERING
DE EENDRACHT
DONDERDAG 9 APRIL 1970
DE KRAAMVROUW die gisteren samen met haar kraamheer voor de balie
moest verschijnen, bracht niet de geur mee van kandeel en van beschuit
met muisjes, maar een onmiskenbare baklucht van frituren en de wat
weeë wasem van een slechte kwaliteit spijsolie.
„Beroep?" informeerde de politierechter ambtshalve.
„Wij zijn ondernemers van een horeca-bedrijf."
„U hebt een patatkraam, jawel. En wat gebeurde daar die zondagavond?"
„We kregen visite van wat jongelui, edelachtbare", zei de kraamvrouw.
„Zo, kraamvisite dus. Maar 't ging daar niet zo rustig toe, hè, in uw
kraamkamer?"
„De hele inventaris ging d'r aan
„Ja ja, de hele kraaminrichting" knikte de rechter, die blijkbaar wel een
lijstje toepasselijke woorden in het hoofd had. „En u had de kraamwagen
niet verzekerd?"
„Nee, hoe gaat datDie wagen was net nieuw ingericht."
„Des te meer reden voor een nieuwe kraamverzekering."
,J)'r was die week nog niets van gekomen, omdat ik ziek lag" liet nu de
patatkraamheer zich horen.
„O. lag in 't kraambed?" vroeg de politierechter.
„Ik had koorts
„Kraamherenkoorts dus. Dan had u zeker nog koorts toen dat kraam
bezoek kwam en was u daarom zo verhit geraakt?"
De directeur van het rijdend aardappelrestaurant bevestigde dit en voegde
er aan toe, dat het eerst wel, maar later niet gewenste bezoek gore taal
uitsloeg tegen zijn echtgenote en tot handtastelijkheden wenste over te
gaan.
„Nou, echtgenoteaarzelde de politierechter en raadpleegde de
stukken. „Laten we zeggen kraamgenote."
„Kraambedgenote dan zeker" interrumpeerde de officier. De nog jonge
patat-fritesbakster bloosde tot over haar oren. Het was duidelijk, dat
meneer géén verdediging kon baseren op wettelijke huwelijksrechten en
dat het de bezoekers vrij had gestaan te flirten met deze juridisch vrije
vrijster. Nochtans had de heer des kraamhuizes een flinke pollepel gepakt
en op de vrijmoedige rivalen doen neerkomen, toen dezen zijn uitver
korene trachtten te strelen.
Het kraambezoek van toen getuigde thans, dat de kraamheer zeer zware
dreigementen uitkraamde. Uit zelfverdediging probeerden zij hem de pol
lepel te ontwringen. Daarbij werd de lepelaar eerst tegen zijn lepelrek en
later in zijn patat gekwakt en toen hij daaruit lichtelijk aangebrand en
rokend opstond, zou hij zelf zijn kraaminrichting hebben afgebroken om
met de onderdelen z'n kraamvisite te verjagen. En zijn kraamgenote zou
zich daar vrijwillig bij aangesloten hebben, zodat zij tegelijk als mede
plichtige voor mishandeling terechtstond.
De officier sprak van zware mishandeling en van voorbedachte rade. De
eigenaar zou de jongens al langer een lesje hebben willen leren en stond
door een kier van het zeil te loeren hoe zij z'n helpster probeerden te
paaien.
„Het liefst had ie gezien, dat ze haar aangerand hadden" sprak de officier
„maar daarvoor waren deze argeloze jongens veel te netjes. Tegen dat
bruut geweld van dit heerschap neem ik echter stelling. Zijn aanslag was
op niets gebaseerd en had volkomen achtenvege kunnen blijven. Tegen
hèm eis ik daarom honderd gulden boete of tien dagen onvoorwaardelijk.
Tegen héar zal ik volstaan met vijftig gulden of vijf dagen voorwaardelijk
en een proeftijd van een jaar."
„U hebt het laatste woord" zei de politierechter tegen de kramers.
„Ik had levend kunnen verbranden!" memoreerde de friteur.
„Wie z'n gat brandt moet maar op de blaren zitten. Is het anders niet?
Dan vonnis ik conform."
„We gaan in hoger beroep" zei de vrijwillige vrijster uit het kraampje.
„Akkoord" zei de rechter, „kunnen ze daar ook eens lachen."
d'ARGENTY.
even snel. het geschreeuw en geloei is
niet om aan te horen, 's Middags om twee
en om vier uur volgen weer hevige gra
naatbombardementen. De kerk, welke als
doelwit geldt, wordt niet geraakt.
GEVECHTEN VAN MAN TEGEN MAN.
Vrijdag 20 april 1945. Verjaardag van
Hitier, het zal zijn laatste verjaardag ho
pelijk zijn. De Canadese soldaten komen
weer een kijkje nemen en leggen telefoon-
leidingen aan. Tussen Achterveld en Ter-
schuur nemen de Canadezen het granaat-
vuur van de Duitsers over. Bij tientallen
verdwijnen de lange koperen hulzen en
granaten in de kanonslopen en leggen
fluitend een tien kilometer lang weg door
het luchtruim af naar de stellingen van
Asschat en Amersfoort. De kauwgummi
pruimende Canadezen zijn bijzonder ge
makkelijk. Echte frontsoldaten en dragen
tijdens de gevechten zelden een helm en
het geweer of de mitrailleur hebben ze
slap in hun handen hangen. Als je ze maar
niet in de weg loopt, kun je vlak achter
de kanonslopen gaan staan, in de woon
kamer laten ze rustig een zestal eierhand-
granaten in een hoek liggen en het gela
den geweer van de Canadees „de ruige
Mozes" ligt onder de tafel als hij even
buiten een luchtje gaat scheppen. Zo af
en toe gaat Mozes zonder helm op
zijn zware motor een kijkje nemen in
Stoutenburg of bij de Zandbrinker molen
om de Duitse soldaten die er de brui
aan hebben gegeven op te halen. Een
bijzonder gevaarlijk werk, maar Mozes
is één van de vele geroutineerde front
soldaten.
Zaterdag 21 april. De enkele Achterveldse
holbewoners worden dringend verzocht in
de schuilkelders te blijven. Er worden fik
se gevechten verwacht, want de 16-17 ja
rige Hermann Göringsoldaatjes vechten
tot de dood toe voor hun jarige Hitler.
Enkele boeren uit Asschat weten er van
mee te praten, want deuren worden met
geweerkolven in elkaar geslagen en de
vuurwapens worden op de onschuldige
mannen gericht. Inderdaad komt het tot
fikse gevechten bij „De Kleine Riet",
voorbij de hoeve „Schoonderbeek", bjj
„Hoolhorst" en „De Kieftkamp".
Enkele Duitsers sneuvelen, anderen wor
den gewond gevangen genomen. Tegen
over „De Hessenkar", in de boomgaard
van Geertje van Burgsteden, hebben de
Canadezen zich met een paar mitrailleurs
genesteld. Zij kunnen hier vandaan de
hele Nieuweweg bestrijken.
In deze nacht is er een fatale vergissing
tussen twee Duitse verkenningseenheden.
Als vermeende vijanden voor elkaar, en
sluipend by de villa van dokter Marius
Braun, gaan zy tegen elkaar in vuurge
vecht. Een Duitser wordt, zwaar gewond
door de kogels van zyn eigen wapenbroe
ders, binnen gesleept in het doktershuis.
Mevrouw Braun-Germain verbindt de he
vig bloedende Duitser. Zy moet op ere
woord beloven hem niet te zullen aan
geven. Een byzonder angstige nacht, ter
wijl op slechts goed honderd meter de Ca
nadezen rustig in hun gevechtsnest zitten,
onophoudelijk kauwend op Canadian gum
my. J.M.S.
Bij de foto:
Een Canadees soldaat ontvangt een bran
dende lucifer van een Duits soldaat die
zich vrijwillig als krijgsgevangene heeft
overgegeven. Het pistool is hem afgeno
men maar om hem niet helemaal te ont
luisteren mag hij de holster aan houden.
De nimmer gepubliceerde foto werd ge
nomen op do hoek Hessenweg en de tegen
woordige Jan van Arkelvveg, midden in
Achterveld. Do Canadezen traden bar rus
tig op tegen hun krijgsgevangenen en
boden hen direct sigaretten en chocolade
aan
7. „De Roskam", Achterveld, 40 punten
Hoogste serie;
1. A. van de Brink („De Zwaan") 60 car.
2. G. Gerritsen („Voerman's
Welvaren) 47 car.
3. W. Schut (R. v. Ee) 31 car.
De meeste punten werden behaald door:
R. van 't Ent („Eibergen")
12 wedstrijden 21 punten
A. Pol („Voerman's Welvaren")
10 wedstrijden 18 punten
J. Klok („Eibergen")
12 wedstrijden 18 punten
Een speciaal woord van dank richtte
de voorzitter ot de heer G. H. Guyt van
„De Roskam", de wedstrij leider van de
competitie. Voor het vele werk dat door
hem voor het slagen van de competitie
is verricht, overhandigde de heer van
Beek hem een attentie. Tijdens de pauze
werd een grote verloting gehouden met
een enorme schat aan prijzen. De loten
gingen vlot van de hand en de talrijke
prijzen vonden snel een nieuwe eigenaar.
Hierna begon het eigenlijke feestpro
gramma. Het geëngageerde ,Trio de Gans'
met medewerking van Siem Hazewinkel,
zorgde al snel voor een fijne sfeer. Met
spel en een dansje hebben de aanwezigen
zich uitstekend vermaakt. Toen men uit
eindelijk afscheid nam van elkaar „tot
de volgende competitie" zat men al gerui
me tijd in de kleine uurtjes.
ACHTERVELD De KPJ afd. heeft
haar zomerprogramma bekend gemaakt,
dit ziet er als volgt uit:
17 april Deelname aan de Tweekamp
CPJ „Jong Gelre" en KPJ te
Apeldoorn.
21 april Isidorusfeest in „Ons Gebouw"
2 mei Oud-ijzer aktie.
3 mei Deelname aan de KPJ cross. 7
mei. Dansavond m.m.v. „Tee-
Set".
10 mei Volleybaltoernooi KPJ provin
cie Utrecht.
31 mei Voetbaltoernooi KPJ Achter
veld.
14 juni 2e helft voetbaltoernooi KPJ
Achterveld.
Handbaltoernooi KPJ kring
Amersfoort.
Dansavond mjn.v. „The Sandy
Coast"
28 juni Sportdag KPJ kring. Amers
foort.
15 aug. Wedstrijdendag KPJ kring
Amersfoort.
Dansavond m.m.v. „The George
Baker Selection."
De drie beste Afhtevveldse biljarters.
Na de prijsuitreiking: gezellig naprater! de bekert.
ACHTERVELD De biljartcompetitie
1969-1970 van de „Ge.Vu.Eem" is weer
ten einde. In „Ons Gebouw" te Achterveld
is zij definitief besloten met de traditio
nele feestavond. De zeven verenigingen die
elkaar in het afgelopen seizoen sportief
hebben gekampt om het kampioenschap,
waren nu eensgezind bijeen om getuige
te zijn van de huldiging der kampioenen
en het slotfeest te vieren. De biljarters,
nu vergezeld, van echtgenoteo fverloof
de, hebben getoond niet alleen op 't groe
ne laken, maar ook op de feestvloer hun
mannetje ic staan. De biljartvereniging
„Eibergen" uit Amersfoort, de kampioeD
1969-1970, die de feestavond organiseerde
had dan ook niets nagelaten om de avond
te doen slagen.
De voorzitter van de kring, de heer P.
v. Beek uit Amersfoort ging direct na zijn
openingswoord over tot de huldiging van
de kampioensploeg „Eibergen" uit Amers
foort De heer W. Gageldonk van deze ver
eniging mocht voor zijn ploeg uit han
den van de heer van Beek de kampioens
beker en de wisselbeker, alsmede een
fraaie oorkonde in ontvangst nemen Ook
de overige verenigingen mochten, al naar
gelang van de einduitslag, hun trofee in
ontvangst nemen. Deze einduitslag was
tot op het allerlaatste moment onzeker.
De laatste wedstrijden waren zeer span
nend, het verschil tussen de eerste drie
ploegen bedroeg uiteindelijk maar 4 pun
ten.
Einduislag competitie 1969-1970:
1. .Bibergen", Amersfoort, 75 punten
kampioen.
2. ,3. v. Ee", Kootwijkerbroek 75 punten
8. „Voerman's Welvaren,
Terschuur 73 punten
4. „De Faam, Hoogland 56 punten
5. „Sport", Soesterberg 50 punten
6. „De Zwaan", Bameveld, 49 punten
De heer W. Gageldonk van de kampioensploeg „Eibergen" met de kampioens
beker en wisselbekcr.
(Van de redaktie)
HAMERSVELD Men is kortgeleden
gestart met het nieuwe Leusden en er
heerst een grote bedrijvigheid op de ter
reinen van het plan Rozendaal als van
het plan Rossenberg. De belangstelling
voor beiden typen woningen is groot. Zo
vernemen we van de zijde van Eurowo
ningen, die bezig is met de bouw van de
bekende drive-in woningen in Europark
stad Leusden, dat per TV-reclameuitzen-
dingen zo'n 120 aanvragen voor nadere
informatie bij de kantoren van Eurowo
ningen binnenkomen, waarbij een rela
tief groot aantal potentiële kopers. Zoals
bekend is men in Europarkstad nu be
gonnen met de bouw van veertien proef-
woningen, waarvan vier als modelwoning
dienst zullen doen. Deze woningen zullen
vanaf augustus dagelijks te bezichtigen
zijn. In elke woning zullen dan deskun
digen aanwezig zijn, die de bezoekers
(aanstaande kopers) van advies kunnen
dienen.
HAMERSVELD Op zondag 12 en 19
april geeft de toneelvereniging Ben
dracht" uit Hamersveld 'n uitvoering van
„Een meisje als jij", een humoristisch
stuk van Bram van de Lijke. Het is het
verhaal van een jong meisje, dat ontdekt
wordt als zangeresje met alle verwikke
lingen, die dat met zich meebrengt. De
uitvoeringen worden gegeven in het Ros
Beyaart. Aanvang 20 uur, zaal open om
19.30 uur. Toegangsprijs ƒ2.
ACHTERVELD. Donderdag 19 april
1945. De toren van de prachtige Achter
veldse kerk zal door de Duitsers worden
vernietigd. Ze dient namelijk tot uitkyk-
post van de Canadezen op de Asschatter-
gevechtslinie en de stad Amersfoort. Ze
ven soldaten zyn tot het niemandsgebied
doorgedrongen. De Duitse groep heeft
ruim zestig kilogram dynamiet in de toren
aangebracht. Do bedradiing is al naar be
neden gelegd. Nog slechts enkele minu
ten en de toren zal een ruïne zyn. Zover
komt het net niet. De 22 jarige boven-
meesterszoon Herman Baaiman krijgt van
fietsenmaker Jan Kooy een nieuwe fiets
als hy het waagt om de Canadezen te
waarschuwen, en als die op tijd komen
mag hy de nieuwe fiets houden! De fiets
wordt hem afgenomen door een paar mof
fen die het geweer op hem richten. Hy
krygt een oude fiets van Griet Bosman-
Renkers uit „De Roskam", en ondanks de
harde banden fietst Herman in record
tempo naar „De Rietheuvel" op de Amers-
foortsestraat in Barneveld. De Canadezen
zyn gewaarschuwd.
Een ratelende rupsbandenwagen nadert
het dorp met daarbij sluipende infante
risten. Een twintigtal dorpelingen ziet dit
schouwspel, met gevaar voor eigen leven,
aan. Men wil meemaken hoe de adspirant-
torenvernielers worden gepakt Plotse
ling duiken de Canadezen uit het struik
gewas op. Ze nemen de moffen danig on
der vuur, maar neerschieten is er niet bij,
nee ze maken liever krijgsgevangenen. Wij
denken er anders over! Vier van de zeven
Duitse soldaten vluchten, drie staan met
de handen omhoog. Onbegrijpelijk voor
ons: de krijgsgevangenen krijgen sigaret
ten van de overwinnaars aangeboden. Wel
een beetje riskant werk, maar ik zie nog
kans een plaatje te schieten met een ge
leende „vluchtelingfototoestelletje", een
mof die zich heeft overgegeven geeft een
vuurtje aan een Canadees soldaat. Er wor
den nog enkele foto's gemaakt door onder
duikers die uit hun schuilplaatsen zijn ge
kropen om dit zalige bevrijdingsuur te be
leven. De Achterveldse toren is gespaard
gebleven
Ik probeer chocoladetabletten los te praten
maar mijn Engels is niet bepaald perfect
of de soldaten willen me niet begrijpen.
Ik maak ze tenslotte duidelijk acrobaat-
werk tedoen door een fiets op de kin te
laten balanceren, het levert drie tabletten
chocolade op. In de afgelopen drie oor
logsjaren had ik geen chocoladetablet
meer gezien! Een vijf puntige greep los
op de kin levert nog eens drie tabletten
op.
Ruim 23 jaar later op 8 augustus 1967
vraagt Luitenant W H. MacMillan, die
met zijn Princess Patricia's Canadian
Light Infantery B Company een herinne-
nngsoorlogsbezoek brengt aan Achterveld,
mij of de dorpeling bekend is, die met een
kruiwagen de gevaarlijke lading dynamiet
naar veiliger oord zou hebben gebracht
Het staat inderdaad te lezen in het Cana
dees leger dagrapport. Maar het is een
raadsel gebleven.
19 april 1945. Net voor de middag daalt
een granaatregen op het dorp neer, ruim
een uur achtereen. Wat de moffen niet is
gelukt te land, proberen ze nu door de
lucht maar de uitgesleten kanonslopen
kunnen niet meer juist richten over de af
stand Amersfoort (Dodeweg) - Achter
veld. Fluitend slaan de granaten overal
in. De vernielingen zijn groot. Angstig is
de nog magere bevolking opeengepakt in
de vochtige schuilkelders. Het vee ligt
zwaar verminkt dood te bloeden, maar
tussen de fluitende granaten door probe
ren enkele mannen het vee snel uit haar
lyden te verlossen. Het lukt niet altijd
