De heer W. Bos, chr. basisschool „Loysden"
„Een goed contact tussen kleuter
en basisschool is erg belangrijk"
„Het christelijk onderwijs is er
eigenlijk altijd geweest"
en doordenken worden
ingevoerd"
kan
na goed
overleg
„De vernieuwing vraagt veel over
leg en vergt veel meer tijd. Kon men
vroeger zeggen: „Ga bij het onderwijs,
dan heb je erg veel vrij, en lange
vakanties", nü wordt er enorm veel
vergaderd. (De lange vakanties zijn ge
bleven). Toen ik bij het onderwijs kwam,
sprak je niet in teamverband. Team
besprekingen zijn nu een vereiste ge
worden.
WENS OM MEER EFFICIENT
TE VERGADEREN
Ik zou echter wel willen pleiten voor
ekonomisch en efficiënt vergaderen. Je
kunt ook niet iedereen zijn zin geven,
hoé van goede wille iedereen ook is
Toen ik als hoofdonderwijzer op
school kwam, hadden we enkele verga
deringen per jaar. We hebben nu naast
de teamvergaderingen het hoofdenbe-
raad. Het hoofdenberaad is het over
legorgaan van de hoofden van de scho
len. In Leusden zijn we begonnen met
twee openbare, twee Rooms-Katholieke
en twee Protestants Christelijke scho
len. Het overleg betrof vooral de ver
houding met de gemeente,-de vakantie
regeling, de sportdagen, de Rijksinspek-
tie en de Onderwijs Advies Dienst.
Ook hielden we onderling overleg Dit
was indertijd vrij uniek. We hebben
het nu nog wel, maar eigenlijk wordt
de klub te groot: er zijn 14 school
hoofden
Wat de Protestants Christelijke scho
len betreft hebben we het kleine hoof
denberaad, namelijk het overleg van de
schoolhoofden met de kleuterleidsters.
Ook vindt er overleg plaats over de
begeleiding van de leerling in onze
teambespreking. We gaan na hoe het
komt, dat een bepaalde leerling met
méé komt. We spreken er met elkaar
over. We spreken er met de ouders
over. Of met de Onderwijs Advies
Dienst. Eventueel vragen we om een
test. De begeleiding van het kind wordt
steeds beter".
DE ONDERWIJS ADVIES
DIENST
„Wat hebt u voor kontakten met de
OAD, de Onderwijs Advies Dienst?"
„Met de Onderwijs Advies Dienst
hebben we onder andere de volgende
kontakten-
1. met de remedial teacher: betref
fende leerlingen, die een paar keer
per week individueel worden gehol
pen.
2. er zijn een aantal deskundigen, die op
didaktisch gebied voorlichting ge
ven. We zijn er pas met ons gehele
team geweest,
3. de OAD geeft verschillende kur-
sussen. Dat is een heel diensten
pakket. Onderwijzers, die wat meer
aan zang of bijvoorbeeld handen
arbeid willen doen, kunnen er te
recht. Wij hebben er zojuist de kur-
sus „Dokurnentatiecentrum" ge
volgd,
4. we hebben om een logopediste ge
vraagd. Financieel is die kwestie
al rond. Maar helaas is een logo
pediste erg moeilijk te krijgen,
5. met de OAD wordt overleg ge
pleegd omtrent de kinderen, die
uitvallen, en die op een ander
schooltype dienen te worden ge
plaatst.
LEUSDER KRANT
„Elke vernieuwing
pas
DE BETEKENIS VAN
CHRISTELIJK ONDERWIJS
lijn een Christelijke school,
sticht op verzoek van de ouders,
io stand gehouden door de ouders rnet
'frondslag en uitgangspunt de Bijbel.
Leusden zijn er nu in to-
4 Protestants Christelijke basis-
Wen met 4 bijbehorende kleuterscho-
PERSONALIA
II zelf ben in 1964 hier hoofd van
school geworden, als opvolger van
sheer Meinema, dienaarValkenheide
gegaan. Daarvoor was ik ruim vier
ir hoofd in Rijswijk (Noord-Brabant),
ben dus ongeveer vijftien jaar hoofd-
üerwijzer.
ben 44 jaar, gehuwd en heb drie
sieren. Mijn dochter van zeventien
in opleiding voor kleuterleidster,
ize oudtse zoon is op de MAVO,
jongste zoon zit hier in de vijfde
Sas"
..Wilt u een uitleg geven van wat u
Her Christelijk onderwijs verstaat
De 1leden van onze vereniging kiezen
j bestuur. De ouders behoeven geen
'iezijn van de vereniging. Deouder-
totnissie kan gekozen worden door al
vers. De ouders behoeven hiervoor
ud te zijn van onze vereni-
J- De ouders, die in de oudercom-
e w°rden gekozen, moeten wèl
vereniging zijn.
rV Christelijk onderwijs is er eigen-
®®J» dat de Christelijke opvoe-
ew r te weiflig aan bod kwam op
hm u Toen ontstond de school-
rW: Het Protestants Christelijk on-
^js werd opgericht,
lij Protestants Christelijk onder-
lL s 8es-t°el op de Bijbel. We pro-
de kinderen in aanraking te
r*J- Het is niet een school, en dan
de Bijbel erbij. Het Christelijk
Wijs betreft de hele sfeer, waar-
lbet gesprek na de Bijbelles belang -
I* is om het praktische, leven te be-
eren. Dat geeft mooie en moeilijke
Ien Het is lang niet altijd zoals
moet zijn.
BmHL?10* ^ezin bebben WÜ de ^ak
0/".ltindereQ in christelijke zin op
™jjwn. Het gezin blijft uiterst be-
~J*ri]k; wij hebben de kinderen maar
gedeelte van de dag op school".
fv'rj1 |s van M wezenlijke van het
ike on«-^rwijs, dat u in deles-
•en naar voren brengt"?.
fcrÊ5ii?n ouders> die weinig of niet
Jjeujk meelevend zijn, maar die
fiDvJrff1 *in(leren toch een christelijke
ki g vragen. De school heeft daar-
e mooie taak om de kinderen toch
de praktijk reeds aan bij de gehoorde
theorieën?"
„De integratie van kleuter- en basis
onderwijs is al begonnen, ruim vier jaar
geleden, met despeelleerklas Destijds
werd de overgang van volop spelen
naar volop leren al cru gevonden.
Een goed kontakt tussen kleuter- en
basisschool is erg belangrijk. We zijn
er al lang mee bezig. Het laatste half
jaar, dat de kinderen op de kleuter
school zijn komen ze hier eens kijken.
Ook gaat de onderwijzeres van de ba
sisschool es op bezoek bij de kleu
terschool. Je moet deze integratie niet
gaan overtrekken een goed kontakt
tussen de klassen 4 en 5 is net zo
bealngrijk als het kontakt tussen de
kleuter- en de basisschool.
ouders geweest, zij delegeerden het
aan het onderwijzend personeel. Toen
zijnr in de loop van de tijd wel eens
situaties ontstaan, waarbij de ouders
vonden, dat het onderwijs aan de onder
wijzers moest worden overgelaten, of
waarbij de leerkrachten de ouders lie
ver buiten de deur hielden.
In december 1973 heb ik zo'n aanvraag
gedaan en ik heb er nu net goedkeu
ring opgekregen! Dat duurt te lang.
De onderwijzers hebben iets nodig, en
zitten er om te springen. Ruim een
jaar later komt pas de toestemming.
Een anderpunt. De overgang van de ba
sisschool naar het voortgezet onderwijs
VERDERE INTEGRATIE
„Zijn er nog meer onderwijs-zaken,
waarbij u een integratie kunt toepas
sen?"
„Ja, er is sprake van integratie van
de handenarbeid. Met ingang van 1
januari 1975 is het predikaat „nuttige"
van het vak handwerken afgevallen. Je
kunt nu handwerken en handenarbeid
kombineren) waarmee je verschillende
deelkursussen kunt geven. Met ingang
van de aanstaande kursus willen we
handvaardigheid gaan geven: ook het
tekenen zou hierbij betrokken kunnen
worden. De leerkrachten van de klas
sen 1 en 2 hebben méér vrij, en die
zouden we bij de handvaardigheid kun
nen inzetten voor de klassen 3,4, 5 en
6. Vooral bij een vak als handvaardig
heid heb je veel mankracht nodig.
Een nieuwe reken- en taalmethode
is in studie. De methode moet in alle
klassen aansluiting geven. Bij rekenen
zou je desnoods nog twee methoden
kunnen volgen: één voor de lagere en
één voor de hogere klassen, mits bei
de methoden bij elkaar zouden aanslui
ten".
Ouderparticipatie van dit moment?
Ouders hebben hun bemoeienis met
het huiswerk van de kinderen. Ook dit
is ouderparticipatie.
Er zijn heel veel ouders, die trouw
het werk van verkeersbrigadier ver
richten. Ons rooster is tot aan septem
ber weer vol.
Ouders, collega's en de oudercom
missie geven gezamenlijk de school
krant uit. Zij vormen met z'n allen
de redaktie van de krant. Toen we
echter een beroep op de ouders deden
om de redaktie te versterken, meldde
zich maar één moeder.
Er zijn ook ouders die meehelpen
boeken te kaften, poppenkasten te ma
ken en dergelijke.
Per klasse houden we een informatie
avond, en dan spreken we met de ouders
dóór wat er in het komende jaar zal
worden gedaan.
Dat ouders kunnen deelnemen aan het
lesgeven is nog in bespreking. Naast de
scholen waar dit goed gaat, zijn er ook
veel mislukkingen. De ouderparticipatie
in de les kost veel voorbereiding en kost
is nog niet ideaal Een voordeel van de
Mammoetwet, is dat er meer keuze
mogelijkheden zijn. Maar de overgang
verloopt nog steeds niet als vanzelf
sprekend.
Om alle kinderen op de juiste plaats
te krijgen is erg moeilijk. Er wordt veel
zorg aan besteed. Men toetst, men be
kijkt, maar waterdicht is het systeem
nog niet Of de middenschool de op
lossing is? We moeten eerst maar eens
zien wat er uit de bus van de proef
scholen komt.
Graag zou ik dat interview willen
besluiten met het op de hoed steken
van een pluim bij mijn collega's hier
op school. Er is veel inzet, veel ijver
bij de collega's. Men wil extra tijd
investeren ten.nutte van de school. Er
is een goed teamverband onder de
collega's. Men is bereid om méér te
geven dan alleen maar de uurtjes,
die men op school draait. .Men is
bereid om kursussen te volgen, en
dat heeft niets te maken met salaris
of promotiekansen".
Anco Mali.
- Vandaag starten wij voor
hoofden van scholen in Leus-
Het onderwijs staat momenteel zó
in de belangstelling, dat het
g tijd lijkt de visies van de
hoofdonderwijzers onder uw
te brengen,
eerste zijn wij gaan praten met
W Bos, hoofd van de Chris-
basisschool „Loysden" aan de
Beatrixlaan te Leusden-zuid.
Bos, wilt u zo vriendelijk
iets te vertellen over
van de school, en
delen wanneer u zelf hier bent
kompleet met enige
Basisschoot „Loysden".
is de vereniging opgericht
schiedenis Basisschool „Loysden"
jericht, waar deze school van uit
it: de „Vereniging tot stichting en in-
isdhouding van scholen met de Bij-
Ite Leusden". In 1951 is de school
start in het gebouw aan de Ooie-
irshorsterweg, waar nu de zeilma-
rij van de familie 't Hart is geves-
i
Déze school is gebouwd in 1956, en
stood aanvankelijk uit vier lokalen,
is toen een viermansschool. In 1965
amen daar twee lokalen plus een
sdenarbeidlokaal bij. Dat was een
enne verbetering.
met het Evangelie in aanraking te
brengen.
We kunnen de kinderen geen geloof
geven, maar hen er wel heen leiden.
We geloven in de werking van Gods
Geest.
U vraagt naar het wezenlijke van het
christelijk onderwijs. Hoe brang je het
direkt karakter van het Christendom
naar voren? De kinderen moeten we
ten waar je als school, als onderwij
zers achter staat. Natuurlijk maken wij
geen schoolvoorbeelden van vroomheid
We geven Bijbels onderwijs: Wij be
handelen de Bijbel in twee rondes:
één ronde in de klassen tot en met
3, één voor de klassen 4 tot en met 6,
waarbij de belangrijkste stof aan de
orde komt. Vooral röBd de heilsfeiten
"van Kerstmis, Pasagen Piiïksteren.
Na een Bijbelles hebben we een schrif
telijke benadering. Daarna hebben we een
klassegesprek. De kinderen kunnen rea
geren op het verhaal, en zeggen hoe
ze dit in de praktijk zouden interpre
teren.
De outillage van de school zélf. Toen
ik tien jaar geleden hier kwam, was
het de modernste school van Leusden.
Nu is het de oudste school. Als ik deze
school vergelijk met die in Alandsbeek
is het verschil wel groot. Wij zouden
graag over wat meer nevenruimten be
schikken. We hebben maar één lokaal
voor handenarbeid, filmlessen, toneel,
remedial teaching enzovoorts. Wij heb
ben werelddokumentatie op het oog,
maar zouden daar wel een aparte ruim
te voor moeten hebben".
DE ONDERWIJSVERNIEUWING
„Bent u blij met de onderwijsver
nieuwing?"
„Na de oorlog probeerden we in Ne
derland het onderwijs te vernieuwen,
maar de pogingen waren te verbrok
keld. Nu zijn er allerlei onderzoekin
gen, en men probeert begeleiding te ge
ven. De research is erg belangrijk.
Het versnelde proces, waarin deze ge
schiedt brengt met zich mee, dat de me
thode van onderwijs, het materiaal, de
boekjes erg snel veranderen. Na vijf
jaar is er vaak alweer een geheel
nieuwe methode ontwikkeld. We moeten
telkens weer bijsturen. De mentaliteit
van de onderwijzer is daarbij zéér be-
ONDERWIJS-OUTILLAGE
„Bent u tevreden met de onderwijs-
outillage in Leusden?"
„We zijn erg blij met de nieuwe
gymnastiekzaal. Het is er prettig wer
ken.
Het Leusdense zwembad is bepaald
ideaal. We zijn erg blij met deze sport-
akkommodatie. We hebben nog één
wens: om ook de tweede klas les te
laten geven. Die jongere kinderen hebben
meer verzorging nodig. Daar is meer
personeel voor nodig. Ik hoop echter,
dat dit personeel in de toekomst zal
kunnen worden aangetrokken.
Er is sprake van een grote dienst
verlening. Je moet zien wat je er op
je eigen school van kunt gebruiken. Soms
passen de adviezen niet helemaal op je
eigen schoolmiddel"
INTEGRATIE KLEUTER- EN
BASISONDERWIJS
„Hoe staat het met de integratie van
het kleuter en basis-onderwijs Sluit
OUDER-PARTICIPATIE
„Hoe staat een school tegenover ou
derparticipatie De moderne opvattin
gen willen de ouders- en terecht -
steeds meer bij het onderwijs betrek
ken".
„Aan de ouderparticipatie moet nog
heel wat gedaan worden. Er moet heel
veel gedaan worden Er moet een he
leboel informatie komen Het bijzonder
onderwijs is eigenlijk al altijd van de
de onderwijzer gewoon meer tijd.
De kontakten met de oudercommissie
en het bestuur van onze school zijn
goed. Het kontakt met de oudercom
missie is wat steviger geworden Met
het bestuur misschien wat losser.
„Hebt u misschien een algemene
klacht, die u in de krant wilt uiten?
Vaak is er het een of ander, dat de
onderwijzer dwars zit, en dat hij graag
onder de aandacht van de ouders zou
willen brengen".
„Veel kinderen kijken te lang naar
de televisie. Ook veel jonge kinderen.
Ze gaan te laat naar bed, en zijn
dan de volgende ochtend op school niet
geconcentreerd Ook kijken de kinde
ren vaak naar films, die niet geschikt
voor hen zijn. Misdaadfilms zijn daar
zo'n voorbeeld van. Ik zou de ouders
willen vragen het televisiekijken te
selecteren, én te zorgen, dat de kinderen
op tijd naar_bed gaan".
„Welke mensen leven er bij u ten
opzichte van uw school
„Er zou een procedure op gang
moeten worden gebracht, waarbij het
mogelijk zou kunnen zijn om de be
dragen voorbijzondere aanvragen auto
matisch in het jaarbedrag per leerling
op te nemen.
Wat ik bedoel is het volgende Wij
krijgen van de gemeente een bepaald
bedrag per kind. Daarnaast kan de
school krachtens artikel 72 van de la
ger onderwijswet bijzonder geld aanvra
gen voor bizondere uitgaven. Ik noem
bijvoorbeeld een stencilmachine. Ditis
echter een procedure, die erg lang
duurt. Gedeputeerde Staten moeten deze
bedragen goedkeuren: ze vormen een
wijziging van de gemeentebegroting.
Belangrijk is, dat de onderwijzeres
van de le klas van de basisschool en
de leidster van de hoogste klas van
de kleuterschool kontakt met elkaar
hebben. Methodisch en didaktisch moe
ten ze veel van elkaar af weten, maar
dat moet nog verder uitgroeien.
Op den duur moeten we toe groeien
naar één schooltype voor leerlingen van
4 tot 12 jaar Hierop moeten we ons nu
voorbereiden.
De oudercommissie van kleuter- en
basisschool zijn bij ons al volledig
geïntegreerd".
Van de week vertelde ik over David
en hoe deze, na overspel met Batse-
bah, Uriah uit de weg liet ruimen.
David gaf aan Uriah zijn doodsbrief
mee, maar hij deed net of er niets
aan de hand was. Later betoonde Da
vid berouw, en betoonde dat m enkele
psalmen. Dan vraag ik: „Hoe doen
wij dat, als we iets verkeerds hebben
gedaan?", en dat bespreken we dan.
De Christelijke gedachte kan ook
naar voren komen in de aardrijks-
mundeles. Wij behandelen Suriname: wij
hebben een eigen zendingsprojekt, en dan
belanden we uiteraard bij het zendings
werk. Om u een ander voorbeeld te
geven Het Christelijke moet uitgangs
punt zijn van bet totale karakter en de
werkwijze van onze school.
langrijk. Je hebt er bij, die zeggen-
„Zoals het was, was het goed: we hoe
ven niet steeds te wijzigen". Je hebt
er ook, die op elke wijziging insprin
gen en dan soms blunders maken. Elke
vernieuwing kan pas na goed overleg
en doordenken ingevoerd worden.
„Hoe werkt de vernieuwing in de
praktijk?"
