AANNEMER W. HEIUJGERS:
„De vakman moet zichzelf gaan terugvinden"
Bouwers in
.eusden (13)
Bouwer van Ameisfoort's
stadhuis koninklijk
9
jONDERDAG 29 AUGUSTUS 1974
LEUSDER KRANT
7
ui
LEUSDEN - Natuurlijk begint het
esprek met de aannemer Heilijgers
«god aan de Heiligenbergerweg nr.
II te Leusden met het belang
de aaoknooppunt: het stadhuis te
iersfoort En met de koninklijke
rierscheiding, die burgemeester mr.
van der Post voor hem aanvroeg,
die zaterdagochtend 24 augustus in
,ID woonhuis aan hem werd uitgereikt
£r burgemeester M. Troostwijk van
mersfoort. Het hele gezin Heilijgers,
oropleet met de eerste kleinzoon, was
pbet zonnige terras aanwezig, toen de
eer en mevrouw Troostwijk 's za-
rd3gsochtends op bezoek kwamen om
beer Heilijgers te vertellen, dat het
jre Majesteit de Koningin had behaagd
de Leusdense aannemer te benoe-
,eo tot Ridder in de Orde van Oranje
issau.
EEN MOMENT VAN MET
VOLDOENING TERUGZIEN
Het was een erg plezierige en in-
irmele plechtigheid op dat Leusdense
terras Mevrouw Heilijgers ontving
loemen Er werd ontspannen gepraat.
Hel grote karwei, het Amersfoortse
stadhuis, ,,zat er op", en er was voor
e heer Heilijgers een moment aange-
roken om eens even te relaxen en
net voldoening terug te zien op de
ku» van wat met recht genoemd kan
orden eenarchitektonisch monument,
jrars van enige monumentaliteit ove
rigens Een goed stuk werk, getuigend
nn vakmanschap en liefde voor het
K-uwvak
PERSCONFERENTIE
In de persconferentie, die werd ge-
louden op donderdag 22 augustus in
let Amersfoortse stadhuis spraken zo
el de ontwerper, prof. ir. A. van
ranendonk, als de aannemers de he
ren Willem en Job Heilijgers, over
een kentering in het bouwen Over een
euw tijdperk, dat in de architectuur
ierd ingeluid door het realiseren van
dit fraaie ontwerp en de vertaling ervan
i natuurlijke materialen, op kundige
rijze toegepast door een team van
kmensen, wie de liefde voor het
wwen is aangeboren.
HET MEEST
EERVOLLE WERK
's Maandagsmiddags tegen 16.30 uur,
ls wij in de woonkamer van zijn huis
plaatsgenomen, vraag ik de
er Heiiijgers of het Amersfoortse
idhuis zijn grootste werk was.
„Het is het meest eervolle werk",
twoordt hij. ,,Als je het eerste huis
n je geboorteplaats mag bouwen
p dat een eervolle opdracht Vooral als
jezo'n huis dan mag bouwen onder lei
ding van een hoogleraar in de estetica
Zo n mens als professor Van Kranen
donk, met wie je een fijne samenwer
king krijgt.
Om het in muziektermen uit te druk
ken als je de eerste keer de partituur
steeds terwijl we spreken gaat de
telefoon en springt de heer Heilijgers
op om gelukwensen van vrienden en
relaties in ontvangst te nemen. In zijn
huis staan overal bloemstukken. De
sfeer is erg feestelijk.
„Welke andere grote projekten hebt
u uitgevoerd. Wilt u er eens enkele
als voorbeeld noemen. En wat noemt
u een projekt?"
„Boven de 10 miljoen gulden, dat
zijn voor ons de grote opdrachten.
Ik noem u bijvoorbeeld het Verpleeg
tehuis Birkhoven, de flat van de Nill
Mij tegenover het Sint Elizabeth Zie
kenhuis."
„Graag zou ik in chronologische vo
gelvlucht iets van de geschiedenis van
de firma Heilijgers van u vernemen.
Hoe bent u in de aannemerij ver
zeild geraakt?"
GILDEPLAATJE
De heer Heilijgers gaat naar een
andere kamer en overhandigt mij een
plaatje. „Puzzelt u dat maar eens
uit!"
„Dit plaatje is het eerste teken dat
de familie Heilijgers in de bouwerij
zat. Het is een plaatje van de Gilden-
tijd, afkomstig uit Deventer. Inde Mid
deleeuwen moet er een Heilijgers zijn
geweest, die het vak van riet- en lei
dekker» uitoefende. Het plaatje toont een
instrument om het riet aan te trekken
en een hamer om de leien op elkaar
te brengen. Het zijn de emblemen,
die nodig zijn om het gespecialiseer
de vak van riet- en leidekken uit te
voeren. Dit plaatje is in onze familie
het eerste aanknopingspunt met het
bouwwezen"
Experimentele bungalows aan
de Middenweg te Leusden cen
trum.
Foto Janus Visser
GILDEPLAATJE IN KAP
OUD HUIS TE DEVENTER
„Is dit gildeplaatje - het eerste,
dat ik ooit gezien heb - van vader
op zoon doorgegeven?"
„Weet u hoe ik er aan kom? Een
collega van mij uit Deventer moest
daar een oud huis restaureren en kwam
tot de ontdekking dat in de kap een
plaatje zat van de mensen, die destijds
aan dat oude huis hadden meegewerkt
Hij haalde het plaatje eraf en gaf
het aan ons, omdat ik wist dat mijn
overgrootouders uit Deventer af
komstig moesten zijn.
Mijn overgrootvader had een aan
nemersbedrijf. Mijn broer en ik zijn
de derde generatie bouwers en mijn
zoon Job is de vierde generatie".
VADER STELDE IN DIE TIJD
VAST WAT ZIJN ZOONS
GINGEN STUDEREN
„Was het vanzelfsprekend voor u
om de voetsporen van uw vader te
volgen?"
„Och, hoe was het in die tijd. Ik
ben op 25 april 1914 in Amersfoort
geboren Wij zijn met drie broers.
En mijn vader maakte uit wie wat
studeerde Mijn oudste broer Nico
ging naar de technische school Ik,
als tweede zoon - ik ben drie jaar
jonger dan Nico - ging naar de han
delsschool. Maar na drie jaar tech
nische school kwam Nico tot de ont
dekking, dat hij het bouwvak niet leuk
vond Mijn vader was er wèl boos om!
Maar na ruggespraak met een bekend
schoolhoofd mocht mijn broer Nico
naar de kweekschool om leraar te
worden
OPLEIDING
Ikzelf werd toen van de handels
school afgehaald en ging naar de tech
nische school. Nee, ik vond dat helemaal
geen bezwaar. In die tijd bestond er
een handelsavondschool en ik wou ook
dolgraag de kant van de handel op.
Ik bezocht de technische school en
De heer Heilijgers.
in de avonduren ging ik naar de han
delsschool Toen ik zeventien jaar was
kwam ik van die technische school
af en ging ik drie jaar stage lopen
bj diverse mensen.
Toen ben ik naar de avond-H.T.S.
gegaan in Utrecht. Later volgde ik
nog een kursus voor makelaar-taxa
teur, en ik ben als taxateur beedigd.
Maar van dat makelaarsschap is in ons
vak uiteraard niet veel tot zijn recht
gekomen. (Ik word nog wel eens voor
rechtzaken gevraagd om als deskundige
op te treden.)"
„Had uw vader in die tijd al een
bouwbedrijf?'
„Ja Mijn vader had al een bedrijf,
toen ik bij hem kwam werken De
laatste vier generaties Heilijgers
werkten in Amersfoort Vóór die tijd
werkten de Heilijgers ergens in de
Achterhoek
JACOB: LEIDING
TIMMERFABRIEK
Mijn jongste broer Jacob - hij is
vijf jaar jonger dan ik - heeft óók
die opleiding gehad. Hij heeft de hele
leiding van de timmerfabriek op zich
genomen
WILLEM:
EXTERNE LEIDING
Ik kreeg de externe leiding toebe
deeld wat betreft het aannemerswerk
in al zijn geledingen Ik was twintig
jaar, toen ik in de zaak van mijn va
der kwam Ik heb twee jaar gewerkt
onder leiding van mijn vader Toen
brak de oorlog uit. Mijn vader is helaas
midden in die oorlogstijd aan een
bloedziekte overleden Toen stonden
mijn broer en ik (ik was inmiddels
24 jaar) alléén voor het bedrijf. In
de oorlog leefde je als jonge kerels
elk moment van de dag met het risi
co, dat je door de Duitsers werd op
gehaald
Mijn broer en ik werden aangesteld
als opschepper in de centrale keuken.
Dat was een overheidsfunktie en dat
was tevens mijn eerste kontakt met
de gemeente Wij kregen een verkla
ring, dat wij belangrijk waren voor de
voedselvoorziening, zolang er ten
minste voedsel was Op Dolle Dinsdag
is mijn broer ondergedoken in Leus
den. Zijn vrouw werkte op het ge
meentehuis van Leusden onder de la
tere burgemeester Burning. Daar kon
ze nuttig werk doen om allerlei soor
ten kaarten en bonnen te verzorgen
voor onderduikers.
Ik werd opgepakt en meegenomen
naar de H.B S in Amersfoort. Na twee
dagen kon ik dankzij hulp van buiten,
ontvluchten en tot aan de bevrijding zijn
mijn broer en ik niet meer bovenwater
geweest.
NA DE BEVRIJDING BEZATEN
WE ALLEEN NOG VEEL HOOI
VAN DE DUITSE PAARDEN
Na de bevrijding was ik 28 jaar en
mijn broer 23 Samen zijn we de zaak
weer gaan opbouwen met de restan
ten. die er toen nog over waren
Het enige dat we eigenlijk hadden was
veel hooi van de paarden van de Duit
sers
INVENTARISATIE
OORLOGSSCHADE
We zijn begonnen in het verwoeste
gebied van Kesteren en Opheusden,
het niemandsland tussen de rivieren
de Waal en de Rijn. Eerst hebben we
twee jaar bij de Wederopbouw ge
werkt als deskundigen om mede te hel
pen de schade te inventariseren.
In mijn leven als aannemer kun je
de cyclus waarnemen van de stadia,
die ons gehele land doorlopen heeft.
Dat is heel frappant.
WEDEROPBOUW EN
RESTAURATIE
Na het opnemen van de oorlogs
schade begonnen we weer als
aannemer te werken. Ons eerste werk
was de restauratie van het gemeente
huis van Opheusden; dat vrijwel geheel
door de oorlog was vernield. Van die
dorpjes Kesteren en Opheusden was
echt niet veel meer over.
Daarna bouwden we woningen voor
de mensen, die in die streek door de
gevolgen van de oorlog hun huis waren
kwijtgeraakt. Ook hebben we het Ver
pleegtehuis en het Militair Revalida
tiecentrum te Doorn gebouwd, waar
soldaten, die op de een of andere
manier door de oorlog waren verminkt,
weer tot voor de maatschappij bruikba
re mensen worden omgevormd
In die periode kregen we ook de
wederopbouw van de boerderijen en
de kwekerijen
BOUWEN VOOR DE GENIE
Daarna begon men aan de vervolma
king van de achterstand, die de Genie
had gekregen. Wij gingen voor de Genie
bouwen. In aannemerskringen kun je
zeggen, dat je, als je voor de Genie
werkt, qua vakmanschap je vak goed
verstaat. Vooral de burgerautoritei
ten van de Genie zijn mensen van een
hoge vakbekwaamheid. We werkten op
de vliegvelden en in de omgeving van
Amersfoort, Leusden en Doorn.
JE LOOPT DE
GEHELE CYCLUS
VAN EEN VOLK MEE
Als je. zoals ik, veertig jaar in de
aannemerij hebt meegelopen, dan kun
je zeggen dat je letterlijk de hele
maalstroom hebt meegemaakt. Er zit
een cyclus in onze maatschappij en als
aannemer ga je met de welvaart mee,
met het herstel van het hele volk.
Eerst was er veel kapot en na de
inventarisering kreeg je de wederop
bouw. Je bouwt je bedrijf méé op
en als de eerste schade is hersteld,
ga je verder, zowel inde maatschappij,
als in je eigen bedrijf
nnnprcrhpirlpn °e heer «emjgers mm run
lUwl WW I I w VIW I koninklijke onderscheiding opge
speld door burgemeester
Troostwijk van Amersfoort.
Foto Janus Visser
Het nieuwe stadhuis van Amers
foort, gezien vanaf de „Lange
Jan" (Foto Jan Pit)
doorleest voel je dat je de dirigent aan
voelt. en dat je begrijpt hóé hij het
hele stuk wil uitvoeren.
ONGELOFELIJK
FASCINEREND WERK
Echt hoor, als je elkaar begrijpt,
en je mag aan zo'n werkstuk meedoen
en na tijden werken neemt het de ge
stalte aan zoals je je die hebt inge
dacht. dan is dat iets ongelofelijk
fascinerends. Na drieeneenhalf jaar
samenwerken is het wel bewezen of
je een goed „huwelijk" hebt, of dat
het mis is En dat heeft niets te
maken met kontrakten. Je kunt nóg
zulke mooie kontrakten samenstellen,
maar als je als mens niet bij el
kaar past, helpen die kontrakten geen
zier
DE SAMENSTELLING VAN
HET BOUWTEAM IS
UITERST BELANGRIJK
Dat is zó belangrijk bij het bouwen,
dat het bouwteam elkaar begrijpt, el
kaar aanvoelt en aanvult. En professor
Van Kranendonk is de man, die op een
innemende wijze leiding kan geven,
en die een ieder de waardering geeft,
waarop hij recht heeft
.v.;.v.;4.v.va;
ggBSSBg 388888% 3%
feSS&J $$888888
8888888$ SWSvx :¥Sf
„Het is inderdaad heel frappant, dat
parallel lopen van de cyclus van maat
schappij en eigen bedrijf! Ik heb daar
eigenlijk op die manier nog nooit bij
stilgestaan."
INDUSTRIALISATIE
„Na de periode van het bouwen
van scholen en woningen - die wo
ningen lopen vanwege de woningnood
eigenlijk als een rode draad ononder
broken door rhijn gehele verhaal heen -
moesten we gaan industrialiseren. We
moesten fabrieken gaan bouwen. We be
gonnen met de verbouw van de melk
fabriek „Arnersfortia" met architekt
Vellekoop Door de dynamische groei
van bakkerij Mosterd kregen we de bouw
van de eerste broodfabriek in Amers
foort. Spectaculair voor ons wérk was
ook het bouwen van een mouterij in
Wageningen, waar van gerst bier werd
gemaakt. Die silo's werden in beton op
getrokken, maar om de betonnen kern
bouwden we een „gezellige bakstenen
mantel", gelukkig
FOXBORO-FABRIEK
Ook bijzonder mooi werk was
de Foxboro-fabriek, 14.000 m2
bouwwerk onder leiding van ir. J H.
Oosterhuis. Als ik u dat vertel! Er
was een Amerikaan, die 4 dagen in Hol
land was geweest. Hij had een chauf
feur gecharterd en reisde ons land rond.
Hij kwam bij ir. Oosterhuis terecht,
en hij telefoneerde mij We hebben
met Mr Freemoyer een gesprek van
een uur gehad. Toen kreeg ik van hem
de opdracht om te zorgen dat er in
overleg met de architekt in drie maan
den tijd een fabriek overeind kwam.
Tijdschema en prijs stonden achter op
zijn visitekaartje' Het was een werk
van een ton. Dat werk is in een zodanig
tempo door ons aangepakt, dat wij la
ter voor de Amerikanen voor miljoenen
hebben gewerkt Je hébt dat werk, of
je hebt het niet Van deze mensen won
nen wij het vertrouwen om het te mogen
doen Je moest geen spijkers op laag
water zoeken uiteraard!
LEESVERDER
OP PAGINA
