Boeiende lezing over Indonesië door de heer H. Heynes Van Lisiduna anno 777 naar Leusden van nu Scholenbouw in Leusden/centrum van 1 oktober 1972 t/m 31 december 1974 Weinig belangstelling van de leden „LEUSDEN IN OUDE ANSICHTEN" VOOR DE NCVB: Jaarvergadering KPJ Programma De Til Inbrekers gevat J. M. Schouten vraagt uw medewerking voor boekje: Goedbezochte bak- en braad demonstratie Prograimna vastgesteld Bridgeclub Leusden GESLIPT DONDERDAG 25 JANUARI 1973 LFI SDKB KlMiVT LEUSDEN/ZUID - Dinsdagavond 16 januari hield de N.C.V.B. afdeling Leusden-Zuid haar eerste bijeenkomst het nieuwe jaar in het Jeugdgebouw aan de Ooievaarshorsterweg. Pre sidente mevrouw C. S. Janson opende met gebed, en hield een korte medita tie. Zij heette de spreker van deze avond, de heer H. Heynes, van harte welkom Mevrouw Soetekouw las de notulen voor van de vergadering van 14 november 1972. De heer Heynes, die vele jaren van zijn leven in Indonesië, zowel voor als na de onafhankelijkheid, heeft doorgebracht, gaf allereerst een korte informatie over dit land, waarvan velen van ons weemoedige herinneringen heb ben. De gordel van smaragd met zijn dromerige sawahs, zijn kleurige pas- sars, zijn ragfijn wajangspel met de heldenverhalen zijn verheven beelden de kunst, zijn romantische natuur zijn fraaie danskunst, zijn gamelan muziek, zijn eeuwen oude batikkunst, deed zich weer voor ons open. De heer Heynes zei, dat er na de zelfstandigheid van Indonesië een grote bevolkingstrek van het platteland naar de steden heeft plaats gevonden. Dat deze steden zijn uitgegroeid tot wereld steden met fabelachtig dure hotels, met nachtklubs en overdadige luxe, met grote Amerikaanse auto's op prachtige wegen Maar ook met de tegenhanger daarvan, die men in alle wereldsteden tegenkomt: de bedelaars, de kinderen overdekt met zweren en wonden, de armoedige krottenwijken, de bidonvilles, waarin de paria's van de maatschappij hun kreperend bestaan slijten De bevolkingstoename is buitengewoon groot, sociale voorzie ningen zijn er niet Er wonen in Indonesië nu reeds 120 miljoen mensen, waarvan alleen al op Java 70 miljoen en op Midden-Java 25 miljoen Bijna de helft van deze mensen - dit is voor ons onvoorstel- Ibaar - leeft beneden het bestaansni- veau. Een onderwijzer op Midden-Java I bijvoorbeeld verdient in Hollands geld [omgerekend ongeveer f 1- per dag. I Een geschoolde arbeider verdient f 0,40 I tot f0,60 per dag. Ter vergelijking [diene dat rijst - het bevolkingsvoed- I sel bij uitstek - f 0,45 per litermaat [kost. ledereen, die dan ook nog enigs- I zins wil rondkomen, is gedwongen [neveninkomsten te verwerven. De toe- stand op Midden-Java is bijzonder I triest Dieren in de westerse wereld [zijn vaak beter gevoed en gehuisvest ■dan hele bevolkingsgroepen in Indo- Inesië Daar op Midden-Java leven grote ■groepen zonder elektriciteit, zonder [water zonder sanitair, in bouwvallige [bamboe-optrekjes met de aarde als [vloer De menselijke behoeften depo- I neert men in een goot, en het behoeft |geen betoog dat cholera, pest en dys- sentrie zo nu en dan tot explosie ko- I men. De heer Heynes deelde mee, dat de [zending nog op Java werkt Op Mid- [den-Java leeft een hechte christen gemeenschap van zo n 312.000 zielen [temidden van een Mohammedaanse be- [volking van 25 miljoen Deze christen gemeenschap leert de Javaan, dat hij verantwoordelijk is voor zichzelf, voor 1 zijn gezin en voor zijn medemens Het moet namelijk tot de Javaan gaan door- dringen, dat er niet alleen sprake is [van het eiland Java, inaar dat er zeer vele buitengewesten en eilandengroe pen en andere bevolkingen zijn, voor 1 wie men eveneens verantwoordelijk is en voor wie de Javaan zich op den I duur zal moeten inzetten Ook in de I Mohammedaanse gemeenschap dringt deze gedachte, die uiteindelijk zal moe- I ten groeien tot een nationaal bewustzijn [thans langzaam door Na 195Ö werden er op Java eentwin- [tigtal Christelijke scholen gesticht In f 1966 werd er een huishoudschool voor I meisjes opgericht Momenteel is men ■bezig met de oprichting van een tech nische school, waar in dit geval de nadruk viel op de bouwkunde Als men bedenkt, dat er vroeger uit een dorp maar één kind naar school ging en dan natuurlijk het kind van een hoge be stuursambtenaar, dan is het zonder meer duidelijk welk een enorme achter stand er ook op onderwijsgebied is in te halen Indonesië behoort dan ook - ondanks de 350-jarige aanwezigheid der Nederlanders - tot de grote lijst der ontwikkelingslanden, tot de grote lijst der achtergebleven gebieden Door het bezoek van koningin Julia na en prins Bernhard aan Indonesië kwam er weer iets naar boven van de oude lotsverbondenheid van Indonesië en Nederland En in tegenstelling met het regime van Soekarno heeft men nu door de andere aanpak van Soenarto weer hoop op de toekomst en zoekt men weer naar banden met Nederland De heer Heynes vertoonde een fraaie serie dia's o a van de Boroboedoer en vertelde over het wajangspel. De wajang wong is het spel van de mens zélf. De wajang goelit is het schim menspel, waarbij de figuren gemaakt zijn van goelit - buflelhuid De wajang golek is het spel van de driedimensio nale figuren. De wajang glittik is het spel van de houten wajangfiguren, waarbij glittik een klanknabootsing is van het geritsel en gerikketik van het hout Hardjono is in al deze spelen de grote held. die alles kan en die zich uit alle situaties weet te redden Hidoep sabar: leef geduldig, de oos terse levensopvatting, die ons vreemd is. In deze zin besloot de heer Hey nes zijn door de aanwezigen zéér ge waardeerde en interessante lezing. ACHTERVELD - De jaarvergadering van de K.P.J. afdeling Achterveld on dervond geen grote belangstelling van de leden. Voorzitter Wim van Middelaar betreurde dat, maar ook de thuisblij vers wenste hij het allerbeste voor 1973. Het gebrek aan belangstelling voor een vergadering heeft zich niet alleen op de jaarvergadering gede monstreerd, het was er in het afgelopen jaar ook al niet zo best mee gesteld. Voor wat betreft ontspanningsavonden en sportevenementen kon hij een opti mistischer geluid laten horen. Hiervoor is de belangstelling redelijk tot goed. Een terugblik op het afgelopen jaar liet dat nog eens blijken. Vooral het kringvoetbaltoernooi, georganiseerd door de afdeling Achterveld werd een LEUSDEN/CENTRUM - In het jon gerencentrum ,,De Til" wordt zaterdag a s 27 januari een disco-dansavond georganiseerd voor jongeren vanaf 15 jaar. Zondagmiddag 28 januari wordt even eens in „De Til" een drsco-dansmid- dag gehouden voor jongeren van 11 t/m 14 jaar. Aanvang 14 30 uur Het Jongerencentrum is voorts ge opend op vrijdagavond van 19.00 t/m 22.00 uur en zondagmorgen van 10 00 t/m 13 00 uur. ACHTERVELD - Door de politie te Ede konden worden aangehouden en ingesloten W v d W uit Ede en M v d B uit Achterveld, die gezamen lijk in een drietal bedrijven en een 3 tal scholen in Achterveld hadden inge broken De beide mannen waren te vens betrokken bij een serie inbraken in Barneveld. Hoevelaken, Ede, Scher- penzeel en Voorthuizen. Zij zijn in middels weer op vrije voeten gesteld Buiten ons medeweten zijn er verleden week, op zondag, in Leusden Zuid enige folders rondgebracht. Zeer terecht zijn wij hierover benaderd. Wij betreuren het dat dit is voorgevallen en bieden u hiervoor onze excuses aan. LIESHOUT TEXTIEL WONINGINRICHTING EN MEUBELEN Hamersveldseweg 16- Hamersveld succes Dat waren ook de toernooien te Raalte en Bunnik waaraan door Ach terveld succesvol werd deelgenomen. Uit het financieel verslag bleek dat het met de kas van de vereniging niet al te best is gesteld Het voorstel, van het bestuur de contributie dientengevolge te verhogen tot f20,-- per jaar, on dervond dan ook vrijwel geen bezwa ren van de aanwezige leden. Daarna werd gediscussieerd over diverse in terne zaken van de vereniging. De samenstelling van het resterende sei zoenprogramma vormde wel de hoofd schotel. Duidelijke voorkeur kregen- de ontspanningsavonden De navolgende avonden werden voorlopig al vastge steld 17 februari: Disco-bal in ..Buiten- lust 3 maart: Carnavalsfeest in ,,Ons Gebouw" 5 maart: Carnavalsfeest in Eemnes 3 april: Kringvolleybaltoernooi. In mei zal wederom een kringvoet- baltoernooi worden georganiseerd Slagerij Van Wieringen organiseerde maandagavond 15 januari een bak- en braaddemonstratie voor de Achter- veldse huisvrouwen Foto Janus Visser ACHTERVELD - De bak- en braad demonstratie in ,,Ons Gebouw ge organiseerd door een plaatselijk sla- gersbedrijf, is door de Achterveldse dames zeer goed bezocht De grote zaal was geheel bezet De heer J van Mourik van het Bedrijfsschap voor het Slagers- bedrijf gaf een uitstekende en duidelijke uiteenzetting van de vele mogelijkheden met vlees en vleeswaren. Via een ver nuftige opstelling van een spiegel kon iedereen in de zaal, ook de achtersten, alles gced zien Het bereiden van ge hakt, speklappen, biefstuk e d. ge schiedde op diverse manieren. Specia le aandacht besteedde de heer Van Mourik aan de opmaak van de vlees schalen Maar de talrijke dames moch ten het niet alleen zien, zij mochten ook proeven Het personeel van het slagersbedrijf die met de schalen de zaal ingingen deden dat beslist niet tevergeefs Het bedrijf hield ook nog een verloting op deze avond. Al met al een zeer nuttige en prettige avond voor de Achterveldse dames LEUSDEN - In verband met vakantie van restaurant ,,De Mof" werd op 11 januari j 1 in de fraaie vergader- en recreatiezaal van het Astmafonds in Leusden de 2de avond van de club competitie der Bridgeclub gehouden. De uitslag van de eerste 5 plaatsen was als volgt dhr. Krooinendhr G v. Rooyen 69,23 dhr en mevr Verhey 56,73 mevr Frederikse en mevr Witte 56.09 dhr en mevr de Roode 55.13 dhr v.d. Pol en mevr. v. Daalen 52,24 Op 18 januari werd gespeeld in café- restaurant Nieuw Leusden De uitslag van deze avond luidde dhr en mevr v Tooren 63,94 dhr en mevr v Hinsbergen 61,22 dhr en mevr H v Rooyen 59,52 dhr en mevr G. v Rooyen 59,19 dhr en mevr. Verhey 59,19 Op 25 januari a s. houdt de bridge club Leusden de club-avond weerzoals normaal in café-restaurant ,,De Mof" in Leusden-Z LEUSDEN - Onze geschiedkundige medewerker de heer J M. Schouten uit Achterveld werd door de Europese Bibliotheek uitgenodigd om foto's en copie te leveren voor het boekwerkje Leusden in oude ansichten" Met me dewerking van de Leusdense bevol king zal dit plaatboekwerk zeker dit jaar op de persen kunnen rollen. De inleidende tekst levert voor de samen steller geen problemen op, hij zal echter wel hard moeten werken om tot een selectieve samenstelling van de foto's met onderschriften te komen. Het boekwerkje Leusden in oude an sichten" zal een 38-tal reproducties gaan bevatten. Er zullen ook enkele foto's worden opgenomen van Achter veld en Stoutenburg die inmiddels al werden verzameld Het gaat nu nog om ansichtkaarten en foto's van het eertijdse dorp Hamersveld, van Leus den en Leusbroek Uitsluitend beelden tussen 1880 en 1922 zullen worden opgenomen want in die afbeeldingen moet de autochtone inwoner de dingen vinden die hijzelf nog weet en waar van hij zegt ,,Och ja, zó was het De jongere inwoners en de nieuwko mers zullen in het boekje kunnen zien hoe hun woonplaats er vijftig jaar en misschein nog langer geleden uit zag en zij zullen zich een beeld kun nen vormen van de samenleving in die dagen Op de prentbriefkaarten komen meest al oude straatgezichten voor die nu een heel ander aanzicht hebben gekre gen De kaarten laten o m woonhui zen, boerderijen, winkels enz. zien die zijn gesloopt Verder kan er een selectie gemaakt worden van groeps foto's b.v van de brandweer, een jachtgezelschap, schoolklassen, de schutterij en zo meer. t,r Kan ook een enkele foto worden opgenomen van een bekende pastoor, predikant, een lantaarnopsteker, een tolgaarder i en andere bekende typen. Stellig komen bijvoorbeeld voor opname in aanmer king een schoolfoto van 1899 van de kinderen van de Openbare School in Stoutenburg, van de ..Zandbrinker Mo len" van 1902 en mogelijk een jacht gezelschap van ,,De Treek" of van De Boom" De Leusder Krant" hoopt j t.z.t. ook oude verhalen op te nemen over Leusden en daarbij kunnen ook oude ansichtkaarten en foto's worden opgenomen Inwoners, die oude ansichtkaarten en heel oude foto's, dus gemaakt tus- j sen 1880 en 1922, hebben worden be leefd verzocht ze te willen zenden (of een telefoontje te geven 03425- 481) aan onze geschiedschrijver de heer J M. Schouten, Hessenweg 317a te Achterveld. De foto's komen abso luut terug en het zal voor degenen j wiens ansicht of foto wel kan worden opgenomen zeker een voldoening zijn dat zijn inzending werd opgenomen. Te late inzending kan teleurstelling geven en de selectie zal worden ge maakt uit de de ansichtkaarten en foto's die binnen één maand onze Leusder Krant-geschiedenismede werker bereiken. LEUSDEN - In de nacht van 21 janua ri raakte op de Hessenweg een B.M.W. van de weg, die in een slip raakte door de gladheid. Diezelfde nacht slipte door de gladheid een tweede wagen op de Burgemeester de Beaufortweg. Beide wagens werden weggesleept. LEUSDEN-CENTRUM Zaterdag 27 januari: ,,De Til" aan vang 20.00 uur. Dansavond voor 15 jaar en ouder. Zaterdag 27 januari; Hervormd Cen trum, aanvang 20.00 uur. Jongeren- dansavond Popcorn." Zondag 28 januari: De Til' aanvang 14.30 uur Dansmiddag voor 10 t/m 14 jarigen Maandag 29 januari: t Ros Beyaart aanvang 20.00 uur Jaarvergadering Oranje Vereniging. Dinsdag. t Ros Beyaartaanvang 19 00 uur 6e kaartavond. 4 ploegen Vrij concours. LEUSDEN/ZUID Donderdag 25 januari: Bibliotheek ,,De Boekenmolen Uitlening van 14.00-16.30 uur Arnhemseweg 83 Vrijdag 26 januari: Bibliotheek ,,De Boekenmolen" Uitlening van 19 00-20 00 uur. Arnhemseweg 83 Dinsdag 30 januari: U V V Senioren sociëteit Gezellige middag voor de oudere inwoners van Leusden- Zuid in het klubgebouw van Roda, 14.00-16 30 uur Zaterdag 3 februari: Tot 12 uur in de middag inzameling van papier in de container bij Supermarkt Luit- jens in winkelcentrum ,,De Bies- haar" Dinsdag 13 februari: 19.45 uur Jeugd gebouw, Ooievaarshorsterweg P van der Linden ..Mode in de loop der tijden' OPPASCENTRALE LEUSDEN Voor een oppas bellen naar mevr C Deenik, Kon. Julianalaan35, Leus- den-Zuid. tel 03490-18134 LEUSDEN - De naam Leusden vindt haar oorsprong in die van de villa Lisiduna" hetwelk in handen was van de rijke graaf Wigger en latei- behoorde ze toe aan Karei de Gro te hetgeen blijkt uit een oorkonde van het jaar 777 toen Lisiduna" werd geschonken aan de ,,Sint Maartens kerk" te Utrecht Bij deze schenking hoorden ook een viertal foreesten (bos en bouwlanden en heidevelden) en wel „Hengestcoten" (Henschoten onder- Woudenberg) ..Formhese" (waarschijn lijk Hees onder Soest) „Mokoroth (waarschijnlijk Moorst onder Wouden berg) en ..Widock" (waarschijnlijk Weede onder Hoogland). Waar nu in Oud Leusden het. eeuwenoude toren tje staat, was eens de Moederkerk van deze streek want zelfs de mensen uit Amersfoort togen ter kerke in Leus den Ook de her en der verspreide schaapjes uit de woeste moeilijk be gaanbare en bereikbare plaatjes als Hoflake, Stuthenborch, Bachevorde en Hohorst konden allen in Leusden ter kerke gaan Pas 200 jaar later kreeg Amersfoort de ..Heilige Geest" kerk in de binnenwal In 1580 plunderden de Calvinisten het Leusder kerkje en enkele jaren later had een gerefor meerde predikant de plaats van de pastoor ingenomen. Ongeveer 30 jaar hebben de predikanten van de nieuwe leer getracht om zieltjes te winnen maar dat gelukte maar zeer matig bij de vasthoudende katholieken On danks het feit dat de Patersorden van de Benedictijnen en Jezuieten nog al eens tegenover elkaar stonden Om streeks 1619 probeerden Arnersfoortse predikanten voet aan Leusdens grond te krijgen, maar de katholieken trok ken ter kerke naar misschien .Groot Romselaar" in de buurtschap Voskui len nabij Leusden-Woudenberg en het kasteel „Sandbrinck" onder de ^Ge rechte van Asschat" Pastoor Guwi- frus trok vaak te voet vanuit Amers foort naar de omgeving van Leusden - en Hamersveld In 1674 was het ka pelaan Petrus Scheen die in Bóeren- behuizingen de H Mis opdroeg omdat de arme bevolking nog geen pastorie of kerk had kunnen laten bouwen Wat zal deze pionier veel ontberingen heb ben geleden want ruim veertig jaar achtereen trok hij te voet - soms gezeten op een toch al beladen last dier - door deze moeilijk begaanbare streek Op 26 februari 1716 werd naar Hamersveld gezonden Arnoldus Theo- dorus Smidtz die weldra begon met de bouw van een klein kerkje en huisje op het erf van Peter Gase zaliger Deze pastoor had zowaar al Kerk meesters hetgeen kennelijk wel moest vanwege een erfpacht op de grond van de weduwe Elbertje Jans en haar zoon Evert Deze erfpacht was lang niet gering en als betaling is aange geven- ,,ln de maendt van Mey de Somme van aghtien guldens" Een kerk hof bezat men niet en werden de doden nog steeds begraven op ,,Oud Leus den" Na het overlijden van Pastoor ArnoldusSmidtz kwam op 30 maart 1727 Theodorus van den Heuvel die in 1732 de benoeming aannam tot pas toor in Mijdrecht. Hij was wel zo verstandig vrijwillig te vertrekken van wege de vele schulden die hij had ge maakt. Zijn opvolger Hubertus van den Broeck wist de kerk schuldvnj te krijgen ook al door de weldoener van de kerk de heer Jan de Rooy. Om streeks 1756 is er sprake van de com muniteit van een zekere D van Bard Helaas heb ik niet kunnen ontdekken wie dat toch wel is geweest, mogelijk een j afgezette priester (want dat kwam toen wel eens voor) Van 1744-1788 is pas toor Galiani die op 20 juni 1759 op de hoeve ,,'t Scham" (waar nu de familie j Woudenberg-Wolswinkel woont) van de laatste H Sacramenten voorzag Garrit Brandsen, door het volk ook wel ge noemd ,,De Jonker", aldus J M Schouten, dorpsgeschiedschrijver MEDISCHE DIENSTEN Weekend 27/28 jan '73 (alleen voor spoedgevallen) LEUSDEN: Voor de praktijken van de artsen Boersema. Den Toom, Lantink en Binkhorst zal a s. weekend waar nemen: dr B Binkhorst Gironde 1 Leusden/C - tel 03496 - 2667 Hebt u iets te verkopen9 Plaats een LEUSDERHE1TJE! a. Overzicht van het aantal gereedkomende woningen gedurende het tijdvak 1 oktober 1972 tot en met 31 december 1974 aantal gereedkomende woningen per Bestemmingsplan 1/1/73 1/4/73 1/7/73 1/10/73 1/1/74 1/4/74 1/7/74 1/1/75 totaal Rozendaal 76 76 Rozenboom 18 15 15 15 17 15 18 18 131 De Wetering-noord - - 80 87 43 52 - - 262 De Wetering-Zuid 100 97 51 22 - 16 - - 286 Groenhouten - - 104 156 178 84 172 "694 Alandsbeek - - 54 54 92 60 145 145 550 2e fase - - - - - - - 60 60 194 112 200 282 308 321 247 395 2059 b. Overzicht van het aantal lokalen, waarmede de accommodatie voor het basis- en kleuteronderwijs zal moeten worden uitgebreid soort onderwijs 1/1/73 1/4/73 1/7/73 1/10/73 1/1/74 1/4/74 1/7/74 1/1/75 totaal Basisonderwijs 2 1 2 3 3 3 2 4 Kleuteronderwijs 1-1 11 111 20 7 27 Gegevens over de wijze, waarop in de onder b geplande behoefte kan worden voorzien Datum Aantal lokalen kl.o. b. o. 1 jan '73 1 2 1 apr. '73 1 juli '73 1 2 Gedachte wijze van realisering Per 1 januari 1973 zal de nieuwe R K basisschool ,,St. Ber- nadette" in het bestemmingsplan ,,De Wetering" in gebruik worden genomen De nieuwe schooi heeft 6 leslokalen, terwijl in de huidige situatie 5 leslokalen in gebruik zijn. Per saldo vermeerdert het aantal lokalen derhalve met 1 Een tweede lokaal voor het basisonderwijs is beschikbaar in de vorm van één der mobiele lokalen aan de Torenakker- weg Wat het kleuteronderwijs betreft, wordt ervan uitgegaan dat op 1 januari 1973 het derde lokaal bij de Chr kleuter school ,,De Springplank" gereed is Hiervoor kan worden gebruikt één der twee op 1 oktober 1972 leegstaande zogenaamde mobiele lokalen aan de Toren- akkerweg Er wordt van uitgegaan, dat het scholencomplex in „Groen houten medio 1973 zal zijn gerealiseerd. Hierdoor komen 8 lokalen voor het onderwijs beschikbaar, te weten 6 voor het basisonderwijs en 2 voor het kleuteronderwijs. De be hoefte aan lokalen per 1 juli 1973 kan hiermede worden opgevangen. Voor een tijdelijke overbrugging kan gebruik 1 okt '73 1 1 jan '74 1 1 apr '74 1 1 juli '74 1 1 jan. '75 1 gemaakt worden van de inmiddels ontruimde lokalen van huidige R K. basisschool „Sint Bernadette" In het scholencomplex „Groenhouten" is nog ruimte aanwezig om in de behoefte op dit moment te voorzien Gedurende het 4e kwartaal 1973 is de oplevering gepland van een scholencomplex (6+2+1) in het bestemmingsplan „Alandsbeek". Dit complex zal voldoende ruimte bezitten om de vraag naar lokalen per 1 januari 1974 op te vangen. De benodigde accommodatie is te vinden in het complex „Alandsbeek". Aangezien op dit tijdstip verder geen ruimte voorhanden is, betekent zulks dat op 1 juli 1974 het tweede scholencomplex in „Groenhouten" in gebruik moet kunnen worden genomen. Benodigde ruimte is te vinden in het dan inmiddels gereed gekomen tweede complex in „Groenhouten". Opgemerkt wordt, dat in de hiervoor weergegeven situatie is uitgegaan van de zogenaamde stationaire fase. Voor de maximale fase zal er rekening mede gehouden dienen te worden, dat de extra opvang hiervan de aanwezigheid van een aantal noodlokalen noodzakelijk maakt. Enkele lokalen van de oude Bernadetteschool zouden als zodanig dienst kunnen doen, terwijl daarnaast misschien nog een of twee zogenaamde mobiele lokalen aangekocht moeten worden.

Historische kranten - Archief Eemland

Leusder Krant | 1973 | | pagina 7