HYPO
THEKEN
Zet artikel 19 burger buitenspel?
vanaf 7!%
Knalgroen en
haar enquête:
Antwoord aan de heer R. Polak
Oproep aan alle bewoners:
wordt lid van knalgroen
ALFA ROMEO
WIMEOO NV
Antwoord aan
de heer
B. van Praag
OPEN BRIEF
AAN B. EN W.
VAN LEUSDEN
M natuurmonumenten
9iro 9933
aktie
behoud zwanenwater
voor nu en later
Aktie Behoud
zwanenwater
voor mi en later
Ontstaan
Wereldwinkel
DE JEUGD
STAAT OP
HET SPEL!
PLANT VAN
DE MAAND
DONDERDAG 2 NOVEMBER 1972
LEUSDER KRANT
8
INGEZONDEN:
In de Leusder Krant van 2 novem
ber j 1. werd door de heer R Po
lak kritiek uitgeoefend op het aktie-
komité Knalgroen. Het betoog spitste
zich toe op de enquête die door de
Sociologische Fakulteit van de Rijks
universiteit te Utrecht wordt gehouden
onder Leusden's bevolking. Daar uit
de brief van de heer Polak blijkt
dat wellicht een aantal uitlatingen va&
Knalgroen tot misverstand aanleiding
kunnen geven, willen wij gaarne wat
uitvoeriger op zijn brief ingaan.
Kort samengevat luidde de kritiek van
de heer Polak aldus
1 Knalgroen wil de indruk wekken
dat het Gemeentebestuur van Leus
den niet voldoende is geïnteresseerd
in natuurbehoud.
2. De burger heeft zijn vertegenwoor
digers in de Gemeenteraad; een
enquête over wat leeft onder de
bevolking is dus overbodig;
3. De enquete is tendentieus; de vra
gen lijken op de vraag aan een
schoolkind, of het voor of tegen
3 maanden vakantie is,
4 Mensen die zich recentelijk in Leus-
den hebben gevestigd hebben geen
recot van spreken over de wense
lijkheid van verdere uitbreiding
Liever dan deze opmerkingen punts
gewijs te behandelen willen wij hieron
der trachten uit een te zetten wat ons
heeft bewogen tot het laten houden
van bovengenoemde enquête.
Knalgroen stelt zich als doel enig
tegenspel te bieden tegen een aantal
plannen van b. w en probeert
hierdoor de burger mee te laten den
ken bij het groeiproces van de gemeen
te De noodzaak tot stemverheffing
werd het eerst gevoeld bij de hearing
vorig jaar oktober over de discussie
nota le fase. die voor een groot deel
het karakter droeg van voorlichting
achteraf. Immers Eurowoningen en
Rossenberg waren al ten dele gebouwd
De discussie tijdens de hearing ging
voornamelijk over de S10, een weg die
gedeeltelijk vóór 1978 was gepland.
De aanleg van deze weg werd gevoeld
als een voorbarige stap de nadelen
(sterke aantasting van enkele stukken
waardevolle natuur, geluidshinder,
scheiding van twee woonkernen, etc
spraken te meer aan omdat de moti
vatie vóór de weg erg zwak was (er
is nog steeds geen verkeersstudie voor
de regio, eventuele alternatieven wor
den nauwelijks in het openbaar in be
schouwing genomen i. Een volgend punt
dat Knaleroen ter harte is gegaan,
is het gebrek aan belangstelling voor
het openbaar vervoer bij het gemeen
tebestuur Nadat de verkeersadviseur
van de gemeente had verklaard dat er
bij de N S geen belangstelling bestond
voor personenvervoer op het „Pon"-
lijntje, bleek tijdens een onderhoud
met de afdeling Voorlichting van de
N S. dat hier wel degelijk over was
gedacht Met name bleken er in 1969
voorstellen door N S. gedaan te zijn
over een ring-spoorlijn Leusden-
Amersfoort. waar echter door de be
trokken gemeentes nooit op was gerea
geerd. Nadat Knalgroen deze zaak wat
had opgerakeld bij b w. en do raad
is nog steeds geen bevredigend ant
woord over' de konttoverse gekomen.
Was door de voorgenoemde zaken
de belangstelling van Knalgroen gewekt
voor de ontwikkelingen indezegemeen-
te. bij verdere bestudering van de be
schikbare stukken werden wij ons
steeds meer bewust van de gevaren
die een geforceerde groei met zich
meebrengt Deze gevaren spreken ons
des te meer aan. omdat de indruk
bestaat dat een aantal plannen zeer
snel tot uitvoering worden gebracht,
zonder dat er voldoende discussie aan
is vooraf gegaan Aangezien recentelijk
in de Algemene Beschouwingen van de
Gemeenteraad al enkele woorden aan
deze uitbreiding zijn besteed en w ij ons
voorstellen binnenkort nader op een
aantal problemen in te gaan. willen wij
hier slechts volstaan met enkele hoofd
punten Bij het voorbereiden van ver
anderingen in de bestaande struktuur
van ile gemeente zal het beleid be
paald moeten worden door het afwegen
van een aantal belangen die vaak min
of meer strijdig zijn. Zoals wethouder
Bijleveld pas opmerkte- Men kan geen
omelet bakken zonder eieren te bre
ken' Maar wat te doen als zou blij
ken dat die omelet te bruin gebakken
is of dat er niet voldoende eetlust
is? Toen de plannen voor de groei van
Leusden gestalte kregen, waren de
voorspellingen van de groei van de
bevolking in Nederland vele malen
groter dan nu de schattingen zijn
Daarbij is sindsdien, mede door het
Rapport van de Club van Rome. het
bewustzijn veel sterker geworden»dat
wij zuinig moeten zijn op de stukken
natuur die we in Nederland nog heb
ben. Leusden is aan alle kanten om
geven door waardevolle stukken land
schap die voor een deel ten prooi zul
len vallen aan de uitbreiding Het stre
ven van b w om. waar mogelijk,
het bestaande groen in te passen in
de bebouwing verdient alle lof; het heeft
alles te maken met een zinvolle stads-
verfraaiing, maar is vanuit het oog
punt van natuurbehoud slechts het ver
gulden van een pil.
Wij willen hier met nadruk stellen
dat wij niet bij voorbaat de deur wil
len dichtgooien voor woningzoekenden,
maar dat we een geforceerde en ten
dele ongekontroleerde groei van de
gemeente kritisch willen begeleiden
Als na 20 jaar blijkt dat men zich
wat vergailopeerd heeft, dan kan de
klok niet meer worden teruggedraaid
In de tweede fase van de uitbreiding
die binnenkort in de Raad zal worden
gebracht, zal volgens het struktuur-
plan een gedeelte van het toekomstige
stadscentrum worden verwezenlijkt
Wat zijn nu de overwegingen die ons
er toe brachten om aan de Universi
teit te vragen een enquête onder Leus
den's bevolking in te stellen:
- Bij gesprekken met kennissen blijkt
dat bij velen soortgelijke gedachten
bestaan Maar er zijn uiteraard gro
te groepen van de bevolking waarvan
wij de mening over dit soort zaken
niet kennen. Zijn wij roependen in
de woestijn"9; dan zullen we ons
meer tot de burger dienen te richt
en Blijkt een grote groep van de
bevolking een aantal van onze over
wegingen te delen, dan zal onze stem
bij het gemeentebestuur en hogere
overheden meer gewicht in de
schaal moeten leggen.
- Tijdens de verkiezingen van de Ge
meenteraad in 1969 was het wel
of niet uitbreiden nog geen punt
van discussie Het lijkt nuttig voor
de raadslieden dat zij weten wat
er in dezen onder de bevolking leeft.
- De enquête heeft naast een informa
tieve funktie (voor het Gemeente
bestuur en Knalgroen) ook een .op
voedende waarde Immers door de
bevolking te konfronteren met een
aantal vraagpunten zal de belangstel
ling voor deze zaken meer in het
openbaar worden gebracht.
Wellicht is het zo zoals wethouder
Bijleveld ook reeds opmerkte, dat
de mening van de bevolking niet
van doorslaggevende betekenis mag
zijn voor de vraag of wij de woning
nood mee moeten helpen oplossen
Maar wat de kant van b w
zowel als van haar stedebouwkundig
adviseur hebben wij bij herhalingge-
hoord hoe plezierig het wonen in een
fraaie .New Town Leusden zal zijn
Het lijkt nuttig om van de bevol
king te vernemen hoe zij hierover
denkt.
Over de opzet van de enquête
het volgende De vragen zoals die
werden geformuleerd in het door de
heer Polak gewraakte stuk over de
enquête (Leusder Krant 19-10- 72)
zijn slechts bedoeld geweest als
illustratie van liet soort vragen
die zijn opgekomen bij Knalgroen
en waarover wij een mening van
de bevolking hopen te vernemen
Wij zijn ons ervan bewust geweest
dat wij niet over de ervaring
en de techniek beschikken om een
vragenlijst voor eenquête op te
stellen. Daarom hebben wij ons tot
de Universiteit gewend met het
verzoek om de enquête te houden,
waarbij wij ons hebben beperkt
tot het schetsen van de problema
tiek Op deze manier dachten wij
dat er aan maximale garantie was
voor een ..waardevrije opzet van
de opiniepeiling.
Tenslotte veroorloven wij ons nog
enig kommentaar te leveren op de
.beschuldiging" van de heer Polak
dat Knalgroen zou bestaan uit een
aantal Amersfoorters Wij menen dat
het niet relevant is wie over de za
ken in Leusden praat, maar wat door
verschillende personen over deze zaken
wordt gezegd De heer Polak stelt aan
de ene kant geen prijs op de mening
van niet-Leusdenaren, terwijl hij an-
derszijds zich automatisch schijnt neer
te leggen bij de mening van heren
uit Den Haag, dat Leusden moet voor
zien in de woningnood van het Westen
des lands! Overigens, de belangrijkste
adviseurs vav de gemeente, op stede
bouwkundig. sociaal-ekonomisch en
verkeers-technisch gebied wonen ook
niet in Leusden.
niet in Leusden. Van de vaste kern
van Knalgroen woont 50% in Leusden.
de rest woont inde omliggende gemeen
ten
KNALGROEN
p/a Arnhemseweg 300,
Amersfoort
Antwoord aan de heer Polak
Dealrr «oor Anwr»/oort c.u.
Evirard McWerwec S4-Til. 01410-18901
Gcldcnotraat 19-Tcl. 01490-11170
De grote liefde voor de natuur, heeft
mij ertoe gedreven de heer Polak,
Arnhemseweg 50, Leusden-Zuid. te
antwoorden op zijn ingezonden stuk in
de Leusder krant van 2 november j 1
U vindt het zo vreemd dat juist de
mensen die na 1967 in Leusden zijn
komen wonen, protesteren tegen de te
grote uitbreiding, het omhalen van bo
men en aanleggen van wegen door on
ze landgoederen U heeft zich schijn
baar niet afgevraagd, waarom deze
mensen in Leusden zijn gaan wonen,
ik vertel het u graag. Wij b.v. woon
den in Utrecht, als je een boodschap
in de binnenstad moest doen, kreeg je
daarbij meteen een flinke dosis kool-
monoxyde naar binnen. Veel mensen
hebben dan ook voorhoofdsholte-
of kaakholteonlstekingen van al die
stank, je ziet de gassen zo hangen
Met wasdag de was buiten drogen
kon niet, want de hoge pijpen van
P E G U.S en andere bedrijven sproei
den zoveel zwart in het rond, dat op
je goed bleef plakken, dat je weer op
nieuw kon gaan wassen. Een mooie
advertentie, wij weten de tekst nog
heel goed, deze luidde zo Kom wonen
in Hamersveld, hier heeft u nog rust
en een mooie omgeving, u hoort er al
leen het gekakel der kippen en geblaf
van de honden." lokte ons hierheen
De meeste mensen hadden al hun ge
spaarde geld er aan willen geven en
velen hebben het geleend om naar
Hamersveld te kunnen komen Nauwe
lijks 3 jaar woonden wij hier of deleu-
Geachte redactie,
Naar aanleiding van de ingezonden
brief van de heer B. van Praag, Ko
ningin Julianalaan 86 te Leusden-zuid,
inzake bet leggen van een gasleiding
aldaar, iD uw editie van 2 november
jl.breng ik het volgende te uwer
kennis.
1 De stelling dat bomen gerooid zou
den zijn, is zonder meer onjuist,
hetgeen de heer Van Praag (tele
fonisch) is meegedeeld (Wel zijn -
met toestemming van Staatsbos
beheer - enige stobben gerooid).
2 Het tracé der te leggen gaslei
ding is bepaald na uitvoerig overleg
tussen
a het Staatsbosbeheer,
b de Provinciale Planologische
Dienst,
c. de Gasunie.
d burgemeester en wethouders
3. Door het Staatsbosbeheer is aan
de Gasunie een herplantplicht op
gelegd
4 De heer Van Praag heeft - hetgeen
hem ook uitdrukkelijk is verteld -
niet met een functionaris van de
voorlichting gesproken
Ter rechtzetting van onjuiste feiten
en de eventuele onrust, die de brief
van de heer Van Praag heeft gewekt,
verzoek ik u - teneinde deze onrust
weg te nemen - het bovenstaande in uw
krant op te nemen
S Polak-
Bureau Kabinet en Voorlichting der
gemeente Leusden.
HET WOORD
IS AAN U
De laatste tijd wordt er in Leusden,
en daarbuiten, veel gediskussieerd over
de toepassing van artikel 19 bij het
verlenen van bouwvergunningen. De
veel gehoorde opinie is dat door het
hanteren van dit artikel uit de Wet
op de Ruimtelijke Ordening de de-
mokratie volledig om zeep wordt ge
holpen en het de burger vrijwel alle
kansen op inspraak" ontneemt. Van
de kant van B en W daarentegen wordt
er de nadruk op gelegd dat artikel
19 nodig is om een flexibel en snel
bouwbeleid te kunnen voeren. Hier
onder volgt een uiteenzetting over de
bedoeling van dit wetsartikel, de toe
passing in de praktijk en de rol die
de burger hierbij nog kan spelen.
DE PLAATS VAN ARTIKEL
19 IN DE REST VAN DE WET
Wil iemand iets gaan bouwen (of aan
leggen, bijv plantsoenen, leidingen of
wegen) dan moet hij volgens de wet
een bouwvergunning, resp. aanlegver-
gunning van B en W krijgen als zijn
plan niet in strijd is met het gel
dende bestemmingsplan Indatbestem
mingsplan staat voor een bepaald ge
bied vaak gedetailleerd aangegeven
welke bebouwing er komt, hoe breed
de straten worden, etc Een bestem
mingsplan voorbereiden kost de ge
meente veel tijd, vooral ook omdat
als het ontwerp klaar is er nog een
uitgebreide procedure van goedkeuring
door de Provinciale Overheid (Gede
puteerde Staten) en de Rijksoverheid
(„de Kroon", oftewel Raad van State)
op kan volgen ledereen kan tegen een
bestemmingsplan bezwaar indienen als
het plan ingaat tegen een privé-of al
gemeen belang, waardoor de afhande
ling lang kan worden opgehouden 3
tot 31/2 jaar na het openbaar maken
van eenontwerp-bestemmingsplandoor
B en W
Wanneer nu een oud bestemmingsplan
vervangen gaat worden door een nieuw,
dan zouden in de tijd van voorbereiding
van het nieuwe plan inmiddels bouw-
aanvragen moeten worden goedgekeurd
die passen in het oude. maar nog steeds
geldende plan Dit zou de nieuwe plan
nen aardig kunnen dwarsbomen, en
daarom kan de gemeenteraad een voor-
bereidingsbesluit nemen voor het be
treffende gebied, a'ls verwacht wordt
dat een ontwerpbestemmingsplan na een
jaar gereed zal zijn (onder bepaalde
voorwaarden na twee jaar). Nadat het
voorbereidingsbesluit wordt openbaar
gemaakt, worden alle nieuwe bouw-
aanvragen ..bevroren" tot het nieuwe
plan is goedgekeurd. Echter, als het
bouwplan klopt met het oude bestem
mingsplan en niet in strijd is met het
in voorbereiding zijnde, dan kunnen
B en W, met goed vinden van G.S.
vrijstelling van de bevriezing verle
nen (dit is de zg antcipatie-bevoegd-
heid, art. 50 lid 8 woningwet). Het
voordeel is dat kleine, ..vanzelfspre
kende" projekten niet onnodig lang wor
den opgehouden
Nu kan zich een situatie voordoen dat
een bouwplan wordt ingediend dat strij
dig is met het oude bestemmingsplan
maar -past in het in voorbereiding
zijnde plan Het zou jammer zijn als
die aanvraag zou moeten worden op
gehouden tot het nieuwe bestemmings
plan is goedgekeurd Daarom heeft de
wetgever artikel 19 van de Wet op de
Ruimtelijke Ordening (W R.O ge
maakt, waarmee B en W (eventueel
zonder de Gemeenteraad hiervan in
kennis te stellen) vrijstelling kunnen
verlenen van de voorschriften in het
geldende .vigerende") bestemmings
plan gedurende de tijd dat een voor
bereidingsbesluit geldt of een bestem
mingsplan in behandeling is. Ook hier
voor hebben B en W nodig een ver
klaring van geen bezwaar van Gede
puteerde Staten. Hoewel de wet dit
niet voorschrijft, hebben G. S. van
Utrecht bepaald dat een aanvrage om
bouwvergunning via artikel 19 bekend
moet worden gemaakt in de dagbladen
en gedurende 14 dagen ter inzage
moet liggen, kompleet met situatie
tekening en toelichting, waarin ook de
urgentie moet worden duidelijk ge
maakt Gedurende deze 14 dagen kunnen
belanghebbenden bezwaar maken.
DE PRAKTIJK VAN HET GE
BRUIK.
Wat is nu vaak de praktijk bij een
geforceerde uitbreiding zoals in Leus
den? B en W willen een woningbouw-
komplex neerzetten op grond die nog
een agrarische bestemming heeft, maar
het betreffende nieuwe bestemmings
plan is nog niet klaar Er wordt, dan
een voorbereidingsbesluit genomen,
waarna met behulp van artikel
19 W R O toch gebouwd kan worden
Op deze manier werkt het voorberei
dingsbesluit juist tegengesteld aan de
oorspronkelijke bedoeling: in plaats
van bouwaanvragen te bevriezen kan er
via artikel 19 de uitvoering van bouw
plannen mee worden versneld!
NADELEN VAN ARTIKEL 19
EN MAATREGELEN ERTEGEN
Wat zijn nu de nadelen van het ge
bruik van artikel 19 en hoe kunnen die
eventueel worden verminderd9 - Ar
tikel 19 maakt het mogelijk dat deel-
projekten worden verwezenlijkt zon
der dat ze in groter verband (bestem
mingsplan) kunnen worden beoordeeld
Het bezwaar wordt iets minder sterk
als er, zoals in Leusden het geval is,
een struktuurplan is, Echter, in een
struktuurplan staan de bestemmingen
van de verschillende gebieden slechts
globaal aangegeven, de uiteindelijke
plannen kunnen hiervan sterk afwijken
-De wet schrijft voor dat bij ontwerp-
bestemmingsplannen iedereen bezwaar
kan maken Bij de artikel 19 toepassing
kunnen dat eigenlijk alleen de recht
streeks belanghebbenden; dat zijn per
sonen die aangrenzende of nabij ge
legen gronden bezitten. Het is echter
helemaal in de geest van de wet, en
de Gedeputeerde Staten sluiten zich
hier bij aan, dat, zodra het gaat om
(bijv. woningcomplexen, winkelcentra,
grote gebouwen) iedereen belangheb
bend is. Dit houdt in dat niet aleen
mensen die in hun privébelang me
nen te worden aangetast, maar ook
degenen die denken dat het algemeen
belang geschaad wordt door het pro-
jekt, kunnen protesteren. Het pro
test kan eventueel worden gesteund
door overheidsdiensten als het Staats
bosbeheer, Provinciale Waterstaat,
Spoorwegen, etc.
-Voor bestemmingsplannen is in de
wet 'n hele procedure aangegeven waar
mee over het bezwaar tot in de hoogste
instantie kan worden beslist (zie boven).
Over bezwaren tegen een bouwvergun
ning kan in principe alleen G.S. beslis
sen Echter, wanneer G.S. een be
zwaar niet ontvankelijk verklaard (om
dat men bijv. geen rechtstreeks be
langhebbende is), dan is er toch een
weg open om tegen dit besluit van G.S
in beroep te gaan Iedereen kan name
lijk aan de Raad van State of aan de
rechter vragen om te beslissen over
een geschil tussen hem en Gedepu
teerde Staten. Helaas is het bij art
19 niet zo, als bij bestemmingsplan
nen, dat de uitvoering pas kan begin
nen na de beslissing van de Kroon
Een bouwobjekt kan dus al voltooid
zijn op het tijdstip dat de Kroon de
bezwaarde in het gelijk stelt!
-Het grootste nadeel van de toe
passing van artikel 19 ligt in de prak
tijk van de bekendmaking In het al
gemeen kan men stellen dat de ma
nier van aankondiging van gemeente
lijke plannen door middel van een
advertentie in de krant niet erg doel
matig is. Bij bestemmingsplannen is
dit vaak nog overkomelijk, het is uit
gebreid in de Raadsvergadering ter
sprake geweest, de kranten wijden er
vaak een artikel aan en het plan ligt
een maand ter inzage Bij een vrijstel
ling -van bouwvergunning ex. artikel 19
is de inzage slechts twee weken, zo
dat men al heel toevallig de adverten
tie moet hebben gelezen wil men nog
op tijd zijn om protest aan te tekenen
De advertenties kunnen overal in de
krant staan, op elke dag! Men moet
bovendien al heel fanatiek zijn om een
halve dag vakantie op te offeren voor
het bekijken van de plannen op het
gemeentehuis.
B en W kunnen eenvoudig medewer
ken aan een grotere openbaarheid van
de plannen door a een vaste plaats
in de Leusder krant te reserveren
voor alle publieke bekendmakingen,
b alle belanhebbenden schriftelijk in
kennis te stellen van de plannen, c
de gemeenteraad maandelijks te in
formeren over voorgenomen toepas
singen van art. 19
SAMENVATTING
-Voor elk gebied waarvoor een voor
bereidingsbesluit is genomen of een
ontwerp bestemmingsplan is ingediend
kan artikel 19 worden toegepast
-Toepassing van art 19 maakt het
mogelijk om te bouwen in alwijkingvan
een bestaand bestemmingsplan of zelfs
zonder een afgerond bestemmingsplan.
Als art 19 wordt gebruikt voor gro
te projekten gaat dit in tegen de
geest van de Wet op de Ruimtelijke
Ordening
-Een bouwvergunning volgens art
19 kan in principe verleend worden
zonder de goekeuring van de Gemeen
teraad Slechts het voobereidingsbe-
sluit wordt door de Raad genomen
-Bij projekten ex art. 19 moet men
eventuele bezwaren binnen 14 dagen
na de ter inzage legging indienen bij
B en W Deze zenden de aanvraag
plus bezwaren aan Ged. Staten om de
benodigde verklaring van geen bezwaar
te verkrijgen. De Kroon kan ingescha
keld worden door een verzoek tot ver
nietiging van een besluit van de Raad,
B en W of G.S
-Bezwaren hebben enige kans op
sukses als a. men rechtstreeks be
langhebbend is. b het gaat om een
projekt dat .domineert" in het be
stemmingsplan (dan immers is ieder
een belanghebbend), c. het projekt in
gaat tegen het algemeen belang of niet
strookt met het struktuurplan d. als
men aannemelijk kan maken dat het
projekt in druist tegen de geest van art
19, bijvoorbeeld als de bouwplannen
er al waren voordat een voorberei
dingsbesluit voor het gebied was geno
men e. als een afschrift van het
bezwaar rechtstreeks aan G.S. wordt
gestuurd
Geraadpleegde bronnen.
1 Nederlandse Staatswetten no 64.
editie Schuurman en Jordens. Uitg.
Tjeenk Willink, Zwolle, 1971 (ver
krijgbaar bij de boekhandel) Hier
uit zijn vooral belangrijk art 19
W.R O over vrijstelling van voor
schriften van een bestemmingsplan,
art 17-19 Besluit Ruimtelijke Or
dening over de procedure die G S
eisen voor bekendmaking van de toe
passing van art. 19; art 50 Woning
wet (WW.) over de bevriezing van
bouwaktiviteiten tijdens een voor
bereidingsbesluit (lid 2) en de vrij
stellingsmogelijkheden van deze be
vriezing (lid 8). art 46 W R O
is als art 50 W W maar dan voor
aanlegvergunningen
2. "Het Voorbereidingsbesluit door
drs. A A. M. Keyzers, gepubli
ceerd in het tijdschrift Bouwrecht,
1971, pags 617-622. Een duidelijk
verhaal over de bedoeling en het
misbruik van art 19
3. Brieven van G.S van Utrecht aan
de gemeenten in de provincie, no.
1019RO/1148 dd 18 april 1969 en
no. 188RO/1905 dd 26 juni 1970,
over de voorschriften die B en W
moeten volgen bij de toepassing
van art 19 W R.O en art 50 lid
8 W W
Leusden, 16 oktober 1972.
KNALGROEN
sekr Arnhemseweg 300,
Amersfoort,
tel 03490- 18012
Knalgroen is een aktiegroep die pro
beert de diskussie gaande te houden
over een aantal plannen van de ge
meente Leusden Met name gaat de
groep ter harte de problematiek rond
de geforceerde groei van deze ge
meente Mensen die hun deskundig
heid en/of werklust willen aanwenden
voor deze zaak worden verzocht kon-
takt op te nemen met het sekretariaat
ke naam Hamersveld werd door het ge
meentebestuur weggevaagd, zomaar,
ineens Waarom'' Wij weten het nóg
niet Dit was het begin van 't bouwen
aan een grote stad en het verdwijnen
van de weilanden Zelfs leuke huis
jes en mooie woningen die pas door
de bewoners met veel liefde en geld
gerieflijk waren gemaakt, moesten
worden ontruimd en afgebroken Staat
jullie huis al op de nominatie om
afgebroken te worden heer Polak, in
Amersfoort worden massa's flats ge
bouwd. kunnen jullie fijn in wonen.
En weet je wat die mensen doen die
4 jaar geleden bereid waren deze
huizen in Hamersveld te kopen, die
gaan verhuizen, naar een plekje in Ne
derland waar nog leefruimte is en
frisse lucht en dan gaat het met Leus-
deri als met alle grote steden, ont
volkt zal het zich voegen bij Am
sterdam. Rotterdam. Den Haag,
Utrecht enz Dode steden worden het
Er moeten nog meer mensen wonen
schrijft u. sociaal voelend, dat weten
wij ook en gunnen ze dat ook, maar
er zijn nog andere plaatsen en braak
liggende terreinen, waar huizen ge
bouwd kunnen worden, dat is helemaal
geen reden al die woningen in Leus
den te bouwen Als dit zo doorgaat
zullen wij net als de Indianen, met
z'n allen in een reservaat komen te
wonen. Onze geleerden en biologen
waarschuwen al zo lang en terecht,
maar hun stem wordt niet gehoord
en de waarschuwing met verstaan Wij
burgers van Leusden vragen beleefd
maar dringend aan B en W. wees
wijs met uw bouwbeleid en stop op
tijd, wij weten al bewoners genoeg
die zeggen Wij gaan hier weg, 't
wordt ons te druk, bewoners van voor
en na 1967
Statistisch wordt al aangetoond dat de
bevolkingsgroei in de toekomst zal
afnemen Wij persoonlijk, en hoe de
andere bewoners van Leusden hier
tegenover staan zou een enquete uit
kunnen wijzen, geven liever jaarlijks
een vrijwillige bijdrage ieder naar ei
gen vermogen, om de gemeente in staat
te stellen onze groenstroken en speel
ruimten voor de kinderen te onder
en behouden Misschien komt er dan
ook spoedig een school voor voort
gezet onderwijs, dan behoeven al die
11- en 12-jarigen, die de lagere school
verlaten, niet levensgevaarlijk op hun
fietsjes naar Amersfoort door het
enorm drukken verkeer Zo is dit
antwoord wel lang genoeg en graag
besluit ik met een oproep aan alle
bewoners, oud en nieuw, lid te willen
worden van de Stichting Knal Groen",
tot behoud van de natuur door God
geschapen en door mensen afgebroken
Hulde aan deze jonge mensen die er
voor vechten, anders wordt het. dag
vogels, dag vissen, dag bloemen, want
die sterven al bi] duizenden en tenslot
te dag mensen
Met dank voor de plaatsing.
Mevr C Roeterdink-van Loveren,
Lindenlaan 6.
Leusden Centrum.
Hartelijk dank voor de tijdelijke af
sluiting van Dalmatië via de inrit Alpen-
dreef van het Europarkplein. Door
reparatie van het wegdek van de Alpen-
dreef kan het plein Dalmatié alleen
bereikt worden via de inrit Dolomieten-
dreef.
Door het wegvallen van het doorgaan
de verkeer is de lawaai-overlast sterk
verminderd. De tegenover elkaar lig
gende betonnen woonringen versterken
elk lawaai veelvoudig
Voor de wandelaars, voetgangers en
kinderen is het een genot niet elk mo
ment bedacht te moeten zijn op auto
mobielen en brommers, die met grote
snelheid de bocht omschieten van de
Alpendreef Er zijn geen trottoirs. Je
moet op de rijweg lopen en spelen Op
een rijweg voor doorgaand verkeer
Gelukkig zijn wij het enige plein met
doorgaand verkeer Gelukkig dan voor
de andere pleinen.
Nogmaals dank voordetijdelijkeafslui-
ting lk hoop dat de reparatie nog lang
mag duren. Houen zo'
iil=r
BONDSSPAARBANK
Ivoor Midden en
Oost Nederland
van 13 - 19 november a.s. tot het pu
bliek richt En het Fonds vraagt daar
bij om steun voor deze kollekte.
- omdat het jeugd- en jongerenwerk al
sinds vele jaren een belangrijke bij
drage levert aan de leef- en speel-
mogelijkheden van de jeugd,
- omdat ook het jonge kind meer en
meer aandacht krijgt in het kader
van dit werk (veel klubhuizen bij
voorbeeld hebben crèches, bieden
service aan overblijvers", enz
- omdat het NJF uit het landelijk deel
van de kollekte-opbrengst (50% blijft
in het plaatselijk jeugdwerk) stimu
leringsbijdragen geeft aan konkrete
eksperimeiiteie initiatieven voor het
gewone en gezonde kind.
Spelen is ook voor het gewone en
gezonde kind nodig om mens te wor
den. Maar buiten is geen ruimte meer
En binnen evenmin - de huizen worden
steeds kleiner, steeds gehonger Het
probleem van de leef- en speelruimte
wordt een zeer urgent probleem Het
Nationaal Jeugd Fonds wil daar wat
aan doen. Oplossingen helpen zoeken
Eksperimenten mogelijk maken Een
nieuwe aanpak stimuleren Daar is
geld voor nodig Geld dat bestaande
organisaties (jeugd-, klubhuis-, sport-,
speeltuinverenigingen e d in staat moet
stellen om de zaak aan te pakken.
Geld dat bijeen moet komen via de
jeugdkollekte in de week van 13 tot 19
november Met bussen en lijsten. Ook
giften op giro 1247 t.n.v Nationaal
JEUGD Fonds Utrecht zijn welkom Van
harte aanbevolen omdat het zo nodig
is Om het met Jantje Beton te zeggen:
,,De jeugd staat op het spel!"
Het kontaktadres in de gemeente
Leusden is
W Sloot,
Dalmatië 68.
Leusderi-Centrum.
K C „Antilopen"
Zonder uw hulp kan Natuurmonu
menten het Zwanenwater niet aankopen
om het te behouden, voor nu en later.
Het Zwanenwater - bij Callantsoog
in Noord-Holland - is een vogelpara
dijs, één van die laatste uitgestrekte
natuurgebieden in ons land, die be
houden móéten blijven. 575 hectare
duingebied met een rijk planten- en
dierenleven moet voor de toekomst
als Natuurmonument ln stand blijven.
Het laat de mens van nu gelukkig
niet meer onverschillig dat er zoveel
natuur in ons land verloren gaat.
Daarom durft Natuurmonumenten een
beroep te doen op u
ln 1967 heeft Natuurmonumenten met
veler hulp het Deelerwoud behouden.
Ook voor u. Nu moeten wij ons in
zetten het Zwanenwater voor de toe
komst veilig te stellen. Help mee de
aankoop door Natuurmonumenten mo
gelijk te maken. Uw hulp Is onmis
baar. Stort uw bijdrage op giro 9933.
Wordt nu lid van Natuurmonumenten
De minimum-contributie bedraagt
f 15,- per jaar.
Vraag eens inlichtingen.
Vereniging tot Behoud van
Natuurmonumenten
Herengracht 540, Amsterdam, tel. 020-
246212
giro 9933.
Ingezonden
ONTSTAAN WERELDWINKELS
Eigenlijk hebben we nog nooit het
doel van de wereldwinkel verklaard
vanuit het ontstaan ervan.
Om te weten wat wereldwinkels zijn,
kunnen we daarom het beste de nog
jonge geschiedenis van dit verschijnsel
gaan bekijken In 1968 vond in New Delhi
de 2e wereldhandelskonferentie Unctad
11 plaats Een Nederlandse journalist,
die voor de Novib deze konferentie
bijwoonde, was diep onder de indruk
van het mislukken van deze vergade
ring van rijke en arme landen door de
onwil van de rijke landen. De Unctad
bleek niet meer te zijn dan een wat
kostbaar uitgevallen praatclub. Al
thans. zo bleken de rijke landen er over
te denken Een afgevaardigde uit eén
van de jonge Afrikaanse landen ver
taalde het ..Unctad' daarom als volgt:
Under No Circumstances Take Any
Decision, neem onder geen enkele voor
waarde een beslissing De kloof tussen
rijk en arm in de wereld bleek vast
te zitten op de onwil van de rijke lan
den. Langzaam rijpte bij onze Neder
landse journalist het idee van
„Unctadshopsdie de Nederlandse
publieke opinie zouden kunnen mobili
seren
Tegelijkertijd was in 1968 door een
landelijke werkgroep de bekende riet-
suikeraktie gelanceerd. Een aktie aan
de hnd waarvan men kon laten zien dat
het fout zit met de huidige wereldhaii=
del. Dtj ïnitiatiefnerafcFs varftjeze',atffie
zochten vervolgens^naar een-mogelijk-
heid om de rietsuikeraktie meer kracht
te geven en verdere akties te ontwikke
len. Zo „bevruchtten" deze twee ideeen
(Unctadshop en rietsuikeraktie) elkaar
en ontstond er een vaag model van een
Derde Wereldwinkel De konkrete uit-
wrking en doelstelling zouden in de
praktijk plaats moeten vinden De
eerste wereldwinkel kwam in Breukelen
van de grond, al snel gevolgd door
Amsterdam, Haarlem en Rotterdam
PERMANENTE
VREDESWEEK
Het idee sloeg aan Het aantal winkels
breidde zich snel uit, met name sinds
1971 In de winkels worden verschil
lende zaken verkocht
1. Zogenaamde „politieke" produk
ten zoals rietsuiker, thee, koffie, e d
aan de hand waarvan de winkeliers
snel duidelijk kunnen maken wat er
fout is met de huidige wereldhandel
2 Literatuur en informatie over
deze zaken
3 Kunstnijverheidsprodukten (inbe-
scheiden mate). Tevens werden een
aantal kriteria geformuleerd voor de
produkten en de nijverheidsartikelen.
Deze kriteria zijn:
a. het land van herkomst moet in
teressant zijn uit het oogpunt van
sociale verandering (b.v Chili, Tanza
nia en Zambia)
b. de opbrengst moet aan het volk
zelf ten goede te komen en dient een
redelijke hoogte te hebben
c. de produkten moeten illustratief
zijn voor het aantonen van de onrecht
vaardige wereldhandelsstrukturen.
d. de produkten moeten door een
pamflet e d. begeleid kunnen worden
Nou, zult u zeggen, wat is het doel
eigenlijk9 Tja, daar zijn we nog niet
aan toe. Waarschijnlijk daarover de
volgende keer meer
We geven het toe. we geven tot nu
toe nog weinig mogelijkheden om ons
te bezoeken, maar misschien wilt u
de moeite nemen om a.s. zondag bij
ons te komen kijken? In Achterveld
zijn we in Ons Gebouw tegenover de
RuK. Kerk aanwezig van 10.30 tot 12 30
uur
Voor tussentijdse belangstelling kunt
u zich richten tot Krakhorst 21 te
Leusden/Centruin of de Verjaegde Ruy-
terweg 9a te Achterveld
Tot ziens,
Wereldwinkel Leusden
Lauro L Welp
Dalmatië 18
Vc -Roc. TeH-^NiNG
8U'S I
Ofmc/TiSF
D'OpTME
TekÉNiNG3
STUKIES^OT
HOUT j
"ie. Ke n iNG "2.
BRILLENGLAS^ kARToNNÊN
DiAPRAGpA
Ons kantoor te Leusden/C i i
is op werkdagen geopend w U vT
van 10-12 en van 14 tot 16 u|Het SteiTeilllOekje
DAAROM NATIONALE JEUGDKOLLEK
TE
Kinderen moeten kunnen spelen. Dit
staat vast. Maar hoe? En waar9 Dat wordt
meer en meer een vraag. Deskundigen
zijn het er roerend over eens: Een
kind dat niet kan spelen wordt een on
volmaakt mens'En de kinderpsychologe
mevrouw Braggaar-Diercks voegt er
aan toe „Wij zijn bezig erg veel
onvolmaakte mensen te kweken"
Het is daarom dat het Nationaal
Jeugd Fonds (NJF) - waarin alle in
de Nederlandse Jeugdgemeenschap ge
organiseerde jeugd- en jongerenwerk
participeert - zich ter gelegenheid van
de Nationale Jeugdkollekte in de week
DE HAAG
Om in de kleine tuinen die men
tegenwoordig heeft nog enige pri
vacy te scheppen, willende mees
te bewoners hun tuin omzoinei
met een dichte haag, muur o!
schutting. Meestal geniet eer
haag van coniferen de voorkeur,
omdat deze leeft, altijd groen is
en bovendien ook nog groeit
Vroeger was het vrij algemeen
om een haag van Ligistrum te
planten; tegenwoordig wordt deze
plant vrijwel niet meer gebruikt
vanwege zijn eentonigheid, sterke
wortelgroei die telkens inge
toomd moet worden en het feit dat'
hij herhaaldelijk gesnoeid moet
worden
Meer geschikt is de Thuja occi-
dentalis, een groenblijvende
conifeer, die sterk groeit en een
dichte haag vormt. Ook kan men
de Chamaecyparis columnaris
„Glauca" gebruiken maar deze
is wel duurder De plantafstand
voor coniferen die men voor een
haag gaat gebruiken is 5 stuks
op 2 meter
Alvorens men gaat planten,
maakt men de grond goed los en
wordt er tuinturf en/of compost
of stalmest door de grond ge
werkt Dit al naar de schraalheid
van de grond Men moet er goed
voor zorgen dat de conifeer goed
rechtop geplant wordt en wel net
zo diep als hij op de kwekerij
stond Trap de grond na het plan
ten flink aan en geef bij droog
weer een week lang flink water.
Oktober, november en december
zijn de beste maanden om de coni
feer te planten (zolang het open
weer is) Laat ze maar groeien!
Henk Hendriks
BOUW ZELF EEN
„W.C.ROLKIJKER MET
EEN BRILLENGLAS"
Vele mensen denken dat men voor
een Sterrenkundehobby zo'n dure te
lescoop nodig heeft Dit is helemaal
niet waar
a. men kan al zeer veel waarnemen
zonder een kijker (zelfs weten
schappelijke waarnemingen, zoals
bv het waarnemen van meteoren
of van kunstmanen).
b. een telescoop is niet zo vreselijk
duur. vooral niet als u er zelf èen
gaat bouwen (er zijn firma's die
voor f 17.- al complete telescoop
bouwpakketten verkopen)
Wie wat oude brillenglazen heeft en
2 in elkaar passende ronde kartonnen
buizen en een w.c.-rol kan al een
kijkertje bouwen die (veel) beter in
kwaliteit is dan de kijkertjes waarmee
Galileo Galilei zijn beroemde ontdek
kingen heeft gedaan
BOUWSCHEMA VAN
ZO'N KIJKER
Men heelt een bol brillenglas
nodig met een brandpuntsafstand
(=focus=f) van ongeveer 1000 mm In
opticien s taal komt dit (f) overeen
met *1 dioptrie (men zegt vaak kortweg
dat het glas ,,+1" is) Een glas van
2 dioptrie (f=500mm is ook nog_
bruikbaar Deze lens (brillenglas) be
vestigt u dan voor in „buis 1" (zie
tekening 1), maar eerst plakt u een
diafragma (zie tekemng 2). Als de
lens goed vast zit in de buis (u kunt
de lens vastlijmen of klem zetten
tussen twee houten stukjes (zie tek 3)
moet u er nog een w c -rol voor plak
ken (het. nut van de w c.-rol is dat de
lens niet beslaat bij waarnemingen
buiten). De buis moet kleiner zijn dan
f (dus bij een +1 dioptrielens is een
buis van 90 cm lang genoeg) Als u dit
gedaan heeft is de telescoop eigenlijk
kaar.
Als u alleen door de (eerste) lens
kijkt (=objectief) ziet u alles heel
wazig (niet scherp), door nabij f nog
een lens te plaatsen krijgt u een
scherp beeld en vergroot. Deze ver
grotende lens noemt men oculair De
vergroting kunt u zelf bepalen door
f (in ons geval 1000mm.) te delen door
f van het oculair, bijvoorbeeld,
a f 1000mm., f oculair 50mm
(dit komt overeen met 5 a 5,5
dioptrie) Daar uit volgt: 1000:50
20, vergroting 20x. Als u hel
objectief tot 15 mm heeftgediafrag-
meerd dan heeft u ongeveer een
een gezichtsveld van graad, dan
kunt u net de hele 'maan zien.
b. wilt u een vergroting van 5x heb
ben dan moet f van het oculair zijn:
1000 mm f oculair 5, daar uit
volgt f oculair - 200, dus f oculair
200 mm Dit komt ongeveer overeen
met 3 dioptrie
Het oculair moet u ongeveer dia-
fragmeren tot 1 cm Sommige loep
lensjes zijn ook geschikt voor ocu
lair
Nu kunt u ook nog kiezen tussen een
normaal (rechtopstaand) beeld of een
omgekeerd beeld Voor een normaal
beeld heeft u een holle (-) lens nodig
en voor een omgekeerd beeld een bolle
lens. Het voordeel van de laatste
is dat het gezichtsveld iets groter is.
Het gezichtsveld kan natuurlijk ook
vergroot worden door geen diafragma
voor de lenzen te plakken, maar dan
krijgt u zeer veel last van afbeel
dingsfoutje (een rechte lijn is voor
de kijker dan een kromme lijn).
Als een vergroting van 20X kiest wor
den al u bibberingen (als u door de
kijker kijkt en bibbert met de handen)
20X vergroot Het is daarom aan te
raden om de kijker op een statiefje
vast te bouwen (fotostatief 8 i d Er
zijn firma's die voor f20,- al com
plete houten hoogstatieven verkopen
In de volgende sterrenhoekjes zullen
stukjes komen over wat je nou alle
maal voor leuks kan zien door de
w.c.-rolkijker.
Evert Jan Hooyer.
