lonumentenzorg in
inze samenleving
ntieme tentoonstelling in
verdekt zwembad Leusden
P.P.R. houdt
bijeenkomsten
over abortus
>iende lezing van NBP
SJE EN HENK VAN REE
IdERDAG 27 FEBRUARI 1975
LEUSDER KRANT
■USDEN/CENTRUM - Bij de Ne-
Ldse Bond voor Plaatelandsvrou-
lafdeling Leusden was woensdag 19
ujri de heer A. P. Smaal van de
ujjeost voor Monumentenzorg te
Hij verzorgde een lezing met
jdsfilms met als onderwerp „Mo-
&teDZorg in onze samenleving".
1975 MONUMENTENJAAR
d lezing die up to date was, want
s is door de Raad van Europa uit
kepen als monumentenjaar. Een Eu-
Cs gebeuren dus, waarin in bijna
landen van Europa aan gewerkt
Itdoor speciale nationale comité's.
s land staat dit comité onder su-
e van-Prins Claus, die zich bij-
r voor deze zaken interesseert,
j het kader van dit comité zijn
f aparte werkgroepen samengesteld
m zijn er provinciale comité's,
j gemeenten stimuleren om in
nonumentenjaar een daad te stel-
1 van trips, tentoonstellingen en
jëreakt'viteiten staan al op hetpro-
Iroma. Zo wordt er in Zeist eenmo-
jjententocht georganiseerd, waarbij
__i de belangstellenden naar be-
trijke monumenten zal voeren. Ook
n er busreizen gehouden worden
b.v. Amsterdam en Vlissingen
[dit alles gebeurt op kostoriis ba-
Als de bus u niets lijkt, zijn er ook
fietstochten en voor de liefhebbers
wordt een kastelendag gehouden. Ten
toonstellingen zijn er in elk geval in
Utrecht en in het Zeister Slot, maar
ook andere gemeentes zullen wel het
één en ander organiseren. Voor de
filatelisten onder u komt er een spe
cie le monumentenzegel uit. Maduro-
dam zal in het teken staan van het
monumentenjaar en ook de fabrikan
ten grijpen deze kans aan om hun
reclamecampagnes te voeren. Zo heeft
Stella Artois bierviltjes uit met af
beeldingen van monumenten, waarmee
men een kwartet kan samenstellen.
Als klap op de vuurpijl wordt dan nog
een kroegentocht georganiseerd waar
bij dan natuurlijk wel die echte authen
tieke kroegjes aangedaan worden die op
de monumentenlijst staan.
Nog veel meer aktiviteiten zullen er
plaats vinden en als u hier belang
stelling voor hebt kunt u hierover in
lichtingen inwinnen bij de Stichting
Nationaal Comité Monumentenjaar
1975. Dit valt onder het ministerie van
C.R.M., Steenvoorderlaan, Rijswijk.
Allemaal aktiviteiten dus om bij het
grote publiek meer belangstelling te
wekken voor de monumenten in hun om
geving. Tevens wil men zodoende ac-
Boerderij in Den Treek.
ties tot het behoud en de verbetering
van ons monumentenbezit bevorderen.
Europees Monumentenjaar dus, kort
weg M'75 genoemd, met als motto
,,Een toekomst voor ons verleden".
MONUMENTENWET
Dit was dus een heel verhaal over
M' 75, de heer Smaal begon zijn le
zing echter met het een en ander te
vertellen over onze monumenten en
over de stijgende belangstelling hier
voor die in 1961 resulteerde in de
monumentenwet. Onder deze wet vallen
gebouwen die meer dan 50 jaar oud
zijn. Natuurlijk is niet elk oud ge
bouw een monument en daarom wordt
er ook een lijst samengesteld van pan
den die hieronder vallen.
De belangstelling voor onze monu
menten is op het ogenblik groot, vroe
ger werd er echter niet naar omge
keken. Het balletje begon eigenlijk te
rollen toen V. de Steins in 1873 „Hol
land opz'nsmalst" schreef, een verwijt
aan de regering ten aanzien van het
afbreken van oude bouwwerken. Hier
door is een sumiere bemoeiing ten op
zichte van monumenten ontstaan van
regeringswege.
In 1918 kwam het Rijksbureau voor
Monumentenzorg en in 1950 de Tijde
lijke Monumentenwet, die dus in 1961
pas een feit werd.
De Rijksdienst stelt de monumenten
lijst samen en in 1972 waren er 40.000
monumenten geregistreerd: kerken,
boerderijen, molens, woonhuizen, raad
huizen en kastelen.
LETTEN OP HET DETAIL
Een gebouw was vroeger een schep
ping van een kunstenaar, die het aan
paste aan de omgeving. De eigenaar
deed veel om zijn huis een eigen ka
rakter te geven, zodat het herkenbaar
zou zijn, want huisnummers kende men
toen nog niet
Iedereen heeft wel eens wat te ma
ken met monumenten, of het u nu in
teresseert of niet. Uw blik kan er in
eens opvallen of u komt plotseling tot
de ontdekking dat dat schattige brug
getje verdwenen is voor een effici
ënt geval.
Er zijn hele beschermde gezichten
(stadsgedeelten of een streek) die con
sequent hun oude aanzien behouden
Bij zo'n beschermd gezicht horen dan
niet alleen de gebouwen, maar ook
een boom of sloot wordt bewaard. Een
VVV AMERSFOORT STATIONSPLEIN 8a -12747
oplettende wandelaar kan veel aflezen
van oude gebouwen, zoals het ontstaan
van de plaats of handel die er gedre
ven werd Vaak zijn de gevelstenen
of -teksten een belangrijke bron van
informatie. Zo is het ook met de ge
veltypen. Elk geveltype heeft een ont
wikkeling doorgemaakt Geveltypen
worden onder andere onderscheiden
in tuit-, trap-, hals-, klok- of lijst-
gevels.
De bepaalde handel werd vaak door
symbolen aangegeven. Zo kan men nu
nog zien dat er in een bepaald huis
een visser of slager gewoond heeft.
RESTAURATIE
De meeste monumenten zijn te vin
den in onze oude binnensteden. Am
sterdam heeft alleen al zo'n 7000
monumenten; een kleine stad als Har-
lingen telt er 500. Vrijwel allemaal
zijn zij het eigendom van particulie
ren, soms van gemeenten, van het
rijk of van particuliere verenigingen.
De Rijksdienst voor de monumenten
zorg heeft zelf geen monumenten in
eigendom. Plaatsing op de monumen
tenlijst betekent dat zonder vergunning
van de overheid niets aan het gebouw
mag worden veranderd.
Het is de bedo,tfIflig dat bescherm
de woonhuizen, molens, kerken, kaste
len en boerderijen hun functie behouden.
Wijziging, verbouwing of sloop blijft
altijd mogelijk, maar men moet er wel
een vergunning voor hebben.
Als er iets verbouwd moet worden,
is dat over het algemeen een dure grap
voor de eigenaar, maar gelukkig is
het mogelijk om subsidie te krijgen.
Wel is er momenteel zoveel aanvraag
dat er een tijdelijke subsidiestop is,
wegens gebrek aan geld.
Binnenshuis kan er vrij veel veran
derd worden. Het is noodzakelijk het
pand aan te passen aan onze moderne
leefwijze. Als er aan het exterieur
echter iets moet gebeuren komen de
architekten van de Rijksdienst voor
monumentenzorg in het geweer. De
eigenaar gaat dat vaak veel geld kos
ten, maar zijn pand wordt ook het
veelvoudige waard
De heer Smaal vertelde tussendoor
leuke details, die een leek niet zou
opvallen. Er werden twee filmpjes
getoond. Een over molens en een film
pje- wat eens van het journaal gemaakt
is.
Het was een bijzonder geslaagde avond
die hij besloot met een uitnodiging
aan de dames om eens een be
zoek te brengen aan bet domicilie
van de Rijksdienst in Zeist. Hier is
ook een uitgebreide bibliotheek met
boeken over monumenten, waar men een
kijkje in kan nemen als men ergens
bepaalde interesse in heeft.
.EUSDEN - In het restaurant van
overdekte zwembad aan de Ba-
jrtseweg vindt u tot en met 1 maart
Heine, Intieme tentoonstelling. En
van zwart-wit tekeningen van Els-
Ree uit Leusden-Centrum, en
Iderijeo van haar vader, Henk van
uit Utrecht.
Het is niet zo'n grote tentoonstelling:
beschikbare wandruimte is daar ook
[gering voor Maar u kunt het wer'-.
uw gemak bekijken Het is over-
fhtelijk en dat is beslist een voor-
Vaak verdrink je op allerlei ten-
ustellingen in enorme hoeveelheden
p, en dat is hier nu eens beslist
Jt het geval.
JDsje van Ree woont in Leusden-
gtrum, op Dalmatie 30, tel.
76-2255. Zij heet in het dagelijks
mevrouw Van den Bosch en
poseert onder haar meisjesnaam.
3 heeft twee kinderen Zij behaalde
t tekenakte in Utrecht en is teken
les aan een MAVO. Elsje van Ree
l'l jaar oud
plsje vanRee's pentekeningen zijn
pratief, en hier en daar symbo
ls van betekenis.
I»,Consumptief ingesteld" is een dikke
p: de titel spreekt vanzelf. Het is
een reaktie op een groot eetfeest, dat
de tekenares meemaakte.
,,Ik reageer een groot aantal dingen
in mijn tekeningen af", zegt Elsje van
Ree.
„Gaat heen en vermenigvuldigt u"
is een pentekening die verband houdt
met de vruchtbaarheid. Op de tekening
ziet u een aantal foetussen Elsje van
Ree is zeer geboeid door de groei
van de vrucht.
„Laat de linker hand niet weten wat
de rechter doet" beeldt een man uit
met twee handen. Er waren mensen die
enkele giften schonken en dat werd
overal rond bazuind. Dat inspireerde
Elsje tot deze zwart-wit-pentekéning
Dan is er een tekening „De half-
heks bekijkt met verwondering het
product van haar halftoverkunsten.
„Deze tekening is geinspireerd door
de halfheks uit „Duveltjes uit een
doosje". „Levend begraven" is even
eens ontstaan naar aanleiding van een
sprookje, en wel uit het boek „De
geverfde vogel". Om een man te vrij-
weren van ziekte wordt hij in de
grond ingegraven. Tot aan zijn hoofd
is hij in de aarde in gebed Elsje
van Ree tekende een msekt in zijn
nabijheid.
Henk van Ree werkt in kleuren Van
hem zijn er drie werken aanwezig.
Op het eerste zien we allerlei mensen
typen en voeten met gelakte nagels:
het is een soort ontvluchtingsidee.
Henk van Ree was aanvankelijk re-
klameschilder en werkte voor deRem-
brandtbioskoop in Utrecht Al een jaar
of twintig heeft hij zich echter daar
van vrij gemaakt en werkt hij voor zich
zelf, (De werken die hij in Leusden ten
toonstelt wil hij niet verkopen).
Er is een werk bij dat door een
streep in het midden is gedeeld. Daar
van moet u de achtergrond weten: het
is een diepe kloof, die streep. Het schil
derij ligt ten grondslag aan de hart
infarct, die Henk van Ree plotseling
trof: bijna was het mis, en was hij
de streep gepasseerd.
Het derde werk is de opkomst van
het rood In een bepaalde hoek begint
het aanvankelijk met heel weinig rood,
en het eindigt met veel rood tenslotte.
U moet deze sympathieke kleine
tentoonstelling beslist eens gaan zien.
Het werk is verzorgd en prettig van
toon. Het signaleert, maar niet op een
schokkende of weerzinwekkende wijze.
Het werk van beiden blijft mild van
toon, relativerend, met gevoel voor hu
mor.
Anco Mali
LEUSDEN - De P.P.R. (Politieke
Partij Radicalen), afd. Leusden, gaat
zich buigen over het nog steeds zo
emotioneel geladen onderwerp van
ABORTUS, dit op verzoek van de nieuwe
partijvoorzitter Ria Beckers, die alle
aktiecentra van de P.P.R. gevraagd
heeft naar hun mening hierover. Men
wil graag eens peilen hoe in de P.P.R.
WEEKAGENDA VAN 26 FEBRUARI T/M 5 MAART.
TENTOONSTELLINGEN:
MUSEUM FLEHITE: Westsingel 50, Amersfoort.
Dinsdag t/m zaterdag 10.00-12.00 uur en 14.00-17.00 uur, zondag 14.00-
17 00 uur: „Handvaardigheidverleden tijd?"
LA CAVE DU SOLEIL, Muurhuizen 101, Amersfoort.
Sieraden laten ontwerpen en uitvoeren door Loek Lafeber. Geopend dins
dag t/m vrijdag 10.00-17.00 uur. Woensdagmiddag gesloten.
GALERIE VALK, Valkestraat 31, Amersfoort,
t/m 5 maart dinsdag t/m vrijdag 13.30-17.00 uur en zaterdag 11.00-
18.00 uur- Geert Jan van Oostende - etsen.
ZONNEHOF, Zonnehof 8, Amersfoort,
t/m 2 maart maandag t/m zaterdag 10.00-17.00 uur, zondag 14.00-
17.00 uur: Jubileumexpositie van Carel Willink.
PLOEGHHUIS, Muurhuizen 157, Amersfoort.
28 februari, 1 en 2 maart: Leden van de Hagennng - West-Duitsland.
Geopend vrijdag 19.00-22.00 uur, zaterdag 11 00-17.00 uur, zondag
14.00-17.00 uur.
KAPELHUIS, Krankeledenstraat, Amersfoort,
t/m 11 maart dinsdag t/m vrijdag 13.00-18 00 uur, zaterdag 10.00-18.00
uur: Sjef Henderickx - tekeningen en Diet Wiegman - Ceramiek.
MUZIEK, TONEEL ED.:
GRAND THEATRE, Snouckaertlaan, Amersfoort.
27 februari 20.15 uur: Tête a Ted 3.
ST. AEGTENKAPEL, 't Zand, Amersfoort.
2 maart 12.00 uur. Ludwig Olshansky - Piano.
DIVERSEN:
THEATER MINIATUUR, Appelmarkt 14, Amersfoort.
28 februari 20.30 uur: Dichterskring Amersfoort. Hanny Michaelis leest
voor uit eigen werk.
BAR DANCING OBBES, Plein 12, Nijkerk.
28 februari 20.00 uur: Drive-in discotheek m.m.v. Carel Andrews en Cees
Willigenburg.
HOTEL MONOPOLE, Stationsplein, Amersfoort.
4 maart 20.00 uur: Vergadering van „Vrienden van t-emiand"
DE STUW, Meerveldlaan, Hoevelaken.
1 maart 9.00-12.00 uur. Postzegelvereniging K13 organiseert ruilbeurs.
AMERSHOF, Snouckaertlaan, Amersfoort.
28 februari 20.00 uur: Jaarlijkse vergadering van de Koninklijke Neder
landse Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde. Na de pauze dia's
over de levende natuur door J. de Leeuw.
Iedere donderdag 20.00 uur: Vereniging voor alleenstaanden.
KON. NED. NATUURHISTORISCHE VERENIGING.
2 maart 9.30 uur: Vogelexcursie per fiets o.l.v. dhr. F. van Alphen naar
de Arkenheemse polders en Nekkeveld. Vertrek van de brug Hogeweg,
terug ±13.00 uur
VOOR DE JEUGD:
POPPENTHEATER TOERMALIJN, Koppelpoort, Amersfoort.
Iedere woensdag 15 00 uur en iedere zaterdag 11.00 en 15.00 uur voor
stellingen. Gespeeld wordt: „Petertje het spitsneusmannetje".
SOEST-
KUNSTHANDEL DE STRONK, Nieuweweg 46a, Soest,
t/m 28 februari 9.30-12.30 uur en 13.30-17.00 uur Expositie van boom
stronken.
JULIANAKERK, JulianalaaD, Soest.
4 maart 20.15 uur: Soester Orkest Vereniging geeft vroeg voorj aars-
concert o.l.v. Willem de Vries.
ARTISHOCK, Steenhoffstraat 46, Soest,
t/m 21 maart dagelijks 14.00-17.00 uur, behalve zondag 9 maart: Plas
tiek en wandkleden van Doorlie Gerdes, Roelien de Lange en Atie Licht
veld.
GEBOUW DE RANK, Soesterbergsestraat, Soest.
27 februari 20.00 uur: Aquariumvereniging Zilver Tetra geeft lezing over
„Anderen anders bekeken".
REST. DARTHUIZËN, Prins Hendriklaan 1, Soest.
27 februari 20.00 uur Het Nut verzorgt lezing met dia's door Publiciste
Petra Clarijs over „Van nieuw modisch antiek 1970 tot nieuw antiek
1970"
1 maart 12 00-14.00 uur. Het Nut organiseert bezoek aan museum „Van
speeldoos tot Pierement" te Utrecht. Inlichtingen mevr Muurling, tel.
02155-12919
N.i. v.u.N.
2 maart 9 30 uur: verzamelen bij Foxboro, Koningsweg voor wandeling
vanaf kasteel Rhijnauwen over landgoederen Oud- en Nieuw Ameliswaard.
DE OPEN HOF, Veenbesstraat/hoek Dalweg, Soest.
3 maart 20 00 uur: Lezing door dhr. H. J van de Kroft over „Bevrijding,
gezien vanuit de Charismatische beweging"
AMNESTY CENTRUM, Middelwijkstraat 72, Soest.
4 maart 20 uur: Haiti Avond met film, foto's en lezing.
BAARN:
AULA BAARNSCH LYCEUM, Baarn.
1 maart 20.00 uur. Harmonie Crescendo
KASTEEL GROENEVELD, Baarn.
1 maart 20 00 uur; Kamerconcert.
A.N.W.B. wandeling door de Lage Vuursche.
Vertrek van VVV Baarn, Stationsplein 7, 1 en2 maart tussen 9.00 en 14.30
uur. Routes aldaar verkrijgbaar
BRANDPUNT, Oude Utrechtseweg, Baarn.
5 maart 14.30 uur. filmvoorstelling voor de jeugd- Kuifje en de Blauwe
Sinaasappel".
17, woensdag, vrijdag en zaterdag vanaf
BAR/DANCINGS:
Sociëteit Plexat, Valkestraat
20.30 uur
Sociëteit Ad Fundum, Muurhuizen 165, woensdag en zaterdag 20.30 uur
en zondag 10.30 uur.
Bar Dancing The Scaffold, Achter de Arnhemse Poortwal.
Bar Dancing de Hoef, Arnhemsestraat 31
Bar Dancing Pax, Hof 14
Bar de Groote Slok, Zevenhuizen 7.
Bar Bodega 't Rooster, Zevenhuizen 9.
Bar Clemershof, Hof 14b
De Huifkar, Krommestraat 70, vrijdagavond 20.00-23.00 uur.
met name over de Keerpunttekst ge
dacht wordt, die luidt: „De strafbaar
stelling van zwangerschapsonderbre
king door artsen moet worden opge
heven. Dezelfde regels en waarborgen
gelden als voor iedere andere medische
ingreep" (keerpunt '72). Wat men we
ten wil is het aantal vóór- en tegen
stemmers in de aktiecentra en even
tueel wie welke aanvulling wil.
Daartoe organiseert de P.P.R.-afd.
Leusden een drietal informele bijeen
komsten en wel
- dinsdag 4 maart bij fam. Tuininga,
Morgenster 5, tel. 2765
- woensdag 5 maart bij fam. Defares,
Bretagne 10, tel. 1684
- dinsdag 11 maart bij fam. Reichert,
Pr Maritslaan 6, Leusden-Z. tel.
033-16360
Omdat de bijeenkomsten worden ge
houden op verschillende plaatsen en
data, kan ieder die avond kiezen die
hem het best convenieert. Belangstel
lenden zijn van harte welkom.
AMERSFOORT - Filmagenda van
donderdag 27 februari tot en met woens
dag 5 maart 1975
GRAND THEATRE
Van vrijdag tot en met woensdag,
„Gold", 14 jaar. Aanvang: zaterdag
2.00-6.45-9.15 uur, zondag. 2.00-
4.15-6.45-9.15 uur; overige dagen:
2.00-8.00 uur.
STUDIO G (Boven in het Grand Theatre)
„Sweet Movie", 18 jaar.
Aanvang, zondag: 2.15-4.30-7.00-
9.30 uur; overige dagen: 2.15-7.00-
9.30 uur.
CINEMA 1
„Een burcht vol vrolijke ontucht".
Aanvang zaterdag en woensdag 6 45
-9.15 uur; zondag 2.00-4.15-6.45-
9.15 uur; overige dagen 2.00-6.45-
9.15 uur.
CINEMA 2
Van donderdag t/m woensdag:
„Jezus Christ Superstar", a l.
Aanvang: zondag 2.15-4.30-7 00-9.30
uur, overige dagen 2.15-7.00-9.30
uur
CITY THEATER
Van vrijdag t/m woensdag:
„Kung Fu slavinnen", 14 jaar.
Aanvang: zaterdag 2.00-6.45-9.15
uur, zondag 2.00-4.15-6.45-9.15 uur,
overige dagen 2.00-8.00 uur.
R^
DONDERDAGCYCLUS
£6
CITY THEATER
„De zoete zonden van sexy Suzanne"
18 jaar Aanvang: 2.00-8.00 uur.
NACHTVOORSTELLINGEN
CINEMA 1
In het Don Siegel retrospectief:
„The Killers", 18 jaar.
Vrijdagavond, aanvang 23.45 uur.
CINEMA 2
In het Don Diegel retrospectief:
„Charley Varrick", 18 jaar.
Vrijdagavond, aanvang 24.00 uur.
CITY THEATER
In de late sex show.
„Aan de deur wordt niet verkracht"
18 jaar Vrijdagavond, aanvang 23.00
uur.
„Kung Fu de ijzeren man" 18 jaar.
Zaterdagavond, aanvang 23.45 uur.
KINDERVOORSTELLING
CINEMA 1
Zaterdag- en woensdagmiddag
„Lekker op avontuur met .Donald
Duck, Pluto en Mickey Mouse", a l.
Aanvang. 13.30 uur. Adviesleeftijd
vanaf 4 jaar.
i
