Zwerftocht door een
fascinerend land met
Cees Engel
ISRAEL IN KLANK EN KLEUR
K.P.J.-
U wilt de
LEUSOER KRANT
BETALEN
AFDELING
GRIEZELEN:
KAPPIE EN DE JUNGLEMAN
Geslaagde
St. Nicolaas
feestavond
IN SPIN-
OPNIEirW GAAT
DE BOCHT IN
HELDEN VAN
DE HIGHWAY
WATERSLAG
DE
GELIJKTIJDIGE
MAN
TOEKOMST EN TECHNIEK
IN DE LITERATUUR
VAN VANDAAG
Met de door ons aan u
gezonden
accept-girokaart
kunt u dat gemakkelijk
doen op ons kantoor
te Leusden-Centrum.
Finnmark 3.
Het bespaart u
bovendien nog extra
kosten. Ons kantoor
is dagelijks geopend
van 10-12 uur en
van 14 tot 16 uur.
ONDERDAG 6 DECEMBER 1973 LEUSDER KRANT
LF.USDER KRANTSTRIP NUMMER 7:
Op de foto: Cees Engel en zijn
vrouw tijdens zijn tocht door Is
rael.
bries is zeer overdreven en het jaagt
mijn jungleoerwoudman de stuipschrik
op het lijflichaam!"
Plotseling scheen de leeuw genoeg
te krijgen van Rivaldi's getier. Hij vond
het nu blijkbaar tijd worden om iets
terug te doen. Zodoende sperde hij zijn
vervaarlijke muil wijd open.
„Man, weet je wel wie ik ben?"
klonk het toornig uit de bek. ,.lk ben
de beste leeuw van Hollywood! Moet
jij mij vertellen hoe ik moet brullen?!
Ik ga me beklagen bij de Dierenberoeps-
beschermingü"
BARNEVELD - Op maandag
avond 10 december a.s. zal de
bekende reportage-fotograaf
Cees Engel in Barneveld met
u op zwerftocht gaan door Is
rael. Wie de vorige dia-avon
den met deze Haarlemse foto
graaf heeft meegemaakt, zal de
ze avond beslist niet willen mis
sen, want door middel van schit
terende fotografie, gecombi
neerd met perfekte stereo-mu-
ziek, dat alles vertolkt via
fantastische apparatuur, zal het
opnieuw een bijzonder avontuur
van klank en kleur worden. Het
oude en nieuwe Israel trekt aan
uw oog voorbij. Verblindend door
haar schoonheid, imponerend
door haar kracht en energie, fas
cinerend door haar kontrasten.
Israel-het land, dat ook nu pas
na eeuwen nog steeds een mid
delpunt is in het actuele wereld
gebeuren. Een land, waarvan de
bewoners nog steeds moeten
vechten voor overleving, ook al
lijkt de kans op vrede nu dichter
bij gekomen.
Wie dagelijks de kranten leest,
zal graag willen weten, hoe het
land er uit ziet, waarover nu
zoveel geschreven wordt. Zal de
achtergronden willen weten, de
imponerende geschiedenis van
over vampiers en aanverwante
zaken, maar soms ook met een
geheel eigen karakter, dat het
zichzelf uitheft boven de middel
maat, waarmee helaas ook dit
genre wordt overstroomd. Nadat
de SF in Nederland is ontdekt
en er een ruime markt voor
bleek te bestaan, hebben de uit
gevers zich nu ook op de F H-
sector gestort en - gezien de
steeds grotere stroom nieuwe
uitgaven - niet zonder succes.
Zo nu en dan zullen we ook
in deze rubriek dit aan SF ver
wante genre in bespreking ne
men.
Vandaag ,,In spin - opnieuw
gaat de bocht in" van de Neder
landse schrijver Ef Leonard, die
reeds enkele malen succes boekte
met nationale prijsvragen en
reeds eerder werk publiceerde
bij Bruna. (Het koninkrijk der
kikkeren is nabij).
De verhalen zijn puur Neder
lands. Naast verbasterde vam
pier-verhalen, die mij beslist
niet aanspreken, eerder afstoten
door het bloederige van de hele
zaak, heeft Leonard in deze bun
del ook enkele uitstekende ver
halen geschreven, zoals het bijna
literaire ,,Zeus inde randstad"
waarin hij de mythologie verweeft
met het heden op een knappe wij
ze.
Het thema van de reïncarnatie
beschrijft hij - overigens met een
wat al te gemakkelijk te volgen
draad naar het daarom niet on
verwachte slot - in het verhaal
,,Een hondeleven".
Grenzend aan SF, maar door de
bloederigheid wellicht beter thuis
in de F H-wereld is het ove
rigens bijzonder knap geschreven
verhaal: ,,Het K kcaj-rapport".
Ook hier is bet slot niet helemaal
onverwacht.
Vermakelijk is het verhaal
„Scum", over dat kleine lelijke
mannetje, dat altijd de vrouw
vergezelt en als het even kan ja
bijzonder vervelend kan bijten.
Het titelverhaal: ,,In spin - op
nieuw gaat de bocht in", is één
van de beste uit deze bundel en
sterk verwant aan SF, de reden,
waarom Ef Leonard met dit ver
haal in NOS/BRT SF-korte ver-
halenprijsvraag de eerste prijs
won.
Wie niet schrikt voor een fiks
portie sadisme en bloederigheid,
vermengd met fantasie, science
fiction en zo maar vrijblijvende
griezelarij, moet beslist niet
verzuimen dit boek te kopen.
Leonard bewijst in ieder geval
met dit boek, dat een Nederlandse
schrijver best kwaliteit kan le
veren, ook al denkt men daar in
het algemeen - vooral op het
gebied van SF en F H - vaak
anders over.
Bert Vos
ACHTERVELD - Donderdag 29 no
vember j.l. vierde de K.P J., afdeling
Achterveld, de zoveelste verjaardag
van Sint Nicolaas bij Café Buitenlust
te Achterveld. Hoewel het bijzonder
slecht weer was waren er toch nog
±35 leden, die aan deze gezelschaps
spelavond deelnamen. Er stonden 2
tennistafels, wat gezien de belang
stelling toch nog te weinig bleek en
iedereen niet aan slag kon komen. Ook
het tafelvoetbal genoot grote belang
stelling. Van de vijf aanwezige dam
borden bleef er geen bord onbezet.
De hele avond door zaten diepe denkers
er over gebogen. Wegens tijdgebrek
moest er geloot worden om de 2e en
3e plaats, welke door Gerard Kok werd
gewonnen. Verder kon men sjoelen,
speerwerpen en gewicht-weegschaal
indrukken Ook al kon de Sint zelf niet
komen, hij had wel dikke stukken spe
culaas achtergelaten, alsmede enkele
prijzen voor de kampioenen van de
spelen
Uitslag:
A) Tafelvoetbal:
1. Kees Hilhorst
2. Johan Ossendrijver
3. Evert van de Berg
B) Sjoelen, speerwerpen en gewicht-
drukken tesamen:
1 Gerard Esveld
2. Lijda Groenestein
3. Johan Ossendrijver
C) Dammen:
1. Wim Middelaar
2. Gerard Kok
3 Bert de Vette
D) Tafeltennis:
1. Herman van Ruitenbeek
2 John Lorist
3. Wim Middelaar
len, wat?" sprak hij monter.
..Alle kniezebieters nog es an toe!"
dacht Kappie verschrikt. ..We hebben
ja nog steeds geen leeuw. Moet ik als
decoropzichter daar nou niet voorzor
gen9"
Maar op dat ogenblik klonk achter zijn
rug plotseling een bloedstollend gebrul
en door de struiken brak de onvrien
delijke kop van een levensgrote leeuw.
Een dergelijke vlugge bediening had
Kappie niet verwacht en deze vervulde
hem dan ook met onsteltenis
soepen:
Met driftige passen liep hij op de
boom af, waarin Kappie en Rolando zich
in veiligheid hadden gebracht
..Ooooh," piepte de jungleman flauw
tjes, ,,nu signor Rivaldi ook al boos!
Leeuw boos, Signor Rivaldi boos, ie
dereen boos op Rodrigo Rolando!"
Maar het was niet de jungleman,
tegen wie RivalGi's woede zich thans
keerde
,,Hoe vaak heb ik je niet gezegd, dat
je niet zo hard moet brulbriesen!"
snauwde hij de leeuw toe ,,Je weet dat
Rodrigo daar niet tegen kan!"
In „Mooie Maggie Money-
Eyes" speelt Ellison aan de
speeltafels van Las Vegas een
science fiction en horror-achtig
spelletje met het spel.
„Slagveld" is de titel van een
verhaal, waarin Ellison de oor
log van de aarde bant. Dat is na
tuurlijk een uitstekend idee, maar
ook Ellison kent de ondeugden van
zijn eigen ras. Het blijft moeilijk
om de agressie te verbannen.
Toch vindt hij daar een goede op
lossing voor. Een beetje maca
ber, maar: je moet er maar op
komen.
In veel toekomstverhalen wordt
de mens afgeschilderd als een su
perieur wezen, dat zal heersen
over tal van zonnestelsels en haar
planeten. Het lijkt een beetje
arrogant om van dit uitgangspunt
uit te gaan en daarom schreef
Ellison een „anti-superieur"
verhaal. Hij doet dat, zoals ge
bruikelijk, kort en krachtig. In
enkele bladzijden rekent hij kei
hard af met dat arrogante over-
heersingsgevoel der mensheid.
„Hadj" beet het verhaal, waarin
hij dat doet.
In het titelverhaal „De helden
van de highway" schetst Ellison
een realistische situatie, zoals
die kan voortkomen uit de huidi
ge maatschappij: de agressie op
de autowegen. Het woedend claxo
neren voor eenmede-weggebrui-
ker, die een „stomme streek uit
stuur op „die idiote blaaskaken
die denken dat ze rijden kunnen",
dat alles heeft in de wereld van
Ellison plaats gemaakt voor en-
lison plaats gemaakt voor en
kele professionelere zaken
In „Het gezicht van Helene
Bournow" worden duivelse ma
nipulaties met de mensheid be
schreven via de sexy Helene
Bournow.
Phoenix" is het verhaal, dat
mij deed denken aan het bekende
boek van Pierre Bouille: Apen-
planeet (binnenkort in deze ru
briek). Wie de film heeft gezien,
herinnert zich het fascinerende
slot, de rui'ne, half onder het
zand verborgen, van het eens zo
trotse vrijheidsbeeld. In „Phoe
nix" wordt een expeditie op touw
gezet om te zoeken naar de
verloren continenten. Ellison
gaat nog een stapje verder.
Het langste verhaal in „De
helden van de Highway" is
„Deald's world" engaat over een
ruimte-oorlog ergens op een door
de aarde gekoloniseerde planeet.
Hoewel Ellison op z'n best is op
de zeer korte toer, is ook dit
verhaal uitstekend in elkaar ge
zet en spannend. De wraak van
de verworpene, de wraak van de
martelaar, kan verschrikkelijk
zijn. Ellison bewijst het.
„In spin - opnieuw gaat de
bocht in". Een fantasy en
nurrur (F H) bundel door
de Nederlandse schrijver Ef
Leonard, uitgegeven door A. W.
Bruna Zn te Utrecht in de
Zwarte Beertjes- F H -
reeks nummer 11. Prijs:
f3.75.
Reeds eerder bespraken wij
in deze rubriek, die hoofdza
kelijk gericht is op de science
fiction-literatuur, enkele F &H-
boeken, de zogenaamde Fantasy
and Horror-verhalen. Dit zijn in
het algemeen verhalen, die zich
afspelen in het grensgebied tus
sen nachtmerrie en werkelijk
heid. Veelal bloederige verhalen
- 25 -
Onder de bezielende leiding van Sig
nor Rivaldi begon iedereen druk voor
bereidingen te treffen voor defilmsce-
ne van de jungleman en de leeuw.
.Opnamedraaicamera instelrichten
op jungleman'" riep Rivaldi
..Er zit een verwenste tak in mijn
beeld!" riep de camaraman, bedrijvig
met zijn apparaat sjouwend
..Meesteropzichter van decorachter
grond haal verwenste tak-twijg uit ca
merabeeldvlak!" beval Rivaldi aan
Kappie.
.Ik ben al bezig, jong", bromde
Kappie korzelig. „Lig ja niet te mek
keren, je hebt geen overgehaalde land
rot voor je!" En met een klein bijltje
deed hij zijn best om het decor er op
de film zo natuurlijk mogelijk uit te
laten zien Alleen de jungleman zei
helemaal niets Met een bedrukt gezicht
zat hij een dolkje te vetten voor de
volgende opname
Rivaldi klopte hem eens bemoedigend
op het forse schouderblad.
,Nu gaat de jungleman eens moedig-
flink met het leeuwbeest vechtworste-
- 2b -
Bij het verschijnen van de leeuw was
Kappie met een formidabele sprong
zijn decor ingevlogen en daar zat
hij witjes in degretig-gorgelendeleeu-
webek te kijken.
„Daar zit nou ja boven in het want",
zuchtte hij ,,Ik word zeeziek als ik in
die luchtkoker kijk' Brr, ik wou dat dat
nare beest 'm droste!"
Toen deed een zwaar gekraak van tak
ken hem opnieuw opschrikken. Maar
dit werd slechts veroorzaakt door Ro
drigo Rolando, de ferme jungleman,
die zich nu van een andere kant liet
kennen. Als klimmer wel te verstaan
Hijgend en puffend hees hij zün machti
ge gestaue iegen de boomstam op,
waarbij hij door hevige rillingen en
amechtige angstkreten ernstig werd
belemmerd.
„Een leeuw, een leeuw!" riep hij met
dunne stem, ,,h-help! Madre m-mia'"
Kappie stak hem behulpzaam een
hand toe.
„Kom maar boven jong!" zei hij
vriendelijk en hij wilde nog een heleboel
andere geruststellende dingen tegen
de bevende jungleman zeggen, toen een
boze kreet van Rivaldi hem onderbrak.
„Carramba! Carrambissima!" loei
de de grote man. „Wat is dit voor een
geprutsknoei, hè? Zo loopt wederom ook
deze draaiscene «"«t in de honderd
- 27 -
Rivaldi ging hevig tekeer tegen de
leeuw, die het had gewaagd om een
scene van zijn film in het honderd
te laten lopen Hij liet wel duidelijk
uitkomen, dat het deel van de film,
waarin de leeuw optrad, niet het leeu
wendeel in de filmonderneming was!
Kappie en de jungleman luisterden op
vailige hoogte met ontzag toe.
„Bliksjekater!" riep Kappie met
eerlijke bewondering „Die Rivaldi
staat me ja daar die leeuw uit te voete
ren. of het een scheepshondje was! Wie
had dat van zo'n landslurp gedacht
die kerel heeft ja leeuwenmoed!"
Het was inderdaad verbazingwek
kend, dat Rivaldi bij zoveel warmbloe
dige drift tegenover het gevaarlijke
roofdier zoveel koelbloedigheid toon
de Hij raakte zelfs niet onder de in
druk, toen het dier zich grommend
op de achterpoten verhief, ofschoon
dit op Kappie en de jungleman toch een
zeer dreigende indruk maakte.
„Stomsuffeling!" riep hij, terwijl
hij een boze vuist voor de leeuwenmuil
zwaaide, „ik heb je toch al honderddui
zend maalkeren gezegd, dat je niet zo
hard moet loeibnesen! Al dat gebrul-
gegeven door A. W. Bruna
Zn. te Utrecht in haar Zwarte
Beertje - SF - reeks (nr. 30).
Prijs: f3.75.
De SF-roman „De gelijktijdige
man" is het eerste werk wat ik
van de schrijver Ralph Blum on
der ogen heb gekregen. Mijn in
drukken zijn wat verdeeld. Het
verhaal op zich is goed geschre
ven, daar niet van, maar of het
nu pure science finction is, waag
ik te betwijfelen. Goed, de weten
schap is inderdaad nog niet (he
lemaal) zover, dat ze het geheu
gen, de opgedane levenservarin
gen en trauma's van iemand kun
nen vervangen voor die van een
andere bestaande persoonlijk
heid, maar tochOverigens
beeft Blum een knap verhaal
geschreven, zonder spanning
overigens, alleen maar met een
zekere beklemming van een drei
ging, die op bijna elke bladzijde
te proeven is. De dreiging van
mislukking van het super gehei
me militaire projekt. En dat is
- wat mij misschien iets afstoot
in dit boek: de situering in een
periode, waarin de wapenwedloop
tussen supermachten nog steeds
aan de gang is. Het kan best
mettertijd een realistische weer
gave blijken van de werkelijk
heid, maar ik voor mij geloof
toch nog steeds in een betere
wereld na nu, ook al kan dat
wel een tijdje duren. Dekonfron-
tatie in Blum's boek tussen oost
en west werkt ontnuchterend, is
vrijwel het tegendeel van wat
hetgeen in de eerste hoofdstuk
ken wordt gesuggereerd. Kortom
een ook voor mij ietwat ver
warrend boek, door de onduide
lijke konkretisering van de tijds
periode waarin het verhaal zich
afspeelt en de tegenstrijdigheden
(de schrik nadat blijkt dat de
gelijktijdige man is overgelopen
naar het oosten en de volkomen
vriendelijke, haast onwezenlijk
voorkomende, ontmoeting tussen
Horne en zijn Russische tegen
hangers, het gemak waarin dit
alles zich afspeelt). Het enige,
wat mij trof in dit verhaal, was
het slot, de laatste zinnen. Blum
heeft een goed verhaal geschre
ven, maar voor mijn gevoel zou
hij iets konkreter in zijn tijd-
schilderingen moeten zijn om het
geheel geloofwaardiger te doen
overkomen. Voortborduren op
een huidige toestand heeft m.i.
weinig zin, als daarnaast niet
duidelijk wordt aangegeven,
waarom er in de toekomst niets
is veranderd. Daarom is dit boek
voor mij slechts „half SF"
„De helden van de Highway"
van Harlan Ellison. Een bun
del korte verhalen, samen
gesteld door Aart C. Prin en
vertaald door Anton Quintana.
Uitgegeven door A. W. Bruna
Zn. in de Zwarte Beertjes
SF-reeks nr. 24. Prijs: f3.75.
Harlan Ellison is in Amerika
geen onbekende. Hij heeft al heel
wat SF en horror-verhalen op zijn
naam staan en behoort in de VS
tot één der beste scenario
schrijvers waarover men be
schikt. In de Zwarte Beertjes-
reeks een eerste selektie uitzijn
werk, samengesteld door Aart
C. Prins. Volgens de uitgever
zal begin 1974 een tweede ver
halenbundel van Ellison verschij
nen.
Een uitstekend idee, want in
derdaad is Ellison een voortref
felijk verteller. Een van de meest
schitterende uit deze bundel vond
ik het verhaal „Maaltijd", waarin
een ruimteverkenner op een on
bekende planeet landt. De raket
en de bemanning worden door
deze planeet als het ware opge
slokt. Een rake vertelling, waar
bij de superioriteit van de mens
wel in het geding wordt gebracjt...
m-
„Waterslag", SF-verhalen-
bundel ontleend aan Worlds
Best Science Fiction 1971,
verzameld en uitgegeven
door Donald A. Wollheim
en Terry Carr. Vertaling: Jan
Koesen. Verscheen in de
serie „SF - verhalen" van de
uitg. mij. Luitingh - Laren
(NH). Paperback. Prijs: f7,90.
De uitgeversmaatschappij Lui
tingh te Laren (NH) is nog niet
zo lang geleden begonnen met
een nieuwe serie uitgaven op
het gebied van science fiction. Het
is een paperback-serie met SF-
korte verhalen, aantrekkelijk ge
bundeld. De eerste twee delen
(„Het onbekende" en „Amoebe
op bezoek") besprak ik reeds
eerder in deze rubriek. Mijn
oordeel is sindsdien niet ge
wijzigd. Het derde deel: „Wa
terslag" is even zorgvuldig sa
mengesteld als de vorige delen.
Opvallend bierbij is de uitsteken
de kwaliteiten van de verhalen.
Een kwaliteit, die niet altijd te
rug te vinden is in andere gelijk
soortige uitgaven. Nu komt dat
ook voor een groot deel door het
feit, dat vrijwel allemaal be
kende en erkende SF-schrijvers
hun bijdrage hebben geleverd.
Mensen als Isaac Asimov, Theo
dore Sturgeon, Larry Niven, Ro
bert Silverberg enR. A. Lafferty.
De vertaling van Jan Koesen is
ook uitstekend.
Niets dan lof dus voor deze uit
gave. Het titelverhaal „Water
slag" werd geschreven door
Isaac Asimov en is voor een
niet onbelangrijk deel gebaseerd
op wetenschappelijke gegevens
en hypotheses, zoals we van Asi
mov gewend zijn. Zijn kennis
komt in elk verhaal sterk naar
voren en geeft het een extra
dimensie van geloofwaardigheid.
Toch vind ik dit persoonlijk niet
het allerbeste verhaal uit de bun
del. Dat predikaat verleen ik
graag aan bet bijzonder poëtische
en ook wel enigszins verbijste
rende verhaal van Michael G.
Coney „Hoe is het met deMcGo-
wans afgelopen?". Verder het
bijzonder amusante verhaal van
de dolfijn, die verliefd wordt op
een alleraardigst meisje, van Ro
bert Silverberg. Larry Niven is
met het verhaal „Een vogel inde
hand" goed opdreef en fantaseert
een „tijdsverschijnsel", waarin
een enorme vogel een belangrijke
rol sDeelt.
Maar omdat de kwaliteit van
.het boek in z'n totaliteit bijzon
der goed is, kan men rustig
stellen, dat ook de andere verha
len goed zijn. Zoals R. A. Laf
ferty's spel met de archeologie in
zijn verhaal „Lees verder op de
volgende rots of Bob Shaw's story
over oma Cummings, die na haar
verscheiden springlevend in een
oud huis op de hoek van de straat
blijkt voort te leven.
„Waterslag": negen uitsteken
de verhalen. Een voltreffer.
„De gelijktijdige man" door
Ralph Blum. „The Simulta
neous man", 1970. Vertaald
door Kees van den Broek. Uit
tatav.i.'
- k, - i\ A Ik
I
l «rS
Deze avond wordt georga
niseerd door de BDU-kranten-
kombinatie in samenwerking met
Fot Fortgens. Kaarten a f3,--
(abonnees op onze bladen en cli
ënten van Foto Fortgens f 1,50)
zijn in voorverkoop verkrijgbaar
bij de receptie vandeBarneveld-
se Krant, Nieuwstraat 15 en bij
Foto Fortgens, Emmastraat.
Wacht echter niet te lang met
nei i veren van uw kaartje.
Ze zijn er nog, maar u kunt u be
ter nu verzekeren van een kaartje
inplaats van het risico te lopen
straks het Israël-avontuur niet
meer mee te kunnen maken.
Kaarten voor de Israël-avond
in klank en kleur van en door
Cees Engel zijn voor de gemeen
te Leusden verkrijgbaar bij de
administratie van de Leusder
Krant, Finnmark 3, Leusden/
Centrum, tel. 03496-1495. Be
stelde kaarten liggen vóór aan
vang van de avond voor u gereed
aan de zaal van de Veluwehal
in Barneveld. Op het kantoor zijn
kaarten voor abonnees a f 1,50
verkrijgbaar. Niet abonnees be
talen f3,-.
dat land. Die zal willen weten
hoe de Israëliër van nu leeft
en werkt. Maandagavond 10 de
cember om acht uur heeft u de
kans. in de grote zaal van de
Veluwehal kunt u getuige zijn
van een kleurrijke zwerftocht
door Israel.
