Een gelukkig mens en zijn paddestoelen
Oorthuis:
M
V
JEDDAG 25 JULI 1974
LEUSDER KRANT
De Parasolzwam.
li
II
verdachte
paddestoelen
iele klimatologische verschijn-
maken, dat er in het buitenland
e soorten paddestoelen zijn, die je
keerd onder bepaalde omstandig -
ook hier kunt aantreffen. Padde
en, die hier verdacht voorkomen.
in het buitenland niet verdacht
m te zijn,"
u even uitleggen wat u met die
..verdacht" bedoelt?"
1 waardeloos
2. VERGIFTIG
3. eetbaar
ver het algemeen kunnen we wat
enselijke indeling van de padde
in betreft spreken over: waarde-
vergiftig en eetbaar Verdacht
ggen dat die bepaalde paddestoe-
bepaalde landen en streken ge-
zijn, omdat ze daar niet gegeten
worden.
eenzelfde paddestoel is
totaal verschillend op
2000 kilometer afstand
eerste vereiste voorde padde
lzoeker is, dat hij de paddestoe-
plaatse goed kent. Op een af-
van bijvoorbeeld 2.000 kilometer
'zelfde paddestoel opeens wèl of
B&tbaar geworden zijn Dat ver-
voor de mens betreft dus de
irheid
JSDEN/ZUID - De 75-jarige heer
jorthuis, Prinses Irenelaan 56, te
sdeo-Zuid is een gelukkig mens.
leeft in zijn leven véél gedaan, inde
st uiteenlopende richtingen. Een
al jaren heeft hij zich zéér inten-
bezig gehouden met een wondere
lid, een wereld apart. Hij was zó
deze wereld bezeten, dat hij er al
vrije tijd aan gaf. En hij aquarel-
de deze wonderen met een vaardig
lostzinnig penseel in de meest tere
trfijnde tinten. Als hij mij zijn
>ktie aquarellen toont, 130 tot 140
voor een boek, dat vanwege de
kosten helaas niet kon worden
igeven, en nog eens 90 van de
sl ijle en gevoelige aquarellen
een ander werk, dan raak ik van
ie in de andere verbazing,
spreek hier over één van zijn vele
is, namelijk de paddestoelen, die
enorm groot terrein blijken te
ijken. En weer hoor en besef ik,
de zoveelste keer, hoe oneindig
en onbekend elk facet van dit
izingwekkende leven op aarde kan
ils ie een paar soorten paddestoe-
lent," zegt de heer Oorthuis, dan
je dat je al heel veel weet. Maar
erg veel van de paddestoelen be-
if te weten, dan weet je dat je
lijk niets weet Er zijn zoveel
en en zoveel variëteiten padde
en (de soorten worden geschat op
TOO'), dat je er een heel mensen-
aan kunt besteden, en dan nog niet
ed bent gekomen. In de gehele
gie immers zijn zo oneindig veel
•delen, dat vele onderdelen nog
•aadsel voor ons zijn.
DE PADDESTOELEN
IN NEDERLAND
e is het met de paddestoelen in
land gesteld f
ons eigen land fthdtPen we tiesfist -
1 leuke sortering- Nederland
lipt ongunstig voor de paddestoel,
ligt uiteraard aan de bodemge-
d welke paddestoel daar op
Je hebt (of in vele gevallen
ik helaas zeggen je had, hoewel
heel langzaam een kleine ken-
ten goede schijnt te komen) hier
jüsden andere paddestoelen dan in
linen, dan bijvoorbeeld in Lim-
KLASSIFIKATIE IN
FAMILIES NAAR GELANG
De verscheidenheid van paddestoe
len in vorm en kleur is zó groot, dat
liet nodig is geweest om ze in ver
schillende families onder te brengen.
Soms zijn die families erg groot
Weer andere families zijn kleiner. Alle
families zijn geklassificeerd. Als
hoofdzaak is men bij deze klassifi-
katie uitgegaan van het zorgvuldig on
der de mikroskoop bekijken van de
sporen der paddestoelen De sporen zijn
immens klein, en verschillend van
kleur als bij het stuifmeel. Zoals iedere
mineraal een andere vorm van kristal
len heeft.
De sporen van de paddestoelen zijn
dus naast de vorm ook verschillend
van kleur Daarin liggen een paar
hoofdgroepen. We onderscheiden groe
pen met witte sporen en groepen met
paarse sporen. Dit zijn zo'n 4 a 5 grote
groepen.
Nemen we als voorbeeld eens de
champignon. Is hij onrijp, dan zijn zijn
plaatjes rose. Is hij rijp, dan worden
de plaatjes paars-zwart, en dan laat
hij zijn sporen vallen.
Grote groepen paddestoelen worden
gedetermineerd op kleur, vorm en
sporen.
BUISZWAM
PLAATJESZWAM
GAATJESZWAM
STEKELZWAM
Een andere indelingswijze van de
paddestoel is mogelijk naar aanlei
ding van de vraagstelling: is de plant
een buisjeszwam, een plaatjeszwam,
een gaatjes-zwam of een stekelzwam,
enzovoorts
INDELING NAAR DE
PLAATJES
We kunnen ook een indeling maken
naar het gegeven of de plaatjes afhan
gen of niet Of ze gebocheld zijn of
niet. Om paddestoelen te kunnen defi
niëren moeten we dat allemaal van ze
weten.
GROTE VARIATIE
IN KLEUR
Natuurlijk speelt hij de paddestoel
ook de kleur een grote rol. In één
familie kunnen er 5 tot 10 uiteenlo
pende kleuren voorkomen. Neemt u
bijvoorbeeld de russula. die heeft een
grote variatie in kleur. De boleten
eveneens
GIFTIGE EN NIET-GIFTIGE
PADDESTOELEN
Grote onderscheiding maken we ook
in de giftige en de met-giftige padde
stoelen De mens, die paddestoelen
'zoekt H^of liever gezegd: zocht, want
het is nu niet meer verantwoord er zijn
nog maar zo weinig paddestoelen over)
moet nauwkeurig weten welke padde
stoel hij vóór heeft. Verschillende
soorten bij de amanieten, die een knol
en een ring hebben, zijn giftig Eén
van de gevaarlijkste dingen voor de
mensen, die het niet weten, is, dat er
een paar soorten zijn, aan welke je niets
bijzonders proeft, die echter zó giftig
zijn, dat de mens na 24 uur ten dode
is opgeschreven
DOOR HET GIF DIREKT
INTREDEN VAN DE AFBRAAK
VAN DE RODE
"BLOEDLICHAAMPJES
Door het gif treedt direkt de af
braak van de rode bloedlichaampjes in
en deze is niet meer te stuiten. Men
moet de paddestoelen nauwkeurig heb
ben bestudeerd, en er absoluut zeker
van zijn, welke soorten kunnen worden
gegeten. Hoedanigheden als reuk, kleur
van de plaatjes en vorm moet men
uitgesproken kennen om te kunnen zeg
gen. deze paddestoel is eetbaar, deze
niet. Voor een leek blijft de paddestoel
een gevaarlijk iets
De meeste leken kennen de cantha
rel: het geeltje, en de champignon, die
een ring draagt, maar geen knolvoet
heeft. Deze soorten worden in de
winkels verkocht. Eén paddestoel lijkt
op de cantharel, is niet giftig. Eén
amaniet lijkt op de champignon, maar
is zéér giftig Wanneer een weiland
dicht bij een bos ligt, dan kan er in
dat weiland een amaniet groeien, die
op de champignon lijkt. Ik herinner me
van een jaar of vijfentwintig geleden
een student, die er met zijn schoon
moeder op uit was gegaan om cham
pignons te zoeken en die de ama
nieten voor champignons hadden aan
gezien. Het gevolg was de tragische
dood van beiden."
Berkenzwam.
H. Oorthuis.
,,U hebt al enige keren over de pad
destoelen in de verleden tijd gesproken.
Is ons milieu zó achteruitgegaan, dat
ook de paddestoel zich niet heeft kun
nen handhaven?"
HET
PADDESTOELENBESTAND
IS IN 30 JAAR TOT 1/10
GEDAALD
Vroeger kon het nog, dat een school
een klas het bos instuurde om padde
stoelen te gaan zoeken en daarmee
fraaie herfststukjes te maken, die ove
rigens geen lang leven beschoren wa
ren Ten opzichte van 30 jaar geleden
is het paddestoelenbestel afgenomen
tot maar liefst 1/10! De laatste jaren
vooral is het hard gegaan Ons padde-
itoelenbestand is de laatste jaren zéér
minimaal geworden. Momenteel is het
niet meer mogelijk om een klas kin
deren paddestoelen te laten zoeken, het
is onverantwoord.
In de oorlog waren de paddestoelen
een welkome aanvulling op het schaarse
voedsel, dat we kregen. Veel padde
stoelen zijn tamelijk rijk aan eiwit.
De paddestoel is een heel goed voe
dingsmiddel.
MANDENVOL
PADDESTOELEN
Vóór en in de oorlog kenden mijn
vrouw en ik plaatsen in Den Treek, waar
je mandenvol paddestoelen kon rapen.
De kastanjeboleet was zo'n paddestoel,
die we met tassenvol thuisbrachten.
Zo was het ook met de ridderzwam. De
cantharel was zo talrijk, dat je in een
minimum van tijd een lekker maaltje
bijeen had.
Ik ging in die tijd met groepjes van
5 a 10 personen het bos in, en tijdens
elke exkursie leerde ik ze één soort
kennen. Er was elk jaar een overvloed
aan paddestoelen.
Maar vooral de laatste 10 jaar vind
je niets meer op diezelfde plaatsen
Denkt u, dat wij het milieu zó heb
ben verstoord, dat de paddestoelen het
kind of liever gezegd één van de kin
deren van de rekening zijn geworden?"
HET MICELLIUM-WEEFSEL
,,Een paddestoel ontwikkelt zich on
der de grond. De micelliumweefsels
hebben een groeivorm gevonden op een
rotte boom, op rottend hout, in een
bepaalde grondsoort. Er moeten groei-
voorwaarden voor de mivelliumweef-
sels zijn. Die groeivoorwaarden zijn
voor alle paddestoelen verschillend.
Wanneer een paddestoel wordt geplukt,
wordt het micellium snel beschadigd.
Op de kwekerijen snijden ze de onder
kant af of worden de paddestoelen uit
het micellium gedraaid. Maar snijden
is beter- dan verniel je minder. Als
men eetbare paddestoelen zoekt en
men snijdt ze af of draait ze uit, dan
neemt men ook minder zand mee
Er zijn nog maar zo ontstellend wei
nig paddestoelen, ja, dat kan inderdaad
milieuverstoring zijn. De honingzwatn,
die groeide vroeger op het hout van af
gezaagde bomen. U kunt me geloven:
van één zo'n boom kwam een kruiwagen
vol honingzwam af. En niet één keer,
maar herhaaldelijk. De honingzwam is
een uitgesproken soepzwam
Maar er is schoorvoetend een ander
teken. De natuur herstelt zich na ver
loop van tijd. In de dierentuin in
-
4v
S .V
Boletus Apendiculatus.
Amersfoort zag ik onlangs twee ver
schillende soorten russula's! En een dag
of wat geleden zag ik wat eekhoorn-
brood! Kort geleden kwam iemand bij
me met een weidechampignon uit Den
Treek. Vroeger groeide de weidecham
pignon in het gras in een tuin. De bos-
champignon in het bos. Een andere
heel fraaie soort is de parasolzwam,
die groeide in Den Treek en aan de
Arnhemseweg. In een bepaalde heg
kwam destijds altijd de parasolzwam
voor. Nu heb ik die al in geen 25 jaar
meer gezien!'
.Waarschijnlijk komt het ook door
de asfaltering van de wegen. Door het
gebruik van verdelgende middelen. Door
het onoordeelkundig plukken van pad
destoelen. Hoeveel mensen staan erbij
stil wat ze vernielen, als ze een pad
destoel uit de grond rukken?"
,,Ja, het is óók zó, dat de padde
stoelen achteruit zijn gegaan door het
vernielende werk van de plukkers.
Normaal, als een paddestoel valt of hij
wordt oordeelkundig geplukt, dan laat
hij wel zóveel sporen los, dat hij in
een bepaald terrein waar dit soort
paddestoel vóórkomt, als soort in-
stand blijft. Die sporen zijn ongelofe
lijk licht.
Ik heb eens op een tentoonstelling
gezien een paddestoel, die omgekeerd
in een donkere bak was geplaatst. Voor
die gesloten bak was een grote loep
geplaatst Achter die bak was een klein
lichtje aangebracht Men kon die spo
ren héél, héél langzaam zien vallen,
zo licht waren ze. Daarom is het ook
zó, dat als de sporen verdeeld ver
spreid worden, en wanneei de groei-
voorwaarden aanwezig zijn, de padde
stoel vanzelf weer opkomt. De sporen
zijn zó licht: die kunnen overal naar
toe waaien. Ergens in een gebouwtje
was een dak lek, en opeens groeiden
op die plek paddestoelen. Er kan veel
vernield worden, maar zo'n soort,
zo'n variëteit kan door vernielen toch
niet verloren gaan
De heer Oorthuis toont me dan zijn
schitterende kollektie van geaquarel
leerde paddestoelen op briefkaartfor
maat. Hij laat me de kleine stinkzwam
zien en de grote stinkzwam, die in
heel jong stadium eivormig is. De zwam
groeit uit, krijgt een groene, kleve-
rig-slijmerige kop. Hij stinkt zo, dat
de aasvliegen op hem afkomen. Hij
stinkt naar aas De vliegen verplaat
sen de sporen De heer Oorthuis toont
een beeldige aquarel van een kleine
stinkzwam, de le. 2e en 3e fase, en
in de 4e fase is hij omgevallen
Heel fraai is ook de berkzwam. En
dan de hertenzwam, die op zaagsel en
rottend hout groeit.
Mevrouw Oorthuis, die ook altijd
paddestoelen gezocht heeft, en veel
heeft toebereid, zegt: ,,In Duitsland,
Zwitserland en Noord-Italië had je
hele paddestoelmarkten. In Bolsano
was zelfs een heel grote paddestoel-
markt. In Duitsland lagen de padde
stoelen in velerlei soorten tussen de
groenten uitgestald
Humor rond de paddestoel een vriend
van de heer Oorthuis ging eens naar de
Leipziger Messe, en in de straten
van Leipzig zag hij een man met een
kar vol paddestoelen. „Poeh", zei die
vriend, „vóór ik toch zo ver zou komen
om dat spul te eten!" 's Avonds be
stelde die vriend met zijn relaties
Pilsele bij het eten De ober diende het
één en ander op. en de vriend vroeg
waar het bier bleef Zijn Pilsje. Het
woordenboek kwam er bij te pas. Pil
sele, u raadt het al, waren paddestoe
len!
Galgenhumor rond de paddestoel.
De heer Oorthuis was met een vriend
in de buurt van Apeldoorn, en voordat
ze naar huis gingen, wilde hij nog wat
paddestoelen plukken. Zijn vriend vroeg
hem: „Hoe weet je nu precies of zo'n
paddestoel giftig is of niet?" Het ant
woord luidde natuurlijk: „Ga je dood,
nou, dan waren die paddestoelen ver
giftig!"
Op één plaats in Den Treek groeide
vroeger de Boletus Placitus, die uit
Canada komt, en die waarschijnlijk
met de geimporteerde Douglassparren
is meegekomen. Het is een tere pad
destoel, maar de groeivoorwaarde in
Den Treek bleek kennelijk goed te zijn.
Twee amanieten behoren tot de
zwaarst giftige paddestoelen. Slechts
enkele amanieten zijn niet giftig. Eén
bepaalde amaniet wordt in Italië en
Frankrijk gegeten Als de amaniet jong
is, is hij gebocheld. Deanijs-zwam, cli-
tocybe, zonder ring, lijkt veel op het
kopergroentje met ring Hij is don-
derspong.
,,Oh, er zijn zulke leuke vormen,"
zegt de heer Oorthuis. „Je hebt be
paalde soorten melk- en inktzwammen.
Eén soort inktzwam is giftig, als je
bij het eten daarvan alkohol gebruikt.
Van de melkzwammen zijn er vele
bitter van smaak. De vergiftige soort
is pluizig en wollig. De oranje melk-
zwam (die vind je in bergstreken, en
een héél enkele keer in Den Treek) is
eetbaar. Hij heeft oranje-rood sap,
dat grasgroen wordt, als het naar
buiten komt.
Eén van de meest eetbare padde
stoelsoorten is de krulzoom-Paxillus-
soort Als je twijfelt, kom je even met
de vingers aan de onderkant van de
plaatjes en dan verkleurt de padde
stoel meteen in tabaksbruin.
Van één tricholoma moet je de huid
aftrekken, dan kun je hem eten.
Zo heb je bij alle paddestoelen eigen
bijzondere kenmerken. In Den Treek
heb ik zelf zo'n 50 tot 60 soorten pad
destoelen gegeten!
Een heel mooie paddestoel is ook de
biefstukzwam, die komt ook nu nog in
Den Treek voor. Hij weegt zwaar. Het
is net vlees met een klein randje vet
Als je hem doorsnijdt, is het net of je
paardevlees doorsnijdt. Aan een be
paalde boom zit hij elk jaar aan."
„Elk levend wezen in de schepping
heeft een funktie. Wilt u mij eens uit
leggen welke de funktie van de padde
stoel is?"
„Het is een voordeel voor het bos,
dat de paddestoel een omzetting te
weeg brengt Bladen, rottend boomhout,
worden door de paddestoel omgewerkt
tot een geschikte voedingsbodem voor
de bomen in het bos. De paddestoel is
een bodembereider voor andere planten
In de omgeving van de weide-kring-
zwam is het gras erg groen De pad
destoel verteert een deel van het voed
sel, dat hij nodig heeft voor zichzelf
en het gras krijgt tevens een beter
voorbereide bodem.
Natuurlijk zijn er ook parasieten,
onder de paddestoelen, en kennen ze
symbiose, samenleving
„Zijn er behalve de mens ook die
ren, die zich met paddestoelen voe
den?"
„Verschillende soorten worden in
derdaad door dieren gegeten. De kas-
tanjeboleten, evenals het eekhoorn-
brood door de eekhoorn. Herten, reeën,
wilde varkens eten ook paddestoelen,
vooral de truffels onder de grond. Op
de Hoge Veluwe heb ik wel eens gezien
hoe diep de wilde varkens de grond
hadden omgespit, op zoek naar truf
fels
FILMAGENDA
AMERSFOORT
AMERSFOORT - Filmagenda voorde
speelweek van donderdag 25 juli tot en
met woensdag 31 juli 1974.
GRAND THEATRE
Donderdag 25 juli, aanvang 20.15 uur
„Die lustige Witwe"
Vrijdag tot en met woensdag „The
Sting' 14 jaar
CINEMA AMICITIA
Donderdag tot en met woensdag,
alleen 's avonds „My name is No-
body" 14 jaar.
Donderdag-, vrijdag-, maandag- en
dinsdagmiddag 2 00 uur. Zaterdag-,
zondag- en woensdagmiddag 4.00 uur.
„Kuifje en het Haaienmeer' a 1
Vrijdagavond, aanvang 23 00 uur.
„Elvis, that's the way it is' a l
En weet u wat grappig is met die
eekhoorns? Bij het Hazenwater han
gen de eekhoorns de kastanjeboleten
te drogen in de bomen voor hun winter
voorraad!
Konijntjes eten óók wel paddestoe
len Vogels niet. De boletensoorten
hebben vaak pieren. De vliegen worden
aangetrokken door hun amandelachtige
geur Er zijn boleten, die je praktisch
niet zonder vorm kunt vinden. Dat is
dus een vorm van parasitisme."
„Bestaat er veel vakliteratuur over
de paddestoel?"
„Er is erg veel literatuur over de
paddestoelen Zelf heb ik twaalf werk
jes, waaronder enkele zéér oude. Maar
dat is maar een kleinigheid. Ik heb boe
ken onder andere van Cool en Van der
Lek, Hinterthür, Prof Dr Migula, later
werk van Edm. Michael. EnvanHaber-
saat en Galland. Ja, het is inderdaad
een levenswerk. Ze beginnen vaak een
voudig. Wie voldoende literatuur aan
schaft. kan in een redelijke tijd iets
over de paddestoelen aan de weet
komen
Je hebt ook werkjes uitsluitend over
giftige paddestoelen
Het eerste boek van G D.Swanenburg
de Veye was niet zo goed: de illustra
ties waren niet bijzonder. Maar een jaar
of tien geleden is er een bijzonder
mooi boekwerk van hem uitgekomen
„Kunnen er op één knolvoet meer
dere paddestoelen ontstaan?"
„Nee, de meeste paddestoelen zijn
eigenlijk solidair Het micellium weef
sel kan ineens zo veel kracht hebben om
naar boven te komen en sporen te ma
ken, dat er veel paddestoelen bij el
kaar staan. De stokzwam verschijnt
wel eens in een groep van honderd;
hij is heerlijk voor de soep.
Och, er zijn zulke mooie padde
stoelen en ze hebben zulke fantas
tisch fijne kleuren! Neemt u nu bijvoor
beeld de Paxillussoort, de fluweelpoot;
hij kwam in het Lockhorsterbos voor.
Als je die doorsnijdt, is het net een
slakkenhuis. Hij heeft een héél donkere
fluwelen voet Vijfentwintig jaar ge
leden zag ik hem voor het laatst
in het Lockhorsterbos.
Heel bekende Nederlandse padde
stoel schrijvers zijn Cool en Van der
Hek. Hun werk is ook héél goed om
te determineren.
„Wat verstaat men onder de zoge
naamde heksenkring?"
„De heksenkring bestaat uit padde
stoelen die in een weiland of een bos
staan. De mycelium in de grond be
reidt de bodem voor, en de mycelium
breidt zich uit naar links, naar rechts,
naar alle kanten De rijpe planten vor
men op den duur een kring, meters
groot, met een „holle" ruimte in het
midden. Het is één familie, ze vormen
éen kring. Het tweede jaar kandekring
twee meter groot zijn het derde jaar
Hertenzwam.
drie meter. Soms wordt een stukgrond
opeens minder geschikt, en dan vallen
er gaten in de kring, of blijft er alleen
een halve maan over
Op het grasveld, waar de bijenmarkt
werd gehouden, zag ik veel heksen
kringen. Ik was naar die markt voor
de bijen, maar mijn ogen zagen tevens
die paddestoelen?"
„Waar zitten de sporen van de padde
stoel?"
„De sporen zitten tussen de plaat
jes, en bij de buisjessoorten in de
buisjes. De grote stinkzwam heeft ze
op zijn kop. Er zijn allerlei vormen
om die sporen te verspreiden en naar
buiten te laten komen.
Veel paddestoelnamen zijn afgeleid
van het Grieks, bijvoorbeeld cibarius
van ciba voedsel.
A. Joman was een kenner van het
Grieks, en hij maakte een determi-
neerklapper op het boek van Ruys,
±1918 Ik heb die klapper bijzonder
veel gebruikt."
Aan het eind van ons gesprek raken
we nog de schilderkunst, de vioolbouw
en het maken van sieraden aan. En
de heer Oorthuis zegt mij toe, dat we
over een tijdje een ander onderwerp
bij de kop mogen nemen!
Tot slot van dit stuk: Weest u allen
zo zuinig mogelijk op onze paddestoe
len, laat uw kinderen ze niet plukken
of vernielen, ze hebben een nuttige
funktie, zijn fraai van vorm en kleur,
en we hebben nog maar een tiende deel
paddestoelen over van het grote be
stand, dat er dertig jaar geleden in
Nederland groeide!
A. M.
Phallus Caninus.
Zaterdagmiddag 2.00 uur, zondag
middag 1.30 uur. woensdagmiddag
2.00 uur jeugdvoorstelling „Winne-
tou en old Surehand a l
CITY THEATRE
Alleen donderdag: „The Poseidon
adventure" 14 jaar.
Vrijdag tot en met woensdag „Het
graf van de vampier" 18 jaar.
Vrijdagavond in de late sex show,
aanvang 23.00 uur: „De dokter van
St. Pauli' 18 jaar
Zaterdagavond nachtvoorstelling
Aanvang 23 45 uur. „Het zwaard van
de gele tijger". 18 jaar
AANVANGSTIJDEN
GRAND THEATRE
Zaterdag 2 00-6 30-9.15 uur. Zon
dag 1 30-4 00-6 30-9 15 uur. Over-
rige dagen. 2.00 en 8.00 uur
CINEMA AMICITIA
Zaterdag. 6.30 en 9.15 uur. Zondag
6.30 en 9.15 uur. Overige dagen
alleen 8 00 uur.
CITY THEATRE
Zaterdag 2.00-6.45-9.15 uur Zon
dag: 2 00-4.15-6.45-9.15 uur. Ove
rige dagen 2.00 en 8 00 uur.
ADVERTEREN KOST GELD.
NIET ADVERTEREN KOST
MEERVraag onze
advertentietarieven De Leusder
Krant bereikt het grootste deel
van inwoners van de gemeente
Leusden
„Hij denkt, dat hij zijn geld
onder de vloer verstopt
