25 JAAR
NA DE
BEVRIJDING
Op de
draaitafel
Louter
luister
plezier
LEUSDER COURANT
Maar voor het PLAATSELIJK NIEUWS
hebt u een PLAATSELIJKE KRANT nodig!!
Salim Halali
Op de korte toer
EEN ROEIENDE KRANT
EEN GROEIENDE KRANT
OOK VOOR
Kruiswoordraadsel
vüfTOA%S 3 ÜiEl x?ïu
HAMERSVELD/ASSCHAT Weerloos,
angstig, met de dood voor ogen staan ze
er met de handen in de hoogte. Een vijf
tiental zwaar bewapende dronken Duitse
soldaten houden hun geweren gericht op
geheel onschuldige mensen die de oorlog
niet hebben gewild. Bartus Herder met
zijn vrouw en twee kinderen, Nicolaas
van der Salm en zijn vrouw die angstig
de nog maar 2-jarige Annie stevig tegen
zich aan drukt: nog zes kinderen van 4
tot 17 jaar. Twee vluchtelingen Jan en
Piet Wessels mogen nog hun allerlaatste
vlucht maken voordat ze worden neerge
knald, samen met Bartus Herder en Ni
colaas van der Salm. Vier mannen ver
moord omdat de jonge, grijs geünifor
meerde Duitse soldaten zich willen wre
ken voor de nederlaag die hen te wach
ten staat. Het is 27 april 1945 en het dra
ma voltrekt zich achter de dijk bij het
Gelders Valleikanaal tussen de dorpen
Hamersveld en Achterveld.
Het oorlogsdrama begint in 1940 als de
grote boerderijen in brand worden gesto
ken voor het schootsveld der (Nederland
se) 16e Regiment Infanterie. Na ruim 4
jaar onderdrukking komen er vluchtelin
gen van Huissen (Gld.) naar de boerde
rijen van Nicolaas van der Salm, Theodo-
rus van Eyden en Lambertus Herder,
het zijn er meer dan vijf en twintig die er
acht maanden onderdak en voedsel vin
den Het noodlot blijft toeslaan. De Duit
se soldaten waarbij jongens van am
per zestien jaar raken door het driest-
dolle heen als ze zien dat ze toch zullen
moeten zwichten voor het Canadese over
wicht dat enorm in opmars is om Euro
pa te bevrijden van het Duitse juk. Ze
willen hun niet gerechtvaardigde haat af
reageren op de onschuldige boerengezin
nen in de buurtschap Asschat, ten oosten
van Hamersveld.
Dorus van Eyden en zijn gezin vluchten
door het zeer gevaarlijke landmijnenge-
bied waar de Duitsers schieten op alles
wat ze niet lijkt in de richting Barne-
veld Maar een boer kan en wil zijn vee
niet ln de steek laten en hij keert angstig
terug, samen met zijn medevluchteling
Theo Hubers die door de Duitsers wordt
aangeschoten. Het is op 20 april 1945 als
een bende Duitse soldaten luid schreeu
wend mededelen dat de boerderijen van
Nicolaas van der Salm en Theodorus van
Eyden in brand zullen worden gestoken
Waarom? Ze zijn zwaar aan de verliezen
de hand en zien zelfs geen kans meer om
de echt. niet hoog en rustig vliegende ver
kenningsvliegtuigjes van hun geallieerde
tegenstrijders neer te halen. Ze hebben
geen luchtdoelgeschut meer, maar wel re
volvers en geweren om er onschuldige
mensen mee neer te knallen. Er wordt
wraak genomen, de boerderijen worden
in brand gestoken, de boeren en hun ge
zinnen zien het levenswerk voor de twee
de keer door de vlammen vernietigd wor
den. 1940 en nu weer in 1945. Het gezin
van Nicolaas van der Salm vlucht naar de
boerderij van Lambertus Herder die een
eind verderop woont. Maar van de Salm
wil terug, hij wil zijn bezit, zijn vee be
schermen. Maar hij wil ook de moffen
neerslaan die zijn bezittingen in brand
hebben gestoken. In blinde woede wil hij
weglopen maar zijn vrouw Agnes van Eij-
den smeekt hem: "Vader blijf toch hier
bii ons". De boer balt zijn vuisten in zijn
zakken, natuurlijk -vil hij zijn gezin be
schermen. maar hij wilde ook afrekenen
met de moffen. Maar zover komt het niet,
want de Duitse soldaten zijn hem voor.
Het is 27 april 1945, in de namiddag
omstreeks vijf uur. Angstig ineengedoken
wachten de gezinnen van Herder en van
der Salm af wat er nu weer zal gaan ge
beuren. Vanaf de richting Achterveld-Ter-
schuur schieten de Canadezen op het
wankele bolwerkje Asschat om er de
Duitsers de laatste klap toe te brengen.
De achtergevel en de muren van de boer
derij kraken onder dit geweld. Men vlucht
de kelder in, in de hoop daar nog iets
beschutting te kunnen vinden. Dat gaat
niet door. De Duitse soldaten komen uit
de bunkers, een vijftiental ontredderde
bezopen soldaten met de revolvers in de
handen jagen luid schreeuwend de kel
derbewoners onder de hooikap. Zeker een
kwartier lang blijven de revolvers en de
geweerlopen gericht op de mannen, vrou
wen en kinderen die angstig de dood voor
ogen zien. Weerloos staan ze er Lamber
tus Herder en zijn vrouw Tijn met twee
kleine kinderen: Nicolaas van der Salm
en zijn vrouw Agnes die de 2-jarige Annie
nog in de -men mag houden. Maar ook
de zes kinderen van 4 tot 17 jaar en de
twee vluchtelingen Jan en Piet Weszels
staan er, bevend van angst, de vermoeide
armen mogen niet zakken, want de Duitse
soldaten zijn doldriest genoeg om er dan
op los te knallen. De koeien mogen nog
los gemaakt worden maar wel bar snel
Een paar soldaten gooien fosfor in en om
de boerderr die direct in hevige vlam
men staat. Waarom?
Eindelijk dan mogen de opgejaagde
grote en kleine mensen vluchten. Moeder
Tijn Herder-van den Hengel wil haar
schreeuwend klein kind nog iets te eten
geven maar dat wordt bruut schreeuwend
door de soldaten geweigerd. Door het
angstige gebied met haar verraderlijke
landmijnen en sluipende soldaten zetten
de opgejaagde vluchtelingen dwars
ftooai^een slechte landweg-heen hun
tocht voort, heel misschien de vrijheid te
gemoet. Maar zover laten de Duitsers het
niet komen. De 45-jarige Nicolaas van der
Salm, de 42-jarige Lambertus Herder, de
60-jarige Johannes en zijn zoon, de 25-ja-
rige Petrus Wessels worden door de Duit
sers teruggehaald, worden bruut wegge
rukt van vrouw en kinderen die ze voor
het laatst hebben gezien. Direct erna he
vig revolver- en geweervuur en de vier
mannen storten doorzeefd van de Duitse
kogels, neer, vier geheel onschuldige men
sen zijn doodgeschoten. Waarom?.
De moordenaars achtervolgen de vrou
wen en kinderen, ze voorzien de geweren
nogmals van kogels en staan bezijden
de weg als de vluchtelingen hen opnieuw
angstig voorbijlopen. Vanaf de Laapeerse-
weg wordt er door de Duitsers geschoten
en de vrouwen en kinderen kruipen over
het land voorwaarts. Moeder Tijn Herder
zegt tegen andere minder schietlustige
Duitse soldaten dat de mannen zijn neer
geschoten. Buurvrouw Agnes van der
Salm: „Zeg asjeblieft niks, want ze stop
pen ons anders in een bunker en ze la
ten ons er doodhongeren". De kanaal-
brug was geheel vernield maar met veel
moeite en boven het kolkende diepe wa
ter lopend wordt de overkant toch be
reikt. Nog is het gevaar niet geweken,
want tot „Krakhorst" toe ligt het vol met
verraderlijke landmijnen, daarom maar
door de sloten voort, eindelijk de vrijheid
tegemoet. Tijn Herder met haar twee
kleine kinderen worden van "Krakhorst'
af opgehaald. Het paard slaat op hol en
allen komen in het ziekenhuis terecht,
maar behouden het leven.
Nooit meer hier op aarde zullen diep
bedroefde vrouwen en hun jonge kinderen
hun vaders zienvier geheel onschul
dige mannen die de oorlog niet wilden,
werden vermoord op 27 april 1945
op 11 mei 1945 werden ze gebracht naar
hun laatste rustplaats
WAARVOOR?
Vijf lange, wrede oorlogsjaren
werd met beschavlngsleer gespot:
Strijd en terreur, diepe ellende
Voor kinderen van eenzelfde God
Ook Achterveld, Asschat en Hagenouw
Raakten toen diep in de rouw.
In 1940 en 1945 begin en einde
Van een meedogenloze strijd
Raakten het dorp en zijn omgeving
Het bloed van medeburgers kwijt.
O, God waarvoor? Voor wie dat offer
Van Uwe schepselen gebracht?
Geen mens vermag antwoord te geven
Slechts enen wens:
"Nooit meer zo'n nacht"
J. M. Schouten, Achterveld.
KERKDIENSTEN
ZONDAG 10 MEI 1970
HAMERSVELD.
N.H.K. 10 u. ds Berkel uit Apeldoorn:
19 u. ds Westra uit Sassenheim, open
deurdienst.
R.K. Kerk za 7 u.:; zo 7.30 en 9 u.:
Hoogmis: 11 en 5.30 en 6.30 u. H. Lof.
LEUSBROEK
N.H.K. 10 u. ds Houtsma uit Amers
foort: 18.30 u. ds Klein Kranenburg
uit Vinkeveen.
RK. Kerk: Huize Don Bosco: 8.30 en 10
u.: Hoogmis; 11.30 u.:
AMERSFOORT:
GK. Nieuwe Leusder kerk: 9.30 u.: ds
Goumare; 5 u. ds Peddemors.
Opstandingskerk 9.30 u.: ds Pedde
mors, openb. bel.; 5 u. ds Zijlstra.
VERLOREN EN GEVONDEN
LEUSDEN Aan komen lopen: bast
aard terrier, bruin, roepnaam Ruck. Ver
loren: gouden schakelarmband.
NIEUWE PLATEN,
BELUISTERD EN
BESPROKEN
Deze week aandacht voor een viertal
instrumentale LP's met louter luister-
plezier. Vooral voor bezitters van een
stereo-installatie is het meestal een ge
noegen om te luisteren naar die uitste
kende langspeelplaten met populair-in-
strumentale muziek, zoals James Last
die bijvoorbeeld produceert. Toch is het
niet juist zoals de laatste tijd maar
al te vaak gebeurt om zich blind te
staren om die James Last-sound, die
hoe goed ook toch riet het enige za
ligmakende geluid is. Er zijr andere
orkestleiders die met hun specifieke
sound de wereld veroveren en terecht
door miljoenen worden gekocht en be
luisterd. De perfekte stereo-sound van
deze platen draagt niet in geringe mate
bij tot dit succes. Eén van de bekende
orkestleiders is Roberto Delgado, waar
van tot nu toe maar liefst veertien
LP's verschenen. Kortgeleden bracht Po-
lydor een speciale promotie-plaat uit
onder de titel: This is Roberto Delgado.
(Polydor 2437 003). Voor de prijs van
Een DAGBLAD kunt u niet missen voor
het internationale nieuws.
Een plaatselijk nieuwsblad is een krant, waarin u bij wijze van spreken
kunt lezen, wat er bij uw buurman is gebeurd.
Een plaatselijk nieuwsblad is een krant, die meeleeft en meegroeit mei
de dynamiek van de gemeente waarin zij verschijnt.
ER IS MAAR ééN ZO N NIEUWSBLAD IN DE
GEMEENTE LEUSDEN EN DAT IS DE ONAFHANKELIJKE
Voor nog geen TWEE GULDEN per kwartaal (om precies te zijn
1,80) krijgt u de LEUSDER COURANT elke donderdag in uw
brievenbus. Voor de waarde van een pakje sigaretten ontvangt u een
PAKKET aan interessant streeknieuws-
AKKOORD,
voor 1,80 per kwartaal wil ik verzekerd zijn van een wekelijkse LEUSDER COURANT. Noteer mij
maar als abonnee.
Mijn naam is
Ad.es j„.
Plaats
Telefoon
Gironummer
Ik ontvang de nummers van deze maand nog gratis
Handtekening
8,90 beslist aan te bevelen, want wat
Delgado de luidsprekers uit laat komen
is de moeite van het luisteren ten volle
waard. Pittige muziek met voortreffe
lijke arrangementen, vooral uitgevoerd
in Zuid-Amerikaans ritme en daarbij een
perfekt stereo-effekt. Op de promotie-
plaat verschillende „klassieken", zoals
„La Malaguena", „Island in the Sun".
„Valencia", „Cuando Sali di Cuba", „La
Bamba" en niet te vergeten de meest
beroemde van alle: „Granada". Ouwe
koek, zult u zeggen. Toch is dat een ver
gissing, want Roberto Delgado heeft deze
klassieke nummers een volkomen nieu
we sound gegeven. Aanbevolen!
In het Hi-Fi-stereo opgenomen is de
Polydor-LP: Dancing Time (2480 002).
Bovendien bevat deze plaat naast de bo
vengenoemde Roberto Delgado ook
nummers van andere al even bekende en
uitstekende orkesten: het orkest van
Kai Warner, van Max Greger, het orkest
van Nick Barbarossa en van James Last.
Daarnaast nummers van de pianist Fritz
Schultz-Reichel (versterkt met orkest),
het Gunther Kallmann Choir, Tommy
Reilly (harmonica) en de Kai Warner
Singers en tenslotte de gitarist Franz
Löffler. Eer. aantal orkesten en solisten,
die waarborg zijn voor een voortreffe
lijke manifestatie. Bovendien een waar
borg voor voldoende variatie in sound
en arrangementen. Met nummers als
„Black is black": het bijzonder stereo-
geniek uitgevoerde nummer „Tumbala-
laika" (Robert Delgado), I Love Paris,
Just one of those things, Aquarius,
Time is tight; Secret Love, Mexican Hat
Dance, Blue Water, Canadian Sunset,
Peru en Hejre Kai (gespeeld door de
Ladi Geisler op gitaar). Dancing Time
is, evenmin „TTiis is Roberto Delgado"
een kwaliteitsplaat voor alle liefhebbers
van populaire instrumentale muziek.
Eveneens op Polydor verschenen is de
plaat „Love at First Sight" en wordt
volgespeeld door het orkest van Norrie
Paramor. Een plaat, die wellicht ook de
meer romantici onder de luisteraars zal
aanspreken. Met „Je t'aime moi non
plus" (zonder gehijg). Love at first
sight, Wedding Bell Blues, Jean, Come
together/Something Lennon/McCart-
ney/Harrisson), You've lost that Lovin
feeling, Is that all there is, Put al little
love in your heart. Evenbody's talkin,
Smile al little smile for me en Once in
each life. Stuk voor stuk fijn gespeelde
love-sings met uitstekende arrangemen
ten. Eveneens stereo-kwaliteitsmuziek!
(Polydor 181 358).
Tenslotte een bijzondere plaat, vooral
omdat de muziek van dit orkest dc laat
ste jaren steeds minder wordt gehoord,
wat ik persoonlijk bijzonder jammer
vind. Het is de plaat „Bing Bang Ban
jo's" van de Engelse „Big Ben Banjo
Band". Deze plaat, geproduceerd door
Norrie Paramor. behoort voor mijn ge
voel tot de instrumentale uitschieters.
Het is een LP met een voortreffelijke
stereo-sound, maar dat niet alleen. Het
is een opgewekte, plezierige plaat vol
met muziek, waarmee men tegenwoor
dig de slapsticks-films pleegt te omlijs
ten.
De Big Ben Banjo Band handhaaft in
haar muziek de authentieke sound die
onder meer ook zo schitterend door
George Formby werd gebracht, maar
accentueert dat het met de hedendaagse
vormen der techniek en muzikale opvat
tingen. Razendsnel gespeelde en gezon
gen muziek ook, waar men, bij het be
luisteren, een bijzonder plezierig gevoel
bij krijgt. Voor pessimisten en mensen
met een humeurige bui een ware uit
komst! In totaal zo'n 35 melodieën uit
vervlogen tijden, modern in de groeven
gezet door de Big Ben Banjo Band in
een toch authentiek gebleven sound.
(Polydor 2383 006).
Bert Vos
VOORTREFFELIJKE CHANSONS
Wie naast dc bekende chansonnier
eens iets anders wil beluisteren (ei
waarom niet eigenlijk?) moet besb's
eens de langspeelplaat "Salim Halall
kopen. Salim Halali zingt op deze plaa
zo'n twaalf uitstekende chansons, dii
van orlnëtaals tot joods in voortreft*
lijke arrangementen worden gesteuni
door een orkest. Het zijn hoofdzakelijk
in samenwerking met anderen gesehrt
ven of geheel eigen chansons en dat 1
wellicht de reden, dat de plaat een be
paalde originaliteit uitademt, die o;
overrompelende wijze uit de luidspre
kers komt in heel goed stereo. Salig
Halali heeft een stem, die boeit in a
z'n facetten. Een stem, die hij dan ook
volledig uitbuit tegen de achtergrom
van het begeleidende orkest, dat hem
ondanks de sterkte, toch niet weet t<
overstemmen. Ik heb meerdere malet
gefascineerd geluisterd naar wat Halali
brengt en dat is beslist de moeite vat
het beluisteren waard!
Voor iedereen, die het hart verpand
heeft aan alles wat Frans is een uitste
kende gelegenheid om de discotheek
nog verder aan te vullen.
Mocht oriëntaalse sound u in het eer
ste nummer afschrikken, wees gerust
daarnaast is ook veel ander werk te be
luisteren. Hoewel ik persoonlijk geen
enkel bezwaar heb tegen de Arabische;
Israëlische sound van enkele van zijn
chansons.
Op Polydor 184 369.
Maurice Gibb op de solotoer met
"Railroad" en "I've come back". Een
fijn plaatje, harmonisch gezongen en
lijkt daarom ook sterk op de zo be
kende sound van de BeeGees, maar
is toch net weer een tikkeltje anders.
Misschien wel een klein hitje.
(Polydor 2058 013).
Van de recente LP "On the Boards'
van de groep Taste is nu een single
getrokken met "What's going on" en
"Railway and gun". Een sterk plaat
je. dat het ook goed doet.
(Polydor stereo 2058 008).
O De Zweedse popgroep "Rainy Day
Woman" de naam zegt het eigen
lijk al ibestaat uit louter vrouwe
lijk schoon. Hoewel hun eerste in
Nederland uitgebracht single 'True
Lover/Rubber baby" niet slechts Is,
geloof ik toch niet erg in een hit
succes. Daarvoor is het nummer en
de presentatie niet sterk genoeg.
(CBC 4949).
SINGELIER.
MEDISCHE DIENST
WEEKEIND 9—10 MEI 1970
LEUSDEN:
Voor de praktijken van dr Boersema,
Lantink en Den Toom-
Arts dr Lantink, B. de Beaufortweg
61. Hamersveld.
Nr. 1502 R.
HORIZONTAAL
1 konijnenjager; 4 zonder verhef
fingen; 7 sierlijk dier; 8 breibe-
nodigdheid; 10 punt bij het cric
ketspel; 12 landmaat; 13 specerij;
15 rekenkundig vraagstuk; 17 niet
of slechts dun bevroren plek, 18
titel na afgelegd doctoraal exa
men in de rechten: 20 overdek
king van een voertuig; 22 per
soonlijk voornaamwoord; 23
schaakterm; 24 gezichtseinder; 26
muzieknoot; 27 spade met ge
kromd blad: 28 scheepsvloer; 29
modegek: 31 roofvogel; 35 gering
van kracht: 37 ontroering: 38 dier
dat de poolstreken bewoont: 39
gierigaard; 41 niet-deskundige;
43 touw dat ter versterking in de
rand van een zeil wordt vastge
naaid: 45 afkerig van werk: 46
plechtige verklaring: 47 voeg
woord; 49 kloosterzuster: 51 te
nen mand; 52 muzieknoot; 53
wijnsoort: 55 schrander; 58 dui
venhok; 59 wig om hout te klie
ven: 61 stengel van een plant; 62
metaal; 63 water doorlatende: 65
schoenmakerspriem; 66 meisjes
speelgoed; 67 boterton; 68 flu
weelachtig weefaal.
VERTICAAL
1 sprookjesfiguur; 2 muzieknoot;
3 telwoord; 4 platboomd vaartuig;
5 paardeslee; 6 uiting van gene
genheid; 7 kledingstuk; 8 stijl
oefening waarin een of ander on
derwerp wordt behandeld; 11 bo
venhoek van een zeil; 12 recht
stuk van een vaarwater tussen
twee bochten: 13 hoofddeksel; 14
elasticiteit; 16 dwaas; 17 boom;
18 gedwee, handelbaar; 19 koraal
bank; 21 slaginstrument; 23 fijn
soort korrelig leer; 25 kinderziek
te; 27 schijnbaar gewelf boven de
aardvlakte: 30 grof weefsel; 32 Eu
ropeaan: 33 nachtroofvogel; 34
ooom; 36 vlaktemaat; 39 onsma
kelijk; 40 ondergrondse kokervor-
mige weg: 42 klokvormig netel-
dier: 44 deel van een tabakspijp;
<*5 advorr-ns- 48 deel van de hals;
50 uitholling in een muur; 51 wa
terblaasje; 52 Europeaan: 54 af
zondert iik vertrek in een gevan
genis: 56 voedsel: 57 beproeving;
58 raadgeving: 60 dwaas: 62 hoog
ste punt; 64 volksnaam van de
kauw; 66 kledingstuk van kloos
terlingen.
