ichoolsteegbosjes uniek complex in de provincie
JtreCht hamersveldseweg wordt „zoveel
mogelijk" intakt gehouden
i Wel of niet afbreken van woningen
en boerderijen afhankelijk van
mogelijkheid tot inpassing
„Natuur en
landschap"
stof tot diskussie
EELNOTA „NATUUR EN LANDSCHAP" TWEEDE FASE
COMMENTAREN
EN MENINGEN
LEES VERDER OP
PAGINA 10
Deze week verscheen de deelnota
Natuur en landschap" in het kader
van het programma van eisen van de
tweede fase. Een erg belangrijk rap
port, vinden wij, omdat hierin niet al
leen een inventarisatie van flora en
fauna wordt gegeven, maar vooral ook,
omdat de Schoolsteegbosjes uitgebreid
worden behandeld en niet in de laatste
plaats door het feit, dat een oordeel
wordt gevormd, zo niet geveld over de
bebouwing van de Hamersveldseweg,
Smoussesteeg, Schoolsteeg, Zwarteweg
en Horsterweg (buiten de bebouwde
kom).
BEBOUWINGEN
Voor de autochtone bevolking van
Leusden-centrum (het oude Hamers-
veld) is vooral dit laatste een belang
rijke zaak en wij vragen ons af, of dit
onderdeel niet een betere begeleiding
had verdiend. Zoals wij het zien, zijn
wij van mening dat het al of niet af
breken van de bestaande bebouwing in
een apart rapport naar voren gebracht
had moeten worden, nadat de desbetref
fende bewoners voldoende waren ge
ïnformeerd over het hoe en waarom
Natuurlijk is het gestelde in het
rapport voorlopig vrijblijvend, alleen
maar een analyse en het uiteindelijke
resultaat kan best heel anders uitpak
ken Toch is dit een onderwerp, dat
erg voorzichtig en met zorg behandeld
dient te worden. Deze te zakelijke
aanpak kan misschien wel in een rap
port als Natuur en landschap" thuis
horen, maar wij stellen ons voor, dat
ook een wethouder het niet zo leuk zou
hebben gevonden als zijn huis zou wor
den geanaliseerd als ,,een ietwat slor
dig geheel, architektonisch zonder enige
betekenis en historisch zonder waarde,
kan worden afgebroken", omschrij
vingen, die we maar al te vaak in de
deelnota aantroffen En ook al is een
bepaald deel van de desbetreffende be
bouwing reeds aangekocht door de ge
meente, dan nog is deze koele aanpak
niet op z'n plaats. Als we dit allemaal
lezen, dan moeten we deheerKitselaar
gelijk geven, als die in de raad naar
voren brengt, dat de begeleiding van
uitgekochten minimaal is. Een goede
begeleiding begint niet met een derge
lijke aanpak als boven omschreven!
SCHOOLSTEEGBOSJES
Een hoofdstuk apart is het complex
Schoolsteegbosjes" We kunnen ons
herinneren, dat burgemeester Van der
Post ons vertelde (ten tijde van die
„goeie ouwe tweede fase-oproer"),
dat de Schoolsteegbosjes niet meer wa
ren, dan verzamelingen hakhout. Waar
devol als hakhout, maar niet als natuur
gebied. Hij zei dit - en dat dienen we
er volledigheidshalve bij te vermelden -
naar aanleiding van wat het Landgoed
De Boom van de Schoolsteegbosjes
dacht.
De huidige rapporten over de School
steegbosjes (o.m. van het Staatsbosbe
heer) spreken andere taal. Taal, die
toch niet in de deelnota zelf is opge
nomen, maar als bijlage mee is ge
stuurd We willen hiermee niet zeggen,
dat de plannen voor de Schoolsteeg
bosjes niet zijn gebaseerd op deskun
dige gegevens, maar toch horen derge
lijke belangrijke zaken in de deelnota
zelf thuis, als zwaarw9end argument.
„Het is maatschappelijk onverantwoord
om van de laatste restanten natuur
gebied, als deze zijn, nog iets verloren
te laten gaan, waardoor we potentiele
mogelijkheden tot herstel voorgoed ver
loren zouden laten gaan", is de kon-
klusie van het Staatsbosbeheer, gedaan
in 1974, dit jaar dus. Recente gegevens,
waar wel degelijk rekening mee moet
worden gehouden, vinden wij
Aan de andere kant moeten we vast
stellen, dat de wil bij het gemeente
bestuur wel aanwezig is, om er alles
aan te doen, om het waardevolle ge
bied zoveel mogelijk intakt te houden.
Het kunstmatig op peil houden van een
hogere waterstand voor de belangrijk
ste gebieden, behoort daartoe. Evenals
het instellen van een rustzöne, hoewel
we ons afvragen in hoeverre éen rust
zöne midden tussen de bebouwing is
af te dwingen, vooral als er na 1985
toch aan de derde fase zal worden be
gonnen.
Kortom, dedeelnota „Natuur en land
schap" geeft genoeg stof tot diskussie.
De behandeling ervan door het CML
èn door de raad, zal veel wijsheid
en misschien moed vergen. We weten
allemaal, dat er gebouwd moet worden,
dat er een tweede fase zal moeten ko
men (zie ook elders in dit nummer)
Het is de vraag, hoe we dat gaan
doen. Wij troosten ons met de ge
dachte, dat in tegenstelling tot vroe
ger, toen eerst de huizen werden ge
pland en gebouwd en daarna naar het
aanwezige groen werd gekeken, dat nu
(gelukkig) andersom is
Of dat de zeldzaamheid van sommige
delen van de Schoolsteegbosjes kan
helpen behouden, weten we niet We
kunnen alleen maar hopen, dat er erg
voorzichtig met het „hakmes" wordt
omgesprongen, ook al bestaat het des
betreffende gebied overwegend uithak
hout
Bert Vos
De Hameisveldseweg
'staan van het landschap, de bodem-
steldheid en het bodemgebruik uit
gezet. Voor biologen, natuurvorsers
tere deskundigen allemaal erg inte-
ssante lektuur, maar we zullen erop
*e plaats niet op ingaan. We zullen
5 beperken tot enkele (wellicht he
nrijke) konklusies en opmerkingen
'dit hoofdstuk.
Het onderzoeksgebied onderscheidt
in gunstige zin van de haar om
wende gebieden. Op het punt van de
Gotische factoren (facoren die niets
;t de biologie te maken hebben) kan
uniek in de Gelderse Vallei genoemd
Wen. Voor een rijk geschakeerde
fra en fauna is daarom de belang-
Me voorwaarde aanwezig. Het mo-
landbouwkundig beheer drukt
ïnwel de verscheidenheid. Land-
toppelijk mag het gebied zeker ka-
deristiek en gaaf genoemd worden.
duidelijke verticale elementen
bet gebied begrenzen en de reeds
3*ezige stedelijke bebouwing (Leus-
--luid en Leusden-centrum) maken
'echter ook geschikt voor stedelijke
touwing. De visuele hinder op om-
?eode terreinen wordt beperkt door
soemde elementen.
(onder)grond is een grotere rijkdom
aan wilde planten te verwachten.
Vooral bosranden, houtwallen en sin
gels inclusief de erbij behorende sloten
en greppels, dienen zoveel mogelijk on
beroerd te blijven. Het refugium-aspect
(wijkplaats) van deze elementen maar
ook van steilrandjes, oude duikers,
brugjes, solitaire bomen, hagen (bij er
ven) moeten hoog worden aangeslagen.
Bij de detailinnchtingsplannen zou
moeten worden gestreefd naar het in
passen van deze zaken in toekomstige
groenstructuren.
De rijkdom van de fauna is vooral wat
insecten en vogels betreft nauw verbon
den aan de vegetatie.
Bedoelde verrijking met wilde flora
doet ongetwijfeld de diversiteit aan
„kleine fauna toenemen Het bedoel
de beheer van groen-elementen heeft
in principe te maken met het achter
wege laten van bemesting en bespui
ting en het voeren van doelgericht
maaibeheer
De wegbermen van de huidige land-
bouwwegen zouden gedeeltelijk in
groenstructuren kunnen worden opge
nomen en naast bovengenoemde belan
gen ook de herkenbaarheid van de
|SÏ)AG 28 NOVEMBER1974
LEUSDER KRANT
Belangrijk voor de huidige bewoners
in het gebied is de vraag: wat zal
plaats moeten maken voor nieuwbouw
en wat zal kunnen worden gehandhaafd.
Vooral voor de bewoners langs de Ha
mersveldseweg in het algemeen buiten
de bebouwde kom is dit een brandende
kwestie. In de deelnota wordt hier nog
al uitgebreid op ingegaan, kompleet
met beschrijvingen van de boerderij of
woning, een voorlopige taxatie en even
tuele bestemming. Een foto van ieder
objekt kompleteert het geheel. „Een
aantal van deze gebouwen is tamelijk
oud en om redenen van historische
en architektomsche aard is het te over
wegen om deze gebouwen te handha
ven, eventueel te restaureren en te la
ten „meespelen" in de nieuwe woon
omgeving", zo zegt de nota.
Getracht is een analyse te maken en
voorlopig vast te stellen welke boer
derijen en woonhuizen in ieder geval
gehandhaafd dienen te worden. Het wel
of niet handhaven van een objekt wordt
afhankelijk gesteld van de antwoor
den op de volgende vragen:
a. Is het bouwwerk een karakteris
tiek onderdeel van het oorspron
kelijke wegdorp Hamersveld?
b. Is het bouwwerk een monument in
de zin van de monumentenwet?
c. Hoe oud is het bouwwerk?
d. Wat is de bouwkundige kwaliteit
en de staat van onderhoud
e. Is er sprake van een fraaie of
kenmerkende architectuur?
fHoe is het bouwwerk gesitueerd
in zijn omgeving, met name de
kombinatie met bestaande groen-
elementen spreekt hier mee.
Het is zeer moeilijk, aldus de nota,
om in dit stadium reeds de toekomstige
bestemming aan te geven Mogelijke
bestemmingen zijn
-wonen, verzorgende ambachtsbedrij-
ven; kindercrèches, kinderboerderij,
voorlichtingscentrum; sociaal-cul -
turele aktiviteiten.
In de deelnota wordt over de volgen
de percelen positief geoordeeld. De
percelen met (H) worden in het rap-
- pori in ieder geval aangewezen om te
^örcferf ^ïïaÜÖh^fd al<f~de" nfrd hier
uiteindelijk mee akkoord kan gaan.
Hamersveldseweg 102 (Claverenblad
H.); Hamersveldseweg 110 (twijfelge
val, afhankelijk van de toekomstige
detaillering van de wijk), Hamersveld
seweg 112 (idem als bij nr 110), Ha
mersveldseweg 114 (H), Hamersveld
seweg 116 (H); Hamersveldseweg 118
(Rosmolen) (H), Hamersveldseweg 120
(H); Hamersveldseweg 124 (H), Ha
mersveldseweg 67 (H); Hamersveldse
weg 69 (H); Hamersveldseweg 71 (H);
Hamersveldseweg 77 (H); Hamersveld
seweg 87 (H); Hamersveldseweg 91.
Hamersveldseweg 93 (H); Hamersveld
seweg 95 (Munnikhove) (H), Hamers
veldseweg 99a (H), Hamersveldseweg
101 (H); Hamersveldseweg 103, Ha
mersveldseweg 107, Hamersveldseweg
113; Hamersveldseweg 115; Hamers
veldseweg 117/119, Smoussesteeg 2;
Smoussesteeg 5 (H). Zwarteweg 30,
40, Horsterweg 27; Horsterweg 29/
29a, Schoolsteeg 2, 3, 4, 5 en 6.
De niet genoemde percelen worden
in de deelnota of slecht (niet positief)
beoordeeld of worden in eerste in
stantie aangewezen voor afbraak
Het uiteindelijke doel van deze ana
lyse is, zo lezen we in het rapport om
tot een voorstel te komen tot handha
ving van een aantal van de gebouwen
waarbij de gedachte om het karakter
van het oorspronkelijke wegdorp Ha
mersveld voor de toekomst veilig te
stellen, centraal staat.
te handhaven bestaande betouwing
al of niet te handhaven (nog lader te bepalen)
niet te handhaven bebouwing
mogelijke begrenzing van heterf rond de te
handhaven bebouwing
belangrijkste te handhaven loutopstanden
huisnummers
grens onderzoeksgebied
nieuwe wijk kunnen verhogen.
De bruikbaarheid van bosachtige ele
menten en solitaire bomen voor een
woonwijk mag voldoende bekend worden
geacht. Van de artesische bronnen moet
gezegd worden dat een onvergeeflijke
fout zou zijn al deze bronnen onder
gronds af te voeren.
Levend water in een woonwijk is im
mers iets dat niet anders dan met
veel kosten (fonteinen) gemaakt kan
worden De bestaande bronnen zouden
benut moeten worden voor voeding van
vijvers en sloten. Dat kan door een
ondergrondse leiding, maar kan ook
via ondiepe sloten, molgoten, speel
plaatsen etc. Het zomer en winter
stromende schone water kan een bij
zonder aspect aan de directe woon
omgeving geven. Ook een bron of pomp
in de particuliere tuin is een (voor
BESTAANDE
BEBOUWING
ui de redaktie)
LEUSDEN/CENTRUM - In het kader van het Programma van Eisen voor
Tweede Fase struktuurplan Hamersveld/Leusden verscheen deze week
volgende deelnota. Het is deelnota 2: „Natuur en Landschap" Een belang-
ie oota, dat blijkt wel uit de omvang van het rapport en de aandacht die aan
t aspekten is besteed. Naast een vrij uitvoerige inventarisatie, historische
Hergronden en dergelijke, is tevens een hoofdstuk gewijd aan de boerderijen
iooohuizen langs de Hamersveldseweg, Zwarteweg, Horsterweg, Smousse-
f-g en Schoolsteeg die in aanmerking komen om behouden te blijven of te
rden afgebroken. Voor de desbetreffende bewoners van Leusden-centrum
i belangrijk gegeven, ook al wordt ten aanzien van verschillende bebouwingen
i oiet rechtsreeks een uitspraak gedaan. Voor tal van woongebouwen en
erderijen is handhaving of afbraak afhankelijk van inpassings-faktoren in
oieuwe woonwijken. Een apart hoofdstuk wordt aan de zogenaamde School-
egbosjes gewijd (het gebied Zwanenburg, zoals het vanouds door de autoch-
i> bevolking werd genoemd^. Hoewel niet alle bronnen in de deelnota zijn
rmeld (waarom eigenlijk niet?) heeft men voor de samenstelling van deze
■Inota ook gebruik gemaakt van het doctoraal verslag uit de periode maart
november 1973 van H. Bick: „Milieukartering Heiligenbergerbeekgebied
eotarisatie, evaluatie en aanbevelingen - Rijksuniversiteit Utrecht. Wat
treft de Schoolsteegbosjes zijn excursierapporten van het Staatbosbeheer
i. 26-4-1973 en li-4-1974) als bijlage V toegevoegd. Wat betreft de kon-
sies, die Staatsbosbeheer uit deze excursie-rapporten heeft getrokken, hierop
[en we in deze samenvatting ook dieper ingaan. Kortom: „Natuur en Landschap"
•Inota 2 van het Programma van Eisen voor de Tweede Fase, is een belang-
ie DOta. Vooral door het Comité Milieuzorg Leusden zal deze nota extra
bekeken moeten worden, omdat het CML juist voor het milieu en het
ifubeheer is opgericht. De deelnota is, kompleet met kaarten en bijlagen,
•als de vorige deelnota's, voor slechts twee gulden verkrijgbaar op het
seeDtehuis. Voor hen, die belangstelling hebben voor natuur en landschap
iet gebied, dat men tweede fase noemt, een deelnota om in bezit te hebben.
Boerderij t Claverenblad
liefhebbers) benijdenswaardig bezit en
biedt mogelijkheden voor andersoortige
begroeiing. De wijkspeelplaats kan met
stromend water een extra dimensie
krijgen
Wellicht dat een fantasierijk ontwer
per dit element in de nieuwe woonwij
ken op een aardige wijze kan gebrui
ken
onderzoekingsgebied van deze
i wordt begrensd in het noorden
de Liniedijk, in het oosten door
Valleikanaal, in het westen door
Groene Zoom, terwijl in het zui-
de grens wordt gevormd door de
iiijde van de Schoolsteegbosjes
inenburg).
e deelnota gaat vrij uitvoerig in
t oorspronkelijke situatie en waar-
te menselijke invloeden hebben ge-
In een apart hoofdstuk wordt het
Van de huidige flora kan veel in de
nieuwe woonwijken behouden blijven
als de door de betreffende soorten de
juiste groeiplaatsfactoren aanwezig
blijven c.q. komen en het beheer van
openbaar groen eveneens op het voort
bestaan van wilde flora wordt afge
stemd.
Het afdekken van wegbermen met
zgn „teelaarde" dient in dit verband
te bliiven. want od schrale
