ROENHOUTEN Momentop name
een stukje toekomst in wording
Betoverend
dorp
De marionetten
zijn onder ons..
De weerbarstige
orchidee
Niet
aantrekkelijk
TOSKOMST SN TSCHNISK
IN DS LITERATUUR
VAN VANDAAG
A. E. van Vogt: Betoverend
dorp, Uitgegeven in de Bruna
SF-reeks nr 18 Verhalenbundel.
Alfred E. van Vogt is een groot
meester op het gebied van de SF.
Zijn romans over de wereld van
Nul-A bijvoorbeeld zijn beroemd
in tal van landen. Van zijn hand
verscheen kortgeleden een bundel
korte verhalen bij Bruna-SF on
der de titel: Betoverend dorp.
Van Vogt schreef deze verhalen
tussen 1953 en 1969. Toch is er
eigenlijk weinig verschil in kwa
liteit te ontdekken. Geen verou
derde toestanden, zoals men in
mening (gedateerd) kort SF-ver-
haal en zelfs in romans kan te
rugvinden. Zeven uitstekende
verhalen, door Erik Lankester
bijeengebracht en door Sybren
Polet vertaald.
In ,,Het doel en de middelen"
vertelt van Vogt het verhaal van
de „nieuwe mens", een soort
variatie op Huxley's New Bra
ve World, waarin een geleerde
ontdekt hoe hij de mens voort
kan laten leven zonder zijn
funktionele organen als hart,
long, nieren etc. Deze organen
worden uit het lichaam verwij
derd en op een onbekende plaats
in leven gehouden. De benodigde
levensenergie wordt draadloos
naar de lichamen overgebracht.
Zo zit het ongeveer in elkaar.
Een voordeel is natuurlijk, dat
deze organen - mits goed on
derhouden - veel minder kwets
baar zijn en niet zijn overgele
verd aan de willekeur van het
lichaam. Maar dat ook daaraan
een groot gevaar is verbonden,
schetst van Vogt op fascinerende
wijze.
In het verhaal „Proces" ver
telt van Vogt met humor op rake
wijze het proces, dat een woud
(als totale eenheid) ondergaat,
als het wordt gepenitreerd door
ruimtevaarders. Het woud komt
er al snel achter (ook tot eigen
schade) hoe men dergelijke in
dringers moet aanpakken.
Van Vogt beschrijft in „Auto
maat" de gevolgen van een steeds
verder gaande automatisering,
hoe robots tenslotte werden ver
menselijkt en als levende auto
maten de macht probeerden over
te nemen. Maar de vindingrijk
heid van de mens staat voorniets
omdat te verhinderen.
In enkele bladzijden schetst
van Vogt het afgrijselijke ver
haal van een kankerpatiënt. Een
mogelijkheid in de toekomst? Het
denkbeeld, dat de aarde zou wor
den bestuurd door een Galac
tische Observator is niet nieuw,
wel de wijze, waarop van Vogt
dit onderwerp tot een kort ver
haal uitwerkt!
Tenslotte „Betoverend dorp".
Het beste verhaal uit de reeks
Een gestrande ruimtevaarder
ontdekt op Mars een dorp. Er is
niemand die hem kan helpen.
Hij is alleen met dat dorp. Waar
zijn de bewoners? De ruimte
vaarder moet proberen zijn aan
passingsmoeilijkheden te boven
te komen
„Betoverend dorp" een uit
stekende bundel verhalen!
Robert A. Heinlein: „De ma
rionetten zijn onder ons" Bru-
nareeks nr 22.
Robert A. Heinlein schreef in
1951 zijn roman „de marionet
ten zijn onder ons", dat eerder
in Nederland werd uitgebracht
in de SF-omnibus nummer"I van
Bruna. Kortgeleden gaf Bruna
in haar SF-reeks een reprise
van dit boek. Hoewel het op zich
een goed verhaal is, het lezen
ten volle waard, geloven we toch,
dat een uitgever niet teveel in
herhalingen moet vallen. Zoiets
doet denken aan gebrek aan stof.
En dat is - geloof ik - beslist
nog niet het geval. Er liggen nog
tientallen SF-juweeltjes op ver
taling te wachten, zodat het be
slist niet nodig is om terug te
vallen op in ander verband
uitgegeven boeken, zoals Bru
na nu doet.
Maar dit even terzijde. In „De
marionetten zijn onder ons"
schetst Heinlein op humoris
tische wijze de invasie van een
bijzonder soort buitenaards we
zen. Het verhaal heeft me toen
tertijd in 1967 al erg vermaakt
en bij herlezing heeft het nog
niets aan waarde ingeboet. Het is
een verrukkelijk verhaal, een
kruising tussen een spannende
detective toekomstfantasie en een
humoristisch verhaal. Voor hen,
die het nog niet kennen: aanbe
volen: Bruna SF nr 22.
De weerbarstige orchidee,
door Arthur C. Clarcke. Verha
lenbundel. Uitgegeven door Bru
na, Utrecht in haar SF-reeks nr.
23.
„In het Witte Hert" was de
titel, toen dit boek in de jaren
vijftig door Elsevier werd uit
gegeven. Het was één der eerste
SF-boeken die ik onder ogen
kreeg. Clarke heeft de gave om
allerlei onderwerp met de geest
van de humor te kruiden en dit
boek spreekt wat dat betreft
het meeste aan. Het is SF ge
baseerd op louter glimlach Maar
wat voor „De marionetten zijn
onder ons" geldt, geldt ook voor
dit boek. Het is een herdruk. En
dat is spijtig. Voor de rest is
het vooral voor hen, die nu pas
de science fiction hebben ont
dekt, een buitenkansje om toch
nog met deze wonderlijke ver
halen rond Harry Purvis ken
nis te maken.
Tenslotte willen we nog een
kleine pleidooi houden voor wat
aantrekkelijker „covers" van de
SF-reeks van Bruna. Met alle
respekt voor de kunstzinnige
prestaties Rinke Doornekamp en
anderen, toch geloven we,dat een
wat meer op de fantasie van de
lezer gericht cover, waarmee de
nieuwsgierigheid wordt geprik
keld, aan te bevelen is. Wat nude
omslag van Bruna's SF-reeks
siert is meer een karikatuur dan
een „enkelbeeld" uit de inhoud.
Bert Vos.
2 JULI 1973
LEI SDKK k HAM
- Het is
De bouwvakkers zijn met
Het is warm. Mensen,
gesproken het nieuws
zijn niet thuis. Een ide-
om de stand van za-
onze nieuwbouw in Leus
eens onder de loupe
Temeer, omdat eind
jaar de eerste fase onge-
zalzijnenbegon-
worden aan de tweede
het struktuurplan Leus-
Het grootste plan in aanbouw
is het plan Groenhouten, ten zui
den van Rossenberg. Een plan
met veel sociale woningbouw en-
ook interessant- de eerste ge-
integreerde school (kleuter- en
basisschool in één complex). Be
gin deze week dwaalden wij door
de chaos, die de bouw met zich
meebrengt. Groenhouten is in
wording. De voetgangersover
steekplaats over de Noorder
inslag is vrijwel voltooid. De bor
den geplaatst. Klaar om de eerste
bewoners en vooral de eerste
de redaktie)
leerlingen voor de geïntegreer
de school te ontvangen.
De school zelf is in een laatste
stadium van realisering. Enkele
schilders hebben er zelfs hun
vakantie aan opgeofferd om
door te kunnen werken. Als de
scholen weer beginnen zal ook
deze twee-in-een-school in het
ruime onderwijspakket van de ge
meente Leusden zijn opgenomen.
Misschien nog niet helemaal vol
ledig aangekleed, maar als
schoolgebouw gereed om leergie
rige jeugd te herbergen.
Daarachter staat het stalen
skelet van de sportzaal. Ook hier
aan zal straks weer keihard ge
werkt worden om het gebouw tij
dig gereed te kunnen hebben.
De woningbouw begint aardi
ge contouren te vertonen. Enkele
rijen woningen zijn binnen niet al
te lange tijd aan de afwerking
toe. In enkele woningen is de bo
venverdieping reeds te bereiken
via de houten trap. Vanaf de toe
komstige slaapkamers van toe
komstige bewoners kijken we uit
op de stilte van de bouw. Een ver
dwaalde bezem heeft een plaats
tussen de stalen uitsteeksels van
een stuk beton gevonden.
Eén van de vijvers in het plan
lig een beetje troosteloos te
wachten op het uitbundige groen.
Op de achtergrond één van de
schuren van de boerderij 't Spul.
Oud en nieuw bijeen.
De oprijlaan naar de boerderij
is gedeeltelijk versperd. Maar de
hoge bomen zijn er nog steeds.
En zullen straks wellicht een wee
schaduwen, die naar het centrum,
het hart van Groenhouten zal lei
den.
Groenhouten: een wijk in wor
ding Een momentopname van een
stukje toekomst.
(Foto's Leusder Krant)
