Idventswijding van de NCVB Leusden-Zuid lezellig ingerichte zaak met eel keus HET VERDWENEN GOUDLAND INFERNO JACK VAN DE SCHADUWEN EEN SOLITAIR IN DE RUIMTE OORLOG MET DE ROBOTS DE KOMST VAN DE CHAOS. LAGERIJ SCHAKEL OPENDE I |jl)AG 13 DECEMBER 1974 LEUSDER KRANT 9 TOEKOMST EN TECHNIEK O IN DE LITERATUUR VAN VANDAAG en een zeer beroemd kruisvaarder. Vooral diens zwaard Balingore speelt een zeer belangrijke rol in dit gebeu ren Laumer hutselt hierbij allerlei geschiedkundige feiten door elkaar, laat maatschappelijke ontwikkelingen samengaan, zodat er bijvoorbeeld auto's en bommenwerpers worden ge bruikt in een overigens feodale, middel eeuwse maatschappij Hij mag dat doen als SF-schrijver zolang het resultaat science fiction is. Nou, Laumer is daarin ruimschoots geslaagd, zodat ,,De toekomst van de chaos", evenals het eerste deel, een subliem stukje fantasy en science fiction is gewor den. Ingewikkeld zo nu en dan, maar ja, is het hele leven niet ingewikkeld? Ik kan u deze dubbelroman van harte aanbevelen. En als u van de goede Sint een boekenbon hebt gekregen, wat let u dan om het boek aan te schaffen? Inferno, door Fred Geoffrey Hoyle 1973 Oorspronkelijke titel ..The inferno", vertaald doorH J Oolbekkink Uitgegeven door de uitgeversmaatschappij Born te Amsterdam in haar speciale SF- reeks nr. 57. De uitgeversmaatschappij te Am sterdam is sinds kort wat haar SF- reeks betreft, overgestapt op een ander, robuuster formaat. Met handhaving van de vormgeving. Of het direkt een ver betering is, weet ik niet De redaktie van de SF-reeks is nog steeds aan het zoeken naar een definitieve vorm, als u het mij vraagt en ik betwijfel of die vorm op dit moment aansluit bij de wensen van de lezer. Het lijkt er op, dat de ontwikkeling van het pocket boek steeds meer in de richting van de paperback gaat, naar het duurdere boek dus. Voor mij hoeft dat niet. Ik ben tevreden met een pocket, waarin uit eindelijk hetzelfde te lezen is, maar waar je minder voor betaalt. Ik stel voorop, dat het boek voor iedereen bereikbaar moet zijn. Het streven naar duurdere uitgaven zal die bereik baarheid volgens mij verminderen. Maar goed, dit even terzijde. Ook al past ..Inferno" van Fred en Geof frey Hoyle dan niet meer in de bin nenzak van mijn colbertjasje, dat wil niet zeggen, dat het er minder lees baar om is Fred Hoyle is geen onbekende Het is de man, die zowel op het gebied van de wetenschap (astronomie) als op het terrein van de SF zijn sporen heeft verdiend Hoyle is een man van de praktijk en zijn verhalen zijn daar ook meestal op afgestemd Dat wil zeggen, dat zijn verhalen een zekere waarschijnlijkheidswaarde bezitten, die veel andere SF-romans missen, doordat teveel van de fantasie van de schrijver is verwerkt en te weinig van de huidige wetenschappelijke uit gangspunten Hoyle schreef „Inferno" zo n jaar geleden samen met ziin zoon Geof frey. Ik weet niet wat de inbreng van zijn zoon is geweest, het doet er eigenlijk ook weinig toe. In haar to taliteit is het boek geslaagd te noe men, ook al had ik het liever wM populairder geschreven gehad Vader en zoon Hoyle beschrijven in ..inferno" de gevolgen van een quasar (een ont ploffende ster) in de melkweg, waarvan de straling in de richting van de aarde wordt gestuwd Die straling is ver nietigend voor de aardse ecologie en de gevolgen zijn dan ook niet te over zien De hoofdfiguur uit het boek. een wetenschapsman die met een kweek- reaktor bezig is, voorziet echter wel ongeveer wat er staat te gebeuren als hij de quasar heeft ontdekt. Hij neemt voorzorgsmaatregelen. Mijn bezwaar tegen de inhoud van het boek is voornamelijk gericht tegen de talrijke wetenschappelijke for mules, waarmee Hoyle zijn theorie van de vernietigende straling verdedigt. Daarmee wordt de doorsnee sf-lezer afgeschrikt Bovendien is het alleen te begrijpen voor de insider Ik neem tenminste aan, dat het goede formules zijn en geen nep Pas in het tweede deel van het boek maken de formules plaats voor de realiteit van het toch wel verschrikkelijke gebeuren Hoe wel dit laatste al op verschillende manieren door verschillende SF- schrijves is beschreven. Hoyles be schrijving is niet de beste Zoals gezegd: in haar totaliteit is het boek wel geslaagd te noemen, ook al acht ik het Diet juist, dat weten schapsman Hoyle zijn theorieen op deze wetenschappelijk wijze als science fic- tion-schrijver de wereld inzendt. Jack van de schaduwen, Roger Zelazny. 1971. Oorspronkelijke ti tel: Jack of Schadows. Vertaald door Ruud LÖbler Uitgegeven door de uitgeversmaatschappij Het Spectrum in haar Prisma-SF- reeks nr. 1565. ,,Jack van de Schaduwen" van de be kende Amerikaanse schrijver Roger Zelazny is al enige tijd geleden door het Spectrum uitgebracht, maar om volledigheid te betrachten toch op deze plaats een recentie van dit overigens uitstekende boek Roger Zelazny is een veelschrijver. Dat is zelfs in Ne derland te merken, waar de uitgeverij het Spectrum aan de lopende band wer ken van Zelazny uitgeeft. Toch is Zelaz- ny's werk niet altijd even goed van kwaliteit. Ik noemde in deze rubriek reeds de Amber-triologie, die ik dui delijk minder SF vond dan zijn vorige romans. „Jack van de Schaduwen" be nadert enigszins de kwaliteit, die Zelazny bereikte in zijn voor mijn gevoel tot nu toe beste boek: Heer van het licht (eveneens een Prisma-boek). Wat Zelazny in ,,De Heer van het Licht" uithaalde (mytholgie en relij gie ombuigen tot zuivere SF) doet hij in „Jack van de Schaduwen" eveneens, zij het op een iets andere wijze. Even als in „Heer van het Licht" was het eigenlijk moeilijk te bepalen of het ver haal zich nu in het verre (mytholo gische) verleden afspeelde of in een (verre) toekomst Op zich is dat al knap. In „Jack van de Schaduwen" is de behandeling van het verhaal gericht om het kontrast tussen licht en duister nis. De aarde kent twee delen een lichte zijde en een duistere zijde. Dat betekent, dat de aarde nog niet roteert of niet meer roteert. Aan de heldere zijde van de aarde heeft zich de technologie ver ontwik kelt, compleet met computers en dat soort zaken, kenmerkend voor een ontwikkelde maatschappij. Aan de duis tere zijde van de aarde viert de magie hoogtij. De mensen die daar leven, hebben geen ziel, maar wel meerdere levens. Zij kunnen vrij vaak sterven om dan toch weer terug te keren. Dat overkwam Jack van de Schaduwen ook, die zijn hoofd kwijtraakte, maar toch ongedeerd na een overigens erg ver moeide tocht door de diepe duisternis, weer terug kwam om wraak te nemen. Die wraak mondt tenslotte uit in een kompleet inferno, waarin de roterende beweging van de aarde weer wordt hersteld Zelazny schreef met „Jack van de Schaduwen" een uitstekend boek, maar haalde daarbij niet het niveau van „Heer van het Licht" Toch maar gaan lezen, vind ik. Een solitair in de ruimte, door Fredric Brown. 1957. Oorspron kelijke titel: „Roque in the space", vertaald door R Germerraad Uit gegeven door de uitgeversmaat schappij Bruna Zn te Utrecht in de Zwarte Beertjes SF-reeks nr 33 Fredic Brown schrijft zijn SF-ver- halen en romans met humor. Dat is ook het geval met „Een solitair in de ruimte", waarin Brown de lotge vallen beschrijft van Crag, een ras- boef en mensenhater, die als hij ge grepen wordt voor de enige misdaad, die hij toevallig niet heeft begaan, vastbesloten is zich letterlijk dood te vechten om aan de psycher, de aanpassingsmachine, te ontkomen Een uitgangspunt, dat door enkele SF- schrijvers van naam reeds is gebruikt, maar Brown zou Brown niet zijn, als hij het niet origineel uit zou werken. Crag komt in kontakt met een mach tige rechter, ontsnapt aan de aan passingsmachine door in te gaan op een aanbod van die rechter en ver zeild dan in allerlei avonturen. Brown introduceert dan een denkende asteroïde een solitair, een geisqleerde enke ling. die nog nooit in kontakt is geweest met enig ander denkend wezen tot het moment dat hij de solitair Crag ont moet. die dan reeds het heden met het eeuwige heeft verwisseld Humor en spanning wisselen zich af en maken het boek tot een plezie rige ontspanning, zonder dat Brown zich teveel verliest in allerlei ongeloof waardige zaken Het blijft een gewoon, menselijk verhaal, waarin slechts de onwaarschijnlijkheid van de SF is ver werkt tot een verrassend slot. Een happy end, tussen haakjes. Een fijn boek. Oorlog met de robots - door Harry Harrisson. Samenstelling Aart C. Prins, vertaald door C A G. van den Broek. Ver halenbundel. uitgegeven door de uitgeversmaatschappij Bruna Zn in haar speciale Zwarte Beertjes SF-reeks nr 32 Harry Harrisson is in Nederland niet onbekend. In verschillende fondsen kwamen romans van hem uit, maar hij is tevens een meester op de korte baan. Aart Prins verzamelde voor Bruna een aantal van zijn beste korte verhalen en het resultaat is de bun del „Oorlog met de robots" Harrison bedrijft in veel van zijn ver halen naast een heerlijke humor ook een flink portie satire In verschillen de verhalen uit deze bundel kornt dit dan oók weer duidelijk boven drijven. Er zijn honderden mensen geweest die zicfc hebben gebogen over het ge heim van Stonehenge Harrison lost dat probleem in een handomdraai op door middel: van een ingewikkelde machine die in de tijd fotografeert. Hoewel de twijfel over het ontstaan van Stone- hengse blijft toch bestaan De bureaucratie wordt op de hak genomen in „Ambtenaar", terwijl ge harde ruimtevaarders in de boot wor den genomen in het verhaal „De vlucht- nabootser" In „De reddingsoperatie" beschrijft Harrison de landing van een buitenaards wezen in een nogal ge isoleerd gebied, midden tussen vis sende Joegoslaven. Bijzonder sterk is het verhaal „De lijkenvreters", een vlijmscherpe sa tire op de transplantatiedienst van de toekomst. Indoctrinatie 'door middel van kinderspeelgoed wordt eveneens onder de loupe genomen in „Ik doe altijd wat Teddy zegt" en Amos Cabot wordt op irriterende wijze gekonfron- teerd met het systeem van mailing Tenslotte het verhaal „Oorlog met de robots", één van de beste uit de bun del. Harry Harrison op z'n best! Bert Vos Hyffy yan^Brak^L -62- ln een van die papieren, een brief van koning Emanoel van Portugal, aan Paus Leo X, een brief, die dateerde uit 1513, was sprake van een pas ontdekte landstreek. Zamatra genaamd Bij die briel was ook een landkaartje gevoegd, getekend door een van 's konings zee lieden, een zekere De Barros, waarop zeer nauwkeurig was aangegeven, waai de vindplaatsen van het goud zich be vonden Hij noemde die plaats „Het gebied der 1300 goudmijnen" Na ijve rige kaartstudies kwam mijn grootva der tot de ontdekking, dat die oude was aan een gedeelte van de westkust van Sumatra, precies op de equator. De naam Zamatra had mijn grootvader op het idee gebracht de kaart van het eiland, dat men thans als Sumatra kent, nader te vergelijken met die oude tekening De opvallendegelijkheid van naam, bracht hem inderdaad tot de overtuiging dat hij goed gedacht had: de overeenstemming der beide kaarten was treffend' De oude Césare van der Decken besloot nu tot een stoutmoedig plan Hij rustte een schip uit en vertrok met onbekende bestemming. Dat was in 1857. In het jaar 1859 had hij het geheim zinnige goudland gevonden en be- taalde dat met zijn leven. Hij is aan de cholera bezweken, iijdens de te rugreis naar Europa Het wrak van zijn schip werd in 1896 ontdekt door een franse zeeman. Claude Vernier genaamd, die het aantrof, drijvende ter hoogte van het eiland Tristan de Cu- na. Hij ging aan boord van het wrak en trof er een aantal skeletten aan. bene vens documenten en drie kisten goud Bij die documenten waren brieven, gericht en geadresseerd aan mijn va der. Henri Van der Decken. Deze zette het onderzoek voort In 1898. na de eerste succesvolle reis, wordt de inmiddels door mijn groot vader opgerichte rederij, naar Le Ha vre overgebracht De zaken gingen goed en in 1910 werd het Chateau La Roche eigendom van mijn geslacht. Twee jaar later kreeg mijn vader een fan tastisch aanbod voor zijn concessie van de Alaska Goldmines, die zich sterk voor het raadselachtige Cphir begonnen te interesseren. Zij verzoch ten hem naar Amerika te willen komen, teneinde een bespreking te houden en hadden hun aanvankelijk bod inmiddels verdubbeld. Een combinatie van geld magnaten had zich achter de Alaska Klondike Goldmines geplaatst, spe ciaal voor de Ophirconcessie en men deed mijn vader een bod van vijftig millioen dollar Hij besloot om eens te gaan praten, regelde zijn zaken, stelde mij aan als zijn plaatsver vanger en vertrok met de Titanic naar Amerika Van deze reis is hij nimmer meer teruggekeerd, want de Titanic ging ten onder in 1912 Het reuzen- schip was in aanvaring gekomen met een ijsberg en zonk twee en een hall uur na de fatale liotsing. Ruim 1400 mensen vonden de dood in de golven Het is de ergste scheepsramp ge weest. die ooit heeft plaatsgevonden Het lot. dat mijn grootvader achter haalde, wist ook hem te vinden Dit is de tragedie van het geslacht Van der Decken. dat elke nieuwe generatie een zwaar offer brengen moet voor het geheim van Ophir De rijkdommen, die wij daarginds hebben weggehaald zijn steeds betaald met een mensenleven Ook ik heb mijn tol moeten betalen, want de ban is nog steeds niet gebro ken.. In het jaar 1912 ben ik in het huwelijk getreden. Twee jaar daarna werd ons een zoon geboren Zijn naam was Edouard Van der Decken. Latei- zou hij Edouard Vernier genoemd wor den! Met een kreet van verbazing was de jonge man overeind gesprongen Twijfel en vreugde tekenden zich al op zijn gezicht. Hij wilde iets zeggen, maar wisl niet hoe zijn gevoelens tot uitdruk king te brengen Met trillende lippen grepen zijn beide handen die van de man tegenover hem. Grotedruppels pa relden op zijn voorhoofd, terwijl tra nen zijn ogen vulden Toen sprak hij het woord, dat tot nu slechts een begrip voor hem was ge weest. doch thans een levende werke lijkheid geworden was. „Vader!" Zacht legde de sterke, doch wel gevormde handen van de gezagvoer der zich op zijn wangen en diep ge roerd klonk zijn stem, toen hij zijn naam noemde „Edouard! Jongen! ...MIJN JONGEN'" Lucienne Delarne was zachtjes op gestaan en wilde ongemerkt het ver trek verlaten Het onverwachte ge beuren had haar sterk aangegrepen en zij meende niets beters te kunnen doen, dan vader en zoon thans alleen te laten. Toen zij de deur van de bibliotheek reeds half geopend had. draaide kapi tein Van der Decken zich plotseling om „Neen, lieve meid. Niet weggaan! Ik heb je nodig, want wat ik thans ver tellen moet .en dat is iets heel ern stigs ...geldt evenzeer voor jou als voor Edouard.' „Enkele maanden na jouw geboorte Edouard, brak de Wereldoorlog uit. Met een bloedend hart nam ik alscbeid van de vrouw die ik afgodisch liefhad en van mijn kleine jongen Men zond mij naar een sector, waar zware gevechten werden verwacht, de Marne. Daar liep ik mijn eerste ern stige verwonding op en werd naar een hospitaal in Parijs vervoerd. Na vier maanden was ik weer geschikt voor de dienst. Zo verliepen een paar jaar, waarin ik slechts enkele malen met een kort verlof thuis kwam De herfst van 1917 naderde en ons grote offensief weni ingezet. Op een zekere dag kwam onverwacht een verbindingsofficier van het Hooldkwar- tier in onze sector Het was een ze kere René Creumont, een vele laren 'ongere broeder van de magnaat Albert Creumont Hij was mijn mededinger geweest naar de hand van de beeld schone Marcèle Berton, die haar even wel aan mij schonk. Dat heeft René Creumont nimmer kunnen vergeten en vergeven, zoals kort daarop zou blij ken. EUSDEN - Dinsdagavond 10 de- iber hield de Nederlandse Christen uwen Bond afdeling Leusden-zuid r adventswijding in wijkcentrum Trefpunt". levrouw Frens bespeelde het or- ter ondersteuning van de liturgie chtans. uitgegeven door de Ne- laiidse Christen Vrouwen Bond >r het motto „Weest daders des rds en niet alleen hoorders". Ja- is 1 vers 22. i deze liturgie waren verschillende pren uit het nieuwe Liedboek der ien opgenomen, die gezamelijk wer- gezongen. Er namen veel vrouwen deze adventswijding deel, ondanks onweer, dat over de daken van aden kletterde met grote hagel- jen e vele brandende kaarsen gaven Je decemberse duisternis een ge lig warm licht. Verschillende le- van de vrouwenbond declameer- gedeelten uit de kerstliturgie en was vaak even wennen aan de iwe teksten. Ook het zingen der iwe melodieen was niet altijd even akkelijk. 'in Gabriël Smit werd het volgende icht voorgedragen, dat kenmerkend oor deze tijd. „Een kind loopt langs de wegen. Het is een timmermanskind. Het komt veel mensen tegen. Het heeft veel tegenwind. Het loopt met beitel en met hamer. Vriendelijk van huis tot huis En biedt voor elke kamer. Een gloednieuw glanzend kruis. Maar de deuren blijven gesloten. Men is van alles voorzien. Van stofzuiger, radio, loten, Een kruis en een naaimachien. Een kind loopt langs de wegen Het is een timmermanskind Het komt veel mensen tegen. Het heeft veel tegenwind Na de pauze, waarin bij de koffie een erg lekkere cake werd geserveerd door de dames Van Oostrum, die beiden hun 25-jarig huwelijksfeest hadden ge vierd. las mevrouw S. Polak voor uit „De grote verwachting" van Rudolf van Reesd. Mevrouw Kuyt tenslotte, sprak het dankgebed uit Dinsdag 14 januari 1975 vindt de feestelijke avond plaats ter gelegen heid van het 25-jarig bestaan van de Nederlandse Christen Vrouwen Bond afdeling Leusden-zuid. De avond wordt om 17.30 uur begonnen met een brood maaltijd waarvoor u zich kunt opgeven bij het bestuur. De komst van de chaos/Invasie uit de dimensies. Keith Laumer 1965/1968 Oorspronkelijke titels van deze bundelroman. „Assign ment in nowhere" en „The other side of time" Vertaling. Mike Grothaus. Uitgegeven door Meulen- hoff Nederland in haar SF-reeks, nr. 77. De Amerikaanse sciene fictionschrij- ver Keith Laumer is in Nederland geen onbekende meer, sinds van zijn hand on der meer in Meulenhoff-reeks zijn verhalenbundel „Dinochroom" ver scheen. (In deze rubriek reeds eerder besproken). Zijn SF-werk bestaat uit twee delen: enerzijds zijn merk „nor male" science fiction (flitsend snel, verbeeldingsrijk en vaak onnavolgbaar ingewikkeld), anderzijds zijn beroemde Retief-verhalen. Zelf noemt Laumer deze laatste funny stories": licht, superkomisch werk, een sterk kontrast met zijn gewone sf. „Ik wil de wereld niet veranderen", zegt Laumer zelf, „ik kan niet over aktuele onderwerpen schrijven. Veel liever schrijf en besta ik in een zelfgebouwde mist. Het be langrijkste dat een mens doen kan is van geest tot geest kommuniceren, door schrijven dan wel door spreken". Wat die zelfgebouwde mist van Keith Laumer betreft: in zijn nu verschenen dubbelroman ,,De komst van de chaos" en „Invasie uit de dimensies" is het inderdaad erg mistig. Niet dat de ver halen niet goed zijn geschreven, dat wel. Het zijn zelfs twee bijzonder boeiende romans, zich afspelend in voor ons eigenlijk ondenkbare werelden van an dere tijden en dimensies Het voor mij meest aansprekende verhaal is „Invasie uit de dimensies, waarin Laumer op onnavolgbare wijze de avonturen beschrijft van kolonel Brion Bantard, die verstrikt raakt in de talrijke dimensies waaruit leven, tijd en kosmos bestaat (volgens Laumer dan). Door een knappe technische vin ding is men in staat om al die dimen sies te bereizen. Het is alleen jammer, dat grote gedeelten van die dimensies zijn verwoest, toen de vinding in een experimenteel stadium was en de ge volgen van het gebruik niet bekend wa ren. De verwoeste gedeelten noemt men de chaos. Uit één van de dimen sies komt een onbekend mensenras om de andere bevolkingen in de overige dimensies te veroveren. Dat is het uitgangspunt van het ver haal en het zou me werkelijk tever voeren om dat allemaal nader te gaan uitleggen. Laumer kan dat veel beter, ook zullen de incidentele SF-lezers er misschien wat moeite mee hebben, want het is wel erg spannend geschreven, maar of het technisch ook allemaal zo klaar als koffiedik is, betwijfel ik. Het tweede deel van deze dubbel roman sluit eigenlijk op de eerste aan, want het verhaal speelt zich in de zelfde door Laumer geschapen wereld van dimensies en nul-lijnen. „De komst van de chaos" moet afgewend worden. Het is alleen de vraag hoe en wat in dit verband belangrijker is: waarom verandert de wereld langzaam maar zeker in een chaos? Laumer grijpt in dit verhaal terug op het oude - veel- beschreven thema van Richard Leeuwenhart, ridder van de ronde tafel -EUSDEN/CENTRUM - Dinsdag- od 10 december opende „Slagerij Jkel" zijn deuren om zijn klan- zakenrelaties en familie de nieu- vinkel te tonen. Ie firma Schakel was een van de nigen waarbij men ook aan de Noor- inslag terecht kon en vergeleken rbij is de zaak er enorm op voor gegaan. IeQ kan nu beschikken over een ate van 77 m* terwijl de opper de van de oude noodwinkel slechts Dz bedroeg. Natuurlijk heeft ook de klant hier profijt van, want het assortiment is nu veel uitgebreider. Ook voor de heer Schakel is het veel gemakkelijker wer ken, want men beschikt over een flin ke ruimte achter de eigenlijke win kel. Hier kan van alles klaargemaakt worden Helaas is door dit alles wel de zaak in Leusden-zuid verdwenen, maar men zag in het centrum nu eenmaal meer mogelijkheden. De nieuwe winkel is ontzettend ge zellig en dat komt voornamelijk om dat niet alles even wit en glanzend is. Er is veel met hout gewerkt. De balken boven de toonbank met de olielampen en de boerenvalletjes ge ven een aparte sfeer De toonbank is 6 meter lang, maar ook de etalage is gekoeld, zodat men totaal 101/2 meter koeling ter be schikking heeft. 101/, meter is een heel eind als men er vlees in kwijt wil en er is dan ook van alles te vinden; niet alleen diver se soorten vlees maar ook salades, paté, croquetten en ga zo maar door. De vleeswaren hebben een plaatsje gekregen tegen de achterwand en zijn erg overzichtelijk opgesteld. De klant kan hierdoor precies zien wat er te krijgen is en zo zijn keus maken. Al met al kan gezegd worden dat de heer en mevrouw Schakel trots mogen zijn op deze zaak, die een welkome aanwinst is in onze gemeente.

Historische kranten - Archief Eemland

Leusder Krant | 1974 | | pagina 9