H. Bijlsma Een Leusdenaar met een „koude" hobby BIJNA 400 BOEKEN OVER ÏJSSPORT Ouderavond „De Hobbit" in teken van ouderparticipatie ftH "1 KERKDIENSTEN Kr Burgerlijke stand Gemeente Leusden Verloren en gevonden Gemeente Leusden DONDERDAG 13 FEBRUARI 1975 LEUSDER KRANT LEUSDEN/CENTRUM - Vooral de laatste jaren hebben de meesten van ons de beschikking gekregen over een nog steeds groeiende hoeveelheid vrije tijd. Het is de bedoeling dat otium te benutten en dat kan op verschillende manieren. Met studie bijvoorbeeld, met sport of met allerlei karweitjes thuis en in de tuin. Er zijn nog legio andere mo gelijkheden en één daarvan is verzame len. De één verzamelt gouden munten of kostbare schilderijen. Een ander stelt zich met minder tevreden en houdt het bij suikerzakjes of sigarebandjes en onlangs werden wij in contact gebracht met iemand in Leusden, die een verwoed verzamelaar blijkt te zijn van alles, wat te maken heelt met de ïjssport. Dat hield u misschien niet meer voor mogelijk, want in 1963 hebben wij de laatste ordentelijke winter gehad en dat is al weer lang geleden. Je zou ver onderstellen, dat er onder deze omstan digheden weinig of niet veel meer te verzamelen valt over de ïjssport. Maar dat is een misverstand en zeker voor een echter verzamelaar De heer H(edman) Bijlsma is zo iemand. Zijn adres is Ruiterhorst 16 in Leusden-Centrum en wij vermelden dat maar meteen. Misschien heeft u het straks nog nodig Kortgeleden hadden wij een gesprek met hem en eigenlijk wilde hij helemaal niet zo'n ophef maken over zijn hobby Dat dit verhaal in de krant komt, ligt dan ook niet aan hem Het blijft een opmerkelijke zaak met zo'n liel- hebberij. Wij zagen het eerlijk gezegd eerst ook niet zo zitten, maar dat veranderde al ras. Vooral toen bleek, dat het verzamelen van de heer Bijlsma geen plotseling opgekomen rage was Hij doet het al sinds zijn jongensjaren, toen hij nog in Drachten woonde. De ïjssport was in die jaren nog een heel normale winterse bezigheid. Niet ongewoon is, dat juist in die streken van ons land, waar van nature veel water voorkomt, de ïjssport het meest werd bedreven. Met name in Friesland en de kop van Noord-Hol land, waar geen gebrek was aan ka nalen, vaarten en meren Vlak voor de deur had je 's winters volop ijs en dan komt de rest als vanzelf Het behoeft ook geen verwondering te wekken, dat daar in elke stad en in ieder dorp een ïjsclub ontstond. Van de in Dokkum in 1840 opgerichte vereniging wordt be weerd, dat het de allereerste is geweest en als een virus ging dit verder en alsmaar verder Later bedreigde de opkomst van de stoom- en motorvaart op onze binnen wateren steeds meer het ijsvermaak In verband met de economische belangen werden de waterwegen zolang mogelijk open gehouden en ruzie met schippers werd schering en inslag. Dat vernamen wij allemaal van de heer Bijlsma, die zelf een hartstochtelijk schaatslief hebber was. Hetgeen overigens geldt voor iedere Fries Voor het wedstrijd- schaatsen had hij echter minder be langstelling en uitslagen en tijden inte resseerden hem dan ook minder. Maar des te meer de diepere achtergronden van de ïjssport NEDERLANDSE VINDING? Uit allerlei navorsingen kwam hij tot de conclusie, dat de eerste schaatsen in het noorden van Scandinavië gebruikt werden. Het waren stukken bot ol ribben van koeien en rendieren, die op een be paalde manier ondergebonden, de men sen het voortbewegen enorm verge makkelijkten. Men wilde zich ook goed kunnen verplaatsen, als de normale ver- keersmogelijkheden waren uitgevallen De heer H. Bijlsma. Ergens tussen 1300 en 1400 moet de ommezwaai hebbfcn plaatsgevonden naar de ijzeren schaats, overigens nog een combinatie van hout en ijzer. Misschien is het uit een soort natio nale trots, maar velen beweren, dat de uitvinding van deze soort schaat sen, het werk van een Nederlander was. Bij het uitvinden van de boek drukkunst hebben wij dat ook gehoord Maar goed, van ons mag het. In 1860 kwam de Amerikaan Jack Hains met de geheel stalen schaats voor de dag. Die wordt hoofdzakelijk voor het kunst rijden gebruikt Wij dwaalden tijdens het gesprek met de heer Bijlsma door de ge schiedenis van de ïjssport, zonder een bepaalde volgorde aan te houden en gezegd moet worden, dat geen der facetten van de toch wel zeer veel omvattende ïjssport hem vreemd is Het doet er eigenlijk niet zoveel toe, want juist deze variatie toont duide lijk de ..verzamelwaarde" van het hobby-onderwerp aan De ïjssport heelt raakvlakken met de (vaderlandse) ge schiedenis, de schilderkunst, muziek en literatuur. Dat is overal te zien en de heer Bijlsma wilde ons e.e.a. duidelijk maken met behulp van zijn enorme bibliotheek over de ïjssport. Hij bezit tussen de 350 en 400 boeken en boekjes op dit gebied en als U dat handelt over deze sport en wat er zo bij hoort, niet groter is dan hooguit 1100 a 1200 stuks, leert een eenvoudig rekensommetje, dat de Leusdenaar een derde deel van de wereldvoorraad titels bezit. Zijn oudste boek is van 1854. Naast deze'boekenverzameling, die groter is dan o m. de bibliotheek van de Koninklijke Nederlandse Schaatsen rijders Bond, heeft de heer Bijlsma nog reusachtige stapels tijdschriften, brochures en folders over zijn hobby, uit vrijwel de gehele wereld. Het is een verkeerde veronderstelling, dat buiten Nederland alleen maar in Zwe den, Noorwegen en Rusland wordt ge schaatst. Het WEDSTRIJDschaatsen is weliswaar toevallig in dezp landen een bijzonder succesvolle aangelegenheid, maar ook in Oostenrijk, Zwitserlanden Duitsland wordt veel geschaatst. Ver geet alle landen achter het ijzeren gor dijn en ook Italië niet. Zonder overdrij ving kan gezegd worden, dat in bijna héél Europa aan schaatsen wordt ge daan. Alleen in Portugal. Spanje, Grie kenland en Turkije is het een zaak van weinig betekenis. Buiten Europa is de schaatssport populair in de Verenigde Staten, in Canada en Japan en zelfs in Australié, maar daar in juli en au gustus! TIJDROVENDE VERZAME LING De verzameling van de heer Bijlsma is een zeer tijdrovende zaak. In zekere mate ook een kostbare onderneming. Wat dit laatste betreft gaat het niet be paald om de kosten van de aankoop van bepaalde stukken, want hoe vreemd het ook mag lijken, hij krijgt de meeste van zijn aanwinsten voor niets Het zijn vooral de porto- en telefoonkos ten naar zijn (buitenlandse) relaties, die behoorlijk oplopen en dan vooral deze kosten bij het aanboren van nieuwe bronnen. Hoe dat in zijn werk gaat? Als je het zo hoort, betrekkelijk eenvoudig, maar in de praktijk valt het vaak tegen. De heer Bijlsma benadert sportlieden, sportbonden, VVV s, kranten en tijd schriften. Van de honderd brieven (met antwoordporto!) worden gemiddeld maar zo'n 20% beantwoord. Soms lukt het bij een tweede of derde poging wel. Ook hier is doorzetten geboden. Erg tijdrovend is deze correspondentie, omdat deze gevoerd moet worden ineen vreemde taal. Hoewel het op den duur went en na verloop van tijd beter gaat, blijft dat de nodige uren werk vergen. Natuurlijk heeft hij ook vaak succes Anders gaat de aardigheid er wel van af. Zo is een hechte relatie ontstaan met o m. het Canadese schaatstijd- schnft ,,The Racer", waarin Bijlsma intussen een eigen kolom verzorgt met schaatsnieuws uit Nederland Tus sen haakjes, ook in de ..Schaatskro- niekhet orgaan van de KNSB, heeft hij met de ..Schaatsbibliotheek' zijn eigen rubriek. Er zijn moeilijkecontactge- bieden", zoals Rusland en Japan, maar ook gemakkelijker bronnen. Rusland wordt langzamerhand wat toeschiete lijker, hoewel bijvoorbeeld trainings- tijden en dergelijke nog lang niet onbe perkt verstrekt worden. Spionage- vrees? Japan is erg moeilijk, ondanks dat daar veel aan de schaatssport wordt gedaan op de 13 a 14 aanwezige 400- meter kunstijsbanen. Een contact via de Nederlandse diplomatieke vertegen woordiging heeft eens bijna een pen- friend opgeleverd De goede man daar hield echter niet van schaatsen en hij wist er ook niets van te vertellen. Hij wilde corresponderen over een onderwerp, waar echter de heer Bijls ma geen belangstelling voor had. U begrijpt het wel, het werd niets. LEUSDEN/CENTRUM - Dinsdag 4 februari organiseerde de Ouderkom missie van de Openbare Basis- en Kleuterschool ,,de Hobbit" in het kader van de Nationale Ouderavond een ouder avond met als onderwerp ouderparti cipatie. Na zijn welkomstwoord hield de voorzitter van de Ouderkommissie, de heer Parson, een korte inleiding waarin hij vertelde dat ouderpartici patie niet een toevallig gekozen on derwerp was, maar dat de ouderkom missie zich al geruime tijd met het onderwerp bezig hield en zij samen met het onderwijzend personeel graag de mening van alle ouders hieromtrent wilde weten. I Bij het begrip ouderparticipatie hoeft men niet meteen te denken aan het daad werkelijk assisteren bij het lesgeven op school. Dit is slechts een aspekt ervan. hi Maar er zijn ook nog andere aktiviteiten die met ouderparticipatie te maken hebben, zoals aktiviteiten thuis - voor lezen, ontwikkelingsspeelgoed kopen -, aktiviteiten op school - het organi seren van feestjes, verzorgen van de schoolbibliotheek, maar ook het mee denken en meebeslissen over o.a. de inhoud en organisatievorm van het on derwijs, hoewe dit laatste een verre gaande vorm van ouderparticipatie is. Omdat men het moeilijk achtte ineen grote groep over een dergelijk be langrijk onderwerp te praten, werd de ouders voorgesteld zich in vier groepen te splitsen en aldus over de verschil lende aspekten van ouderparticipatie te discussieren. Na verloop van een uur kwam men weer bij elkaar om van een vertegenwoordiger van elke groep te horen wat er besproken was. Het verrichten van hand- en span diensten en verzorging van dokumen- tatiewerk e.d., zoals dit nu reeds in ,,de Hobbit" funktioneert, droeg ie ders waardering Dit aspekt van ouder participatie werd in elke groep als meest aanvaardbare vorm geaksepteerd ener werd gepleit voor meer uitbreiding. Een en ander was niet het geval bij het meebeslissen en meedenken. De grote meerderheid was dan ook wel be reid mee te denken over de organisatie en opzet van het onderwijs, maar de beslissing liet men liever aan het on derwijzend personeel zelf over, omdat dit tenslotte ook de verantwoordelijkheid blijft dragen. Ook ten aanzien van het assisteren bij het lesgeven stonden de meeste ouders zeer huiverig. De leerkrachten moesten er op de eerste plaats voor honderd procent achter staan en dan zou men nog zeer voorzichtig te werk moeten gaan om vooral niet de identiteit van de klas aan te tasten. Het zou namelijk kunnen zijn dat de assisterende ouder een te overheersende rol ging spelen in de klas. De onderwijzer krijgt het zeker niet gemakkelijker als ouders helpen bij het ijl Oude smederij in een Fries dorp Menige schaats vond hier haar oorsprong. Bestaande contacten zijn ook niet altijddurend. Zo bestond er al ver scheidene jaren een relatie met een Londenaar, die op een voor hem be roerd moment het tijdelijke verwis selde met het eeuwige. Aangezien de weduwe wat anders aan haar hoofd had dan het schaatsenrijden, kwam aan dit contact een einde. Een happy-end, dat wel, want de heer Bijlsma kreeg de eerste keuze uit de verzameling van wijlen de Londenaar En dat tikte lekker aan! UITBREIDING MOEILIJK Het uitbreiden van de verzameling wordt ieder jaar moeilijker. In het begin was er materiaal voldoende. Je moest alleen maar weten waar Een leuk voorval uit 1890 kwam uit een verslag in een krant In Oudendijk (bij Hoorn) had men op een bepaald moment behoefte aan een plaatselijke kiesver eniging. Op de dag van de oprichtings vergadering vroor het dat het kraakte, met als gevolg, dat niet de kiesvere niging het levenslicht zag, maar een ïjsclub Na 25 jaar in Drachten en daarna 3 jaar in Lemmer gewoond te hebben, verhuisden de Bijlsma 's naar Leusden. Wie verwacht had, dat dit het einde betekende van de hobby, kwam bedro gen uit. Want ijs of geen ijs, de lief hebberij gaat in alle hevigheid door. Tegenwoordig geschiedt het verza melen wat beter georganiseerd. Het onderwerp ïjssport heeft meer ver zamelaars en nu gaat een groepje van zeven gelijkgestemde zielen in onder ling overleg op jacht naar buit Men voorkomt hiermee ook doublures. Voor vijf van de zeven zijn allerlei wed strijdresultaten het belangrijkst. Dat zijn de statistici. Op het gebied van uitslagen en records kun je het zo gek niet vragen, of de jongens weten er een antwoord op. En het doet er niet toe of het resultaten zijn van Ard en Keessie of van oudere grootheden als Coen de Koning of wie dan ook. De twee overigen, waaronder de man uit Leus den, zoeken het nog steeds in de her komst en de ontwikkeling van de ijs- sport, alsmede in de rijkelijk bestaande folklore er omheen. Wat of de .waarde" is van de collectie van de heer Bijlsma, kwam niet uit de verf Er wordt in zo'n geval vaak gezegd: ,,wat een gek er voor geeft", maar dat is toch niet zo. Wij zijn het direct met U eens, als U zegt, dat e.e.a. afhangt van meerdere omstandigheden. U moet van ons aan nemen, dat de verzameling voor onze gesprekspartner van bijzonder grote waarde is. Een maand of wat geleden bezorgde zijn vrouw hem de schrik van zijn leven. Ze waren voor een bezoek aan vrienden al een aardig eind op weg. toen zij zich plotsklaps herinnerde, dat thuis twee cakes - in de nog brandende oven stonden. Ze had er gewoon niet meer aan ge dacht. Zonder een woord te zeggen, keerde de heer Bijlsma zijn wagen en pas thuis kwam hij tot rust, toen alles weer geregeld was. En de brand verzekering dan'? Die had hij, dat wel, maar ook hier blijft voorkomen veel beter dan genezen. Juist nu er reeds verscheidene jaren achtereen geen echte winter meer geweest is. (het beetje vorst op moment, dat wij dit artikel schrijve- zet toch geen zoden aan de dijk) zie de heer Bijlsma toch weer kans- voor de uitbreiding van zijn collect Door deze omstandigheden verwit hij bij menige ïjsliefhebber een ver dere teruggang in de eventueel e bestaande belangstelling voor het treffende onderwerp. Dat kan voor te: alleen maar gunstig zijn De mes lijkheid is echter, dat onze vera meiaar particulieren niet lastig v vallen met zijn liefhebberij. Ondiil zijn verzamelwoede is hij nog altn een bescheiden mens. Wij zijd q wat minder, vooral omdat het u voor ons is, wat wij gaan suggerere Misschien heeft U nog boeken,pra ten, foto's, tekeningen enz on schaats- en andere ïjssporten, kolven, curling en meer regionalei het ijs te bedrijven sporten en spela Mogelijk liggen ze uzelf in de 13 Dat kan, maar er is nog iemand, di=i wat aan heeft. In Leusden wonen nogal wat Frin althans mensen met keurige Fne namen als Oostra en Dijkstra, Kl« stra enSwieringa, Brandsma enBert ma, Boers(e)ma en Adema en nog heleboel meer. Je weet toch tti. nooit? Aan het einde van ons gespr hebben wij de heer Bijlsma, alst zake kundige op dit gebeid, speen voor U gevraagd naar de kaoseoi een redelijke ijsperiode in de resterende weken van deze „winter Hij kon daar echter niet op ingii want dat was zijn afdeling dj; PI lesgeven. Hij moet zich voor iedere les goed voorbereiden met de ouder en na afloop weer een bespreking houden. Dit alles vergt veel tijd, zeker voor de vakken als ta&l en rekenen. Op het gebied van expressievakken zou men de ouder participatie misschien wel kunnen door voeren. Op het punt van aktiviteiten thuis waren de meningen van de ouders ver deeld. Toch kan men over het algemeen wel stellen dat ze een goede begelei ding en informatie van de leerkrachten noodzakelijk vonden. Nadat elke groep zijn mening had uitgesproken her haalde de voorzitter in het kort wat er uit de discussies naar voren was ge komen. Hij dankte de aanwezigen namens het onderwijzend personeel en de ouder kommissie en sloot de vergadering. Voor het onderwijzend personeel en de ouderkommissie wachtte nu de moei lijke taak de gegevens uit te werken om op zo'n wijze te zijner tijd met konkrete plannen komen. t/m 5 februari 1975. GEBOREN - Remco, zoon van E. G. M. v. d Brug en W. M. M. van Kooi], Hohorstlaan 37; Georgette Ber- nardine Emma, dochter van J. Gonlag en G. H. M. Evers, Walstro 3. ONDERTROUWD: 4 febr Paulus Bernardus Hartman, Portier 8, Leus den en Ineke Groot, Porfier 8. Leus den, 5 febr.: Willem Gijsbertus van Ramshorst, Klein Gooswilligenweg 4, Scherpenzeel en Willempje vanEgdom, Hessenweg 163, Leusden; 5 febr Hen- dnkus Rik Wallet, Ligusterlaan 23, Nijkerk en Miranda Annunciata Vir ginia van den Hengel, Asschatterweg 74, Leusden; 5 lebr. Jan van de Bunt, Meerveldlaan 1, Hoevelaken en Chris tina Willemina de Kruijff, Hamers- veldseweg 72, Leusden. OVERLEDEN: 1 febr H. van Zand- brink, oud 86 jaar; 2 febr.: B. A. van Dissel, oud 79 jaar; 3 lebr. C. Ley, oud 71 jaar. Datum: 16 februari 1975. ACHTERVELD Ned Herv. Kerk: Zondag 16 febr. a s. ds. Harkema uit St. Philips- land, aanvang 9.00 uur. R.K. Kerk: Zaterdag 15 febr a.s. aanvang 19.00 uur Zondag 16 febr. a.s. aanvang 8 30 en 10 30 uur. LEUSDEN-CENTRUM N H K. 9.15 uur Ds. H Bartels, Amersioort, Herv. 10 45 uur. Ds. B. Maarsingh, Amersioort, Gerei./ Herv Opendeurdienst 19.00 uur: Ds. J. Weernekers, Ger./Herv R.K.K. Zaterdag 19.00 u.. H. Mis m.m.v. dameskoor. Zondag: 7 45 u.: Vroegmis, 9.00 u gezinsmis; 10.00 u. Lat. Hoogmis, 11.00 u Gemeenschapsmis, 18.30 uur: Lof met gebeden. LEUSDEN-ZUID N H K. 10 00 uur: Ds. J Weernekers, Herv Bed H. Doop. 18.30 uur: Ds. J. Arendsen, Leusden, Herv (G.B.). R K.K. Huize Don Bosco Zaterdag 19.15 u zondag 10.00 uur: H. Mis; 11 30 uur. AMERSFOORT Geref. Kerk vrijgera. Martuskerk- 10 00 u ds Heij, 19.00 u. ds. Arnold. Kandelaar. 10.00 u ds. Kok; 17.00 u. ds Heij Schaapskooi 10.00 u. ds. Hendriks, 17 00 u. ds. Kok. Westerkerk 10 00 u. ds Arnold; 17 00 u ds. Hendriks LEUSDEN Voor de praktijken van de artsen Boersema, Den Toom, Binkhorst, Nunnikhoven en Lantink, zal het aan staande weekeind staande weekeinde waarnemen: dr. Binkhorst, Gironde 1, Leusden-C tel. 03496-2667. Spreekuren, zaterdag- en zondag middag 14 00 uur. Aanvragen voor visites gaarne voor 10 00 uur 's och tends De dienst geldt van vrijdag 18.00 tot maandagmorgen 8.00 uur. Wijkverpleging de wijkverpleging wordt waargenomen door: zr. Rosa, Hamersveldseweg 57, Leusden-C., tel. 03496-1271. Apotheek; Openingstijden apotheek Leusden: maandag t/m vrijdag 8 30- 18 00 uur In de weekenden waarin de artsen Binkhorst, Nunnikhoven en Lantink dienst hebbrn zaterdag en zondag van 14 00 tot 14.30 uur en van 17.30 tot 18.00 uur. Wanneer de artsen Boersema en Den Toom dienst hebben is de apotheek zater dags en zondags gesloten Dierenartsen: Voor kleine huisdie ren: dr Tijmensen, van Ooster- houtlaan 40, Leusden-Z tel. 033- 10761 Voor de dependance Henegouwen 11, Leusden-C. van de dierenartsen- praktijk Amersfoort is de dienst doende dierenarts te bereiken onder telefoonnummer 033-21827. Sociale dienstverlening: Groene Kruis: De Roo van Alder- wereltlaan 13, tel. 033-15818. Kraamcentrum: spreekuur: Leus den-Z. in het Groene Kruisgebouw iedere le dinsdag van de maand van 14.00 tot 14.30 uur. Leusden-C. iedere 2e woensdag van de maand van 14.00 - 14.30 uur. Inlichtingen: zr. Laudy, tel. 03496- 2081 ol zr Van Kalkert, tel. 033- 15818. Prot. sociaal centrum te Amers foort: tel. 033-10441. Maatschappe lijk werk, gezinsverzorging en be jaardenhulp. Spreekuur iedere woensdag in Leus den-Z. in Trefpunt, tel. 033- 13040. Afd. gezinsverzorging en bejaarden hulp van 9.00 tot 9.30 uur. Afd. maatschappelijk werk van 9.30 tot 10.00 uur. Leusden-C. in het Hervormd Centrum, Asschatterweg:. afd gezinsverzorging en bejaarden hulp van 9.45 tot 10.15 uur. Afd. maatschappelijk werk van 10.30 tot 11.00 uur. „Moeders voor Moeders": Voor Achterveld, Leusden-C., t Leusden-Z.: mevr. Rozendaal-Da eet, D. van Weedestraat 4, Achie veld, tel. 03425-1853 Verloskundige spreekuur i«e: maandag 10 00 - 11 00 uur inhei' Gele Kruisgebouw, Leusden-C'. Weekenddienst wordt waargeno:- door mevr Thuis-Paulussen, Ka Wilhelminalaan 18, Amersfoort,!-. 033-10886, b.g g doktersceniri! tel. 22000 GEVONDEN 1 paar zwarte glacé-dameshaod- schoenen; 1 paar stoilen dameshi schoenen; 1 paar grijsgroene wanten; 1 paar oranje wollen mö 1 bosje sleutels, 1 huisdeursleuiel psalmboek en bijbel met ritssluitfi 1 paar lange zwarte dameshandscta nen van stof, 1 paar donkerbruine* meshandschoenen; 1 dameshorloges schakelarmband. WEGGELOPEN Tijgerpoes met zwart halstaR; VERLOREN 1 gouden platte ring mei twee 4 en maam; 1 donkergroene geW muts. 1 tas met 2 gymbroekj»^ 2 paar gymnastiekschoenen. 1 a" ren speld Zeeuwse knop; 1 etui F rijbewijs, 1 damesportemonnee 1 inhoud van II50.-. 1 zilveren aria» met drie bedeltjes; 1 kindertiets W wieier; 1 blauwe plastic tas mettfl en 140,- aan bankbiljetten Inlichtingen worden gaarne verst? door de Rijkspolitie te Leusden-h trum VERLOREN Een bedelarmbandje; wollen oh muts met een blauwe plumv goedbeer, meisjeshorloge met s- armband, schooltas met boeken;??* witte step. dameshorloge met eea* wijzerplaat zonder cijfers; wittep tic zak met kinderschoenen; da£ horloge met een rood-plastic hi» WEGGELOPEN Een zwart-grijze dwergpoedel GEVONDEN - Een zilveren schakelarmbJW' paar rolschaatsen; ijzeren ladder.^ rood-grijze handschoenen, twee tels in een bruin leren etui; rode terwant

Historische kranten - Archief Eemland

Leusder Krant | 1975 | | pagina 14