„Weet je wetje,
laat je rijden"
Weet
je wetje,
laat
je rijden
eSse
kerkdiensten"]
stad onder
de sterren
NIEUWE „ALCOHOL-WET'
PER 1 NOVEMBER A.S.
Ingezongen:
Vredesopvoeding
in de praktijk
PKU-hielprik
voor pasgeborenen
per 1 september
kosteloos
BANGLADESJ
Gesloopte bromfiets
gevonden
Verloskundigen
praktijk in de
gem. Leusden
VW-kantoor
in Leusden
CROSSEN MET
AUTO OP PON
OPSLAG: SCHADE
f6000.-
REEKS VAN
INBRAKEN
IN LEUSDEN/C
Inbraak in
benzinestation
VLIEGTUIGJE
SPOORLOOS
VERDWENEN
De grote chaos Prinsen van Amber
De sten/ende aarde,
Het laatste kasteel
lnovember a
Verloren en gevonden
Gemeente Leusden
DONDERDAG 29 AUGUSTUS 1974
LEUSDER KRANT
Op 1 november worden nieuwe be
palingen in de Wegenverkeerswet van
kracht met betrekking tot deelneming
aan het verkeer na gebruik van alcohol.
Van deze wettelijke regeling worden
in dit artikel alleen de hoofdzaken aan
gegeven Daarbij wordt uitgegaan van
de gang van zaken bij controle door
de politie.
Bij controle van een bestuurder blijkt:
a er is geen dranklucht; er zijn geen
uiterlijke tekenen dat drank ge
bruikt is
b er is een zware dranklucht; er
zijn zeer duidelijke uiterlijke ken
tekenen van drankgebruik (wartaal,
rood doorlopen ogen, etc.)
c. er is een lichte dranklucht of lucht
van pepermunt of iets dergelijks,
er zijn niet of nauwelijks tekenen
van drankgebruik,
ad a (Geen bijzonderheden) de po
litie laat de bestuurder verder
rijden.
ad b (Kennelijk zwaar dronken): zon
der blaastest of bloedproef kan
procesverbaal opgemaakt wor
den ter zake van artikel 26 lid
1 W V.R. (....onder zodanige in
vloed dat hij niet tot besturen
in staat moet worden geacht)
ad c (Twijfel): hier openbaart zich
het eerste grote verschil tussen
oude en nieuwe wet. Onder ae
huidige (oude) wet moet de po
litieman aan de hand van uiter
lijke verschijnselen beoordelen
of hij al dan niet tot het op
maken van een procesverbaal zal
overgaan Hij zal dit slechts
doen als hij de sterke overtui
ging heeft, dat er voldoende be
wijs is. Met andere woorden er
wordt bij twijfel geen proces
verbaal opgemaakt. Onder de
nieuwe wet verzoekt de politie
man de bestuurder aan de blaas
test mee te werken.
Met dat blaaspijpje heeft de politie
man een belangrijk hulpmiddel in
handen gekregen om te beoordelen of
teveel gedronken is Hij hoeft niet meer
uitsluitend op zijn subjectieve beoorde
ling van uiterlijke kentekenen af te
gaan Anderzijds is het blaaspijpje ook
niet meer dan een hulpmiddel Het is
geen bewijsmiddel Het is een selectie
middel voor de politieman
Als de bestuurder in het blaaspijpje
blaast doen zich drie mogelijkheden
voor
a het buisje verkleurt niet
b. het buisje verkleurt, maar de 0,5
promille-streep wordt niet over
schreden
c het buisje verkleurt en de 0,5 pro
mille-streep wordt overschreden
ad a (Geen verkleuring), de politie
man zal de bestuurder laten
doorrijden
ad b (Beneden 0,5 promille): de poli
tieman zal moeten beoordelen of
hij het nodig vindt de bestuur
der een rijverbod op te leggen
Hij kan dit doen voor een tijds
duur van maximaal 8 uur
ad c (Boven 0,5 promille): de politie
man neemt de bestuurder mee
naar het bureau. Op het politie
bureau wordt een tweede blaas
test afgenomen
De tweede blaastest moet gezien wor
den als een extra waarborg om zoveel
mogelijk te voorkomen, dat bloedproe
ven genomen worden, die achteraf blij
ken onnodig geweest te zijn De omstan
digheden op het bureau zijn gunstiger:
er is meer licht om het buisje af te
lezen; men kan de mond spoelen om
eventuele alcohol uit de mondholte te
verwijderen
Als de tweede blaastest de uitslag van
de eerste bevestigt hoeft hierop nog
niet een onherroepelijke verwijzing
naar de bloedtest te volgen. Het buisje
blijft een hulpmiddel voor de beoorde
ling door een politieman Hij zal alle
omstandigheden in aanmerking nemen
en op grond daarvan besluiten tot:
- oplegging van een rijverbod of
- ondergaan bloedproef
Ten aanzien van ae bloedproef zijn
de volgende punten van belang.
- er moet toestemming gevraagd wor
den;
- bij weigering kan bevel gegeven wor
den door daartoe aangewezen perso
nen;
- het afnemen van het bloed moet door
een arts geschieden
AANSTALTEN MAKEN
In de wet is vastgelegd, dat ook
een rijverbod kan worden opgelegd
aan degene, die aanstalten maakt om
te gaan rijden en daartoe als gevolg
van drankgebruik niet m staat is. De
beoordeling van de politieman is door
slaggevend. Hij kan - maar hoeft niet-
gebruikmaken van de blaastest om zijn
oordeel te vormen Bij verkleuring van
het buisje boven 0,5 promille zal hij
zonder meer een rijverbdd opleggen
De maximale duur is twaalf uur
Belangrijke punten:
1. Bij b.a.g. van meer dan 0,5 pro
mille is men strafbaar, ongeacht de
vraag of men tot besturen in staat
was.
2. Het strafbaar zijn wegens „niet tot
besturen in staat zijn" blijft on-
wet
verminderd van kracht. Dit bete
kent, dat absoluut onjuist is de
opvatting, dat men tot 0,5 promille
altijd vrijuit gaat. Degene die een
b.a.g minder dan 0,5 promille heeft,
maar niet tot rijden in staat is,
is strafbaar. Ook kan een rijverbod
opgelegd worden.
Door het technisch hulpmiddel
„blaaspijpje" wordt de pakkans
aanmerkelijk vergroot. In veel min
der gevallen dan vroeger zal men
de bestuurder wegens twijfel laten
gaan.
Rijverbod kan opgelegd worden: van
maximaal 8 uur aan bestuurders;
van maximaal 12 uur aan degene,
die aanstalten maakt om te gaan
rijden.
Medewerking aan blaastest is ver
plicht. Weigering levert een over
treding op.
Ondergaan bloedproef is verplicht.
Weigering levert een misdrijf op.
Rijden ondanks rijverbod leverteen
misdrijf op
(buiten de
verantwoordelijkheid
van de redaktie)
De vorige week zijn de schoolpoor
ten weer opengegaan. Bij tientallen
kwam je hen tegen 's morgens op de
vele wegen die vanuit de gemeente
Leusden naar Amersfoort leiden, op
fiets of brommer, boekentas of puk
kel achterop. Bij gebrek aan voort
gezet onderwijs hier in Leusden moe
ten de jongelui practiscb allemaal naar
Amersfoort; ieder die wat verder wil
dan de basisschool - en wie wil dat
niet tegenwoordig? - moet het in
Amersfoort zoeken, waar de hele scala
van voortgezet onderwijs te vinden is.
Op de afd. onderwijs van het gemeente
huis in Leusden kon men ons niet zeg
gen om welke getallen bet gaat van
jongens en meisjes die elke dag weer
naar Amersfoort trekken, maar het zijn
er heel velen
Een heel jaar lang zullen ze weer
van alles moeten doorworstelen, som
migen om het einddiploma te halen,
anderen om er een stapje dichterbij
te komen Toch moet er volgens de
samenstellers van het boekje Scho
len in Vrede", geschreven voor leer
lingen van alle scholen van voortgezet
onderwijs en voor hun leraren i.v.m.
de komende Vredesweek van 22-29 sep
tember, meer gebeuren. Indien het
enige waarvoor men werkt, het diploma
is, dan, aldus de auteurs, verlagen ze
de school tot een leerfabriek!
„Onze samenleving", zo gaan zij
verder, „is snel aan het veranderen.
De wereld zal er over zo'n dertig jaar
heel anders uit zien dan nu het geval
is Wie nu op de schoolbanken zit,
zal die verandering moeten méèmaken
en mee maken Maar dan is het wel de
vraag waarheén alles verandert. Als
we precies de verkeerde kant uit zou
den gaan, zou dat iataal zijn. Daarom,
scholen in vrede. We willen leren wat
vrede is en hoe we die vrede kunnen be
reiken We willen naar een samenleving
die meer levenskansen biedt aan men
sen in de derde wereld en aan de men
sen die na ons komen, naar een wereld
die minder bedreigd wordt door armoe
de, oorlog en onrecht. Op school kunnen
we daar al iets aan doen. Daar kunnen
we onszelf scholen in vrede, als oefe
ning voor later, terwijl het nu al in
vloed kan hebben op de situatie in
school
De auteurs wijzen er dan verder op
dat de school vaak een afspiegeling
is van de maatschappij, dat er machts
misbruik kan zijn door leraren en leer
lingen, dat er gebrek is aan samen
werking, ook dat de leerlingen zelf
vaak geen verantwoordelijkheid nemen
voor wat ze leren of voor wat er in
school gebeurt. Ze laten het maar over
zich komen
Dit boekje nu wil laten zien dat het
anders kan. dit blijkt heel duidelijk
uit de inhoud. Nadat de school van
verschillende kanten bekeken is, door
o a enkele oud-leerlingen, een leraar,
een onderwijsvernieuwer en enkele ou
ders, volgt de eigenlijke kern van het
boekje Dit zijn berichten uit verschil
lende plaatsen zoals Franeker, Rotter
dam. Voorburg, Santpoort, Utrecht,
Doetinchem, waar men probeert le
vende kennis aan te kweken of pro
jectgroepen te formeren. Hierna wor
den enkele suggesties gedaan en tips
gegeven, die van belang kunnen zijn
voor acties en werkgroepen binnen
scholen. Tenslotte zijn een aantal
adressen opgenomen, die voor velen
wegwijzers zullen zijn en misschien een
nieuwe wereld zullen openen.
Bovengenoemd boekje „Scholen in
Vrede", is wederom te bestellen door
storting van f3,- opgironummer 788824
t.n.v. penningmeester IKV te Voor
burg met vermelding van „gelieve te
zenden" of per telefoon 2439 en
2837.
Hebben we in Leusden geen voort
gezet onderwijs, kleuter- en basisscho
len zijn er daarentegen wel, ze liggen
overal verspreid, modern van bouw en
opzet, met mooie namen als de Rak
kertjes, de Blokkendoos en de Weg
wijzer, Klimop, Hobbit etc. Ook op
deze scholen is vredesopvoeding een
uitermate belangrijk facet in de vor
ming van de hele mens en moet daarom
zo vroeg mogelijk beginnen.
Om het onderwijzend personeel hier
in Leusden daarbij een helpende hand
te bieden, zal de Werkgroep I.K.V.
voor hen een avond organiseren op
woensdag 11 september om 20.00 uur
in de school de Hobbit (Groenhouten).
Dhr. J. Hartog, onderwijzer uit Utrecht
zal dan met de leerkrachten van hier
een gesprek hebben over vredesopvoe
ding in de praktijk. Ook de oudercom
missies zullen hiervoor worden uitge
nodigd. Dit ülles in het kader van de
komende Vredesweek van 22-29 sep
tember a.s.
Werkgroep I.K.V.-Leusden
Op verzoek van de Geneeskundige
Hoofd Inspectie van de Volksgezondheid
is straks kosteloos onderzoek moge
lijk bij alle pasgeborenen naar een stof
wisselingsziekte, phenylketonurie ge
heten (P.K.U.).
In de provincie Utrecht wordt het
opsporingsonderzoek uitgevoerd door
de Kruisverenigingen.
Door een klein prikje in de hiel van
de baby wordt bloed verkregen voor het
onderzoek. Verblijft de pasgeborene
tussen de 7e en 14e levensdag thuis,
dan zal het prikje thuis gegeven worden
door de wijkverpleegkundige (of de
huisarts of vroedvrouw). Is de baby
in deze periode in een ziekenhuis of
kraaminrichting opgenomen, dan zal
daar het prikje gegeven worden.
HET IS DAAROM VAN BELANG
UW PASGEBOREN BABY ZO
SNEL MOGELIJK AAN TE GE
VEN BIJ DE BURGELIJKE
STAND.
Phenylketonurie is een aangeboren
stofwisselingsziekte. Lijdt een baby
aan deze ziekte, dan kan één van de
afbraakstoffen van eiwitten niet ver
werkt worden.
De oorzaak ligt in een afwijkend
chromosoom; de ziekte komt dan tot
uiting, wanneer een kind bij de ver
smelting van zaad- en eicel dit af
wijkende chromosoom zowel van de
vader als van de moeder erft (zoge
naamde recessief erfelijke ziekte).
Vóór de geboorte zorgt het moeder
lichaam voor de ontgifting van het
bloed van de baby Direkt na de ge
boorte hoopt het phenylalanine zich op
in het bloed van de baby, en is vanaf
de zevende levensdag aantoonbaar.
Een verhoogd gehalte aan phenylala
nine vergiftigt langzaam maar zeker de
hersencellen van de baby en leidt zonder
behandeling tot de diepste vorm van
zwakzinnigheid die wij kennen
Door het bloed van alle pasgeborenen
in het begin van de tweede levensweek
te onderzoeken, kan deze ernstige ziek
te opgespoord worden.
Een snel ingesteld speciaal dieet zonder
natuurlijke eiwitten, kan de gevaarlijke
beschadiging voorkomen.
Vanaf 1 september zal dit onderzoek
in de provincie Utrecht gefaseerd wor
den ingevoerd (de kruisverenigingen
van de stad Utrecht starten op 1 oktober,
terwijl Veenendaal op een nader te be
palen tijdstip zal volgen).
Iedere ouder of verzorger krijgt van
de ambtenaar van de burgelijke stand
bij de geboorte-aangifte van een baby
een informatiebriefje mee. Daarin staat
het voorgaande in het kort vermeld.
De Kruisverenigingen hopen op de
medewerking van alle ouders en ver
zorgers bij het opsporen en voorkómen
van deze ernstige ziekte,
hygiëne
Namens de Kruisverenigingen:
Dienst MoederschapszorgenKinder-
hygiëne
H. F. Wiers, Provinciaal Kinderarts.
Nu heeft het natuurlijk weinig zin,
Dit allemaal te gaan verkopen!
Alleen dit: doe uw beurzen open!
Dan zien de mensen in dat land,
Spoedig weer wat gras en zand!
Waarom moeten zij in't slik verzinken,
Terwijl wij in het geld „verdrinken"
Kom Nederlanders, geef royaal en
spontaan!
Het zal U zeker niet misstaan!'!
GIRO 777,
RODE KRUIS
DEN HAAG
t.n.v. BANGLADESJ
Bangladesj is in nood,
De ellende is daar onstellend groot!
Het is haast niet te overzien;
Of is er een kans misschien,
Dat wij fortuinlijke rijken
Eens in onze huizen rondkijken!
Wat 'n luxe staat er in!
Artsen: Voor de praktijken van de
artsen Boersema, Den Toon, Bink
horst en Lantink, zal het aanstaande
weekend waarnemen: dr. Boersema,
Julianaweg 5, Achterveld, tel. 03425-
222.
Spreekuren: zaterdag en zondagmid
dag 14.00 uur. Aanvragen voor visi
tes gaarne voor 10.00 uur 's ochtends.
De dienst geldt van vrijdag 18.00uur
tot maandagmorgen 8.00 uur
Wijkverpleging: De wijkverpleging
wordt waargenomen door. zr. Van
Kalkert, De Roo van Alderwereltlaan
11, Leusden/Z., tel. 03490-15818
Apotheek: Openingstijden Leusden:
maandag tot en met vrijdag 8.30 u. -
18 00 u. In de weekenden waarin de
artsen Binkhorst en Lantink dienst
hebben: zaterdag en zondag van 14.00
tot 14.30 uur en van 17 30 uur tot
18.00 uur. Wanneer de artsen Boer-
seman en Den Toom dienst hebben,
is de apotheek zaterdags en zondags
gesloten.
Dierenartsen: Voor kleine huisdie
ren: dr. Tijmensen, Van Oosterhout-
laan 40, Leusden/Zuid, tel. 03490-
10761.
Dierenarts Tijmensen heeft zondag
geen dienst. Zaterdag volgens nor
male tijden.
Voor de dependance Hene
gouwen 11, Leusden/Centrum van de
dierenartsenpraktijk Amersfoort is
de dienstdoende dierenarts te berei
ken onder telefoonnummer 03490-
21827.
SOCIALE DIENSTVERLENING
Prot. sociaal centrum te Amersfoort:
tel. 03490-10441. Maatschappelijk
werk, gezinsverzorging en bejaar
denhulp. Spreekuur iedere woens
dag in Leusden/Zuid in 't Trefpunt,
tel. 03490-13040. Afd. gezinsverzor
ging en bejaardenhulp van 9.00 uur
tot 9.30 uur. Afd. Maatschappelijk
werk van 9.30 uur tot 10.00 uur.
Leusden/Centrum in het Hervormd
Centrum, Asschatterweg afd. ge
zinsverzorging en bejaardenhulp van
9.45 uur tot 10.15 uur. Afd. Maat
schappelijk werk van 10.30 uur tot
11.00 uur.
Informatie-adres mevr. J M. Snij-
der-Huisman, Willem de Zwijgerlaan
4 te Leusden/Zuid, tel. 03490-10294.
Groene Kruis De Roo van Alder
wereltlaan 13, tel. 03490-15818
Kraamcentrum spreekuur Leusden/
Z. in het Groene Kruisgebouw iedere
le dinsdag van de maand van 14.00
tot 14.30 uur. Leusden/C. iedere
2e woensdag van de maand van 14 00
tot 14.30 uur. Inlichtingen: zr. Lau-
dy, tel. 03496-2081 of zr. Kalkert,
tel. 03490-15818.
Aktie moeders voor moeders: Voor
Achterveld, Leusden/Centrum en
Leusden/Zuid: mevr M L. Roozen-
daal-Doucet, D. van Weedestraat 4,
Achterveld, tel. 03425-853
VERLOSKUNDIGEN
Spreekuur iedere maandag van 10 00-
11.00 uur in het Wit-Gele Kruisge-
bouw te Leusden-Centrum.
LEUSDEN - Dinsdag 20 augustus
werd een bromfiets gevonden in Den
Treek, die enige tijd geleden werd ge
stolen te Woudenberg Verschillende
onderdelen waren ervan gesloopt. De
bromfiets werd in gehavende staat aan
de eigenaar teruggegeven.
(Van de redaktie)
LEUSDEN - Met ingang van 1 sep
tember a.s. zal men in de gemeente
Leusden kunnen beschikken over ver
loskundigen. Met ingang van die datum
is de verloskundige praktijk namelijk
geopend van de verloskundigen APerk,
C Brink-Bruyn en M. Thuis-Paulus-
sen. Iedere maandag van 10.00tot 11.00
uur wordt spreekuur gehouden in het
Wit-Gele Kruisgebouw te Leusden-
Centrum.
ACHTERVELD
N H.Kerk: zondag 9.00 u.: Eerw.
heer Hoeksema, Doornspijk.
R.K Kerk de gehele week om 8.00
u.: H.Mis (uitgez. wo.); zaterdag
19.00 u.: Avondmis, zondag 8.00
en 10.30 u.: H.Mis, 19.00u.: Plech
tig Lof t.g.v. sluiting feest 300
jaar parochie.
LEUSDEN/CENTRUM
N.H.K 9.15 u ds. Kelder, Herv./
Ger 10.45 u. ds. Kelder, Herv.
Ger.; 19.00 u.: ds. Weernekers,
Herv./Ger.
R.K.K..
zaterdagl9.00 u.: gezongen H.
Mis (dameskoor); zondag 7.45 u.:
gelezen H. Mis; 9 00 u.: Hoogmis;
10.00 u Gezinsmis, 11.00 u.: Ge
meenschapsmis; 18.30 u.: Lof met
gebeden.
LEUSDEN/ZUID
N.H.K.10 00 u.: ds. Weernekers,
Herv /Ger.; 18 30 u.: ds. Snoei,
Amersfoort, Herv.
R.K.K. Huize Don Bosco: zaterdag
9.15 u. zondag 10.00 u.: H.Mis,
11 30 u.
AMERSFOORT
Geref. Kerk (Vrijgem.):
Martuskerk: 10.00 u.: ds. Kok; 17.00
u.- ds Heij.
Kandelaar: 10.00 u.: ds. Hendriks;
17.00 u.: ds. Kok.
Schaapskooi 10.00 u.: ds. Arnold;
17 00 u ds. Hendriks.
Westerkerk: 10 00 u. ds. Heij; 17.00
u.: ds. Arnold
GEVONDEN
Oude damesfiets, grijze kinder-Mon-
tycoat, bril met sterke glazen, gou
den slavenarmband, rood trainingsjack
met blauwe bies
AAN KOMEN LOPEN
Jonge kat.
VERLOREN
Militair paspoort, jongenshorloge,
blauw trainingsjack met twee sleutels
en plastic beurs met geld, blaauwe
plastic agenda, grijsblauwe jas, bruine
sandaal.
WEGGELOPEN
Bouvier met hondje vuilnisbakras,
luisterend naar de namen Nora en
Vlekkie
Inlichtingen over deze verloren za
ken kunt u inwinnen bij de Rijkspo
litie te Leusden-Zuid.
GEVONDEN
Zilveren kettinkje met sterrebeeld
steenbok. Inlichtingen. Amiant 6 te
Leusden-centrum, telefoon 03496-3388
VERLOREN
Op zondag 25 augustus bij het zwem
bad Rozendaal een groene kinderfiets.
Galicië 31, tel 1937
(Van de redactie)
LEUSDEN/CENTRUM - Het Sb.
VVV Eemland heeft één dezer foj
een agentschap in de gemeente u?
den gevestigd. Het plaatselijk ySi
kantoor wordt ondergebracht L
Amro-bankvesüging aan de FiojJI
in Leusden-centrum. Hier kan?
alle informaties inwinnen over reti
atie en vrijetijdsbesteding in de
geving, vertrektijden van het opi
vervoer etc.
LEUSDEN - Vrijdag 23 aug_
vonden enkele vernielingen plaats)
het opslagterrein van de firma Pon. J
onbekende ging op het terrein vu|
firma Pon aan de BavoortsewegiuJ
crossen met een ter aflevering
staande auto. Hij deed dit met i
grote snelheid, dat hij uit de fc
vloog en een benzinepomp en eeolii
mast ramde. De auto, de benzinepr.
en de lichtmast werden zwaar besci
digd. De schade bedraagt ongeiiJ
f6.000,- Het onderzoek, dat doorI
politie werd ingesteld, heeft tot]
heden geen resultaten opgeleverd.
LEUSDEN - In de nacht van t
dag 23 op zaterdag 24 augustus wertJ
drie plaatsen in Leusden-centrumb-
gebroken. Het betrof hier eenwoooba|
aan de Hamersveldseweg, en tweept)
celen aan de Ansfriduslaan. De o
bekende daders gingen zeer rui J
werk. Er werd veel schade a up)
richt. Er heerste een grote wanori"
in de kamers, waar alles overhoopvi
gebaald. Er wordt op enkele horlofi
en wat oude munten na echter t
veel vermist.
LEUSDEN - Het benzine-potnp-s!
tion van Chevron aan de Doornsei^
is weer eens voor de zoveelste o
het mikpunt geweest van diefstal.
Zondagochtend 25 augustus om lil
uur konstateerde men, dat er ao&|
maal in het pompstation was ia
broken. Er was een ruit uit de
genomen. Verdwenen waren een i
tal pakjes sigaretten, snoepgoed
flesjes limonade.
Maandag 26 augustus bekenden t»
pupillen van een Amersfoortse inniH
ting, dat zij de diefstal hadden geple(f.|
LEUSDEN - De heer v. E. uit Ameri l
foort was op vrijdag 23 augustus bt|
zig met het laten vliegen van zijn ri l
diografisch bestuurbare modelvliegtétl
op de Leusderhei. Toen het vlieg!
tuig ongeveer 1 kilometer van hem wr-l
wijderd was, leek het of bet door Ml
andere persoon werd overgenomen&l
heer Van E. zag zijn vliegtuig heUisl
niet meer terugkeren. Elk radiofn-|
fisch contact was verbroken.
ai
TOEKOMST EN TECHNIEK
IN DE LITERATUUR
VAN VANDAAG
overtrokken. Vandaar wellicht het eti
ket satirische essef. Het is een amu
sant boek, dat wel, maar als u mij vraagt
of het werkelijke science fiction is,
dan moet ik dat betwijfelen.
Maar goed, als een Amerika van de
toekomst is het wel een humoristisch
beeld dat Ron Goulart ons voortovert
Beter misschien dan het Amerika van
nu Alleen geloofwaardig is het niet.
Ik geef mijn mening graag voor een
betere en daarom zou ik zeggen: lees
het boek eens.
De grote chaos, door Ron Goulart.
Oorspronkelijke titel: „After
Things fell apart" - 1970. Verta
ling: R. Kliphuis. Uitgave: Born
b.v. te Amsterdam in haar spe
ciale SF-reeks nr. 56. f4,50.
De Amerikaan Ron Goulart debuteer
de als SF-schrijver met zijn roman
„De grote chaos", waarin hij het Ame
rika van na een derde wereldoorlog
toont. Geen schrijnende, mensonteren
de toestanden, geen ellende, geen ver
driet: alleen maar chaos.
Het Amerika van nu is dan onherken
baar veranderd in allerlei staten en
staatjes, misdaadsyndicaten en opspo
ringsinstituten, die niet meer de grond
slagen en de moraal volgen van voor
de oorlog. Nou is zelfs die oorlog be
perkt geweest Het is een kortstondige
buitenlandse invasie geweest (van Chi
nezen) terwijl binnenlandse onlusten
de rest van de chaos compleet maakten
Ik moet eerlijk bekennen, dat het boek
van Goulart wel wat al te sterk is
Prinsen van Amber, door Roger
Zelazny - deel 1 van een trilogie,
verschenen in de Prisma-reeks
nr. 1626. Uitgave: Het Spectrum te
Utrecht 1970. Oorspronkelijke ti
tel. „Nine princes in Amber
Vertaling J Baars, f4,50.
Wie Roger Zelazny kent (De heer
van het Licht) zal met me eens zijn,
dat zijn boeken pure essef zijn. Kort
geleden verscheen in de Prisma-reeks
het eerste deel van een trilogie over
het land Amber (de werkelijke wereld).
Hoewel ik persoonlijk zijn eerder werk
zoals „De heer van het Licht" beter
vind, is de kwaliteit van „Prinsen van
Amber" beslist niet slecht. Het is een
spannend avonturenverhaal, zich af
spelend in de schaduw tussen schijn
en werkelijkheid. Die werkelijkheid is
dan Amber (de echte wereld) en de
schijn is de aarde (de schaduw-wereld).
Het hoofdthema is de strijd van de
negen prinsen van Amber om de troon
van Amber te kunnen bestijgen. Die
strijd wordt gevoerd vanaf de aarde,
het gebied tussen aarde en Amber en
in Amber zelf Een fascinerende strijd
met allerlei boeiende wezens en
mystieke figuren.
Hoofdfiguur in dit boek is Corwin,
één der prinsen van Amber, die de
strijd aanbindt tegen Eik, de prins
die de troon van Amber bezet houdt.
Corwin verliest die strijd, maar weet
tenslotte toch te ontsnappen uit de ker
kers van Amber om een nieuwe strijd
voor te bereiden, die wellicht in het
tweede deel van de trilogie zal worden
uitgevochten.
„Prinsen van Amber" is een goed
boek. Een beetje fantastisch, dat wel,
maar dat is eigenlijk het gehele oeuvre
van Zelazny.
De stervende aarde/Het laatste
kasteel, door Jack Vance Oor
spronkelijke titels: „The dying
earth" en „The last castle", resp.
1955/1966 Vertaling: Warner Fla-
men Uitgegeven door Meulenhoff-
Nederland te Amsterdam in haar
speciale SF-reeks nr 74. Prijs.
f7,50.
Jack Vance is een zeer gewaardeerd
essef-schrijver van fantasie-volle
toekomst-avonturen zowel op aarde
als in de wijde kosmos. Boeken als
„Tschai, de waanzinnige planeet", „de
Sterrenkoning" (e.a.) blinken uit door
de enorme fantasie die geloofwaardig
de vreende buitenaardse werelden uit
tekent. Bij Meulenhoff verscheen kort
geleden een nieuw dubbeldeel van zijn
hand. Het is het boek „De stervende
aarde" en „Het laatste kasteel".
Ik ben een enthousiaste fan van Jack
Vance, maar toch heb ik enige moeite
gehad met deze twee verhalen van hem
Niet dat het geen essef zou zijn, dat
wel: de verhalen spelen zich immers
af in de laatste dagen van de aarde
Maar toch
Het is een beetje moeilijk het te om
schrijven, maar deze twee verhalen zijn
heel anders van inhoud dan we van Vance
gewend zijn Ook in deze boeken is hij
erin geslaagd een geheel eigen wereld
op te bouwen uit fantasievolle figuren
van de toekomst, maar vooral in „De
stervende aarde" overheerst de
mystiek, de taal van de magiërs en
heksen. Het is bijzonder goedgeschre
ven, maar eerlijk gezegd doet het niet
aan essef denken, maar eerder aaneen
fantasie-verhaal in de stijl, die lijkt op
die van Tolkien.
Persoonlijk ben ik niet zo'n liefheb
ber van verhalen over magiërs en hek
sen en wat al niet meer voor fraaie
figuren door Vance tevoorschijn worden
getoverd, maar dat doet niets af aan
dit overigens uitstekende boek
In „Het laatste kasteel' schildert
Vance de strijd die de heren van de
aarde voeren om hun macht vast te
houden. Zij hebben buitenaardse ïntelli-
gentia als bedienden De toon, waarin
Vance ons het verhaal vertelt van het
laatste kasteel der eren, Hagendorn,
is somberder van toon en heeft alles
wat een essef-verhaal behoort te heb
ben Ook hier is sprake van de tanende
macht van de mesnelijke heers
macht van de menselijke heerschappij
op aarde. Een heerschappij, die bijna
ten gronde gaat, maar op het laatste
moment wordt gered.
Jack Vance is een begenadigd schrij
ver en zijn fantasie schijnt onuitputte
lijk te zijn, vol verrassende wendingen.
Wie op een „iets andere" manier wil
genieten van Vance's verhalen, moetdit
dubbeldeel beslist kopen. Het is de
moeite waard voor hen, die van fantasie
houden.
Stad onder de sterren, door Arthur
C. Clarke. Oorspronkelijke titel
„The city and the stars", 1953/
1956. Vertaling; Knut Azimuth
Uitgegeven door Meulenhoff-Ne-
derland b.v in haar speciale SF-
reeks, nummer 75. Prijs f7,90
Arthur C. Clarke, één van de meest
beroemde science fiction-schrijvers,
schreef reeds in de vijftiger jaren het
boek „The city and the stars", nu in
Nederland uitgekomen onder de titel:
„Stad onder de sterren". Het is
elke keer weer verbazingwekkend te
ontdekken, dat Clarke reeds in de jaren
vijftig in staat is geweest toekomst
verhalen te schrijven, die nu in 1974,
niet alleen nog steeds actueel zijn,
maar tevens wat taalgebruik betreft
kunnen wedijveren met elk nieuw ver
haal van de SF-schrijvers. De wijze,
waarop hij het verhaal vertelt van Al-
vin in de laatste aardse stad Diaspar,
is subliem van toon en taalgebruik
en zonder meer geloofwaardig van in
houd. Ondanks de tijd die is verstre
ken tussen het schrijven en de uitgave
in Nederland, heeft „Stad onder de
sterren" nog steeds baar volle waarde
behouden, zonder verouderde begrip
pen, zonder achterhaalde waarheden.
Clarke heeft al eerder bewezen een be
paalde profetische gave te bezitten
wat betreft onze toekomst. Hoewel het
verhaal „Stad onder de sterren" zich
in zeer, zeer verre toekomst afspeelt,
geeft dat toch te denken.
Wij zullen het zonder twijfel niet
meer meemaken, zelfs onze nazaten
zullen misschien niet meer die tijd
beleven, maar het toekomstbeeld, dat
Clarke ons voorschildert in levendige,
fascinerende tinten, is een wereld, die
ongetwijfeld - gezien de huidige ont
wikkelingen van techniek en weten
schap - zeer zeker te bereiken is
Clarke schetst hierbij onder meer
hoe de mens onsterfelijk kan worden,
via de simpele bandrecorder van nu
zal eens de mens opgeborgen worden
in geheugenbanken en op elk moment
weer tevoorschijn kunnen komen ineen
nieuw lichaam.
De stad Diasparis de volmaakte stad,
gebouwd met alle mogelijke technische
kennis van de mens in de verre toe
komst Het is de laatste daad van de
kosmische mens, die zich uit het grote
rijk van het heelal terug moest trekken
om zijn enorme wonden te likken op
de moederplaneet. De angst voor de
ruimte werd zo groot, dat de stad Dia-
spar volledig van de buitenwereld werd
afgesloten. Volledig geautomatiseerd
leeft de stad miljoenen jaren verder,
in een eentonige gezapigheid, geleid
door de Centrale computer. De mensen,
onsterfelijk, zijn schijnbaar tevreden.
Er is geen misdaad meer Ook geen cy
clus van geboorte tot dood, want de mens
wordt in volwassen vorm geboren («I
de Scheppingshal), en verdwijnt n|
enkele duizenden jaren voor een fc-l
paalde tijd in de Geheugenbanken vanil
stad om uit te rusten van het (overif«l
saaie) bestaan.
In de geïsoleerde, volmaakt tecH
nische wereld, wordt Alvin geboraj
En Alvin behoort tot de g roep der Uwe-1
ken. Mensen, die zich de vorige leT#|
niet kunnen herinneren om de eenvoc I
dige reden, dat ze geen vorig leven bet-1
ben gehad Wie of wat zijn de Unielal
dan wel? Alvin geeft het antwoord «I
verbreekt de ban van de angst voorn
ruimte.
„Stad onder de sterren ïséénvU
de beste toekomstromans, die ik •c<
nu toe onder ogen kreeg, juist doom
geloofwaardigheid van het gegeven
Clarke schrijft - ondanks bet feit®
wij steeds oudere romans vanzijnbiM
onder ogen krijgen in Nederland-wf
steeds essef. Eigenlijk zou bet airdil
zijn om - ter vergelijking - één van tij'
nieuwste romans (bijvoorbeeld ,,Reï"
dez-vous with Rama" uit 1973) i»1
Nederlandse vertaling uit te brengt
Maar ik vermoed, dat we eerst die boe
ken krijgen voorgeschoteld, dieinb'1
buitenland en met name in de V.S-
hun reputatie al hebben bewezen. Hoe
wel we momenteel erg hard aan bek
lopen zijn, lopen we op het gebied vu
de SF in Nederland toch nog jarenicb'
ter in vergelijking met de VS.
Ondanks dat kan ik „Stad onder»
sterren" van harte aanbevelen als eH
boek, dat als het ware gisteren geschre
ven zou kunnen zijn.
Bert Vtf
