i
inweroer od
Kreatieve vrijetijdsbesteding
vroeger was dat „duivelswerk"
Pastoor moest eerst de
stukken lezen
TONEELVERENIGING „DE EENDRACHT"
KERDAÜ 24 A
j 24 APRIL 1975
LEUSDER KRANT
t i
iStfy
>Jee|vtR: LLI^ITRAC^T" ijAn^R^vtJ-D
Een statiefoto van toneelvereniging „Eendracht" van voor de oorlog. De toneelvereniging bestond toen alleen uit mannen. In het midden zit kapelaan
Naber, de geestelijke adviseur van de toneelvereniging.
r
CO
O
W
KJ
)EN - De geschiedenis van de
ireriiging „Eendracht" begint
,40-jaar geleden en wel op 2 ok-
f 1933. Toen werd de vereniging of-
1 opgericht. Hier was wel het een en
vooraf gegaan, want in die tijd
toneelspelen nog „duivelswerk",
de oprichters dan ook bij de pas-
kwamen om zijn goedkeuring te
co, schudde deze bedachtzaam zijn
en zei: „We maken er hier geen
is van".
ja, de heren oprichters waren
al doordouwers en daardoor is het er
van gekomen dat de li K toneel
kring „Eendracht Hamersveld
sbrj kon gaan.
DE EERSTE JAREN
'«1 begon toneel te spelen met 7
en Kapelaan Naber was geestelijk
adviseur Uiteraard waren de stukken,
die gespeeld werden, allemaal Katholiek
en ze werden eerst zorgvuldig door
gelezen door de pastoor die er nogal
eens wat uitschrapte
Vanaf het begin werden de stukken
gespeeld in 't Ros Beyaart Een moei
lijkheid was echter dat er geen podium
was. Het toneel werd in die tijd opge
bouwd uit sinaasappelkistjes en houten
schragen zodat het geheel nogal een
tikkeltje wankel was Onveranderd stond
de pastoor achter de coulissen om te kij
ken of alles wel goed ging
Alleen mannen mochten in die tijd
meespelen. Men zocht dan ook speci
fieke stukken uit met enkel mannen
rollen.
„Eendracht" bracht ook in deze begin
periode twee stukken per jaar en lo
gisch was dat voor de Hamersvelders
van toen een heel evenement en een
welkome afwisseling, want toendertijd
had men slechts radio. Dansen was uiter
aard taboe in deze R.K gemeente.
GEWELDIGE SFEER
Deze jaren voor de oorlog kenmerk
ten zich ook door de geweldige sfeer
die er heerste Ook toen al bracht
men merendeels kluchten met soms
een eenakten er achteraan Af en toe
speelde men een drama
Alles ging erg gemoedelijk toe en het
publiek was ook niet zo veeleisend
In tegendeel - men vond het geweldig
wat men deed en dat men op het to
neel ging staan getuigde van veel lef
In die tijd kon het dan ook gebeuren
dat iemand z'n rol niet kende Deze
werd helemaal voorgelezen (gesouf
fleerd) zonder dat iemand het merkte
Sterke figuren in deze beginperiode
(en ook nog later) waren Arie en Jan
v d Berg Ook de naam Tijmensen
liet zich horen. Het is zelfs eens voor
gekomen dat er in een stuk allemaal
Tijmensen's meededen met één uitzon
dering, maar dat was dan de verloofde,
van één van hen (Overigens speelde
dit zich na de oorlog af)
NA DE OORLOG
Uiteraard kon ook „Eendracht" haar
hobby In de oorlog niet uitvoeren. Na
deze stilte trad er echter een veran
dering op in het totaal beeld want de
vrouwen lieten van zich spreken
Na de oorlog kenmerkte onze hele
samenleving zich door andere zeden.
Alles werd wat losser. De vrouwen
maakten hun debuut op de planken
Maar ook dat ging niet helemaal zonder
problemen,
Allereerst zat men al met de handen
in het haar met omkleden, vooral na
tuurlijk in een accommodatie die hier
niet op berekend is. Bovendien werd
er bepaald dat degene die souffleerde
van het vrouwelijk geslacht moest zijn.
(In verband met het omhoog kijken,
snapt u wel
In elk geval bracht het wel nieuw
leven, vooral in de keuze van de stuk
ken
Ook in de beginperiode betaalde men
al auteursrechten en ook begon men
Na de oorlog, toen er voor het eerst dames mee mochteD spelen
al vlug met grimeren. Verder kon
er dan ook niet veel vanaf, want kijk
was men bepaald niet.
Ook de uitvoeringen verliepen niet
altijd even gladjes en het bezoekers
aantal liet ook nogal eens te wensen
over Zo is het eens voorgekomen
dat er zo weinig belangstellenden waren,
dat men het toneelstuk niet opgevoerd
heeft. Overigens werd het toen toch een
erg gezellige avond
VERANDERING MET DE GROEI
VAN LEUSDEN
Met de groei van Leusden werd de
beslotenheid van de toneelvereniging
wat minder. Vroeger waren het altijd
dezelfde figuren die optraden en kwa
men kijken. Met het grote aantal inwo
ners kwam hier wat verandering in.
Niet veel echter, want uiteindelijk heeft
men toch nog weinig nieuwe gezichten
aangetroffen.
Ook de band met de kerk werd lang
zaamaan losser en tijdens Pastoor
van Wee bloedde deze eigenlijk al
helemaal dood
Pastoor Ritselaar heeft nog nooit
een script toegestuurd gekregen om
zijn goedkeuring daaraan te geven.
Het typische dorpse verschijnsel
n.l. dat op één avond van de uitvoering
de oudoren kwamen en op de andere
avond de jongeren - vervaagde ook
meer en meer, zodat jong en oud tegen
woordig gezellig samen in de zaal
zitten Ook streeft men er naar meer
perfectie m de stukken te brengen.
En ook routine - dat is iets wat de
meeste van de spelers nog wel kun
nen gebruiken - wil men aankwe
ken door wat meer op te treden
MOEILIJKHEDEN ROND HET
40-JARIG JUBILEUM
Juist in de tijd dat men aan de vie
ring van het 40-jarig jubileum moest
gaan denken, traden er nogal wat moei
lijkheden op De ene tegenslag stapelde
zich op de andere. In het winter
seizoen 1972 traden wegens omstandig
heden zowel de voorzitter als de sec
retaresse af Tot overmaat van ramp
kon ook regisseur Van Wegen door
gebrek aan tijd „Eendracht" niet langer
van dienst zijn. Vanzelfsprekend was
dit een enorme klap voor de leden,
want zij zagen dat hun hobby hierdoor
bedreigd werd
Men probeerde alles om toch een to
neelstuk op te voeren, maar telkens
liep dit stuk op organisatorische pro
blemen Diverse besturen trachtten
de toneelvereniging te redden zonder
veel resultaat. Uiteindelijk vond mende
juiste combinatie om de touwtjes in han
den te nemen. Zij werden op een bui
tengewone ledenvergadering op 17 ok
tober 1973 officieel geïnstalleerd.
Deze bestuursleden waren voorzit
ter Fred Kersten, secretaris Ruud
Visser, penningmeester Peter van
Zandbrink en de heren Anton en Wim
Tijmensen die de technische commis
sie vormden
Dit bestuur is er nog met een uit
zondering. De functie van secretaris
is overgenomen door Diny de Jong,
terwijl Ruud Visser zich gestort heeft
op het officiële orgaan van „Eendracht"
HET CLUBBLAD
Dit clubblad verscheen op het kritie
ke moment, n.l begin 1973. Dit ini
tiatief van Ruud Visser heeft er zeker
toe bijgedragen dat de boel bij elkaar
bleef. Een nauwer contact werd moge
lijk tussen de leden onderling en ook
tussen de donateurs.
In de paar jaar dat dit „officiële
orgaan" bestaat is het uitgegroeid
van een paar gestencilde blaadjes tot
een keurig verzorgd blad, waar zelfs
een strip een plaatsje in gevonden
heeft Uiteraard kampt ook deze re
dactie met kopijproblemen, want on
danks vele oproepen wordt er vrijwel
niets toegestuurd. Het wel en wee van
dit blad draait dus eigenlijk uitsluitend
om Ruud Vissen en Peter van Zandbrink,
die verlangend uitzien naar diegenen
die af en toe eens wat toesturen
VIERING JUBILEUM
Zoals reeds eerder gezegd Het jubi
leum kon dus gevierd worden en men
deed dat met het blijspel „Blijf zitten
waar je zit". De regie had weer de heer
B. van Wegen, die ondanks zijn drukke
werkzaamheden de tijd vrijmaakte om
het spel in te studeren en hierdoor de
vereniging in zekere zin te redden.
De uitvoering werd een grandioos
succes en op de feestavond na afloop
werd dan ook uitbundig feestgevierd
Ter afsluiting van dit jubileum werd
er een feestavond voor leden en dona
teurs georganiseerd. Op deze avond
maakte voorzitter Fred Kersten van de
gelegenheid gebruik om de aanwezigen
voor te stellen aan een nieuwe regis
seur.
Op advies van de heer Van Wegen
werd de heer N. C. Pieters uit Amers
foort verzocht deze taak op zich te
nemen. Dat deze regisseur geweldig
bekwaam de boel dirigeert, blijkt wel
uit de laatste opvoeringen van „Een
dracht". Hij had overigens al een
ruime ervaring bij de Amersfoortse
toneelgroep „Thalia" opgedaan.
„EENDRACHT" NU
De toneelvereniging „Eendracht"
Leusden, zoals ze tegenwoordig heet,
is koninklijk goedgekeurd op 31 ok
tober 1974 Nieuwe statuten waren
wel nodig, want bij de oude was het
b.v. mogelijk om in beroep bij de
bisschop te gaan als je geroyeerd
werd Uiteraard waren er nog wel
meer punten die veranderd moesten
worden
De vereniging kent op het ogen
blik de weelde van nogal wat aan
was Zo zijn er momenteel zo'n 50
leden en 50 donateurs. Vooral wat
meer donateurs kan men wel gebruiken,
want een uitvoering kost nog heel wat en
de contributieprijzen zijn de laatste
jaren niet omhooggegaan.
„Eendracht" is lid van de NCA,
waardoor er - gesubsidieerd door het
rijk - diverse mogelijkheden zijn om
advies te vragen en allerlei cursus
sen te volgen Enkele voorbeelden
hiervan zijn cursussen voor bewegings
leer, expressie, grieme etc De leden
kunnen deze cursussen voordelig volgen
en dit is erg belangrijk op de nodige
training op te doen
Voor deze training, routine, erva
ring of hoe men dat ook wil noemen,
is het ook de bedoeling wat vaker op
te treden Niet alleen in Leusden, maar
ook daarbuiten
In het kader van dit idee kwam de
toneelvereniging Naarden naar onze ge
meente om het stuk „Kinderen van ons
volkte brengen Helaas was er niet
zo veel publieke belangstelling hiervoor.
„Eendracht" zal in september naar
Naarden gaan
JEUGDTONEEL
Deze maand is de toneelvereniging
erg aktief want buiten het spel „Ge
vaarlijk Snoepgoedwordt er een
sprookje door kinderen ingestudeerd
voor de Oranje Vereniging Dit sprookje
zal opgevoerd worden op 30 april
en 3 mei in de grote feesttent en is
dan alleen toegankelijk voor kinderen
Wellicht zal dit ook nog eens voor de
groten gebracht worden Al maandenlang
wordt hiervoor door de kleintjes gere-
peteerd
Met kinderen iets doen is zo leuk
dat men erover denkt een poging te wa
gen hier ook jeugdtoneel van de grond
te krijgen. Dot zal dan zijn voor kin
deren vanaf circa 6 a 7 jaar tot kin
deren voor ongeveer 16 jaar
Men weet nog niet hoe dit alles zich
gaai ontwikkelen, want als het zover
komt, zal er ook een nieuwe regisseur
bij moeten komen, want de heer Pieters
kan onmogelijk beide taken op zich
nemen.
Het presenteren van „Eendracht' is
ook nogal eens een probleem Het isop
het ogenblik zo dat ze slechts 2 x
per jaar haar kunnen toont Tussen de
ze voorstellingen hoort men weinig van
de vereniging Natuurlijk wordt er hard
gerepeteerd maar daar ziet u alleen
het resultaat van. Men zou het leuk
vinden als eens wat mensen de repe
titieavonden bijwonen Als er weer
een nieuw stuk op stapel staat, zalmen
dan ook aankondigen wanneer deze repe
titieavonden gehouden worden Intern
wordt wel het één en ander georgani
seerd zoals het gecostumeerd voetbal
len met de KPJ
Voor de donateurs wil men ook iets
meer gaan doen, want deze krijgen nu
slechts twee vrijkaartjes per jaar
De jaarlijkse feestavond is alleen voor
leden en ook hier gaat men wat aan
veranderen. Volgend jaar zullen de do
nateurs hier ook welkom zijn
„EENDRACHT" IN DE
TOEKOMST
De toneelvereniging „Eendracht" is
tot nu toe volledig aangewezen geweest
op „'t Ros Beyaart" Nu de huidige
beheerder weggaat, is het maar af
wachten of het met de nieuwe ook zo n
prettige samenwerking zal worden. Het
is in elk geval al wel duidelijk dat de
toneelzaal in één van de boerderijen
te klein zal zijn, want daar kunnen
maar 100 bezoekers in. Overigens zal
men wel bemiddelen bij het bouwen
van deze toneelzaal en ook hier zal
men gebruik maken van dc diensten
van een adviseur van de NCA. Wel
licht zal men hier ook wel spelen,
maar dan in een wal kleinere vorm
Uiteraard zal men in 't Ros Beyaart
blijven repeteren als dat mogelijk is
Daar heeft men een hele geschiedenis
achter zich liggen en de decors van
Piet Valkenet passen er precies
„Eendracht" zal een nieuwe subsidie
aanvragen, want toneelspelen wordt
wel duur met alles wat er bijkomt
Als tegemoetkoming aan iedereen die
graag wat meer wil weten over toneel
spelen, maar nu niet meteen op een
repetitieavond binnenstapt, zal er
waarschijnlijk eind dit jaar een bro
chure verschijnen over toneelspelen
Overigens kunt u zaterdag al kennis
maken met deze vereniging als de
tweede opvoering van „Gevaarlijk
Snoepgoed" op de planken van 't Ros
Beyaart gebracht zal worden. Een
avondje lachen kunnen we u in elk
geval garanderen.
P.R.
Bloemen voor de succesvolle actrices en acteurs van de jubileren
de toneelvereniging de Eendracht.
